لغو سفر رییس جمهور به قطر و....

لغو سفر رییس جمهور به قطر و شروط گفتگوهای صلح در چین و قطر

گفتگوی محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت ازتطبیق توافقنامه سیاسی با تلویزیون آریانا و خبر گزاری شفقنا پیرامون لغو سفر رییس جمهور به قطر و شرایط گفتگوهای صلح در چین و قطر

مدیریت سایت

مجری آریانا نیوز: دلایل لغو سفر رییس جمهور به قطر چیست؟ و قرار بود که این سفر با موضوعیت پی گیری صلح انجام شود و چرا نشد؟ از قبل هم اعلام شده بود که این سفر برای پی گیری صلح اهمیت فوق العاده داشته است.

محمد ناطقی: سلام حضور بینندگان البته دلایلی رسمی لغو و تاخیر و تعلیق سفر را نمی دانیم زیرا هنوز به صورت رسمی ازارگ ریاست جمهوری در مورد لغو سفر از قبل برنامه ریزی شده  اعلامیه صادر نشده است تنها سید ظفر شاه معاون جدیدالتقرر ریاست جمهوری به گونه بسیار کوتاه با رسانه ها گفت که ریس جمهور به دلیل کارهای زیادی که در این روزها دارد سفر قطر را به تاخیر انداخت و چیزی بشتری گفته نشد خبر نگاربه این مساله هم اشاره داشت که رییس جمهور در این روزها گزارش پلانهای صد روزه وزراء کابینه را می شنود و این البته وقت زیادی لازم دارد.

البته من به دلایلی دیگری اشاره می کنم و با توضیح نکاتی که عرض می کنم می توانیم عوامل و دلایل تاخیر و یا لغو سفر رییس جمهور را پیدا کرد. اولین مساله مکان مذاکرات است. محل گفتگوها خیلی مهم است در گذشته یعنی از ابتدا سال 2011 تا هم اکنون محل مذاکرات کشور عربی قطر بود و این اقامت برای طالبان جدی شد و درحدی قطریها حمایت و کمک کرد که ساختمان باشکوهی رابرای نمایندگی طالبان تعمیرکرد آمریکا و غرب از پروسه قطر حمایت می کردند و در این مدت مذاکرات متعددی بین طالبان و نمایندگان افغانستان و شورای عالی صلح به صورت غیر مستقیم انجام شد و رییس جمهور پیشین افغانستان چند بار در قطر سفر داشت و مساله صلح را با مقامات این کشور در میان گذاشت و به همین ترتیب مقامات بلند پایه پاکستان به قطر رفت آمد داشتند و محور اصلی مذاکرات صلح در افغانستان و شروط مذاکرات برای طرفها بود. همان گونه که اشاره کردم محل مذاکرات ازسوی قطر جدی گرفته شد و برای طالبان دفتر مهمی را در نظر گرفت آمریکا و غرب ازاین پروسه حمایت می کردند.

اما در آن زمان مشکلی بین کابل و واشنگتن پیش آمد رییس کرزی در خیلی از مسایل با آمریکا و ناتو دچار اختلاف گردید ازجمله اختلاف شان درمورد نمایندگی طالبان به اوج خود رسید. افغانستان تعبیر که ازنمایندگی داشت این بود که دفتر قطر دفترطالبان نیست بلکه یک محل و آدرس مشترک برای تدویر مذاکرات و تسهیل کننده امر صلح می باشد. اما طالبان، قطر و آمریکا چیزی دیگری می خواستند آنها نظر شان این بود که دفتر قطر می تواند دفتر سیاسی طالبان باشد و به همین علت در این جهت پیش می رفت درست یک هفته پس از بازگشت رییس جمهورکرزی از قطر، اعلام شد که دفتر سیاسی طالبان در قطر افتتاح می شود خبر گزاریها بخصوص شبکه الجزیره تمام وقت جریان افتتاح نمایندگی را تحت پوشش قراداد و معاون وزارت امور خارجه قطر با اعضای طالبان و دپلماتهای مقیم قطر دفتر را افتتاح و پرچم طالبان را بر فراز بام دفتر بر افراشته ساخت. افغانستان واکنش بسیار تندی نشان داد و گفت به هیچ وجه دفتر سیاسی برای طالبان را قبول ندارد و این به معنی دو حکومت و دو سفارت برای افغانستان می باشد رییس جمهور پیشین گفت این چال است و قرار ما با قطر و آمریکا این نبود . موضع گیری توام با عصبانیت کرزی سبب گردید که جان کری طی تماسی با رییس جمهور کرزی اطمینان داد که دفتر طالبان درقطر بسته می شود و این شد که درطی کمتر از 24 پرچم طالبان به زیر کشیده شد و دفتر طالبان بسته شد.

