لویه جرگه مشورتی وموافقت نامه امنیتی

لویه جرگه مشورتی وموافقت نامه امنیتی

چندین مقوله باید توضیح داده شود. موضوع اول قابل توضیح " لویه جرگه " است .درافغانستان ما دوتعریف ازلویه جرگه داریم ،یکی لویه جرگه ای که درقانون اساسی به آن اشاره شده است.درقانون اساسی درسه مورد لویه جرگه برگذارمی شود اول درمورد اصلاحات وتغییرات درقانون اساسی.اگرروزی قرارباشد که درقانون اساسی باید تغییرات وتعدیلات صورت بگیرد. دراین صورت باید لویه جرگه دایرشود ودرمورد قانون اساسی بحث نماید واصلاحات لازم درقانون اساسی را تایید نماید.

مولفه های که به لویه جرگه قوام می دهد،
یکی اعضای پارلمان،دیگری

اعضای شوراهای ولایتی وشوراهای ولسوالی هستند.

بدون مشارکت نمایندگان شورای

ولسوالی و ولایتی

دیگرلویه جرگه قانون اساسی معنا ندارد.

درحال حاضر، ما اصولا شورای ولسوالی نداریم

به همین دلیل نمی توان جرگه قانون اساسی را برگذارکرد.

مورد دوم برای تشکیل لویه جرگه قانون اساسی، حالات اضطراری درکشوراست. تشخیص حالات فوق العاده ازطرف کی اعلام می شود ؟ ویا چه مرجعی آن را اعلام می کند؟ این جزئیات تخنیکی وقانونی است که با پرسیجرخاصی خود، اجرایی وعملیاتی می شود.لویه جرگه درحالات اضطرار، با تکمیل عناصرومولفه های آن قابل پیش بینی درقانون اساسی است واین لویه جرگه دراین حالت می تواند برگذارشود.

صورت سوم برای برگزاری

لویه جرگه، مساله خیانت ملی است.

این موضوع درشرایطی قابل بحث است

که خدای نخواسته رییس جمهورکاری انجام دهد

که خیانت ملی شمرده شود

اما اینکه کدام مرجع وبا چه

اکثریتی درمورد آن بحث وآن را اعلام می کند این هم برمی گردد به همان قوانین ولوایح که

دراین مورد نوشته وتنفیذ شده است.فکرمی کنم درهرسه حالت مرجع با صلاحیت ،اعضای هردو اطاق هستند که با اکثریت قریب به اتفاق تصمیم می گیرند.

لویه جرگه خارج ازقانون اساسی

لویه جرگه دیگری که درافغانستان برگذارشده وسخت مورد نقاش وجدال حقوقی قرارگرفته، لویه جرگه خارج ازقانون است. بانیان این لویه جرگه به این باورهستند که این لویه جرگه " مشورتی" است ورییس جمهورحق دارد که چنین مجالسی را برگزارنماید وهیچ منع قانونی ندارد. رییس جمهوردرطی دوازده حکومت خود بشترین لویه جرگه ازاین دست را برگذارکرده ومخالفت اینکه این گونه مجالس خارج ازقانون اساسی است واینکه اجندای که بحث می شود هیچ ربطی به مجلس مشورتی ندارد، تاثیرنداشته ورییس جمهوراین مجالس را با عنوان مشورتی برگذارکرده است. مخالفان لویه جرگه مشورتی می گویند: این لویه جرگه، خارج ازقانون اساسی است ودیگراینکه موضوعات قابل بحث درآن ازصلا حیت آن نیست.زیرا موضوعات ارایه شده درآن،مرتبط به پارلمان کشور می شود .

آنها این نتیجه

را گرفته اند

که برگذاری

چنین لویه

جرگه های

جزایجادمزاحمت

،صرف هزینه

های سنگین وگرفتاری بی شماربرای مردم ومختل شدن امور روزمره زندگی وده ها مشکل ازاین دست ، هیچ ثمره ای درپی ندارد.مخالفان افراطی به رییس جمهورگفته اند که ایشان ازبابت این کارهای غیرقانونی خود باید معذرت خواهی نماید که هیچ گاهی نکرده است.ایشان حق مسلم خود می داند که چنین مجالس مشورتی را برگذارنماید ودیگراحتیاج به معذرت خواهی ازمردم بابت مزاحمت ها ندارد.

تا حالا چندین لویه جرگه ازسوی رییس جمهوربا همین گرفتاریها وضایعات ،خسارات برگذارشده است.ایشان درمورد مصالحه با طالبان لویه جرگه مشورتی را دایرکرد ونتیجه آن تشکیل شورای عالی صلح شد.لویه جرگه مشورتی برای پیمان استراتژیک درسال 2011 را برگذارکرد ونتیجه آن این شد که قطع نامه ای در76 ماده صادرشود.دراین قطع نامه پیمان استراتژیک با آمریکا را تایید کرد.دلیل تایید این سند مادراین شد که خواست حکومت افغانستان همین بود.تا حالا ثابت شده که لویه جرگه ازاین دست هرگزوهرگزنتوانسته فیصله خارج ازاراده رییس جمهوررا به تصویب برساند.هرآنچه حکومت دیکته نماید ، همان مساله تبدیل به قطع نامه می شود.لویه جرگه جاری درخیمه دررابطه با همکاریهای امنیتی افغانستان و آمریکا دایرشده است.این لویه جرگه خیلی خونین شد.

دوروزپیش ازبرگذاری آن،انتحاری خدا نشناس با انفجاربمبی،بیش ازسی نفررا کشته وزخمی کرد.وده ها عراده موترمردم درمیان آتش درموارد با سرنشینانش سوخت وچندین دکان به آتش کشیده شد. شش روزتعطیلات درکابل وچندین ماه تعطیل کارهای ساختمانی دراطراف خیمه لویه جرگه و...ازجمله پیامد های لویه جرگه بوده است.

