سالهای پیش رو چه گونه خواهد بود؟

سالهای پیش رو چه گونه خواهد بود؟

داکترعبدالله عبدالله رییس اجرایی حکومت افغانستان درجمع بزرگان مردم گفت که سالهای سختی پیش رو داریم، مردمی که بخاطر دیدن و تبریک گفتن مقام ریاست اجرایی جمع شده بودند، منتظرسخنان داکترصاحب عبدالله رییس اجرایی حکومت وحدت ملی بودند. ایشان درجمع حاضران طی سخنان مبسوطی به تشریح برنامه های حکومت اشاره داشت دربخش ازسخنان خود به این مساله اشاره داشت که سالهای دشواری درپیش رو است. ایشان پنج سال آینده را سالهای دشوار درکار حکومت وحدت ملی اعلام داشت. شکی نیست که پنج سال آینده یکی از دشوار ترین سالهای زندگی مردم افغانستان خواهد بود. نیروهای بین المللی تا چند هفته ای دیگر از افغانستان خارج می شوند. مطابق فیصله لیسبون در پایتخت پرتقال، ماه دسامبر2014 ضرب الاجل نهایی خروج نیروهای بین المللی از افغانستان می باشد این جدول زمانی غیرقابل تغییراست نیروهای خارجی دراین تاریخ از کشور خارج می شوند. اگر چنانچه سندهمکاریهای امنیتی دو جانبه به امضا نمی رسید، بدون تردید نیروهای بین المللی تماما از افغانستان بیرون می شد. برخی می گفتند که چنین کاری صورت نمی گرفت زیرا آمریکا برای اهداف دیگری درافغانستان آمده است ولی واقعیت این است که اگر سند امضا نمی شد تجربه عراق درافغانستان تکرار می شد و لی حالا این سند به امضا رسیده است بین ده تا دوازده هزارنیروی آمریکایی و بین المللی در افغانستان باقی می ماند.

داشواریهای امنیتی

اما این تمام کار نیست حضور نیروهای بین المللی درافغانستان درسقف محدود با وظایف معین، نمی تواند باربزرگ امنیتی را ازدوش مردم و اردوی افغانستان و نیروهای امنیتی را، کاهش دهد. بار، بسیار بزرگی به دوش نیروهای افغان گذاشته می شود. ازاین بابت روزهای سخت امنیتی را مردم پیش رو خواهد داشت.نیروهای خارجی درطی سیزده سال گذشته یک بخش بزرگی ازجنگ و عملیات علیه طالبان را به عهده داشت ولی حالا تمامی مسوولیتهای امنیتی و جنگی به دوش مردم و نیروهای افغانستان سپرده می شود. اینکه مقامات حکومتی تاکید دارند که درپنج سال آینده روزهای دشواری را داریم. شک نداشته باشیم که یک بخش ازاین دشواریها برمی گردد به مسایل امنیتی. در ولایت سرپل همین دو روز پیش دریک کمین ده ها نفرازنیروهای امنیتی توسط طالبان کشته و به اسارت گرفته شدند و گفته می شود مناطق بسیار زیادی دراین ولایت به دست نیروهای طالبان با ماهیتهای مختلف داعش، طالبان، جنبش اسلامی ازبکستان و گروهای خارجی دیگر افتاده است. این مساله دال مرکزی است که نیروهای امنیتی افغانستان دشواریهای زیادی در پیش رو دارد دلیل این همه کشتار گسترده نیروهای پولیس دریک زمان کوتاه، تنها یک امر ا ست و آن اینکه این نیرو وقتی درمحاصره دشمن قرار گرفت و هرچه اصرار به کمک داشت کسی به آنها نتوانیست کمک برساند و به این صورت تنها دریک مورد 22 سرباز به قتل می رسند و چندین تن به اسارت گرفته می شوند و مناطقی زیادی دراختیار دشمنان مردم قرارمی گیرد.

کمبود تجهیزات زمینی و هوایی از عمده ترین دشواری نیروهای امنیتی ما است. گرچه نیروهای امنیتی افغانستان درمقایسه با نیروهای امنیتی ازنوع عراق ، بسیارورز یده و آب دیده است ولی چه کنیم نیروی آب دیده ای که امکانات زمینی و هوایی دراختیار نداشته باشد. عمده ترین مسوولیت حکومت وحدت ملی تقویت و تجهیز نیروهای امنیتی می باشد. نیروهای بین المللی در سالهای پیشرو براساس سند همکاری دو جانبه امنیتی تنها یک وظیفه دارد و آن اینکه به نیروهای افغان آموزش، مشوره و تجهیزات دراختیارشان بگذارند اما اینکه درعملیات جنگی دخالت داشته باشد را دیگر ما دراسناد نداریم برخی می گویند: نیروهای آمریکایی توسط طیاره های بی سرنشین کماکان به عملیات نظامی شان ادامه می دهند این حرف درست است اما موضوع عملیات طیاره های بی سرنشین، هرچه باشد اما طالبان نیست. آنها دراستراتژی شان با صراحت اعلام داشته اند که دشمن آمریکا القاعده  می باشد و تازمانیکه القاعده باشد آمریکا باوی درحال جنگ خواهد بود. عملیات بی سرنشین درافغانستان اگر صورت بگیرد که می گیرد، موضوع آن تنها شبکه های القاعده خواهد بود. پس ازسال 2014 آمریکا درافغانستان عملیات نظامی علیه طالبان ندارند این تنها نیروهای افغانستان هستند که با طالبان و دیگر موجهای نفرت از نوع داعش و ده ها زهرماردیگر خواهد جنگید. ازاین باید تنهایی نیروهای افغانستان درجگ با دشمنان بیرحم نیزخود ازیکی دشوارترین سالهای پیش روی ما می باشد. تجربه عراق خیلی برای ما تازه است و باچشم خود می بینیم که دراین کشور چه می گذرد اگرهمین حالا عملیات هوایی آمریکا و متحدانش نباشد بغداد سقوط کرده است.

دشواریهای سیاسی

این مساله درکنارسایرچالشها درحال حاضر بسیار جدی است. رییس جمهورکرزی چنین گرفتاری را نداشت وی حکومت انحصاری از نوع علاقمندی خود را ساخته بود در ابتداء با حمایت جامعه بین المللی همه کارهایش مورد تایید قرارگرفت کسانیکه با سیاستهای کرزی مخالفت می کردند آنها را " انگ جنگ سالار و ناقضان حقوق" بشرمی زد. البته رییس جمهورکرزی بگونه ای حکومت خود را ساختارداد که کسی نمی توانیست به ساده گی تشخیص دهد که حکومت وی عاری از مجاهدان گذشته و خالی از اقشاراجتماعی و ترکیب ملیتی است. درحکومت وی شما دو چهره نامدار دوران جهاد را داشته اید معاونان رییس جمهورکرزی صفتی  مجاهد بودن راداشتند و آن را ازافتخارات خود می دانستند. در آوایل، رییس جمهورکرزی چوب حضور آنها درحکومت خود را برای نقشه دیگری که داشت تحمل کرد اما درنهایت یک نوع ضمانت متقابل ایجاد شد به این معنا که رییس جمهور بقاء و دوام خود را درمعاونانش تعبیرمی کرد یک خارجی می گفت:  اگر کرزی حمایت نشود خوب طبیعی است باید حکومت جنگ سالاران دیگر را قبول کرد. ساختارحکومت افغانستان همین است که رییس جمهور و معاونانش درنظام ریاستی نقش اول را دارند. حال این سیما تغییرکرده است.

