رونق زندگی

رونق زندگی

کارشناسان اموراقتصادی اظهارات امیدوارکننده ای نسبت به معادن افغانستان دارند.محققان گفته اند افغانستان به لحاظ معادن یکی ازکشورهای مهم درجنوب آسیا است.مجموع ثروت ملی افغانستان درباب معادن سه تریلیون دالرتخمین زده شده است این مبلغ برای کشورمثل افغانستان با جمعیت سی پنج ملیونی درحال حاضر،بزرگترین سرمایه شناخته شده است.سه تریلیون دالررقم نجومی سرمایه زیرزمینی افغانستان می باشد امریکه بارها رییس جمهورباوجد ازآن سخن گفته است.

 دریک مورد رییس جمهورمساله راسیاسی کرد وگفت: خارجیها بخاطراین ثروت است که عاشق افغانستان می باشند وبه آن دلبسته اند.البته حرف رییس جمهورمورد پسند خیلی ها درآن زمان قرارنگرفت وگفتند این کلام غیرضروری وبیان کردنش لازم نبود.هرکشوری سرمایه های ملی خود را استخراج وآن را تبدیل به تولید ملی می کند.نفت وگازدرکشورهای خاورمیانه ثروت ملی این کشورها می باشد آنها ثروت را با کمک کشورها وشرکت های خارجی تبدیل به تولید ملی کرده اند نفت گازبرای خوردن نیست آنها سرمایه های یک کشوراست که باید استخراج شود.قراردادهای معتبروحساب شده عامل استفاده های بهینه است امروزکشورهای متخاصم منابع شان را به کشورهای رقیب ومتخاصم می فروشند مگرایران گازونفت خود را به کشورهای اروپایی نمی فروشد، که می فروشد.این حرف مورد انتقاداست که گفته شود خارجیها بخاطرثروت ومعادن افغانستان دلخوش کرده اند.آمریکاییها درافغانستان قربانی داده اند اما می بینیم عمده ترین قراردادها با چیناییها صورت گرفته است. معدن مس عینک درلوگر با شرکت چینی قرارداد شده است.یک مقام آمریکایی با عصابانیت گفته بود که : مادرافغانستان خون می دهیم اما سود آنرا چیناییها می برند وآنها هستند که قراردادهای مهمی با افغانستان منعقد ساخته اند.

درپروژه معدن نفت درسرپل شرکتهای چینی قراردادهای را بسته است امروزخبرگزاریها به نقل ازوزیرمعدن گزارش داد که روزانه هزارنهصد بشکه نفت استخراج می شود.البته این دوهزاربشکه کمک بزرگی برای افغانستان بلحاظ انرژِی است وخیلی مهم .این دوهزاربشکه نفت باید درترکمنستان برای پالایش منتقل شود وپس ازتصفیه درپالایشگاه ترکمنستان به افغانستان دربازارافغانستان عرضه می شود.افغانستان سالانه بیش ازسه ملیون بشکه نفت مصرف دارد.مقامات دروزارت معدن گفته اند حداقل سه سال طول می کشد که خود افغانستان درداخل کشورپالایشگاه نفت بسازد ونفت را درداخل کشورپالایش دهد.افغانستان درحوزه شمال کشورچیزی درحدود دومیلیارد بشکه نفت ذخایرزیرزمینی دارد .استخراج این مقدارنفت درامتداد زمان ،کمک بزرگی به اقتصاد افغانستان می کند این آماروارقام که براساس گزارشهای خبری منتشرشده ،آن چنان دقیق نمی تواند باشد.

تخمینها بسیارمتفاوت است برخی گفته اند مقادیرنفت افغانستان بیش ازدومیلیارد بشکه است وبرخی دیگرمی گویند افغانستان درحدرفع نیازهای خود ذخایرنفت گازدارد ونه برای صادرات.آقای وحید الله شهرانی می گوید: عوایدافغانستان درسالهای آینده ازبابت نفت وگازودیگرمعادن تا چهل درصد می رسد شصت درصد ازمنابع دگربدست می یاید. افغانستان بلحاظ تجارت موقعیت بسیارعالی دارد شاهراه ترانزیتی جنوب آسیا وآسیایی میانه شناخته شده است.تجارت با مدیریت سلطان علی کشتمند دردهه شصت،شمسی رونق بزرگی در بازارافغانستان ایجاد کرد مردم آن سالها را سالهای طلایی تجارت نام کرده اند.سه تریلیون ثروت ملی که شایع ترین آماراست ورییس جمهوربرای اولین باراین آماررا دریک سخنرانی درسال2010 اعلام داشت.این ثروت ملی است اما پروسه بهره برداری وتبدیل آن به تولید ملی باچالشهای بزرگی روبرواست.شرکتهای فعال چینی درعرصه ای استخراج وبهره برداری با کندی کارمی کنند درمورد میس عینک قرارداد میلیاردی با شرکت چینایی شده این شرکت قریب سه سال است که درمنطقه کارمی کند اما ازکارشرکت چینی شکایتهای نیزشنیده شده این شرکت کارروی معدن میس را ،درحال حاضرتقریبا متوقف کرده است .

دلیل کندی کاررا،خود چیناییها مسایلی امنیتی عنوان کرده اند اما این دلیل قابل قبول نیست زیرا نیروهای امنیتی درحدبالایی امنیت منطقه را بخوبی تامین کرده اند.شرکتهای چینی قراربود برای استخراج میس وانتقال آن خط آهن احداث نماید وافغانستان که جغرافیایی محیط به خشکه را دارد وصل به شبکه های خط آهن دنیا نماید اما خبری ازاحداث راه آهن ازسوی شرکتهای چینی نیست.معدن آجگگ دربامیان نیزغنی ترین معدن آهن درآسیا شناخت شده که با شرکتهای هندی قراربود، قراردادهای آن منعقد شود این معدن صددرصد برای پروسس وانتقالش به خارج نیازبه راه آهن دارد.آقای آذرخش حافظی اقتصاد دان معروف افغانستان به این اعتقاداست که مواد خام افغانستان نبایدبه خارج صادرشود مواد خام درداخل کشورتصفیه ،پالایش ومورد بهره برداری قراربگیرد وی استدلالش این است که صدورمواد خام به خارج وبعد ارجاع آن برای نیازافغانستان،فوق العاده برای مصرف کننده افغانی گران تمام می شود وی استدلالهای استواری درکنفرانس علمی غیرمتمرکزسازی درهفته گذشته داشت.