رییس جمهور

دراین جرگه

با لحن بسیار

مثبت درمورد

موافقت نامه

امنیتی صحبت

کرد ایشان در

چندین حوزه صحبت های شان را بصورت مفصل با اعضای لویه جرگه ایراد کرد. درابتداء سخنرانی ، رییس جمهورکرزی گفت : که هیچ بحثی غیرازموافقت نامه امنیتی درجرگه شما مطرح نمی شود وامید وارم که مطرح نشود.قبلا شایعات راه افتاده بود که رییس جمهوراجندای دیگری دارد که می خواهد آن را درلویه جرگه مطرح نماید.ایشان اجندای غیرمنتظره را رد کرد وگفت که تنها مساله مورد بحث همین موافقت نامه امنیتی است.درمورد دیگررییس جمهوربه سیرگفتگوهای دو جانبه افغانستان آمریکا درمورد سند همکاری بحث کرد وبا اشاره به جزئیات مذاکرات درنهایت نامه ای که آقای اوبا ما به رییس جمهورکرزی نوشته را قرایت کرد.

دراین نامه که

ازآن بعنوان تعهد

کتبی آمریکا،

نام گرفته شده

به یک مساله

اشاره شده که

سربازان آمریکا خانه های افغانها را تلاشی نمی کنند مگردرموارد وحالات اضطراری وفوق العاده.دربخش سوم ازسخنرانی خود رییس جمهوراعلام داشت که همه کشورهای اسلامی وغیراسلامی با موافقت نامه امنیتی موافق هستند وازآن حمایت می کنند.رییس جمهوربه این نکته نیزاشاره کرد که اگراین سند امضا نشود تمامی کشورهای غربی وبشمول کشورهای اسلامی کمک های شان را به افغانستان قطع می کنند.درپایان ایشان به این نکته اشاره کرد که متن سند دراختیارشما گذاشته می شود ومی توانید با آزادی کامل روی آن بحث نمایید وبه آن رای مثبت ویا منفی تان را بدهید.

موافقت نامه امنیتی که ازآن دراصل سند به نام همکاریهای امنیتی نامبرده گرفته شده است

متن این سند ابتداء درسایت وزارت خارجه افغانستان گذاشته شد. من این متن را درآنجا خواندم. به نظرم متن بسیارمتوازن وبه نفع افغانستان می باشد. موافقت نامه امنیتی به لحاظ تعریف باید، تعریف مکمل سند مادررا داشته باشد.زیرا پیمان استراتژیک که قبلا امضا شده درواقع سند اصلی ومادراست واین سند عنوان مکمل را دارد.به همین دلیل است که آقای مجددی بارها تاکید داشته که اصولا لویه جرگه ضرورتی ندارد زیرا همکاری امنیتی با آمریکا دراصل سند گنجانده شده ودیگرنیازی به بحث تازه ندارد.

گذشته ازاین

تعریف که

سند امنیتی

مکمل باشد

،بحث دیگر

، محتوای آن است

. هرکه به محتوای

آن بصورت بیطرفانه نگاه نماید به این نتیجه می رسد که آمریکا تعهدات بسیارمهمی به افغانستان داده است.درسند بعد کمک های مالی بسیارعمده است دراین سند اشاره شده که آمریکا متعهد است که کمک های وعده داده شده درتوکیووشیکاگ وبروگسیل را به افغانستان داشته باشد. وبه طبع آمریکا ،همه کشورهای عضو ناتو وایساف به کمک های شان ادامه می دهند.مساله آموزش نیروهای افغانستان،تجهیزنیروها ومشوره دهی ازجمله عناصرعمده تعهدات درکنارامورمالی است.آقای اسپنتا درمجلس به این مساله اشاره داشت که اگرسند امضا نشود درآن صورت افغانستان تعهدات مالی توکیووشیکاگورا ازدست خواهد داد.

تعهدات مالی که سرازمیلیاردها دالردرمی آورد به افغانستان شده است درنشست شیکاگودربعد امنیتی چهارمیلیارد ویک صد ملیون دالربه نیروهای افغانستان تعهد سپرده شده است.درتوکیوهم رقم مشابه درعرصه ملکی به افغانستان تعهد داده شده است.همه این موارد درپیمان ذکرشده است واینکه رییس جمهورگفته است غرب وآمریکا بما باید زیاد پول بدهد یعنی همین که اگرسند همکاری امضا شود آن وقت این کمکها به افغانستان داده می شود. درمورد مصونیت قضایی گفته شده که سربازان خاطی آمریکا مصونیت قضایی ندارد اما صلاحیت آن به سیستم قضایی آمریکا داده شده است.

درمورد تفتیش

خانه ها که

درنامه اوبا

ما آمده تنها

درحالات

اضطراری

وفوق العاده

خانه ای مظنون

مورد تفتیش قرارمی گیرد. سقف زمانی حضورمحدود نیروهای بین المللی ده سال درنظرگرفته شده است. درمورد همسایه ها با عبارات صریح گفته شده که ازخاک افغانستان به کشورهای همسایه تعرضی صورت نمی گیرد.درمورد مبارزه با تروریزیم هم لحن وزبان سند خیلی گویا وشفاف است ودرموردی هم اشاره شده که اگربه افغانستان تجاوزصورت بگیرد،دفاع مشترک صورت می گیرد. ونتیجه اینکه پایگاه هم درضمیمه سند نام گرفته شده است.به هرصورت موافقت نامه امنیتی بگونه متوازن ومنطقی به نفع افغانستان نوشته شده است.لذا امضای آن به سود افغانستان می باشد.