 درانتخابات 93 یک چرخش مهم و یک صد هشتاد درجه ای ساختاری ایجاد شده است. حکومت وحدت ملی اصولایک پدیده ای تازه و هم قبول شده است. ساختاراین حکومت از ساختار حکومت گذشته بسیار متفاوت  است درحکومت وحدت ملی نمی شود از روشهای گذشته استفاده کرد. مقامات کلیدی بین دو مقام رییس جمهورو رییس اجرایی به گونه برابرتقسیم می شود دو تیم به گونه برابر درساختارحضور باید داشته باشند در متن موافقتنامه یک کلمه دیگری هم داریم که درسایرمقامات حکومتی توزیع قدرت برابرگونه هردو جانب درنظرگرفته شده است. حال تمامی بحثهای دو طرف روی ساختارتازه با مفاهیم نو می باشد دو تیم باید خود را عادت دهند و در چهارچوب توافقات بعمل آمده درتمامی سطوح اقدام به ساختار برابر و برابرگونه دو جانب را داشته باشد. این چالش بزرگی سیاسی میان دو تیم می باشد. ازمراسم تحلیف تا کنون زمانی زیادی گذشته است و لی کارملموسی در مورد ایجاد ساختارمشترک صورت نگرفته است و ا ین مساله برمی گردد به همان جدالها و نقاشهای سیاسی در مورد تعریف و ایجادساختار میان دو تیم و  این جدال وجود دارد. بنابراین برداشتهای متفاوت، بسیاردرد سازخواهد بود. یکی از تحلیلگران مرتبط به تیم داکترصاحب اشرف غنی در زمان پیش از مراسم تحلیف، برداشتی را از توافقات سیاسی ارایه می کرد که برای تیم داکترصاحب عبدالله نا آشنا به نظرمی رسید وی می گفت: توزیع قدرت با معیارهای اجتماعی، سمتی، قومی فرهنگی باید صورت بگیرد حکومت وحدت ملی سیمای وحدت ملی با معیارهای اجتماعی، سمتی، قومی و.. باشد وی قبول نداشت که توزیع قدرت میان دو تیم انتخاباتی صورت می گیرد. باید بگویم که هنوز نوع قرائت و روایت از توافقات سیاسی حل نشده است هنوز وضعیت کابینه مشخص و ترکیب و مشارکت دو تیم روشن نیست. هنوز سرنوشت پستهای کلیدی و غیرکلیدی و سرنوشت پستهای سیاسی در حکومت وحدت ملی روشن نیست. درحالیکه اولویتهای رهبران حکومت وحدت ملی ایجاد ساختار مشترک است. کنفرانس لندن پیش رو است دراین نشست انتظارمی رود که وزراء جدید با برنامه تازه شان باید شرکت می کردند. جامعه جهانی به شدت نگران واریزکردن کمکهای شان در سازکارهای حکومت افغانستان می باشد حکومت نو باید به آنها اطمینان دهد که پول شان ضایع نمی شود. وقت بسیار اندک و پیشرفتها بسیار کند به نظر می رسد این اختلافات سیاسی اگر به درستی مهار نشود می تواند از عمده ترین دشواریهای پنج سال آینده باشد. توزیع قدرت و مشارکت ملی در چهار چوب موافقت نامه از کلیدی ترین مسوولیتها است.

مراحل دشوارکه باید سپری شود

شما وقتیکه به موافقتنامه دو طرف می بینید دراین سند گفته شده است که تمامی پستهای مقامات حکومتی به صورت برابر و برابرگونه دو جانب میان طرفین توزیع می شود و بازهم گفته شده است که درتعیینا مقامات حکومتی حال چه کلیدی و چه غیرکلیدی، ملاحظات اجتماعی، مدنی سمتی و قومی را نیزباید درنظرگرفت یعنی اینکه قدرت درانحصار دو تیم نباشد. خوب برای شناسایی پست های سیاسی باید طرفین کار نمایند این اولین مرحله کاری دو طرف است که پست های سیاسی حکومتی را شناسایی نمایند. مرحله دوم این است که پس ازشناسایی پستهای سیاسی درسطح وزراء، ولایات، نهادهای مستقل، سفارتها و .. شناسایی و تعریف کلیدی و غیرکلیدی پستها است این مطلب به این دلیل اهمیت دارد که تمامی مفاهیم در توافقنامه درج شده است و همه هم به متن و محتوای آن آشنایی دارند یک مساله محرمانه و پنهانی نیست. درتوافقات سیاسی به صراحت به مقامات وادارات کلیدی امنیتی ، اقتصادی و نهادهای مستقل اشاره شده است. بنابراین تمامی پستهای سیاسی در ذات خود کلیدی و غیرکلیدی را شامل می شود وزارتهای کلیدی غیرکلیدی سفارتها و لایتهای کلیدی و غیرکلیدی را داریم. این مرحله هم یکی از کارهای است که طرفین درساختار حکومت وحدت ملی  به آن توجه خواهند کرد و باید به جمع بندی و دیدگاه واحدی دست پیدانمایند. ازاین دو مقوله که بگذریم مرحله سوم مطرح می شود و آن توزیع مقامات کلیدی وغیرکلیدی به گونه برابر و برابرگونه هردو جانب است. رییس جمهور غنی روی مساله تقسیم قدرت ملاحظاتی دارد و بجای تقسیم قدرت روی کلمه توزیع قدرت تاکید دارد. بنابراین توزیع قدرت نیز یکی از مراحلی است که ساختارحکومت وحدت ملی آن را طی نماید و آن را داشته باشد درتوزیع قدرت ملاحظات ملی درنظر گرفته شود و مرحله پایانی و نهایی هم این خواهد بود که دو جانب پس از طی مراحل، شناسایی پستهای سیاسی، شناسایی کلیدی و غیرکلیدی، توزیع مقامات ، به مرحله تعیینات دست پیدا می کنند. دو تیم در تعیینات معیارهای شایستگی، ترکیب  قومی، سمتی و ملاحظات نیروهای مدنی جامعه زنان را داشته باشند یعنی اینکه قدرت تنها میان دوتیم تقسیم نشود این ها مفاهیمی است که درسند ذکرشده است. اینها هم درکوتاه مدت و هم دربلند مدت مراحل دشواری است که مقامات حکومت وحدت ملی با آن درپنج سال آینده رو برو می باشند و تنها باعزم ملی و حسن نیت و همکاری متقابل می توان به این هدف دست یافت.

والسلام   

اولین نشست شورای وزیران درکاخ مرمرین

اولین نشست شورای وزیران درکاخ مرمرین

پیش از اینکه به صحبتها و برنامه های امروز شورای وزیران که ازسوی داکترصاحب عبدالله عبدالله رییس اجرایی جمهوری اسلامی افغانستان و معاونان شان در حضور رسانه ها ایرادشد، اشاره نمایم، اجازه دهید سخن اول را با سخنان وزیردفاع آلمان شروع نماییم. موضوع صحبت ایشان، سطح توقعات و انتظارات جامعه جهانی از حضور درافغانستان بود و این توقعات به یک نحوی ارتباط به حکومت تازه افغانستان هم می گیرد به این معنا که مردم و جامعه جهانی نیز ازحکومت جدید افغانستان انتظاراتی را دارند. پس حرف را از اینجا شروع می کنیم . امروز وزیر دفاع آلمان در آستانه خروج نیروهای شان از افغانستان گفت: ما توقعات و انتظارات زیادی داشتیم. منظور شان از این حرف این است که هنگام حضور ما در افغانستان فکرمی کردیم  که دراین کشور می توانیم کارهای زیادی انجام می دهیم و اضاع را بگونه ای که مدل آن را درفکر خود داشتیم را ، به پیش می بریم . وی تاکید می کند که واقعیات غیرازآن چیزی بود که ما تصور می کردیم. نیروهای آلمان همزمان با سایرنیروهای ناتو، تا چندین هفته دیگر آغاز می شود و تعداد بین بین ده تا دوازده هزار نیرو در چهار چوب ماموریتهای مشخصی به کار شان ادامه می دهند. این مساله در قالب امضای موافقتنامه امنیتی حل شده است. وزیردفاع آلمان می گوید: علیرغم توقعات بیش ازحد ما که عملی نشده است ولی بازهم پیشرفتهای زیادی درافغانستان صورت گرفته است.