بهرتقدیرخط آهن ازضروری ترین نیازرونق اقتصادی افغانستان است نظریه آقای حافظی مارا بی نیازازخط آهن نمی کند ایشان اعتقاد دارد که درداخل کشورپالایشگاه ساخته شود ومواد خام درداخل کشورمراحل پروسس داشته باشد.شرکتهای چینی درمورد استخراج معدن میس تعلل می کند مقامات افغانستان کوشش دارند که چیناییها را وادارنماید که به تعهدات شان عمل نمایند.برخی می گویند شرکتهای چینی، درمورد امنیت راست نمی گویند آنها با دقت ومطالعه ای که روی اقتصاد دارد به این  فکراند که معدن میس عینگ بعنوان ذخیره برای چیناییها ،برای زمانهای بعد باقی بماند آنها این معدن را برای سالهای بعد می خواهد استخراج نمایند.دلیل آن محاسبات ومطالعات اقتصادی خود شان است.شرکت چینی تنها موفق شده که روزانه دوهزاربشکه نفت ازسری پل استخراج به خاطرپالایش به ترکمنستان انتقال دهد وپس ازپالایش برای مصرکننده به افغانستان برگرداند آقای حافظی استدلال می کند که مواد خام نفت افغانستان به خارج منتقل شود ودوباره به  افغانستان برگردد ودراختیارمصرف کننده افغانستان قراربگیرد،دها برابرقیمت اصلی باید مصرف کننده افغانی پول به پردازد.

مردم افغانستان علیرغم این محاسبات که آقای حافظی دارد،ازصدورواستخراج نفت وگازافغانستان خرسند هستند وآن را مایه رونق درزندگی شان می دانند.حقیقتا من امروزبا شنیدن این خبرکه روزانه دوهزاربشکه نفت ازسری استخراج می شود فوق العاده خرسند شدم ودرتهی دل شکرخدای بجای آوردم.افغانستان معادن شناخته ومهمی دارد وبه گفته آقای شهرانی وزیرمعدن افغانستان هزارتبعه ای افغانستان دراین معادن مشغول کارمی شوند.دربلند مدت افغانستان با داشتن سه تریلیون دالرثروت زیرزمینی معادن ونیزدیک به دوملیارد بشکه نفت درحوزه شمال، افغانستان شاهد رونق زندگی می شود.آقای اسپنتا امروزدرسمیناری درهرات گفت: افغانستان با داشتن معادن سرشارمتکی به خود می شود وی گفت: کسانیکه سخن ازباگشت طالبان می زنند وتحلیل گران که بافکرخارجی ترس ایجاد می کنند وازبازگشت طالبان حرف می زنند،بازگشت طالبان غیرممکن است.آقای اسپنتا به پتانسیلهای ثروت نیزاشاره داشت وگفت : افغانستان با دارابودن ثروت ومعدن واستخراج آن به زودترین فرصت سری پای خود می استد.دکتراسپنتا با این مضامین درسمینارهرات حرف زد.برخی می گویند : اگرثروت افغانستان مدیریت درست نشود،خود باعث مشکلات وچالشهای زیادی می شود تلویزیون طلوع دریک گفتگو ازمن پرسید که مردم در کشورهای افریقایی روی معادن بزرگ آلماس وطلا خوابیده اند اما گرسنه اند واکثراوقات بخاطرهمان ثروت های شان کشته می شوند رژِیمهای فاسد درافریقا سرمایه های مردم راهمراه با شرکت های خاجی به یغما برده اند آیا فکرنمی کنید این وضع درافغانستان تکرارشود .

این سئوالی است که جواب دادنش کارهرکسی نیست وخیلی سخت است زیرا حقیقتا مشکل بزرگ ما درکنارامنیت همین فساد ویران گراست. اگرمدیریت درست اقتصادی راه انداخته نشود مافیای ثروت وقدرت دست به دست هم داده روزگارمردم را، سیاه خواهد کرد ثروت درفساد باعث اقتدارمافیا می شود وهراندازه که سرماه زیاد شود به همان پیمانه فساد گسترش می یابد.علیرغم این خطرات باید به رونق زندگی امید واربود.افغانستان سالهای خوبی به لحاظ مالی وزندگی پیش روخواهد داشت این امید است ونشانه های آن درعرصه استخراج معادن بخصوص نفت وگازدیده می شود.

کی برنده است؟

کی برنده است؟

وزیرخارجه فرانسه وارد کابل شد وی با مقامات افغانستان ورییس جمهورکرزی دیداروگفتگو داشت.دراین سفروزیرخارجه اسناد همکاری بین کابل وپاریس را امضا کرد.فرانسه گفته است که ما دیگرماموریت نظامی درافغانستان نداریم اما به همکاریهای خودپس ازسال 2014 نیزادامه خواهیم داد.وزیرخارجه عرصه کمکها را نیزمشخص کرد.فرانسه درمیدانهای مختلف بازسازی،امورفرهنگی احیاء میراث فرهنگی اموربهداشت،آموزش،با حکومت افغانستان پس ازسال 2014 همکاری می کند وزیرخارجه فرانسه درسفرش به کابل ازلیسه ملالی نیزدیدن کرد.عمده ترین نکات جالب ازسفروزیرخارجه فرانسه،که معنی ومفهوم زیادی می تواند داشته باشد مساله ترتیب ملاقات وی با رهبران اپوزیسیون واحزاب سیاسی کشوراست.

این مساله درگذشته وجود نداشت مقامات اروپایی به کابل می آمدند وبا مقامات حکومت افغانستان مذاکرات شان را انجام می داد ومی رفتند اما حالا وضعیت بکلی فرق کرده است.وزیرخارجه فرانسه، دیشب مهمانی را برای رهبران احزاب سیاسی درمقرسفارت شان ترتیب داده بود من هم دراین ضیافت دعوت بودم.آقایان احمد ضیا مسعود رییس جبهه ملی ،داکترعبدالله رهبرایتلاف ملی ،آقای حنیف اتمررییس اصلی ونانوشته حزب حق وعدالت احمد جلالی کاندید احتمالی ریاست جمهوری افغانستان،آقای ذکی آقای حامد گیلانی آقای ارغندی وال وزیراقتصاد ورهبرشاخه ای حزب اسلامی وچند تن ازخانم های وکیل درپارلمان،مهمانان ضیافت وزیرخارجه فرانسه بودند.وزیرخارجه با مهمانان خود صحبت های طلانی پیرامون مسایل افغانستان داشت وی تاکید کرد که فرانسه به تعهدات خود درمورد افغانستان وفاداراست دراین مهمانی وی به مساله انتخابات افغانستان اشاره کرد وگفت:انتخابات باید درافغانستان برگزارشود دیگراینکه این انتخابات باید شفاف باشد.وی اظهارداشت که این مساله را بارییس جمهورکرزی نیزمطرح کرده است. انتخابات شفاف ،عادلانه خواست وتاکیدات اصلی مقام فرانسوی درضیافت شام شب گذشته بود.

