پیچیدگیها وابهامات صلح افغانستان
پیچیدگیها وابهامات صلح افغانستان
چیزی تازه ای که باعث چرخش درسیاست رییس جمهورافغانستان شد دیده، نشد قهر، ناراحتی، خیلی سریع جای خودرا به موافقت ورضایت تبدیل کرد. افغانستان با ایجاد نمایندگی طالبان در کشور قطر یک هفته پیش اظهارناراحتی ونارضایتی کرد. وسفیرخودرا برسم اعتراض به دولت قطر، به کابل فراخواند ورابطه ای دپلماتیک خود را درحد چاردافر تنزل داد ورییس جمهور جلسه ای فوق العاده دایر کرد وبا مشوره با رهبران پرنفوذ کشور ورهبران جهادی ،اعلامیه ای منتشرکرد دراعلامیه واضح ساخت که نمایندگی طالبان درعربستان سعودی ویاترکیه ایجاد شود وبا قطر مخالفت داشت .اما دیروز رسانه ها اعلام کرد که رییس جمهور افغانستان با تاسیس نمایندگی طالبان درقطر نیز موافق است.
بنظر می رسد که در مخالفت افغانستان دلیل محکمی وجود نداشته وهمینطور موافقت آن دلیل موجهی نداشته وندارد اینها تماما پیچیدگیها وسردرگمی های سیاست درافغانستان است این بی نظمی را تنها افغانستان ندارد بلکه آمریکا نیز دچار چنین اشکالاتی است دیروز رسانه های پاکستان اعلام داشت که نام ملاعمررا پولیس فدرال آمریکا ازلیست سیاه خود حذف کرده است درحالیکه هیچ تغییروعقب نشینی درطالبان دیده نمی شود طالبان همان طالبانی است که ده سال پیش بود وبا همان موضع گیری تاکنون سخن گفته است.درمورد عملیات بیست ششم ماه نوامبر درمرز که بیست چهار سرباز پاکستانی کشته شد امروز بازهم رسانه های پاکستانی اعلام کرد که آمریکا گزارش مقدماتی خودرا تسلیم جنرال اشفاق پرویز کیانی رییس لوی درستیز اردوی پاکستان نموده وگفته است با تکمیل شدن گزارش نهایی ممکن است خاطئان اردوی آمریکا را درعملیات مرزی سلاله، مجازات نماید.
اینها عقب نشینیهای است که آمریکا دربرابر طالبان وحامی آن پاکستان ازخود نشان می دهد وافغانستان هم بمراتب شدید تر دربرابرپاکستان وطالبان عقب نشینی می کند.افغانستان چرا نسبت به ایجاد نمایندگی طالبان اظهار ناخشنودی کرد وچرا درطی کم تر ازیک هفته راضی برضای غرب شد.استدلال افغانستان دربادی امراین بود که افغانستان درجریان گذاشته نشده درحالیکه آمریکا ییها وآلمانها شاید به افغانستان گفته باشد که طالبان حاضر به مذاکره با دولت افغانستان نیست طالبان واضح ساخته است که تازمان خروج کامل نیروهای بین المللی ازافغانستان بادولت افغانستان گفتگوی ندارد وطالبان عملا نشان داد که نماینده شان بقصد صلح با دولت افغانستان، نه، بلکه بمنظورکشتن می آید آنها هیچ ابهامی را نگذاشته که ما شما را وحتی رییس صلح تان را می کشیم .
طالبان به آمریکا ییها وآلمانها گفته است که ما با دولت افغانستان مذاکره نداریم طرف گفتگو ها خود شما هستید که کادرهای ما را درجزیره گوانتونما زندانی کرده اید ومابرای آزادیهای آنها با شما مذاکره می کنیم یکی ازدلایل که افغانستان درجریان گفتگوهای ده ماه نیست همین مخالفت طالبان است.آمریکا تصمیم گرفته است که باطالبان گفتگو نماید زیرا درسال 2014 ازافغانستان بیرون می شود ومی خواهد خودرا ازشر گرفتاری افغانستان نجات دهد واین نیاز به گفتگو با طالبان دارد. طالبان برتری خود را درمذاکرات نشان داد وبا مخالفت خود افغانستان را درحاشیه مذاکرات قرارداد. شاید گفتن این حرف سخت باشد وخصوصا دولت افغانستان درحد بالای تحقیر شده باشد اما این یک واقعیت است که طالبان با حضورافغانستان درهرنوع مذاکره ای تاکنون، مخالف بوده است .
خواست طالبان ازمذاکرات چند چیز است آزادی زندانیان وانتقال آن به کشورعربی قطر که نمایندگی طالبان درآنجا افتتاح می شود. مطلب دوم طالبان خروج نیروهای خارجی ازافغانستان که آمریکا وغرب، طالبان را متقاعد ساخته که ازافغانستان خارج می شوند وطالبان هیچگاه ، نگران این قضیه نباشد.وحرف سوم طالبان این است که دولت افغانستان را برسمیت نمی شناسد وبادولت افغانستان اصولا طالبان وابسته به پاکستان مذاکره ای ندارد.پاکستان عقب نشنیهای واشنگتن را درک می کند ومی داند که آینده افغانستان دراختیارنوکران وغلامان شان است.
دولت افغانستان درمذاکرات چه مسایلی را تاکنون عنوان کرده است یکی مخالفت با قطربود که آن حل شد ومخالفت بی دلیل تبدیل به موافقت بی دلیل شد .شورای عالی صلح درکابل یازده پیشنهاد را درمورد صلح بیان داشته که مهم ترین آن شاید شروط واصول مذاکرات باشد دراین بیانیه آمده که طالبان درمذاکرات باید قانون اساسی افغانستان را قبول نماید. طالبان ازفعالیتهای انتحاری دست بکشد. طالبان ازشبکه القاعده فاصله بگیرد.طالبان حقوق زن ودموکراسی وآزادیهای مدنی درافغانستان را رعایت نماید.