این حرف در ذات خود درست است. تفاوتهای بسیار زیادی بین واقعیات و تصورات و جود دارد و این موضوع انکار ناپذیرمی باشد. با استفاده از این قاعده می توان در مورد توقعات و انتظارات مردم از حکومت وحدت ملی صحبت کرد. همان گونه که می دانیم حکومت وحدت ملی با مشارکت دو تیم تشکیل شده است هنوز، وزراء سابق بعنوان سرپرست انجام وظیفه می کنند. این مساله مطابق فرمان رییس جمهور تا تعیین وزراء جدید، ادامه دارد. مطابق قوانین کشور پس از تعیین رییس جمهور با فاصله 45 روز، وزراء تازه به پارلمان کشور معرفی و باید رای اعتماد بگیرند. امروز بیش از دو هفته است که حکومت تازه کارشان را شروع کرده و چندین فرمان از سوی رییس جمهور در مورد اجرائات حکومتی صادر و تعیینات و تقرریهای هم صورت گرفته است.

توقعات بیش از حد نباید داشت

مطابق اصول توافقات و ساختارحکومت وحدت ملی، امروز اولین نشست شورای وزیران در کاخ مرمرین دایرشد. داکترعبدالله عبدالله رییس اجرایی و معاونان شان در حضور رسانه ها و درجمع وزیران سرپرست صحبت کردند. داکترعبدالله عبدالله رییس اجرایی در آغاز نشست شورای وزیران به نکات مرتبط به بحث شورای وزیران صحبت کرد. ایشان ابتداء در جمع وزیران سرپرست به این نکته اشاره داشت که حکومت وحدت ملی براساس توافقتنامه ایجاد شده است. در توافقنامه گفته شده است که نشست شورای وزیران هر هفته برگزار می شود و مباحث مربوط به شورای وزیران را نیزتشریح کرد ایشان گفت که شورای وزیران هرهفته تشکیل جلسه می دهد واجرائات فیصله های حکومت را پی گیری می کند و شورای وزیران موظف به تطبیق اجرای برنامه های حکومتی می باشد. داکترعبدالله درمورد کابینه نیزاشاراتی داشت وی گفت: درکابینه که زیرنظر رییس جمهور محترم تشکیل می شود، موضوعات مهم و استراتژیک، پالیسی و تخصیص منابع و.. مورد بحث قرار می گیرد و فیصله کابینه را شورای وزیران عملیاتی و اجرایی می کند.دراین نشست معاونان رییس اجرایی نیز به مسایل مرتبط به حکومت و شورای وزیران اشاراتی داشت انجنیرمحمد خان معاون اول رییس شورای اجرایی تاکید کرد که تبرکات درصورتی برای ما لازم است که مستحق آن شویم و ما باید برای مردم کار نماییم و وعده های که به مردم داده ایم، عملی نماییم آن وقت است که مستحق تبریک می شویم. استاد محقق معاون رییس اجرایی نیز ضمن تشکر و قدردانی از ایجاد حکومت وحدت ملی به موضوعات چون برنامه های حکومتی برای مردم  اشاره داشت. وی گفت فصل زمستان فرا می رسد وزراء مربوطه ازهمین حالاباید تدابیری درنظر بگیرد و همین گونه وزرای سرپرست درمورد کمبود مواد ارتزاقی درفصل سرما و زمستان اجرائات داشته باشند. داکترعبدالله عبدالله رییس اجرایی در جمع خبرنگاران موضوعات مهم بودجه ، کنفرانس لندن، و گزارش کارهای وزراء سرپرست را بعنوان اجندای بحث شورای وزیران  طرح کرد. نشست امروز برای حکومت وحدت ملی گامی بسوی موفقیت در حکومت داری است. البته همان گونه که بارها تاکید کرده ایم حکومت تازه، آغاز خوبی داشته است ادامه کارآن بستگی به همدلی و تطبیق موافقتنامه حکومت وحدت ملی دارد. همه می دانیم که چالشهای بسیار زیادی پیش رو است و مردم هم انتظارات زیادی ازحکومت دارد.حرف اساسی دراین است که توقعات بیش از حد ازنوع که وزیردفاع آلمان به آن اشاره کرده است ، نباشد اما خواسته های منطقی باید عملی شود.

حکومت تازه باید به خواسته های معقول مردم توجه نماید

این حرف که حکومت وحدت ملی چه کاری می تواند انجام دهد، شامل حرف و حدیثهای زیادی می شود. هرکس ازیک زاویه مسایل را مهم دیده و خواهان رسیدگی حکومت به آن موضوعات می باشد. البته هرمساله ، اولویت خاصی خود را دارد و درجای خود بی نهایت مهم است. مساله امنیت و حضور گروهای دهشت افکن درافغانستان در منطقه و جهان تاثیرات گسترده روی افغانستان دارد. افغانستان ازاین جهت آسیب پذیریهای زیادی دارد. گروهای افراطی و دهشت افگن حتا پرچم داعش را برداشته اند و به تبعیت ازتبهکاران شام وعراق سرهای مردم را می برند و خواهان تشکیل خلافت داعشی در همه جای دنیا شده است. گروهای درافغانستان و پاکستان رسما به داعش بیعت کرده اند و گفته اند که خلیفه آنها ابوبکر البغدادی است. این مساله درهمه جای که آشوب و فتنه باشد، دیده شده است. درالجزایر یک توریست فرانسوی را گروهی بنام " سربازان خلیفه " سربریدن و با افتخار هنگام ذبح وی الله اکبرگویان حمایت شان را از خلافت داعشی اعلام داشت. یک مقام سیاسی در یگ صحبت دوستانه می گفت : من به شدت نگران ظهور و گسترش گروه های ازنوع داعش درافغانستان هستم. این گروها به مراتب ازالقاعده بدترعمل خواهند کرد. این واقعیت دارد اگر داعش درعراق و شام مسلط شود ، شک نداشته باشیم که اولین سربازانشان را درافغانستان بسیج خواهند کرد. امنیت واقعا مساله جدی برای حکومت وحدت ملی است مردم توقعات شان این است که مساله امنیت در صدر برنامه های حکومت قراربگیرد.

 ازسوی هم گفته شده است که خزانه دولت خالی است. امروز داکترصاحب عبدالله این موضوع را با رسانه ها درهنگام آغاز جلسه شورای وزیران طرح کرد و مساله مالی را موضوع اصلی اجندای بحث شان قرارداد. شکی وجود ندارد که مساله خزانه و بودجه اهمیت بسزای دارد. افغانستان درحدی بسیار دردناکی به خارج وابسته است. درطی سیزده سال گذشته کار اساسی برای خود کفایی صورت نگرفته است اردو و پولیس و نیروهای امنیتی و حتا بودجه عادی ما بی نیازازکمکهای خارجی نیست.  رد امضای موافقتنامه درطی چندین ماه اثرات بدی روی زندگی مردم گذاشت برخی تزلزل مالی بیکاری و مشکلات زندگی را برمی گرداند به دشواریهای انتخاباتی البته که درست است ولی عامل اصلی برمی گردد به رد موافقتنامه، دلیل آن هم واضح است . افغانستان بیش ازحد تصور وابسته به خارج می باشد اینکه یک عده این همه علیه خارجی و حتا قطع مناسبات و رد موافقتنامه ها با متحدین غربی افغانستان تاکید دارند، آنها یا نادان هستند و یا هم مغرض و دسیسه گر. فکر می کنم دراین دور زمانه نادانی به کسی نمانده پس توطئه می کنند.