آقای راسموسن دبیرکل ناتو نیزدرکنفرانس خبری ودرهنگام سوارشدن به هواپیما دردمی دروازه صعود هنگام ترک افغانستان تنها به این جمله تاکید کرد انتخابات شفاف درافغانستان،خواست همه ما است.مقامات فرانسوی ودبیرکل ناتو،ضمانت انتخابات شفاف وعادلانه را درنظارت بین المللی می دانند امریکه احزاب سیاسی افغانستان همراه با گروهای مدنی به شدت روی آن پافشاری دارند. بصورت واضحی تفاوت بین نظرات رییس جمهورکرزی ومقامات غربی درمورد نظارت انتخابات دیده می شود.احزاب وگروهای مدنی درگردهمایی هتل سرینا اصولی را پیشنهادکرده اند که عمده ترین آن قوانین انتخابات،قانون تشکیل واصلاحات کمیسیونهای انتخاباتی ومساله نظارت ملی وبین المللی است."شورای همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی" پانزده روزپیش درهتل انترکانتی نانتال،منشور مشترک بنام "منشوردموکراسی" صادرکردند بیست حزب سیاسی درپایان نامه منشوردموکراسی که در12 ماده اعلام شد.درمورد انتخابات به توافق جمعی دست یافتند وهمه تاکید کردند که قانون انتخابات، قانون تشکیل واصلاحات کمیسیون انتخابات،ومساله نظارت ملی وبین المللی ازمطالبات اصلی " شورای همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی" است.

پنجشنبه هفته گذشته درهتل سرینا بیش ازچهل حزب سیاسی وگروهای مدنی گردهم آمدند آنها بسته ای پیشنهادی را به حکومت افغانستان،جامعه جهانی،وسازمان ملل،پیشنهاد کردند این بسته حاوی مطالبی مهمی است مربوط به انتخابات سال2014 .آقای یان کوبیش دراین نشست شخصا حاضرگردید وی طی سخنرانی مفصلی حمایت سازمان ملل را ازپیشنهادات احزاب وگروهای مدنی اعلام داشت .اختلاف وجدال درسه حوزه بین حکومت واحزاب سیاسی وگروهای مدنی وجود دارد که بازنده این نبرد سیاسی حکومت افغانستان است.اولین اختلاف نظردرمورد قانون انتخابات است حکومت برای انتخابات تاکنون قانونی ندارد چهارانتخابات پیشین براساس فرمان تقنینی دایرگردید،درحال حاضرعمده ترین مساله، قوانین انتخابات است. تفاوت نظرحکومت ورییس جمهورکرزی با احزاب دراین است که احزاب تاکید دارند که قانون باید برپایه سیستم مختلط ساخته شود.سیستم اس ان تی وی حق احزاب را ازبین می برد.حکومت می خواهد قانون مطابق رای غیرقابل انتقال واکثریتی تنظیم شود.پیشنهاد احزاب سیستم مختلط است که هم احزاب وهم مستقلین حق شان تضییع نشود.درضیافت وزیرخارجه فرانسه درکابل من پیرامون این مساله به تفصیل صحبت کردم وتفاوت دیدگاه حکومت را درمورد قانون انتخابات شرح دادم درمورد حوزه دوم اختلافات حکومت با احزاب نیزبه این مساله اشاره کردم.

 گذشته ازقوانین انتخابات، درمورد کمیسیونهای مستقل انتخابات وشکایات،نیزاختلاف بین حکومت واحزاب وجود دارد حکومت می خواهد کمیشنرها را رییس جمهوربامیل خود نصب نماید اما احزاب وگروهای سیاسی ومدنی نظرمتفاوت دارند آنها می گویند: رئسایی دو کمیسیون وکمشنرها باید با مشوره احزاب گروهای مدنی رئسایی دواطاق پارلمان،استره محکمه وکمیسیون نظارت برقانون اساسی،به رییس جمهورپیشنهاد وایشان ازبین افراد پیشنهاد شده جمعی را با داشتن مواصفات،به پارلمان معرفی نمایند وپارلمان آنها را تایید وبه کمیسیونها بفرستد.دراین نشست به حوزه سوم اختلافات حکومت واحزاب اشاره داشتم.حکومت نظارت بین المللی رامداخله خارجیها نام گذاشته است ورییس جمهورکرزی همواره تاکید کرده است که بامداخله خارجیها درامورانتخابات مخالف است وی حضوردوخارجی را درکمیسیون سمع شکایات علیرغم تصویب پارلمان، قبول ندارد.درحالیک همه احزاب سیاسی وگروهای مدنی تاکید دارند که برگزاری انتخابات بدون نظارت ملی وبین المللی غیرممکن است شفافیت انتخابات بستگی به همین نظارت بی طرفانه دارد.

قراین نشان می دهد که درنهایت امر حکومت رییس جمهورکرزی درهیچ یک ازموارد که برشمردیم برنده نیست این مساله دلیل دارد مطالبات احزاب سیاسی وگروهای مدنی ازهم اکنون با استقبال مردم روبروشده است بسته پیشنهادی هتل سرینا را همه گروهای سیاسی ومدنی تایید کرده اند سازمان ملل نیزدرجمع آنها پیوسته وگفته است که ازبسته گروهای سیاسی ونهاد های مدنی حمایت می کند.آقای یان کوبیش با سخنرانی خود درجمع نمایندگان پنجاه گروه سیاسی ونهادهای مدنی ابهامی نگذاشت وگفت ازخواسته های احزاب وگروهای مدنی درمورد انتخابات حمایت می کند.وزیرخارجه فرانسه درضیافت شب گذشته به این نکته تاکید داشت که انتخابات بصورت شفاف وبا نظارت بین المللی انجام شود.دبیرکل ناتو آقای راسموسن ابهامی نگذاشت که انتخابات باید عادلانه وشفاف برگزارشود احزاب سیاسی وگروهای مدنی نیزتاکید بربرگزاری انتخابات بانظارت سازمان ملل واصلاحات درکمیسیون انتخابات وبی طرفی نهادهای اجرایی دارند.با این وضع فکرمی کنم این سئوال پاسخ داشته باشد که برنده درجدال جاری وپیش رو، حکومت رییس جمهورکرزی نه بلکه احزاب سیاسی وگروهای مدنی هستند.