محمد ناطقی: محل مذاکرات حساسیت خاصی خود رادارد یک وقت رییس جمهور غنی مارا خواسته بود ایشان سه پرسش مهم را درباره صلح مطرح کرد و ازما نظر می خواست اولین پرسش ایشان این بود که محل مذاکرات صلح کجا باشد افغانستان، اسلام آباد، پکن و یا قطر و دومین پرسش ایشان از رهبران و نمایندگان احزاب این بود که محتوا و موضوعات مذاکرات چه باشد؟ و سومین سوال رییس جمهور این بود که نقش شورای عالی صلح چه می تواند باشد و چه گونه و چه تغییرات ساختاری داشته باشد؟

. محل مذاکرات مهم است. در هفته گذشته مذاکرات بسیار محرمانه در چین در ایالت سنکیان و شهر امقوی اگر اشتباه نکنم صورت گرفت از سوی طالبان مولوی حسن رحمانی همراه با دو نماینده طالبان و ازطرف حکومت افغانستان معصوم استانکزی و انجنیر عاصم و.. شرکت داشتند مذاکرات محرمانه دو روز ادامه داشت اما کسی از محتوای آن خبر ندارد. خبر گزاریها به نقل از ملاحسن رحمانی گزارش داد که وی گفته است هیات با صلاحیت و به نمایندگی از طالبان ما هستیم و گروپ مستقر درقطر که در راس آن طییب آغا است را قبول ندارد. این مساله نشان می دهد که اختلاف بین طالبان در مورد صلح جدی هست. گفته می شود که مذاکرات چین مورد تشویق و حمایت پاکستان می باشد به این ترتیب معلوم می شود که حامیان دو تیم مذاکره کننده هم دیدگاه مختلف دارند . ازمذاکرات چین پاکستان و خود چین حمایت می کنند و تیم قطر ازطرف عربها و شاید آمریکا حمایت شود.

محمد ناطقی: پس معلوم می شود که دو تیم طالبان باهم اختلاف دارند تیم چین گروپ قطر را تکذیب و تخطیه می کند و ازطرفی پاکستان از تیم مولوی حسن رحمانی حمایت می کند.

شفقنا : با این وضع چشمان انداز بعدی چه گونه ترسیم می شود؟ و دور نمایی صلح چه می شود ؟ و حرف دیگر هم این است که در صورت تبارز اختلافات بین تیمهای طالبان و حامیان شان افغانستان کدام جانب را بگیرد و شاید هم علت لغو سفر رییس در قطر همین باشد که مذاکره با گروپ قطری طالبان سودی ندارد و گپ اصلی در چین گفته می شود و نه درقطر ارزیابی تان چیست؟

محمد ناطقی رییس کمیسیون عالی نظارت: به نکات مهمی اشاره کرده اید. لغو سفر به قطر یکی شاید همین باشد که حکومت افغانستان حضور در گفتگوهای قطر را عقیم و بی فاییده بداند زیرا طییب آقا و همکاران شان را گروپ طالبان در چین رد کرده و آنها خودرا نماینده اصلی طالبان می دانند در این فرض هم قطریها محل مذاکرات را باخته و هم تیم طالبان اعتبار و اتوریته لازم را ازدست داده است پس با وجود چین ،قطر دیگر خاصیت خود را ازدست داده باشد.پاکستان نقش اصلی صلح و جنگ را در افغانستان دارد و تیم طییب آقا به پاکستان رفته نمی توانند برخی می گویند آنها به سرنوشت ملابرادر گرفتار خواهد شد.

البته در جوار عقیم شدن قطر و تیم طییب آقا و بی ثمر بودن گفتگو با آنها ، می توان دلایلی دیگری را نیز برشمرد. شما می دانید که در طی هفته گذشته بحث تفاهمنامه استخباراتی با پاکستان بسیار حاد شد و درحال حاضر با واکنش منفی روبرو گردید. و این سند، سبب اختلافات زیادی در جامعه و دولت شد و حالا این تفاهمنامه با بازنگری زیادی روبروشده است و دیگر تعریف یک سند مورد توافق حکومت را ندارد. پاکستان از تهیه این سند خیلی راضی و خرسند بود و حالا که این تفاهمنامه استخباراتی به چالش کشیده شد دیگر گفتگو چه معنا می تواند داشته باشد برخی صاحب نظران لغو سفر رییس جمهور را استناد به بحران تفاهمنامه کرده اند و گفته اند وقتی سند نباشد گفتگوهای بی سند سودی ندارد و به همین دلیل سفر لغو شده است . 