دربیانیه ای شورای عالی صلح آمده است که محل دفتر نمایندگی طالبان باید کشوراسلامی باشد وقطریک کشوراسلامی است ومورد قبول دولت افغانستان . نکته ای دیگر وپیشنهاد غیر عملی شورای عالی صلح این است که مذاکرات بین الافغانی باشد وخارجیهای درآن دخالت نداشته باشد این مساله یک عوام فریبی است تا یک واقعیت سیاسی خارجیهای درامور مذاکرات دخالتی نکند درحالیکه طالب با صراحت می گوید طرف مذاکره من آمریکاییها است درهیچ جای طالبان نگفته است که بادولت افغانستان مذاکره می کند اما با آمریکاییها آنها مذاکره کرده وتاکنون حداقل شش دور مذاکرات طالبان با آمریکا وآلمان صورت گرفته است.
گفتن این مساله که خارجیهای درمسایل گفتگوها دخالت نداشته باشد حرفی با اعتباری نیست. تاکید شورای عالی صلح برحضور ونقش پاکستان خود نشان می دهد که بدون خارجیها جریان صلح بجای نمی رسد درپیشنهاد شورای عالی صلحِ، اشاره موکد به نقش پاکستان شده مگر پاکستان خارجی نیست وچرا درطرح شورای عالی صلح به اهمیت پاکستان اشاره شده درحالیکه درهمین پیشنهاد با مداخله خارجیهای درامر صلح مخالفت می شود واین یک تناقض است که شورای عالی صلح آنرا نفهمیده ،گپ زده است.
محل نمایندگی طالبان ،شروط مذاکره، ونقش پاکستان درواقع مهم ترین نکته های است که درطرح یازده ماده ای شورای عالی صلح آمده است. درکنار این مسایل دولت افغانستان درمورد انتقال زندانیان طالبان به کشورقطر حساسیت نشان داده وگفته است که افغانستان کشوری است مستقل دارای حاکمیت وقانون زندانیا طالبان درگوانتونما مربوط به افغانستان است وچرا ازیک کشورخارجی به کشورخارجی دیگر منتقل شود وگفته است که بردن وزندانی کردن آنها درجزیره گوانتونما خود خلاف بوده است.
غرب وآمریکا درمورد صلح چه می گوید ودنبال چه مطالبی ازگفتگوهای صلح با طا لبان هستند ودراین ده ماه وشش دور مذاکرات چه مطالبی ازطرف آنها مطرح شده دراین مورد اطلاعات زیادی به بیرون درز نکرده است اما بصورت کلی می تواند گفت که غرب وآمریکا عقب نشینیهای داشته که یکی قبول کردن انتقال پنج زندانی طالبان ازگوانتونما به کشورقطر است واگرسخن مطبوعات پاکستان، صحیح باشد حذف نام ملا عمر ازلیست سیاه پولیس فدرال درحالیکه قبلا آمریکاییها ده ملیون دالرجایزه مرگ ویادستگیری ملاعمر را تعیین کرده بود، خود علامت دیگری ازعقب گرد وعقب نشینی است واظهارات آقای جوب آیدن که گفته طالبان دشمن آمریکا نیست ،دلیل واضح تری سیاست کرنش دربرابرتروریزم است .
تاکنون این نشانه ها را آمریکا ییها ازخود بروز داده وهرسه مساله ای یادشده مفهوم عقب نشینی رادارد اینکه طالبان دشمن نیست ونام ملاعمر ازلیست برداشته می شود وبحث انتقال زندانیان تروریست ازگوانتونما به قطر وده ما مذاکره مستمر با طالبان، تمام اینها بوی عقب گرد درسیاست آمریکا را نشان می دهد .عقب نشینی وانعطاف دربرابر پاکستان که درجنگ باتروریزم بیست چهارسرباز پاکستانی کشته شده .آمریکا به پاکستان گفته است که حاضر است متخلفان آمریکایی که سبب مرگ سربازان پاکستانی شده آنها مجازات نماید.
تمام مسایلی که برشمردیم درواقع خبرهای خوبی نیست بلکه این موضع گیریها،علایم شکست را درمبارزه با تروریزم نشان مید هد بخصوص اینکه شروط واصول مذاکرات قربانی شود. می بینیم که باطالبان مذاکره می شود اما بحث ازشروط مذاکرات دربین نیست آمریکاییها نگفته است که درجریان ده ما گفتگو با طالبان ،شروط مذاکرات به آنها قبو لانده شده است بلکه اخبار درز یافته به بیرون نشان می دهد که طالبان شروط ودیدگاه های خودرا قبولانده است.
گفتگوهای بدون قید و شرط بنفع تروریزم است قبولاندن اصول، مثل قانون اساسی،رعایت حقوق زنان ،حقوق اقلیتها،دموکراسی وآزادی، و.. بمفهوم تغییر درماهیت است کسیکه تمام قوانین واصول را بپذیرد دیگر او طالب نیست.نگرانیها ی زیادی وجود دارد رفع نگرانیها با نظارت یک مرجع معتبرازروند مذاکرات ممکن است.اینها درمجموع پیچیدگیهای صلح افغانستان شمرده می شود درک آن درشرایط حاضربسیار سخت است.همه دربرابر این سئوال قرارگرفته که کشور به کدام سمت درحرکت است وسرنوشت مردم بیگناه چه خواهد شد؟