سرزمین مرگ وماتم

سرزمین مرگ وماتم

این عنوان نفرت انگیزاست.دریک روزدردوحادثه جان ده ها انسان گرفته شد.کاروان ورزشی درولایت جوزجان درجاده ای خطرناک شیبرغان، دچارحادثه می شود شانزده نفر ازطرف داران فوتبال درجاه کشته وسی شش نفرزخمی می شوند.علت حادثه ،کیفیت جاده وغیراستاندارد بودن آن دانسته شده است.جاده دراثرخیانت درقراردادها به بد ترین وضعیت ساخته شده است درگذشته اگرجاده تلفات اندکی داشت دلیل آن خامه بودن سرک واحتیاط های اجباری راننده ها بود اما درحال حاضرجاده اسفالت شده ولی استاندارد نیست وخیانت آشکاردرساخت سازآن صورت گرفته است. راننده ها فکرمی کنند که باسرک کانکریت شده سروکاردارد آنهاهنگام راننده گی وسوسه می شوند وباسرعتهای غیرمجازحرکت می کنند ولی غافل ازاینکه هرگزبه مقصد نمی رسند زیرا جاده بگونه تعمیرشده که هوس کاذب ایجاد می کند وهمه را بکام مرگ می فرستد حادثه ای ترافیکی روزجمعه واقعا تکان دهنده ورعب آوربود عامل اصلی چنین فجایعی فساد وخیانت درکارجاده ها وحکومت مسئول جان مردم است.

اتفاق دیگرروزجمعه ناشی ازبمب گذاری بود. درولسوالی دولت آباد ولایت بلخ قافله عروسی با بمب کنارجاده برخورد می کند نوزده نفرکه اکثرا زنان واطفال بودند وآنها با لباس های مراسم جشن عروسی ،به خاک وخون می غلطند وشانزده نفردیگر زخمی می شوند مقامات بیمارستان وضعیت مجروحان را وخیم گزارش می دهند وممکن است تعداد تلفات ازآنچه بوده زیاد تروزیاد ترشود.دولت آباد ولسوالی بلخ ،محل تبهکاران طالب است آنها مسبب این گونه اعمال می باشند.طالبان بمب های شان را درکنارجاده کارمی گذارند وبا عبورماشین های مسافربری آن را منفجرمی کنند. حادثه ای دیروزبه این صورت روی داد طالبان البته برای کشتن نیروهای نظامی این کارها را می کنند اما اگرکاروان نظامی گیرشان نیامد مردم عادی را هدف قرارمی دهند گواینکه آنها ازکشتن لذت می برند سرنشینان ماشین، زنان، کودکان ومردان که با شورهیجان به سمت محفل عروسی درحرکت بودند،قابل شناخت بود کسی نمی تواند ادعا کند که نا دانسته بمب کنترل شده را منفجرساخته است.برخی گفته اند طالبان باندازه فناتیک وعقب مانده اند که با دیدن شادی بچه ها وزنهای عازم به مراسم تاب نیاورده وبمب شان را منفجرکردن .می بینیم افغانستان به این صورت تبدیل به سرزمین مرگ وماتم شده است .

افغانستان با گذشت بیش ازسی سال است که درچنین  مصیبت عام فرورفته است.کودتای هفت ثور1357مبداء جنگ درافغانستان تعریف شده است البته با کودتای مرحوم داوودخا درسال 1352 زمینه ها وبسترجنگهای داخلی آغازشد.سرکوب اعتراضات مردمی تحت جنبشهای اسلامی درشمال پایتخت،درواقع نشانه های از خونین ریزی بود. کودتای هفت ثور57 ودهه ای اشغال افغانستان سراسربا جنگ وماتم گذشت.خروج روسها درآخردهه هشتاد وسقوط حکومت نجیب الله درآغازدهه ای نود با دست آوردهای مرگ وویرانی تمام شد دردهه اشغال شایع ترین خبرها وگزارشها این است که مردم افغانستان بیش ازدوملیون کشته وزخمی داده اند آماردقیق قربانیان هرگزآشکارنشده است ولی بدون شک ابعاد آن بسیارگسترده است.زمان مجاهدین وپس ازآن دوره طالبان توام با خون ریزیهای شدید همراه شد کابل تبدیل به ویرانه و سرزمینهای زیاد درافغانستان تبدیل به سرزمین سوخته گردید افغانستان سرزمین مرگ وماتم درتمام این سالها بود.این جنگ لعنتی انتظارمی رفت با فصل جدید وافغانستان نوبه پایان می رسد اما این چنین نشد.کنفرانس بن 2001 زمینه های حضورجامعه جهانی را درافغانستان فراهم ساخت وبیش از140 هزارنیروی بین المللی وارد افغانستان شد.طالبان والقاعده برای مدتی ازافغانستان رانده شد ولی با اشتباهات استراتژیک افغانستان وآمریکا،طالبان رامجددا سازماندهی کرد. استخبارات پاکستان که بعنوان سرمایه به طالبان می نگیرد،دوباره آنها را به میدانهای نبرد افغانستان فرستاد مخوف ترین گروه وشبکه ای که آدم کشته ومی کشد ،شبکه حقانی است این گروه تا بحال مرتکب قتل هزاران انسان بیگناه شناخته شده است.

گزارش ششماهه سازمان ملل نشان می دهد که مسئول هشتاد در ازکشتارغیرنظامیان درسال 2012 طالبان وشبکه حقانی بوده اند برخی گزارشهای نشان می دهد که بیش از هشتاد درصد مردم افغانستان را طالبان کشته اند.آمارده سال کشتارطالبان بصورت دقیق افشاء نشده اما گفته شده است که طالبان سهم شان ازکشتارمردم درطی ده سال گذشته بیش ازبیست هزارنفرازمردم افغانستان بوده است.اگرمجموع تلفات را بین بیست سه تا بیست پنج هزاردرطی ده سال بگیریم می بینیم بشترین قربانیان جنگ توسط طالبان صورت گرفته است این گزارش سازمان ملل که طالبان مسئول بیش ازهشتاد درصد کشتارغیرنظامیان شناخته شده با گزارش بی بی سی که گفته است آمارهای تخمینی نشان می دهد که درطی ده سال گذشته بیش ازبیست هزارنفرافراد ملکی درافغانستان کشته شده اند ومسئول هشتاد درصد ازاین کشتارغیرنظامیان،باید طالبان باشند.نیروهای بین المللی نیزمرتکب کشتارغیرنظامیان شده اند دریک مورد آنها دریک عملیات، جشن عروسی را بمباران کردند وباعث مرگ بیش ازسی نفردرمجلس عروسی گردید این بمباران فکرمی کنم درقندهار درسال 2010 انجام شد وباعث سروصداهای زیادی گردید.ناتودریک تجدید نظردربمباران به این جمع بندی رسید که عملیات روزانه را تبدیل به عملیات شبانه نماید. آنها این کارراکرد ودست آوردهای مهم درنابودی شبکه های تروریستی داشت عملیات شبانه بگفته ای استاد محقق کمرتروریستها را شکست وهزارنفرآنها درعملیات شبانه کشته ودستگیرگردید هزاران زندانی تروریست در بگرام نتیجه عملیات شبانه ناتواست اما رییس جمهورافغانستان بااین عملیات به شدت به مخالفت برخواست هرنوع همکاری را باغرب وناتومنوط به قطع عملیات شبانه دانست سرانجام چرخه ای عملیات شبانه توسط رییس جمهورکرزی شکسته شد وناتو ناگزیر به توقف عملیات شبانه گردید.