همان گونه که دراظهارات امروز داکترصاحب عبدالله و معاونان شان، نشان داده شد، کارهای زیادی است که باید انجام شود. رییس جمهور تا بحال اقداماتی را روی دست گرفته است و کارها را شروع کرده است.مبارزه با فساد هم یکی از جدی ترین اولویتهای حکومت وحدت ملی می تواند باشد فساد درحدی اهمیت دارد که تبدیل به ظرف میکروبی شده و کسی حاضر نیست درآن غذا و مایه زندگی شان را بریزد. غرب پولهای باد آورده ندارد و هرگز نمی خواهد که پولهای به دلیل فساد حیف و میل شود در کنفرانس توکیو بخش بزرگی از تعهدات دو جانبه افغانستان و جامعه جهانی روی حکومت داری خوب و مبارزه به فساد اختصاص داده شده است. بنابراین درکنار مساله، امنیت، بودجه، مبارزه با فساد نیز از عمده ترین اولویتهای حکومت وحدت ملی است. خدمات ملکی و اجتماعی، نان روی سفره مردم قراردادن، چالشهای ازنوع مواد مخدر، صحت و ایجاد اشتغال ، مبارزه با حوادث و گرسنگی درفصل سرما و زمستان. اینها موضوعاتی است که درفهرست برنامه های  اجرایی و عملیاتی حکومت تازه قراردارد. مردم توقعات شان برحق است و حکومت با حل مشکلات ساختاری شان، باید به توقعات منطقی و مردم پاسخ دهد و وعده های زمان انتخابات شان را فراموش نکنند.

کارهای که باید انجام شود

کارهای که باید انجام شود

گفتگو با محمد ناطقی دیلمات و کارشناس مسایل سیاسی

مجری تلویزیون یک: اصولا چه تفاوتهای باید سیاست خارجی حکومت وحدت ملی با حکومت رییس جمهورکرزی داشته باشد؟ وچه کارهای باید انجام شود که درزمان ریاست جمهوری رییس جمهورکرزی انجام نشده است؟

محمد ناطقی : درمورد سیاست خارجی  و اینکه چه تفاوتهای باید دو حکومت گذشته و آینده داشته باشد، مسایلی مهمی و جود دارد که می باایست به آنها اشاره نمایم و با طرح این مسایل می توان دریافت که چه کارهای باید صورت بگیرد که نگرفته است و چه کارهای در سیاست خارجی  لازم است که دنبال شود که درواقع نشده است. من فکرمی کنم که سیاست خارجی افغانستان درعصر ریاست جمهوری آقای کرزی را باید به دو بخش دسته بندی کرد. فاز اول که ازبن 2001 شروع شد و تا سال 2007 ادامه یافت. دراین فازافغانستان سیاست خارجی درستی را با متحدان خود دنبال می کرد و رییس جمهورکرزی محبوب ترین رییس جمهور افغانستان درنزد متحدانش شناخته شد اجازه دهید درمورد خبرو خاطره ازمیزان محبوبیت و تاثیرگزاری رییس جمهورکرزی دراین سالها یاد نمایم فکرمی کنم درسال 2005 بود که رییس جمهوربه کاناد رفت و درپارلمان این کشورصحبت کرد. موضوع صحبت حضورنیروهای کانادایی درافغانستان و ادامه ماموریت آنها بود. رهبران کانادا در همان زمان با کشته شدن چند سربازشان توسط طالبان و همینگونه کشته شدن یک مقام دپلماتیک این کشور در افغانستان، این نگرانی برای شان خلق شده بود که حضور نیروهای کانادایی توام با تلفات و خطرات جدی خواهد بود آنها بحثی را درمورد ختم ماموریت شان از افغانستان راه انداخته بودند.

درمجلس نمایندگان کانادا دو نفرصحبت کرد یکی نخست وزیرکانادا و دیگری رییس جمهورکرزی. هردو درمورد ادامه ماموریت نیروهای بین المللی و نیروهای کانادایی در پارلمان صحبت کردند هدف شان این بود که مردم و پارلمان کانادارا دعوت به شکیبایی درمورد حضور سربازان شان در افغانستان نمایند.نخست وزیرکانادا برای تغییرافکارعمومی و متقاعد ساختن معترضان اشاراتی به فلسفه حضور سربازان کانادایی در افغانستان داشت واز آن بعنوان یک ماموریت انسانی نام گرفت و سعی کرد که مردم و پارلمان کانادارا متقاعد نماید که حضور سربازان شان برای  خدمت به انسانیت است.ولی به دلیل اینکه با لحن محکم و با اطمینان خاطرازادامه ماموریت سربازان کشور نتوانیست بخوبی دفاع نماید و به همین دلیل اظهارات صدراعظم کانادا برای اعضای پارلمان خیلی قناعت بخش تمام نشد اما رییس جمهورکرزی با لحنی و ادبیاتی به مساله اشاره کرد که تقریبا همه اعضای پارلمان آن کشور را متقاعد ساخت. خبرنگاران به طعنه و کنایه از صدر اعظم کانادا خرده گرفت که وی به اندازه رییس جمهور کرزی نتوانیست اعضای پارلمان را متقاعد نماید یعنی اینکه سخنان کرزی به مراتب روی نمایندگان پارلمان نسبت به صدر اعظم آن کشور تاثیرگزار بوده است. مفهوم این سخن برمی گردد به سیاست خارجی افغانستان و مناسبات بسیار دوستانه که رییس جمهور کرزی با متحدانش ایجاد کرده بود. خبرنگاران در فضیلت رییس جمهورمطالب زیادی می نوشت درباره کلاه ، چپن و لباس ملی رییس جمهورکرزی صفحات روزنامه های شان را پرمی کرد. این همه حسن نیت تنها یک دلیل داشت و آن مناسبات دوستانه با متحدان بین المللی افغانستان بود.

اما سیاست خارجی افغانستان پس ازسال 2007 تا زمان کناررفتن رییس جمهورکرزی باجامعه جهانی تغییرات فاحشی پیدا کرد دیگر مردم و دولت مردان آمریکا و رسانه های غرب هرگز درفضیلت رییس جمهورو آن همه خوبیهای که برایش می نوشت، دیگر نمی نوشت این مساله ازخود دلیل داشت حال شما خواهید پرسید که چه دلایلی داشت؟

مجری برنامه: دراین مورد نمونه های از بدی مناسبات افغانستان با متحدانش را می توان نام گرفت مثلا درچه مواردی اختلاف نظر پیدا شد و چرا ؟

محمد ناطقی: البته درمورد اینکه چرا و به چه دلیل بین رییس جمهورکرزی و غرب اختلاف نظر پیدا شد این را کسی نمی تواند توضیح دهد زیرا دلیل منطقی برای تبیین اختلافات گفته نشده است اما من می توانم ده ها نمونه  درمورد اختلاف نظر بین افغانستان و غرب را برای شما ردیف نمایم. مثلا درجنگ در مصالحه، در اسارت ورهایی زندانیان در عملیات شبانه و روزانه درموضع گیریهای سیاسی و درهمه چیز اختلافات شدید بین افغانستان و جامعه جهانی پیدا شد. درمورد جنگ اختلافات به این صورت مطرح شد رییس جمهورکرزی هرگزبا عملیات جنگی ناتو و ایساف درطی سالهای که گذشت روی خوشی نشان نداد و درموارد زیادی نیروهای غرب را متهم به کشتن مردم بیگناه افغانستان می کرد با عملیات شبانه به شدت و قاطعیت مخالفت کرد و با عملیات روزانه هم سرناسازگاری گرفت. رییس جمهور بارها به مقامات ناتو و فرماندهان و به مقامات سیاسی غرب می گفت که شما بی جهت قریه های افغانستان را بمباران می کنید ما درقریه های افغانستان تروریست نداریم تروریستها لانه هایش درآن سوی دیورند است بروید آنجاها رابمباران کنید مردم بیگناه ما را بنام تروریست نکشید ما تروریست نداریم و عملیات شما را نه درشب و نه در روز قبول نداریم شما مردم زنان کودکان ما می کشید. زندانیان که گرفته اید باید تحویل ما دهید این درست نیست که خارجیها درخاک افغانستان تبعه افغان را دستگیرو زندانی نماید. رییس جمهورکرزی شدید ترین مناقشات را درمورد زندانیان بگرام داشت و خواهان رهایی و تحویل گیری آنها گردید. اینها مواردی انکار ناپذیر ازاختلافات رییس جمهورکرزی با متحدان بین المللی شان بود. جالب است که گفته شود غرب دراین موارد تمامی خواسته های رییس جمهورکرزی را قبول کرد زندانیان بگرام را تحویل افغانستان داد و درنهایت همه آنها آزاد شد. مردم و تحلیلگران افغانی به شدت نسبت به سیاستهای رییس جمهورکرزی وآزادی زندانیان اعتراض داشتند.