این فرضیه در صورتی می تواند درست باشد که بگوییم تیم قطری طالبان زنده و معتبر هست در حالیکه همه قراین نشان می دهد که تیم قطری طالبان مستاصل شده است. شما پرسیده اید که دلیل سفر تیم مذاکننده طالبان به ایران چیست؟ این خبر را شنیدیم که گروپ قطری طالبان برای اولین به تهران رفته است این موضوع بصورت رسمی تایید نشد اما اگر راست باشد که هست یگانه دلیل آن شکست و انزوا و استیصال این دسته است آنها به پاکستان راه ندارند مذاکرات با افراد دیگر در چین صورت گرفته است پس دیگر تیم قطری طالبان محلی از اعراب در گفتگوهای صلح ندارد طرف اصلی مذاکرات اگر ادامه پیدا کند تیم طالبان در چین هست و نه قطر.

پرسش دیگری که بسیار حایز اهمیت هست و آن این است که در چشم انداز بعدی کدام دو تیم محور و متن گفتگوها قرار می گیرد چون شما به حامیان دو تیم اشاره داشتید و گفتید که غرب و عرب روی مذاکرات قطر سرمایه گذاری کرده اند و این تیم زمانی را طی کرده و ازطرفی حامیان منطقه ای و بین المللی هم باید داشته باشد و ازسوی هم، پاکستان و چین فاز تازه ای را بازکرده و چند دور گفتگوهای پنهانی در خاک این کشور صورت گرفته است و گفتید که پاکستان از تیم طالبان با ادرس چینایی حمایت می کند. پرسش این است که در تقابل بعدی کی برنده می شود؟

محمد ناطقی : در یک کلام باید بگویم پاکستان و چین به این معنا که محل مذاکرات چین می شود و تیم طالبان تغییر می کند و افراد دیگری معرفی شده و می شود. دلیل پیروزی پاکستان و چین این است که پاکستان نقش اصلی را بازی می کند اصلا جنگ و صلح افغانستان در دست پاکستان هست طالبان جنگی ابزار نیابتی امنیتی و سیاسی پاکستان می باشند این کاملا درست هست که بگوییم پاکستان جزء و یاتمام ازجنگ و صلح افغانستان شده است. چین هم رابط دوستانه با پاکستان دارد و آقای شی جین رییس جمهور چین در پاکستان رفت و سرمایه گذاری 46 میلیارد دالری در پا کستان را اعلام کرد. 

چین می داند که با پاکستان چه کند و این کشور حرف شنوی ازچین دارد و آنها می توانند به پاکستان فشار وارد نمایند که صلح افغانستان را به ثمر برساند چین سرمایه گذاری بسیار عظیمی کرده و می داند گرانتی و ضمانت آن صلح ثبات در افغانستان و پاکستان هست. افغانستان هم که عاشق شیوخ عرب و قطر نیست افغانستان صلح می خواهد دیگر برای افغانستان چین و قطر ندارد البته که چین برای افغانستان بهتر است زیرا چین قادر است به پاکستان فشاروارد نماید و این کار را قطر نمی تواند بخصوص حالا که باد غرور و اعتبارها شان خالی شده است. 

جنگ یمن اعتبار و حیثیت شورای همکاری خلیج فارس را ساقط کرد پاکستان به عربها و لو عربستان باشد گوش نمی دهد اما چین برای پاکستان اهمیت استراتژیک دارد و برای افغانستان خیلی خوب هست که چینیها به پاکستان فشار وارد نماید و این کار را تنها و تنها چین می تواند انجام دهد. اما آمریکا و غرب که روی محل و صلح قطر هزینه کرده بود چه می کند؟. من معتقدم آمریکا هرگز در مساله صلح در مقابل پاکستان نمی استد آمریکا هم دلباخته صلح در مذاکرات قطر نیست آمریکا در خیلی از مسایل از جمله در صلح با طالبان مشوق پاکستان می شود محل مذاکرات برای آمریکا مهم نیست که چین باشد و یا قطر. 

نتیجه اینکه آمریکاهم ازصلح افغانستان دربازارچین حمایت می کند. شرایط منطقه ای برای افغانستان خیلی خوب است و اگر اختلاف میان رهبران حکومت وحدت ملی در مورد تفاهمنامه امنیتی پیش نمی آمد شاید پاکستان با دلگرمی بشتری با افغانستان کار می کرد.