مجموعه ای عواملی که سبب مرگ مردم افغانستان شده یک بخش بزرگ آن مربوط به جنگ می شود واین جنگ وقربانیان منازعه یکی ازطولاترین جنگها درتاریخ افغانستان وغرب دانسته شده است.آمریکا درویتنام ده سال وارد جنگ شد اما درافغانستان بیش ازیازده سال است که درگیرنبرد با تروریستها می باشد.جنگ نزدیک به چهاردهه، بشترین قربانی ازمردم افغانستان گرفته است این حرف دلیل دارد که بگوییم افغانستان سرزمین مرگ وماتم درطی این سالها بوده است.قربانیان جنگ افغانستان ازسال 1357 تا کنون 1391 بالای دوملیون انسان تخمین زده شده است برخی  ازمقامات مجاهدین تاکید دارند که افغانستان تنها دوملیون شهید درجنگ باروسها داده اند ولی گفته شده این رقم تاحدی مبالغه آمیزوسیاسی است زیرا روسها یک دهه درافغانستان حضورداشتند وتلفات خود آنها ازسیزده هزار تا بیست هزارنفر قلم داد شده است. ناتو وآمریکا نیزتلفات شان ازمرزسه هزارنفرگذشته وزخمیهای ناتونزدیک به بیست هزارنفررسیده اند.این آمارارقام درواقع، همان گزارشهای است که ازخبرگزاریها گرفته شده است.اما ازبدء منازعه تا کنون 1357 تا1391 می تواند گفت که تلفات انسانی جنگ درافغانستان بالای دوملیون نفرباشد درحالیکه مجاهدین این رقم را تنهادرزمان اشغال روسها دانسته اند.افغانستان تا این لحظه بااین کشتاروسیع روبروشده ولی متاسفانه هنوزاین کشتارازهرطرف ادامه دارد وهرروزبه تعداد آن افزده می شود.

دریک روزما شاهد بیش ازسی نفرکشته وده ها زخمی درشیبرغان ودولت آباد بلخ بوده ایم.کارشناسان تلفات جاده ها را عمدتا ناشی ازغیراستاندارد سرکها، می دانند آنها درمورد قربانیان دیروزگفته اند که جاده اسفالت ووسوسه انگیزبرای سرعت بخصوص درمسایل خوشی وشادی برا مردم می باشند ولی این وسوسه ها به دلیل غیراستانداربودن،سرک ها تبدیل به فاجعه می شود. تلفات دیروزطرفداران فوتبال درجاده شیبرغان مطلقا به دلیل نقایص درجاده بوده است پیج های خطرناک بدون علایم رانند گی وباریک بودن جاده انحراف درمسیر،همه عوامل ایجاد مرگ وحادثه ازنوع دیروز می شود.گذشته ازکشتارها توسط جنگ،حوادث طبیعی نیزدرافغانستان بشترین قربانی دراین کشورگرفته است افغانستان درزمره آسیب پذیرترین کشورها دربرابرحوادث وبلایای طبیعی شناخته شده است.باران های موسمی وباران فصل بهار،برفهای زمستانی ،قربانیان زیادی ازمردم گرفته ومی گیرد به همین دلیل است که گفته ایم افغانستان برای ساکنانش سرزمین مرگ وماتم شده است.

طالبان وتکنولوژی

طالبان وتکنولوژی

عبدالقهاربلخی یکی ازده ها طالبی است که دربخش آی تی طالبان فعالیت دارد.تکنولوژی معلوماتی ابزارنیرومندی است دراختیارطالبان. چندماه پیش مطلبی درمورد طالبان خوانده بودم دراین مطلب نوشته شده بود که طالبان با استفاده ازتکنولوژی، گامهای بلندی را برای رسیدن به هدف، برداشته اند.یک عضوطالب گفته بود که ما درحال حاضرازتویتراستفاده می کنیم وی استدلال می کند که فیس بوک شبکه اجتماعی نسبت به تویترعقب مانده تراست ما ازآن عبورکرده ایم وازتویتراستفاده می کنیم وی علاوه برپس مانده بودن، فیس بوک استدلالی دیگری نیز داشت وگفته بود:تویتربه دلیل اینکه درغرب موارد کابردی زیادی دارد وتکنولوژی ارتباطی مدرن سریع وفعال است ما ازآن استفاده می کنیم.

 عبد القهاربلخی که خود ازولایت بلخ ودرشبکه تکنولوژی طالبان مشغول کاراست وی گفتگوهای مفصلی با مقامات ناتودرافغانستان ازطریق تویترداشته است درگزارش که الجزیره آن را منتشرکرده نشان می دهد که مقامات ناتو با طالبان ازطریق تویتردرتماس هستند وهرقت بخواهند با هم ارتباط برقرارمی کنند ودرمورد مسایل مربوط  به جنگ افغانستان ودیدگاه های طالبان صحبت می کنند بلخی یکی ازهمان طالبان می باشد که دراین بخش چندین گفتگوی تویتری با ناتو داشته است.درگزارشها آمده است که عبد القهاربلخی می گوید: دومقام طالب همیشه درپشت انترنت واستفاده ازاتکنولوژِی معلوماتی قراردارند وی ازدونفرنام می برد یکی قاری یوسف احمدی سخنگوی اصلی طالبان ودیگری ذبیح الله مجاهد سخنگوی دیگری طالبان. رسانه ها همه عملیات طالبان را به نقل ازاین دونفرمنتشرمی کنند.یک مقام پیشین طالبان که شناخت دقیقی ازآنها دارد می گفت : درمقایسه بین قاری یوسف احمدی وذبیح الله مجاهد، سخنگوی اصلی طالبان درواقع قاری یوسف احمدی است وی نزدیک ترین آدم با مقامات تصمیم گرنده درمورد طالبان می باشد اطلاعات استخباراتی وی چندین برابرذبیح الله مجاهد است.این مقام پیشین طالبان که نمی خواهد نامی ازوی گرفته شود می گوید:قاری یوسف احمدی همیشه با عمده ترین مراکزخبری دنیا درتماس است وپخش اصلی ترین خبرهای مربوط به طالبان ازصلاحیت وی است.