یک مقام نزدیک به رییس جمهورکرزی که نمی خواهد ازوی نامی گرفته شود به من گفت: رییس جمهورکرزی به خوبی از اختلافات نظری که درآمریکا میان کاخ سفید و سازمان سیا و پنتاگون وجود دارد واقف است. وی می گفت: هرآنچه که رییس جمهورکرزی موضع گرفته است مورد حمایت سیا و پنتاگون و درمواردی خیلی زیادی مورد تایید جمهورخواهان است وی تاکید داشت که رییس جمهور بدون خواست و موافقت این بخش از مقامات آمریکا، کاری نکرده است هرآنچه گفته مورد تایید سیا و پنتاگون بوده است وی توضیح می داد که اصولا خود سیا و پنتاگون می خواست چنین کارهای صورت بگیرد تا آمریکا خودرا ازشرجنگ و گرفتاری افغانستان خلاص نماید و بعد برای توجیه افکارعمومی بگوید که رییس جمهور منتخب افغانستان نمی خواهد و ما نمی توانیم عملیات داشته باشیم و ما نمی توانیم از زندانیان دربگرام نگهداری نماییم وی می گفت دلشان خارج شدن از افغانستان است و دل شان می خواهد که خودرا ازشرجنگ لعنتی وطولانی افغانستان نجات دهد برای اینکه تبلیغات طالبان را خنثی نماید و افکارعمومی مردم افغانستان را هم با خودداشته باشد وبگویند که ما شکست نخورده ایم، اما همه عقب نشینهای ما در جنگ و صلح مطابق خواست رییس جمهور قانونی افغانستان بوده است و ما نمی خواهیم برخلاف وی عمل نماییم. بهرصورت چه این روایت درست باشد و یا نباشد قدر مسلم این است که رییس جمهورکرزی با مقامات رسمی کاخ سفید وزارت خارجه و سایرمتحدان افغانستان در اروپا، روابط و مناسبات شان به شدت آسیب دیده بود. دررسانه های غرب هم از رییس جمهورکرزی به شدت انتقادات می شد.

مجری تلویزیون خورشید: حالا که حکومت وحدت ملی روی کار آمده فکر می کنید چه تفاوتهای بین سیاست گذشته و آینده افغانستان پیش خواهد آمد ؟ وبه صورت مشخص اگربه آنها اشاره نمایید خیلی ممنون می شویم

محمد ناطقی: من البته همان گونه که رسانه دیگر به آن اشاره کردم و گفتم که سیاست افغانستان در دو فاز به گونه بسیار متفاوتی دچار دیگرگونی شد مرحله اول تا سال 2007 و مرحله دوم تا سال 2014 است فازاول مورد تایید است اما فازدوم به نفع مردم افغانستان نبود سیاست خارجی باید درخدمت منافع ملی باشد مرحله دوم به ضرر منافع ملی ما تمام شد. برخی گفته اند که ما درسیاست خارجی خود درهمین فازدوم هم گامهای مثبتی برداشته ایم بعنوان نمونه 19 تا پیمان استراتژیک بعد ازسال 2007 بین افغانستان و متحدانش منعقد شد این حرف درست است ولی نباید فراموش کنیم که چهل هشت کشورناتوو ایساف بارها به حکومت افغانستان گفتند که اگر چنانچه موافقت نامه همکاریهای امنیتی بین افغانستان و آمریکا امضا نشود، در آن صورت ما هیچ کاری به افغانستان نمی کنیم تمامی همکاریهای جامعه جهانی گره به امضای سند خورده است امریکه رییس جمهورکرزی هرگز آن را امضا نکرد و به این صورت ضربات بسیارسختی را مردم افغانستان متحمل شد این درست بخش ازمشکلات برمی گردد به طولانی شدن پروسه انتخابات ولی  این مساله حل می شد ضربه به منافع ملی ما ازناحیه رد موافقتنامه امنیتی بود.

فکرمی کنم با روی کار آمدن حکومت وحدت ملی درمورد سیاست خارجی در همین مدت کوتاه، اقدامات مهمی صورت گرفته است امضای سند دراولین روزکاری حکومت وحدت ملی، گامی بزرگی درسیاست خارجی است با امضای سند همکاری کمکهای وعده داده شده در شیکاگو و توکیو در دو ساحت امنیتی و ملکی، گرانتی شده است مبالغی که در دو کنفرانس توکیو و شیکاگو به افغانستان شده میلیاردها دالر درسال می شود در شیکاگو جامعه جهانی تعهد مالی بسیارکلانی را به نیروهای امنیتی افغانستان کرده است. چهارمیلیارد ویک صد میلیون دالر سالانه به نیروها امنیتی افغانستان کمک می شود و به همین پیمانه تعهدات مالی درتوکیو صورت گرفته است البته که کمکها ازمجاری قابل قبول و اطمینان به افغانستان صورت می گیرد. اینها اقدامات بسیار مهمی است که با سیاست خارجی گذشته ما متفاوت است. با همسایه ها بخصوص پاکستان ما مشکل اساسی داریم یکی از عمده ترین مشکلات ما مساله تروریستهای دو کشوراست. حکومت تازه به پاکستانیها گفته است که تروریستهای مورد نظر شما را که درخاک افغانستان باشندرا به مقامات پاکستان تحویل می دهد و گفته شده که مولوی فقیرمحمد رهبرشناخته طالبان پاکستان را به حکومت آن کشور تحویل می دهد این گام درجهت اعتماد سازی بسیارمهم و اقدام درست درسیاست خارجی است. حکومت وحدت ملی درساحت ملی و بومی هم اقدامات ارزشمندی را درمبارزه با فساد و اصلاحات درسیستم قضایی را روی دست گرفته است. جمع بندی تمامی گفته این است که تفاوتهای آشکاری بین سیاست گذشته و آینده حکومت افغانستان دیده می شود. حکومت وحدت ملی با امضای سند همکاری، جدی ترین مانع را ازسرراه خود بردشته است. همکاری با پاکستان نیزاز مهم ترین اقداما حکومت تازه است. نشانه خوبی وجوددارد که حکومت وحدت ملی درعرصه سیاسی خارجی و اصلاحات درسیاست و نظام مدیریتی را  روی دست گرفته است و اینهای کارهای است که رهبران تازه حکومت روی دست گرفته اند..

بهار نیکویی سیاست آغاز شد

بهار نیکویی سیاست آغاز شد

ضرب المثل مردم است که می گویند سالی که نیکو هست از بهارش پیدا است. بهار سیاست درافغانستان علیرغم دشواریهای که داشت بخوبی آغازشد مردم آرام گرفته اند در کوچه و خیابان ازمردم که می پرسیم همه به یک نحوی از حکومت وحدت ملی حضور دو تیم در حکومت آینده افغانستان، امضای سند همکاریهای امنیتی و داستانهای دیگری انتقال قدرت، بخوبی و خوشی یاد می کنند به این ترتیب می توانیم بگوییم که بهار سیاست بخوبی آغازشده است. امروز رفته بودیم صدارت هدف این بود که دفاتر معاونان ریاست اجرایی را بیبینیم که دیدیم در صدارت ساختمانی است به نام کاخ مرمرین که سیمای آن از دور دیده می شود، این ساختمان برای معاونان ریاست اجرایی درنظرگرفته شده است. ساختمان هفت طبقه با امکانات نسبتا خوبی ساخته شده است. این ساختمان در زمان سلطان علی کشتمند برای وزیران ساخته و در نظر گرفته شده بود.

