رونق زندگی

رونق زندگی

کارشناسان اموراقتصادی اظهارات امیدوارکننده ای نسبت به معادن افغانستان دارند.محققان گفته اند افغانستان به لحاظ معادن یکی ازکشورهای مهم درجنوب آسیا است.مجموع ثروت ملی افغانستان درباب معادن سه تریلیون دالرتخمین زده شده است این مبلغ برای کشورمثل افغانستان با جمعیت سی پنج ملیونی درحال حاضر،بزرگترین سرمایه شناخته شده است.سه تریلیون دالررقم نجومی سرمایه زیرزمینی افغانستان می باشد امریکه بارها رییس جمهورباوجد ازآن سخن گفته است.

 دریک مورد رییس جمهورمساله راسیاسی کرد وگفت: خارجیها بخاطراین ثروت است که عاشق افغانستان می باشند وبه آن دلبسته اند.البته حرف رییس جمهورمورد پسند خیلی ها درآن زمان قرارنگرفت وگفتند این کلام غیرضروری وبیان کردنش لازم نبود.هرکشوری سرمایه های ملی خود را استخراج وآن را تبدیل به تولید ملی می کند.نفت وگازدرکشورهای خاورمیانه ثروت ملی این کشورها می باشد آنها ثروت را با کمک کشورها وشرکت های خارجی تبدیل به تولید ملی کرده اند نفت گازبرای خوردن نیست آنها سرمایه های یک کشوراست که باید استخراج شود.قراردادهای معتبروحساب شده عامل استفاده های بهینه است امروزکشورهای متخاصم منابع شان را به کشورهای رقیب ومتخاصم می فروشند مگرایران گازونفت خود را به کشورهای اروپایی نمی فروشد، که می فروشد.این حرف مورد انتقاداست که گفته شود خارجیها بخاطرثروت ومعادن افغانستان دلخوش کرده اند.آمریکاییها درافغانستان قربانی داده اند اما می بینیم عمده ترین قراردادها با چیناییها صورت گرفته است. معدن مس عینک درلوگر با شرکت چینی قرارداد شده است.یک مقام آمریکایی با عصابانیت گفته بود که : مادرافغانستان خون می دهیم اما سود آنرا چیناییها می برند وآنها هستند که قراردادهای مهمی با افغانستان منعقد ساخته اند.

درپروژه معدن نفت درسرپل شرکتهای چینی قراردادهای را بسته است امروزخبرگزاریها به نقل ازوزیرمعدن گزارش داد که روزانه هزارنهصد بشکه نفت استخراج می شود.البته این دوهزاربشکه کمک بزرگی برای افغانستان بلحاظ انرژِی است وخیلی مهم .این دوهزاربشکه نفت باید درترکمنستان برای پالایش منتقل شود وپس ازتصفیه درپالایشگاه ترکمنستان به افغانستان دربازارافغانستان عرضه می شود.افغانستان سالانه بیش ازسه ملیون بشکه نفت مصرف دارد.مقامات دروزارت معدن گفته اند حداقل سه سال طول می کشد که خود افغانستان درداخل کشورپالایشگاه نفت بسازد ونفت را درداخل کشورپالایش دهد.افغانستان درحوزه شمال کشورچیزی درحدود دومیلیارد بشکه نفت ذخایرزیرزمینی دارد .استخراج این مقدارنفت درامتداد زمان ،کمک بزرگی به اقتصاد افغانستان می کند این آماروارقام که براساس گزارشهای خبری منتشرشده ،آن چنان دقیق نمی تواند باشد.

تخمینها بسیارمتفاوت است برخی گفته اند مقادیرنفت افغانستان بیش ازدومیلیارد بشکه است وبرخی دیگرمی گویند افغانستان درحدرفع نیازهای خود ذخایرنفت گازدارد ونه برای صادرات.آقای وحید الله شهرانی می گوید: عوایدافغانستان درسالهای آینده ازبابت نفت وگازودیگرمعادن تا چهل درصد می رسد شصت درصد ازمنابع دگربدست می یاید. افغانستان بلحاظ تجارت موقعیت بسیارعالی دارد شاهراه ترانزیتی جنوب آسیا وآسیایی میانه شناخته شده است.تجارت با مدیریت سلطان علی کشتمند دردهه شصت،شمسی رونق بزرگی در بازارافغانستان ایجاد کرد مردم آن سالها را سالهای طلایی تجارت نام کرده اند.سه تریلیون ثروت ملی که شایع ترین آماراست ورییس جمهوربرای اولین باراین آماررا دریک سخنرانی درسال2010 اعلام داشت.این ثروت ملی است اما پروسه بهره برداری وتبدیل آن به تولید ملی باچالشهای بزرگی روبرواست.شرکتهای فعال چینی درعرصه ای استخراج وبهره برداری با کندی کارمی کنند درمورد میس عینک قرارداد میلیاردی با شرکت چینایی شده این شرکت قریب سه سال است که درمنطقه کارمی کند اما ازکارشرکت چینی شکایتهای نیزشنیده شده این شرکت کارروی معدن میس را ،درحال حاضرتقریبا متوقف کرده است .