ذبیح الله مجاهد روی داد های روزانه مرتبط با طالبان را ازطریق تکنولوژی معلوماتی منتشرمی کند هردو سخنگویان طالب هستند اما قاری سخنگوی محوری طالبان وذبیح الله مجاهد سخنگوی عمومی شان است.آقای عبد القهاربلخی درگفتگوی خود با شبکه الجزیره به هردوفرد اشاره می کند ومی گوید: قاری یوسف احمدی وذبیح الله مجاهد،همیشه با تکنولوژی معلوماتی سروکاردارند وآنها عمدتا ازشبکه اجتماعی تویتربجای فیس بوک استفاده می کنند.آقای جاوید کوهستانی کارشناس مسایل امنیتی به این باوراست که استخبارات پاکستان یک بخش بسیارپیش رفته تکنولوژِی معلوماتی را دراختیارطالبان گذاشته استخبارات ازجوانان مستعد طالبان، تعداد زیادی را آموزش داده است.آقای کوهستانی می گوید: بخش آی تی درجنگ یکی ازفعال ترین بخشهای مورد استفاده طالبان می باشد.کارشناسان دراین مورد وحدت نظردارند که طالبان بصورت بسیارگسترده ای ازتکنولوژی استفاده می کنند وکادرهای آموزش دیده زیادی برای استفاده ازتکنولوژِی معلوماتی دارند.این تسهیلات وآموزشهارا استخبارات دراخیتارآنها گذاشته است.

کارشناسان ومحققان استرالیایی همین دوماه پیش دریک مورد تحقیقات گسترده ای را انجام دادند وبه این جمع بندی رسیدند که طالبان کارهای بسیارخطرناکی را با استفاده ازتکنولوژی معلوماتی انجام می دهند.محققان استرالیایی می خواست رازکشته شدن سربازان را درارزگان ترینکوت بدانند.حکمت الله طالبی که توانیست سه سرمربی استرالیایی را براحتی هنگام غروب درمقرفرماندهی بکشد وبعد ازمحوطه پایگاه خارج  شود.وی دراین حمله سبزبرآبی کاری کرد که مایه تحیر مقامات نظامی وامنیتی استرالیا شد.سه مربی وافسراسترالیایی کشته وچند تن دیگرزخمی وبعد حکمت الله براحتی ازپایگاه می گریزد.قاری یوسف احمدی سخنگوی اصلی طالبان مسئولیت این عملیات را بدوش می گیرد.محققان استرالیایی درتحقیقات راجع به این موضوع رازدیگری رابدست آوردند که طالبان با استفاده ازتکنولوژِ معلوماتی ازتصاویروفیلمهای پورنوگرافی استفاده می کنند.آنها زیباترین زنان ودختران را با سربازان ناتودرافغانستان ازطریق سایت های خودشان ویا سایتهای دیگر،وصل می کنند.دختران وزنان زیبا با ادا واطوارشان،تحریکات زیادی را ایجاد می کنند.دراین گرودارها آنها موفق می شوند اطلاعات لازم را درمورد موقعیت سرباز ونام نشان آنها بدست آورند اطلاعات دراختیاراستخبارات ومقامات تصمیم گرنده طالبان گذاشته می شود آنها می دانند که قرارگاه های مورد نظرازچه قراراست گاهی سایتهای پورن،اطلاعات شان را به استخبارات وطالبان می فروشد.محققان استرالیایی درتحقیقات شان اذعان داشتند که طالبان درجنگ ازتصاویروفیلمهای پورن استفاده می کنند واطلاعات لازم را برای انجام عملیات انتحاری وحمله سبزبرآبی ازطریق تکنولوژی معلوماتی بدست می آورند.طالبان این مساله را تکذیب کردند وگفتند: شریعت بما اجازه چنین کاری را نمی دهند.

جنگ افغانستان به دلیل ماهیت استخباراتی، رازهای زیادی دارد که اندک ترین موارد آن به بیرون درزکرده است.استفاده ازپورن برای اولین بارتوسط محققان استرالیایی کشف گردید.اما این مساله چندان انعکاس خبری نداشت زیرا پیش ازاینکه مایه رسوایی طالبان باشد که هست،بشترمایه شرم ساری سربازان ومقامات ناتو درافغانستان تمام می شد.آنها دراین حد تنزل وتقلیل یافته اند که براحتی بخاطرماجراهای سکسی، اطلاعات را به دشمن می هند.عملیات حیرت انگیز دوماه پیش درهلمند "پایگاه بسشن" یکی  ازحیرت انگیزترین عملیاتی است که روی داد دراین جریان شش جت جنگی آمریکا که گفته می شودهرکدام ارزش بین سی تاچهل ملیون دالر راداشته است.بکلی نابود گردید ونزدیک بود که شاهزده انگلیسی را بکشند طالبان گفتند که عملیات به قصد کشتن شانزده هری سازماندهی شده بود.قاری یوسف احمدی گفته بود که ما بخاطرفیلم اهانت انتقام می گیریم با انجام عملیات اعلام داشت که پانزده طالب وارد پایگاه بسشن شد وعملیات بزرگ وویران گری راه انداختن دراین عملیات چندین مخزن سوخت به آتش کشیده شد وتنها یک طالب زنده دستگیرشد وبقیه که گفته می شود بین پانزده تابیست نفربودند درعملیات حیرت آوربسشن کشته شدن.مجموع خسارات تا دوصد میلیون دالربراورد شده است.درسال 2010 بیش ازپانصد طالب اززندان قندهارمی گریزند این نمونه های ازجنگ استخباراتی افغانستان است.

تکنولوژی معلوماتی درنبرد استخباراتی اهمیت درجه یک را داشته است.عبد القهاربلخی می گوید: ما ازتکنولوژِی وشبکه اجتماعی تویتراستفاده می کنیم وی می گوید اگرروزی طالبان به قدرت برسند شبکه های اجتماعی را نابود نمی کنند اما آن را تحت کنترل وفیلترقرارخواهد داد.طالبا درسال 1996 کابل را تصرکرد اولین اقدامات آنها،نابود کردن رسانه های تصویری بود آنها هزاران پایه تلویزیون را شکستن وفیلمها رابه آتش کشیدن اما حالا بالاترین استفاده را ازتکنولوژی معلوماتی دارند.برخی ازکارشناسان می گویند: طالبان به لحاظ ذهنی متحول شده اند ونسل جدید ازطالبان با تکنولوژِی معلوماتی اشنایی زیادی دارند واهمیت آن را درک می کنند وبه آن احترام قایل هستند.ولی برخی دیگرطالبان را یک جریان ایدلوژیک با عقاید بسیارعقب افتاده می شناسند ومی گویند: آنها هرگزدست ازعقاید شان برنمی دارند.طالبان برای تثبیت هژمونی اعتقادی خود،دست به هرجنایتی می زنند وهیچ ابایی ازتبهکاری ندارند استفاده عبدالقهاربلخی وصدها طالب دیگرنمی توانند دلیل تجدید نظرطالبان درمورد اعتقادات فناتیک آنها شود.انوراولاکی رهبرشاخه یمنی القاعده متولد آمریکا درواقع زبان القاعده ومترجم ایده های آن درغرب وآمریکا شناخته شده بود وی تسلط حیرت انگیزی به تکنولوژی معلوماتی داشت برخی گفته اند که انوراولاکی اسامه کامپیوتروتکنولوژی بود ولی همین آدم براحتی وبا استفاده ازتکنولوژی هرنوع جنایت ضد بشری را دریمن انجام می داد.