امروز داکتر صاحب عبدالله عبدالله رسما دفترکار شان را تحویل و از سوی رییس جمهور معرفی می شود و بعد معاونان ایشان دفاترشان را تحویل می گیرند. به این صورت مقامات و رهبران حکومت وحدت ملی رسما کار شا را آغاز می کنند. تیم رییس جمهور درطی 24 ساعت که گذشت اقداماتی مهمی را انجام داد اولین کار وی امضای سند همکاریهای امنیتی با آمریکا بود این سند قریب دوسال روی آن کار صورت گرفت و سرانجام به لویه جرگه گذاشته شد و اما در نهایت امر رییس جمهورکرزی به دلایلی که هرگز دانسته نشد، از امضای آن سرباز زد رییس جمهور تازه افغانستان دراولین روز کاری شان به رییس شورای امنیت آقای حنیف اتمر هدایت داد که در اولین روز کاری شان سند همکاریهای امنیتی را امضا نماید از سوی آمریکا هم آقای کونینگهام سفیرکبیر آن کشور موظف شد که سند را امضا نماید. درکنار این مساله سند مهمی دیگری نیز به امضا رسید و آن موافقتنامه امنیتی افغانستان با سازمان ناتو است دیروز هردو سند با حضور رئسایی جمهور و رییس  اجرایی و معاونان شان و سایرمقامات حکومتی و سیاسی در حضور رسانه ها به امضا رسید. امضای این اسناد بازتاب بسیار گسترده در دنیا داشت رسانه های بین المللی امضای موافقتنامه  همکاری را در تیراول برنامه های خود قرار داد. دیروز با داکتر صاحب عبدالله عبدالله گفتم امضای این سند فوق العاده انعکاس جهانی پیداکرد. ایشان گفت بدون شک این موافقتنامه به همان اندازه ای که بازتاب یافته بشتراز آن برای افغانستان و متحدانش اهمیت دارد.

 اینها رویدادهای خوبی دربهار سیاست افغانستان بوده است. گرچه مردم از طولانی شدن انتخابات بسیار خسته شد و لی بازهم نتایج آن و توافقات سیاسی که میان دو تیم درمورد ساختارحکومت وحدت ملی، پیش آمد از رویداد خوب و مبارک بهار سیاسی در افغانستان است. من البته به دلیل اینکه در متن جریان تهیه موافقتنامه حکومت وحدت ملی بودم و کارجدی و بی وقفه ای را همراه با همکاران انجام دادم از عملی شدن آن بسیار خوشحالم. درحال حاضر دو نفراز تهیه کنندگان موافقتنامه ساختارحکومت وحدت ملی آقایان حنیف اتمر و آقای سلام رحیمی ازتیم تحول، هرکدام مقامهای بلندی در حکومت وحدت ملی دارد، نیز خرسندم.

تفاوتهادرحوزه های بنیادین در دوحکومت قدیم و جدید در چیست؟

این پرسشی مهمی است.دیشب دریک برنامه ای تلویزیونی شرکت داشتم بحث روی تفاوتهای دو حکومت بود. دراین بحث به این نکته اشاره داشتم که اصولا سه حوزه بسیار مهم بین دو حکومت قبلی و فعلی در آینده متفاوت خواهد بود اولین حوزه سیاست خارجی است. رییس جمهور کرزی سیاست خارجی را با دو فاز متفاوت رهبری کرد. فازاول ازسال 2001 تا سال 2007 و فاز دوم ازسال 2007 تا سال 2014 است. در فاز اول سیاست خارجی افغانستان با متحدانش خیلی دوستانه و بدون کم ترین مشکل رهبری می شد رییس جمهور درجامعه جهانی و در رسانه های غرب، نماد ازیک رییس جمهور خوب متمدن و دوست صمیمی غرب و آمریکا تعبیر می شد اما در فاز دو هرچه زمان می گذشت به همان اندازه بین رییس جمهور کرزی و جامعه جهانی  بخصوص آمریکا فاصله ایجاد می شد. آخرین اختلاف نظر همین امضای سند همکاریهای امنیتی بود. آمریکا و غرب شرط همکاری با افغانستان را امضای سند همکاری اعلام داشتند و درمواردی اعلام کردند که اگراین سند امضا نشود، امکان آن و جود دارد که دیگر غرب و آمریکا نتوانند به افغانستان کمک نمایند و بارها مساله عراق و تجربه عراق مثال زده می شد. آقای هوشیار زیباری چهار ماه پیش از این به کابل آمد و به صورت جدی با رییس جمهورکرزی و همتای افغانی خود یادآورشد که تجربه عراق را تکرار نکنید و سند همکاری با آمریکا را امضا نمایید این کار به نفع مردم شما است و ما درسیاست خارجی خود اشتباه کردیم و سند همکاری با آمریکا را امضا نکردیم آمریکا تمامی نیروهای خود از عراق را بیرون کرد و حالا ما گرفتار بیرحم ترین  تبهکاران قرارگرفته ایم. امضای سند در اولین روز کاری حکومت جدید ، یک تفاوت بنیادی با حکومت پیشین را نشان می دهد و این کار صورت گرفته است آقایان اشرف غنی احمد زی و عبدالله عبدالله پس از امضای سند از آن بعنوان یک گام مثبت و به نفع مردم افغانستان و ایجاد مناسبات برابر با غرب نام گرفتند. درحالیکه رییس جمهورکرزی هرگز چنین چیزی را قبول نداشت و تعبیر بسیار متفاوتی از سند داشت به همین دلیل در رد امضای سند رییس جمهورکرزی تنها بود، زیرا مردم افغانستان ، لویه جرگه مشورتی، دو مجلس ملی افغانستان و مقامات حکومتی ، کشورهای منطقه و فرامنطقه همه خواهان این مساله بودند که سند همکاری باید امضا شود اما رییس جمهور نه خود و نه به هیچ یک از مقامات حکومتی خود اجازه چنین کاری را داد که موافقتنامه امنیتی امضا شود.

سیاست خارجی در اداره قبلی ما به یک نوع چالش رو برو شد اما حکومت تازه گامی جدی در جهت رفع این معضل و چالش برداشت و سند را خیلی زود بدون کوچک ترین بحثی روی محتوای آن امضا کرد. البته رییس جمهور داکتر صاحب اشرف غنی، خود به محتوای سند اشراف داشت و برای مدتی روی آن کار کرد توافق آمریکا و افغانستان این بود که متن سند نهایی شده و هیچ گونه بحثی روی محتوای آن صورت نمی گیرد. تحلیلگران و آگاهان امور سند همکاریهای امنیتی را به نفع افغانستان می دانند و محتوای آن به گونه تهیه شده که بشترین نفع را حکومت و دولت افغانستان می برد. برخی خورده گرفته اند که امضای سند درسطح دو صورت گرفته است ولی این مساله اشکال حقوقی و فنی ایجاد نمی کند امضا کنندگان سند با اختیارات تام از سوی حکومتهای شان این سند را امضا کرده اند. امضای سند هم درذات خود اهمیت دارد زیرا میلیاردها دالر درعرصه های امنیتی و ملکی متوقف به آن و به آن گره خورده است. گذشته از رها شدن میلیاردها دالر به نفع نیروهای امنیتی، امضای این سند فصل بزرگ همکاری را باغرب را درساحتهای دیگر ایجاد می کند این تفاوت بنیادی بین دو حکومت قدیم و جدید خواهد بود.