دلیل کندی کاررا،خود چیناییها مسایلی امنیتی عنوان کرده اند اما این دلیل قابل قبول نیست زیرا نیروهای امنیتی درحدبالایی امنیت منطقه را بخوبی تامین کرده اند.شرکتهای چینی قراربود برای استخراج میس وانتقال آن خط آهن احداث نماید وافغانستان که جغرافیایی محیط به خشکه را دارد وصل به شبکه های خط آهن دنیا نماید اما خبری ازاحداث راه آهن ازسوی شرکتهای چینی نیست.معدن آجگگ دربامیان نیزغنی ترین معدن آهن درآسیا شناخت شده که با شرکتهای هندی قراربود، قراردادهای آن منعقد شود این معدن صددرصد برای پروسس وانتقالش به خارج نیازبه راه آهن دارد.آقای آذرخش حافظی اقتصاد دان معروف افغانستان به این اعتقاداست که مواد خام افغانستان نبایدبه خارج صادرشود مواد خام درداخل کشورتصفیه ،پالایش ومورد بهره برداری قراربگیرد وی استدلالش این است که صدورمواد خام به خارج وبعد ارجاع آن برای نیازافغانستان،فوق العاده برای مصرف کننده افغانی گران تمام می شود وی استدلالهای استواری درکنفرانس علمی غیرمتمرکزسازی درهفته گذشته داشت.

بهرتقدیرخط آهن ازضروری ترین نیازرونق اقتصادی افغانستان است نظریه آقای حافظی مارا بی نیازازخط آهن نمی کند ایشان اعتقاد دارد که درداخل کشورپالایشگاه ساخته شود ومواد خام درداخل کشورمراحل پروسس داشته باشد.شرکتهای چینی درمورد استخراج معدن میس تعلل می کند مقامات افغانستان کوشش دارند که چیناییها را وادارنماید که به تعهدات شان عمل نمایند.برخی می گویند شرکتهای چینی، درمورد امنیت راست نمی گویند آنها با دقت ومطالعه ای که روی اقتصاد دارد به این  فکراند که معدن میس عینگ بعنوان ذخیره برای چیناییها ،برای زمانهای بعد باقی بماند آنها این معدن را برای سالهای بعد می خواهد استخراج نمایند.دلیل آن محاسبات ومطالعات اقتصادی خود شان است.شرکت چینی تنها موفق شده که روزانه دوهزاربشکه نفت ازسری پل استخراج به خاطرپالایش به ترکمنستان انتقال دهد وپس ازپالایش برای مصرکننده به افغانستان برگرداند آقای حافظی استدلال می کند که مواد خام نفت افغانستان به خارج منتقل شود ودوباره به  افغانستان برگردد ودراختیارمصرف کننده افغانستان قراربگیرد،دها برابرقیمت اصلی باید مصرف کننده افغانی پول به پردازد.

مردم افغانستان علیرغم این محاسبات که آقای حافظی دارد،ازصدورواستخراج نفت وگازافغانستان خرسند هستند وآن را مایه رونق درزندگی شان می دانند.حقیقتا من امروزبا شنیدن این خبرکه روزانه دوهزاربشکه نفت ازسری استخراج می شود فوق العاده خرسند شدم ودرتهی دل شکرخدای بجای آوردم.افغانستان معادن شناخته ومهمی دارد وبه گفته آقای شهرانی وزیرمعدن افغانستان هزارتبعه ای افغانستان دراین معادن مشغول کارمی شوند.دربلند مدت افغانستان با داشتن سه تریلیون دالرثروت زیرزمینی معادن ونیزدیک به دوملیارد بشکه نفت درحوزه شمال، افغانستان شاهد رونق زندگی می شود.آقای اسپنتا امروزدرسمیناری درهرات گفت: افغانستان با داشتن معادن سرشارمتکی به خود می شود وی گفت: کسانیکه سخن ازباگشت طالبان می زنند وتحلیل گران که بافکرخارجی ترس ایجاد می کنند وازبازگشت طالبان حرف می زنند،بازگشت طالبان غیرممکن است.آقای اسپنتا به پتانسیلهای ثروت نیزاشاره داشت وگفت : افغانستان با دارابودن ثروت ومعدن واستخراج آن به زودترین فرصت سری پای خود می استد.دکتراسپنتا با این مضامین درسمینارهرات حرف زد.برخی می گویند : اگرثروت افغانستان مدیریت درست نشود،خود باعث مشکلات وچالشهای زیادی می شود تلویزیون طلوع دریک گفتگو ازمن پرسید که مردم در کشورهای افریقایی روی معادن بزرگ آلماس وطلا خوابیده اند اما گرسنه اند واکثراوقات بخاطرهمان ثروت های شان کشته می شوند رژِیمهای فاسد درافریقا سرمایه های مردم راهمراه با شرکت های خاجی به یغما برده اند آیا فکرنمی کنید این وضع درافغانستان تکرارشود .

این سئوالی است که جواب دادنش کارهرکسی نیست وخیلی سخت است زیرا حقیقتا مشکل بزرگ ما درکنارامنیت همین فساد ویران گراست. اگرمدیریت درست اقتصادی راه انداخته نشود مافیای ثروت وقدرت دست به دست هم داده روزگارمردم را، سیاه خواهد کرد ثروت درفساد باعث اقتدارمافیا می شود وهراندازه که سرماه زیاد شود به همان پیمانه فساد گسترش می یابد.علیرغم این خطرات باید به رونق زندگی امید واربود.افغانستان سالهای خوبی به لحاظ مالی وزندگی پیش روخواهد داشت این امید است ونشانه های آن درعرصه استخراج معادن بخصوص نفت وگازدیده می شود.