تکنولوژی تنها تسهیلات وپیچیده گیها وظرافت هارا افزایش می دهد.جنگ جاری درافغانستان یک رویاروی استخباراتی با استفاده ازتکنولوژی است تکنولژی تغییردرماهیت فکری طالبان نمی تواند ایجاد نماید.گفته های خبرنگاران غربی ازملاقات با سید اکبرآغا واینکه وی درکنارتلویزیون نشسته وهمه تصاویر را نگاه می کند،دلیل برتغییرماهیت طالبان نیست استفاده عبد القهاربلخی وصدها طالب دیگرازتکنولوژِی معلوماتی نشانه های ازتحول فکری درطالبان نه بلکه استفاده ابزاری برای استخبارات وزعامت طالبان است.

کرزی وراسموسین

کرزی وراسموسین

رییس جمهورکرزی وراسموسن دبیرکل ناتو،دریک کنفرانس خبری مشترک درکابل حضوریافتند.رییس جمهورکه تازه ازسفرآذربایجان وشرکت درکنفرانس سازمان" اکو"به کابل برگشته بود.ایشان درنشست گفتمان همکاری آسیا نیزقراربود شرکت نماید.رییس جمهورهمراء دبیرکل ناتو پیرامون مسایل مختلف مربوط به افغانستان با خبرنگاران صحبت کردند.دبیرکل ناتوگفت: افغانستان مفتخراست که سال آینده تمامی امورامنیتی کشورش را به دوش می گیرد.موضوعات امنیتی درفازاول خود درسال 2013 تماما به نیروهای افغانستان منتقل می شود واین پروسه اجتناب ناپذیراست البته همان گونه راسموسن گفته است انتقال امورامنیتی به نیروهای افغانستان واقعا مایه افتخارمردم افغانستان است.

عوامل تاثیرگزاررا درانتقال امورامنیتی نباید فراموش کرد اول تجهیزنیروهای امنیتی وآموزش آنها به سلاح های استراتژیک است.آموزش با سلاحهای سبک وتاکتیکی تاحدی تامین شده است اما آموزش سلاحهای استراتژیک هم چنان با چالش روبرو است.حمله های سبزبرآبی عمده ترین مانع درامرآموزش دانسته شده .آقای راسموسن تاکیدات بسیارزیادی به مساله حمله های سبزبرآبی داشت وی دریک مورد گفت:این مساله برای ازبین بردن اعتماد بین نیروهای ناتووافغانستان،طراحی شده است.آقای راسمون نگرانیهای شدیدی خود را نسبت به این مساله ابرازداشت وگفت: به هرقیمتی که شده باید ازاین کارجلوگیری شود.دبیرکل ناتو مثل همیشه به همکاریهای بلند مدت ناتوبا نیروهای افغانستان تاکید داشت.راسموسن چهره بزرگ درسازمان ناتو شناخته شده است وی شخصیتی است که همیشه با دید مثبت به مسایل می نگیرد وی دراین نشست خبری، تاکید داشت که : هیچ امری نمی تواند مناسبات ناتووافغانستان را بهم بزند همکاری ناتو با افغانستان دوام دارومستمراست دشمنان دوطرف این همکاری مشترک را ازبین برده نمی توانند.اشارات راسموسن به حمله های سبزبرآبی وتاکید ایشان به کمکهای دایمی ناتو با افغانستان عمده ترین موضوعاتی بود که ازسوی ایشان درکنفرانس مشترک عنوان شد.

درکنارتجهیزات وآموزش نیروهای افغانستان،مساله سیاستهای حکومت افغانستان درحل بحران کشورنیزمهم است.رییس جمهورکرزی دراین کنفرانس به حکومت پاکستان حمله کرد وگفت:پاکستان همکاری درستی با افغانستان ندارد تروریستها درخاک آن کشورمکانهای امنی دارد. رییس جمهورافغانستان امروزنیزمثل گذشته با لحن بسیارتندی علیه پاکستان سخن گفت ایشان نام گرفته پاکستان را متهم به عدم کاری درمقابله با تروریستها درهردوطرف افغانستان وپاکستان نمود لحن تند مقامات دوکشورپاکستان وافغانستان واتهامات به هم دیگر،یکی ازعمده ترین چالشهای امنیتی دانسته شده است .رحمان ملک وزیرداخله پاکستان نیزحضورتروریستهای پاکستانی که دخترچهارده ساله ملالی یوسفزی را مورد حمله قراردادند،را درخاک افغانستان اعلام کرد ملک گفت:طراحی حمله به جان ملالی درخاک افغانستان صورت گرفته است.مقامات پاکستان همواره به این مساله تاکید داشته که تروریستهای پاکستان درخاک افغانستان مکانهای امنی دارند.رحمان ملک ودیگرمقامات پاکستانی می گویند : تروریستهای پاکستانی به رهبری ملا فقیرمحمد،صوفی محمد ومولوی فضل الله ازمنطقه سوات گریخته ودرخاک افغانستان پناه گاه امنی دارند امریکه به شدت ازسوی افغانستان رد شده است.پاکستان بیش ازشش ماه است که خاک افغانستان دردوولایت کنرونورستان را مورد حملات راکتی قرارداده ،توجیه موشک باران ازسوی پاکستان این است که تروریستهای پاکستانی دراین مناطق مخفی شده اند.رییس جمهورکرزی دراین نشست پاکستان رادرهردوطرف مسئول حملات تروریستها دانیست.