حوزه دوم مساله مصالحه است. آقای اشرف غنی رییس جمهور افغانستان درسخنرانی مراسم تحلیف خود با قاطعیت اعلام داشت که طالبان و حزب اسلامی باید سلاحهای شان را به زمین بگذارند. این موضع رییس جمهور نشان از قاطعیت وی در برابر مخالفان مسلح  باید باشد چیزی که مردم خیلی کم تر از رییس جمهور قبلی شاهد آن بود. این تفاوت در حکومت تازه باید دیده شود که دیگر ادبیات از نوع برادر و برادران ناراضی درمورد تبهکاران بکار گرفته نشود. البته این مسایل ارتباط به زمان هم دارد ولی ترکیب و ماهیت حکومت وحدت ملی گویایی تفاوت بنیادی  در امر مصالحه با حکومت قبلی را نشان می دهد. همه می گویند که دیگر نه اشرف غنی و نه داکترعبدالله طالبان را بعنوان برادر خطاب نخواهند کرد. طالبان به این صورت تعریف خواهد شد طالبان داخل حریم که سلاحهای شان را به زمین بگذارند امریکه رییس جمهور روی آن تاکید داشت و طالبان که خارج حریم ملی باشند و به صورت مسلحانه با حکومت مقابله نمایند. این دسته از طالبان دشمن مردم افغانستان می باشند. امروز ذبیح الله مجاهد تمامی مسولیتهای خونین روزهای مراسم انتقال قدرت و تحلیف را به عهده گرفت و امروز هم حمله انتحاری به کارمندان نیروهای نظامی و امنیتی درکابل را به دوش گرفت. سخنگوی طالبان به شدت به حکومت اشرف غنی حمله و آن را دست نشانده آمریکا اعلام داشت و گفته است که به جنگ خود ادامه می دهد. با این وضع طالبان خارج از حریم ملی، دشمن مردم و حکومت تازه افغانستان می باشند و حالا گروهای دیگری را نیز با خود ضمیمه کرد اند گروهای داعش و طالب باهم تصمیم گرفته اند  که علیه حکومت تازه جنگ نمایند.

حوزه سوم مساله مدیریت و حکومت داری خوب است. رهبران حکومت وحدت ملی بخوبی می دانند که تعهدات جامعه جهانی   تماما گره خورده است به حکومت داری خوب و شفافیت . رهبران هردو تیم در پیکارهای انتخاباتی خود بارها به مردم تعهد کردند که مبارزه با فساد اصلی ترین اولویت سیاست اداری و مدیریتی آنها می باشند.  درمراسم تحلیف رهبران حکومت وحدت ملی بازهم تعهدات شان را در مبارزه با فساد و حکومت داری خوب، یک بار دیگر تکرار کردند و داکترصاحب اشرف غنی برای محو فساد و تقرریهای تلفنی و واسطه بازی مشخصا نام گرفته انتقاد داشت. وی از نمایند گان مردم خواست که برای تقرری و کارهای مدیریتی دخالت نکنند و مراجعات به وزارت خانه ها نداشته باشند.رییس جمهور در روز مراسم تحلیف در 29 ماه سپتامبر در قصر ریاست جمهور درارگ، روی این موضوعات تاکید داشت وی گذشته ازنمایندگان مردم به سیستم قضایی نیز اشاره داشت و گفت که دستگاه قضایی ما آلوده است و باید به زود ترین زمان تصفیه شود. مقاماتی در استره محکمه سخنان رییس جمهور را رد کردند و گفته اند که استره محکمه آلوده به فساد نیست اظهارات رییس جمهوری ناشی از عدم آگاهی می باشد. به هرترتیب مردم از وقایع که منجر به تشکیل حکومت ملی شده است بی نهایت خرسند هستند مردم به شدت انتظار می کشند که رهبران حکومت وحدت ملی وعده های انتخاباتی خودرا عملی نمایند. اینکه ما روی حوزه های متفاوت حرف زدیم این حرف درصورتی معنی دارد که حکومت جدید نسبت به گذشته درهمه حوزه ها بخصوص در سه حوزه که به آن  اشاره کردم، متفاوت و شفاف عمل نمایند، سیاست خارجی، مدیریت سالم مبارزه با فساد و مساله مصالحه از عمده ترین مولفه ها است. این موضوع به گونه گذشته نباید تداوم داشته باشد و باید تحول عمده و اصلاحات جدی دراین ساحتها بوجود آید و بهار نیکوی سیاست به این صورت آغاز شود.  

پایان بن بست انتخاباتی

پایان بن بست انتخاباتی

زنگ پایانی بن بست با امضای سند همکاری دو تیم در هفته گذشته به صدا در آمد برخی آن را پایان دموکراسی نام گذاشته است. رسانه های غربی دراین مورد حرف حدیثهای زیادی دارد و نوشته اند که دموکراسی در افغانستان صدمه بسیار سختی دیده است خانم ملکیار در سایت خبری الجزیره طی یک مقاله مفصل رویداد های انتخاباتی در کشور را " مرگ دموکراسی " نام گذاشته است. گذشته از برداشتهای بد و منفی در مورد امضای سند همکاری در مورد ساختار حکومت وحدت ملی، گروهای دیگری نیز چنگ دندان نشان داده و درآستانه انتقال قدرت سیاسی ، خونین ترین جنگها را در ولایات افغانستان بخصوص ولایت غزنی راه انداخته اند. این گروه ها حالا با دو نام " داعش و طالب" وارد جنگ شده و خونین ترین نبرد را درولسوالی دور  افتاده غزنی " اجرستان" راه اندازی کرده اند. گروهای داعش و طالب در ولایت غزنی لباس تبهکاران شام و عراق را درتن کرده و پرچم سیاه آنها را با خود در قریه های دور افتاده  حمل کرده و دست به کشتار بیرحمانه مردم زده اند دراجرستان گفته می شود بیش از پانزده نفرازوابستگان پلیس را سربریده و ده ها نفر از ساکنان اجرستان کشته و خانه های شان را به آتش کشیده اند. خوب این هم درکنار زخمهای که نویسندگان مزدور علیه توافقات سیاسی می نویسند بسیار دردناک است. البته کشتار مردم به نام داعش و طالب بسیار درد ناک است ولی حمله و اهانت به توافقات سیاسی و رهایی ازبحران ، درد ناک تر از حملات فیزیکی تبهکاران طالب و داعش در ولایت غزنی و ولسوالی اجرستان است. دراین مقاله سع می کنم برایند توافقات سیاسی و عبور از بحران را تا حدی امکان شرح دهم.

1 -  رضایت مردم از توافقات سیاسی

این مساله بسیار اهمیت دارد. زیرا مردم بود که درانتخابات شرکت کردند و انگشت شان توسط تبهکاران بریده شد و مالک اصلی انتخابات وحکومت مردم افغانستان است. دو تیم انتخاباتی که با رای مردم روی کار آمده باید رضایت مردم را مد نظر داشته باشد و برای مردم وعده های انتخاباتی که داده بود را عملی نمایند. این درست است که روایت انتخابات از نوع دیگراست در هرجای که انتخابات برگزار می شود ما یک تیم برنده داریم و تیم دوم و لو اینکه 49 درصد آراء مردم را گرفته باشد، دیگر شریک قدرت نیست در انتخابات دنیا یک برنده بیش تر نداریم بازی برد و برد در انتخابات جایگاهی ندارد. مردم هم عادت کرده اند که با تیم برنده روی آورده و خواسته ها و مطالبات شان را از تیم برنده می خواهند و تیم برنده برای همه مردم و شهروندان کشور کار می کند این مساله را در همان روزهای نخست تیم برنده اعلام می کند که من و ما رییس جمهور منتخب تمام مردم و شهروندان می باشیم اعم ازکسانیکه به ما رای داده و یا به تیم مخالف مان  رای داده اند. آقای اوباما در آمریکا برای همه مردم و برای هواداران هردو تیم انتخاباتی رییس جمهوراست . دراین کشورها دموکراسی نهادینه شده است. پایه دموکراسی برای رقابت و مبارزه احزاب گذاشته شده است. احزاب در نظامهای سیاسی شان جایگاه بلندی دارد. دموکراسی برستون احزاب سیاسی استواراست البته که درست است دموکراسی بدون مشارکت احزاب در انتخابات معنی ندارد ما نمی توانیم دموکراسی را رنگ و معنای قومی سمتی و مذهبی نماییم  و بگوییم دموکراسی قومی ، سمتی ، ولایتی و.. دموکراسی قاعده اش احزاب سیاسی است. درافغانستان ما احزاب سیاسی داریم ولی دموکراسی ما براساس آن استوار نیست اصولا قوانین ما و قانون انتخابات برخلاف مشارکت و حضور و نقش احزاب تهیه و نوشته شده است.

 با این وضع درانتخابات ، نامزدان عمدتا مستقل وارد کار زار انتخاباتی شدند تنها داکتر عبدالله ازسوی احزاب و حزب جمعیت نامزد شد برخی آن را دلیل دوم شدن تیم داکتر عبدالله عبدالله قلم داد کرده اند که اساسا غلط است. در رقابتهای انتخاباتی در نهایت مطاف به دو تیم رسیدیم و هردو تیم به دور دوم انتخابات رفتند.  انتخابات به گونه بسیار نامطلوبی برگزارشد همانگونه دربیانه ای کمیسیون آمده که تقلبات درحدی گسترده و سازمان یافته بود که ناظران بین المللی هم درمانده شد و نتوانستند عمق تقلبات را پیدا و رای واقعی را از رای باطل جدا و تفکیک نمایند. آقای نورستانی دلیل این تقلبات گسترده را نداشتن کارت و تذکره الیکترنیک می داند که البته حرف درستی است همان گونه که وی گفته است اگر در انتخابات، مردم تذکره الیکترونیک نداشته باشند، ملائکه  هم نمی توانند مانع تقلب انتخاباتی شوند. مردم از طولانی شدن انتخابات بی نهایت خسته شدند و حرف مردم این بود که دو تیم باید باهم جور بیایند. مردم که هیچ گاهی اشتباه نمی کنند و همیشه در موقف درست و صداقت قراردارند ، خواهان متحد شدن دو تیم انتخاباتی بودند. خواست قریب به اتفاق مردم متحد شدن دو تیم در حکومت آینده افغانستان و همان حکومت وحدت ملی است این خواست محدود به گروهای خاصی نمی شود همه مردم در همه ولایات طرف دار ایجاد حکومت وحدت ملی بودند مردم می دانستند که اگر حکومت وحدت ملی تشکیل نشود، بحران و جنگ  دامن گیر همه مردم خواهد شد آن وقت با سرنوشت عراق گرفتار می شود. پس حکومت وحدت ملی خواست مردم افغانستان است و باید به خواست مردم حرمت گذاشته شود که شد و حالا توافق شده است که هردو تیم شامل حکومت وحدت ملی شود.

2 -  خواست جامعه جهانی و متحدان بین المللی افغانستان

این مساله هم در ذات خود اهمیت زیادی دارد زیرا افغانستان بلحاظ اقتصادی و امنیتی در شرایط دشواری قرار دارد. زندگی مردم به صورت ترسناکی به خارج گره خورده است برخی کارشناسان اقتصادی اعلام داشته اند که بالای نود درصد وابسته به خارج هستیم نیروهای امنیتی افغانستان شاید صد درصد نیاز مند خارج باشد اینکه در کنفرانس شیکاگو جامعه جهانی و سران ناتو تعهد کردند که سالانه بالای چهار میلیارد دالر نیروهای امنیتی افغانستان احتیاج به کمک دارد و  درنشست توکیوهم چنین حرفی گفته شد که افغانستان برای توسعه و زندگی خود درعرصه های دیگر به شدت نیازمند کمکهای جامعه بین المللی است. این ارقام و اعداد ساده نیست چهار میلیارد دالر نیاز نیروهای امنیتی افغانستان است. آقای جان کری با رهبران تیم اصلاحات طی تماس تلفنی پیش از امضای توافقات سیاسی گفت ما نمی توانیم به نیم حکومت افغانستان کمک نماییم اگر حکومت وحدت ملی ایجاد نشود ما هیچ کاری نمی توانیم کمکهای آمریکا به دو مساله وابسته است یکی ایجاد حکومت وحدت ملی و دیگری امضای موافقتنامه امنیتی. آقای جان کری خطاب به رهبران تیم اصلاحات تاکید داشت که شما حکومت تان را تشکیل دهید و من باید به کنگره بروم و میلیاردها دالر برای افغانستان باید کمک بخواهم. سخنان جان کری خیلی جدی بود وی خواهان این مساله بود که کمکهای آمریکا دریک صورت امکان دارد که رهبران دو تیم باهم توافق نمایند و حکومت وحدت ملی را تشکیل دهند. امضای موافقتنامه سیاسی میان دو تیم گام مهم و تاریخی بود و کمکهای جامعه جهانی تماما به آن بستگی دارد. حال این گام برداشته شده است در روزهای آینده حکومت تازه باید کار دیگری نیز در سیاست خارجی خود روی دست بگیرد و آن امضای سند همکاریهای امنیتی میان آمریکا و افغانستان است البته که این کار هم شدنی است و این سند هم به زودی امضا می شود. کاری که باید رییس جمهور کرزی می کرد که نکرد.همه می دانیم که در مورد امضای موافقتنامه امنیتی  همه کشورها به اتفاق نظر از رییس جمهورکرزی خواستند که سند را امضا نمایند ولی ایشان قبول نکرد. دراین مورد رییس جمهورکرزی منزوی ترین و تنها ترین موقف را اتخاذ کرد. موقف رد رییس جمهورکرزی نه خواست و مصلحت مردم و نه خواست جامعه جهانی و  کشورهای منطقه بود ایشان به تنهایی و با دلایلی خصوصی  این موضع را داشت.

3 -  خصومت مخالفان مسلح با توافقات سیاسی

مخالفان مسلح همان تروریستهای است که درحال حاضر و در آستانه تشکیل حکومت جدید دریای خون جاری ساخته اند و کشتی جنایت شان را روی آن می چرخاند. در اجرستان و درسایرنقاط کشور دراین روزهای خونهای زیادی ریخته می شود. طالبان مسلح مسوولیت آن را گرفته اند درکنارآن تبهکاران دیگری ظهور کرده و لباس داعش را پوشیده و پرچم جلادان شام و عراق را دردست گرفته اند و آدم می کشند. این جماعتها دراین شرایط تمامی هم شان این است که مراسم انتقال قدرت را بهم بزند و در آستانه رویداد مهم سیاسی ، اوضاع کشور را تحت تاثیر و تحت الشعاع جنایت شان قراردهند. آنها با انتخابات مردم افغانستان مخالف بودند و مردمان ما را به جرم شرکت درانتخابات کشتند و انگشت شان را بریدند حال  این جماعتها به صورت گروهی حملات ظالمانه شان را، راه اندازی کرده اند درحال حاضر ولسوالی اجرستان را به آتش خون کشیده اند. درکنار این مظالم ، گروهای دیگری نیز داریم که حمله به توافقات سیاسی را وظیفه خود دانسته و آن را مرگ دموکراسی در افغانستان می دانند این جماعتها در فرم و شکلیات با تروریستهای مسلح متفاوت هستند خانم ملک یار که  توافقات سیاسی دو تیم را مرگ دموکراسی عنوان کرده است به لحاظ ظاهری هیچ شباهتی به طالبان و داعش ندارد اما محتوای کلام شان همان خصومت و دشمنی با توافقات سیاسی است. درحالیکه همه می دانیم توافقات سیاسی دو تیم یک ضرورت و الزام بود و کسی عاشقانه آن را دنبال نکرده است. این کار درکشورهای حامل بحران صورت گرفته است و هیچ تنافی و ضدیت با قانون اساسی ما ندارد. هر دو تیم در انتخابات شرکت و رای مردم را با خودگرفته اند و حالا در چوکات سیاسی با هم حکومت وحدت ملی را تشکیل می دهند. این اقدام رضایت مردم ، جامعه جهانی و متحدان افغانستان را همراه دارد. این هم ثابت شده است که بدون تشکیل حکومت وحدت ملی کسی به افغانستان نیازمند، کمک نمی کند چنانچه بدون امضای سند همکاری امنیتی به نیروها امنیتی ما کمکی صورت نمی گیرد. خصومت و دشمنی با توافقات سیاسی، کار مخالفان مسلح و باربران فرهنگی و  قلم بدست و عاملان استخبارات و جاهلان احساساتی و بی خبر از همه چیز است. البته این هم یک نوع ظلم دیگری است که درحق این مردم روا داشته می شود.