گذشته ازادامه حملات تروریستی درافغانستان که هرگزکاهش نیافته ودربرخی موارد ابعاد گسترده تری بخود گرفته است ازجمله درمورد حمله های سبزبرآبی اعلام شد که برای اولین بارحمله ازداخل نیروهای امنیتی افغان به نیروهای مشترک ناتو وافغانستان درقندهارصورت گرفت.گرچه مقامات افغانستان وقوع حمله ازسوی نیروهای امنیتی را انکارکرده اند اما مقامات ناتوگفته اند که برای اولین باردرحمله های درونی، عضو امنیتی افغان عملیات انتحاری داشته وبا عث مرگ دو سربازناتو وچند تن ازنیروهای افغانستان دردروازه ورودی پایگاه شده است.رییس جمهورکرزی دراین مورد امروزاظهارتاسف کرد وگفت: باید ازوقوع چنین حملاتی جلوگیری شود ایشان دراین کنفرانس مشترک با راسموسن به مساله انتخابات اشاره کرد رییس جمهوربه شدت مشوره های خارجی را درامرانتخابات افغانستان مردود دانسته وگفت: مشوره های خارجی را درمساله انتخابات قبول ندارد مشوره های آنها مداخله درامورداخلی کشورومنافی با حاکمیت ملی افغانستان است.ایشان دریک مورد به این موضوع اشاره داشت که نظارت خارجیها را درمساله انتخابات تایید می کند.منتقدان رییس جمهورکرزی می گویند : سخنان رییس جمهوردرمورد انتخابات بازی با کلمات می باشد. مداخله خارجیها،مشوره خارجیها ونظارت خارجیها،کلمات است که رییس جمهورآنها را بکاربرد.ایشان درواقع ،مشوره هارا حمل برمداخله دانست واما موضوع نظارت را تایید کرد. مخالفان وی می گویند : سخنان چند پهلوی رییس جمهورابهامات را درمورد نظارت بین المللی زیاد ترمی کند.آنچه را که احزاب وایتلافهای سیاسی ،جامعه مدنی درنشست هتل سرینا روی آن تاکید داشتند ونماینده ملل متحد درسخنرانی اش ازنشست گروهای سیاسی ومدنی حمایت کرد.گروهای مدنی وسیاسی خواهان نظارت ملی وبین المللی درامرانتخابات هستند.آنها ،تنها یک ادبیات دارند وآن نظارت ملی وبین المللی درامرانتخابات است.انتخابات شفاف وعادلانه با داشتن قوانین واصلاحات درتشکیل درکمیسیونها وبی طرفی نهاد های دولتی،ازخواسته های اساسی اجتماع دیروزهتل سرینا بود.نظارت درمساله انتخابات ازمهم ترین حوزه گفتگوی احزاب سیاسی وجامعه مدنی است.رییس جمهوردرنشست امروزسه نوع ادبیات مداخله،نظارت،ومشوره را بکارگرفت.آگاه هان مسایل می گویند: انتخابات درحوزه نظارت ملی وبین المللی،همان نظارت است ،وهیچ مصطلحات دیگری درکارنیست.آنها می گویند: رییس جمهورآب را گل آلود می کند و نظارت بین المللی انتخابات را، به تعابیرمداخلات خارجی،مشورهای خارجی ونظارت خارجیها،دسته بندی کرده است. انتخابات دربعد نظارتی خود تنها یک چیزلازم دارد که همان نظارت ناظران بی طرف است.

تفاوتهای زیادی دردید گاه های حکومت وگروهای مدنی وسیاسی درامرانتخابات وجود دارد.اولین تفاوت تفسیروقرائت درقوانین انتخابات است.حکومت اعتقادی به سیستم پی آر ندارد قوانین که وزارت عدلیه تهیه کرده تماما با رویه ای سیستم سی ان تی وی ساخته شده است.درحالیکه گروهای سیاسی ومدنی تاکید به سیستم مختلط ونقش احزاب سیاسی درانتخابات دارد.آنها خواهان حداقل پنجاه درصد نقش برای احزاب می باشند.درمورد میکانیزمهای عملیاتی نیزاختلاف نظرهای زیادی وجود دارد گروهای مدنی وسیاسی خواهان این مساله اند که میکانیزها باید بی طرف ساخته شود.دوکمیسیون مستقل انتخابات وشکایات تنها با نصب رییس جمهورکافی نیست اعضای هردوکمیسیون با مشوره ورایزنی گروهای سیاسی ومدنی رئسایی دواطاق پارلمان واستره محکمه،اداره نظارت برقانون اساسی،گزینش شوند این افراد به رییس جمهورمعرفی شوند.ایشان ازمیان آنها چند را با داشتن مواصفات لازم به پارلمان معرف نماید وپارلمان آنها را با مواصفات وشرایط که دارند تصویب نمایند.گروهای مدنی وسیاسی تاکید دارند که قوانین اصلاحات تشکیل کمیسونها نیز،باید تدوین وتصویب شود.درمورد نظارت ملی وبین المللی نیزتفاوت نظربین حکومت واحزاب سیاسی وگروهای مدنی وجود دارند حکومت نظارت بین المللی را حمل برمداخلات خارجی کرده .درحالیک گروهای مدنی واحزاب سیاسی آن را یک ضرورت انتخاباتی می دانند.

رییس جمهوردرکنفرانس مشترک خبری با راسموسن می گوید: ما درامورانتخابات آمریکا مداخله نمی کنیم وآنها هم نباید درامورانتخابات ما مداخله کنند.ادبیات رییس جمهورازنظارت بین المللی ،همان مداخله است.البته اظهارات رییس جمهورحدس وگمانه زنیهای زیادی خلق کرده است که عمده ترین آن این است که ایشان می خواهد انتخابات برگزارشود اما بدون نظارت بین المللی.نظارت مراجع بی طرف ازانتخابات،شفافیت آن را تضمین می کند ومانع ازجعل وتقلب می شود.حکومت افغانستان، انتخابات را قبول دارد اما بصورت مشکوک وناقص دریک مورد رییس جمهورگفت : برگزاری انتخابات ناقص بهتراست ازنداشتن انتخابات.درحالیکه انتخابات ناقص پرازجعل وتقلب بحران را شدت می بخشد واین مساله برای جامعه خطرناک است.افغانستان چرا انتخابات ناقص داشته باشد انتخابات با ملاحظات قوانین مصوب،میکانیزمهای اجرایی بی طرف ونظارت بین المللی،می تواند شفاف عادلانه ومورد قبول مردم افغانستان باشد.اظهارات رییس جمهوردرکنفرانس مشترک با دبیرکل ناتو،پیرامون مسایل افغانستان، جالب ولی توام با نگرانیهای امنیتی وانتخاباتی برگزارشد.دورهبر نتوانستن تشویشهای موجود درامرانتخابات وبحران امنیتی را به درستی برطرف نمایند.مردم نسبت به هردو مساله انتخابات و بحران امنیت پس ازسال 2014 تشویش دارند.