تیم مذاکره کننده وگروهی که ازگوانتونا ما رها می شوند، را بشناسیم
تیم مذاکره کننده وگروهی که ازگوانتونا ما رها می شوند، را بشناسیم
شایعاتی وجود دارد که تاکنون هفت تن از رهبران طالبان همراه باخانواده های شان وارد دوحه پایتخت قطر شده اند. سید اکبرآغا رهبر پیشین گروهی بنام مجاهدین اسلام وابسته به شبکه طالبان گفته است که لیست ازرهبران طالبان درزندان گوانتوناما تهیه شده وتیم که مذاکرات را با آمریکاییها پیش می برد خواهان آزادی آنان از زندان گوانتوناما شده اند درمیان اسامی، کادرهای عمده ای طالبان به چشم می خورد. یکی مولوی خیرمحمد خیر خواه است وی وزیر داخله طالبان واولین نفری این گروه بود که در جنوری سال 2002 به جزیره ای گوانتوناما منتقل شد. فردی دیگری بنام مولوی محمد فضل است که وی یکی ازفرماندهان عمده طالبان ازسال 1990 تا سال 2001 تا هنگام که دستگیرشد ،بود این فرد نیز درزندان گوانتوناما منتقل گردید وی متهم است که هزاران نفرازمردم هزاره وشیعه را درمزارشریف ومناطق مرکزی کشته است.
مایکل سمپل کارشناس مهم انگلیسی که بیش ازدو دهه با افغانستان کارمی کرد وی آشنایی کامل به زبانهای دری وپشتو دارد. سمپل معتقد است که مولوی فضل یکی ازعمده ترین وخطرناک ترین فرماندهان طالب است وهزاران نفر زیر دست وی می جنگید مایکل سمپل نیز کشتار مردم هزاره را توسط وی تایید می کند. این فرمانده بیرحم طالب مولوی فضل نیز قراراست که از زاند گوانتوناما رها شود.
طبق تحلیل رویتردرسال 2005 دولت افغانستان درلیست که ازطالبان تهیه کرد نام مولوی فضل درآن گنجانده شده وحکومت افغانستان خواهان آزادی وی از زندان گوانتوناما شده است .شورای عالی صلح نیز درلیست درخواستی شان از مولوی فضل نام گرفته وی ازاولین کسانی خواهد بود که اززندان گوانتوناما درجریان گفتگوهای صلح بین طالبان وآمریکا آزاد می شود. مولوی نو رالدین نوری معاون استخبارات طالبان ومولوی عبد الحق وثیق نیز درلیست آزاد شده گان قرار دارد. سید اکبر نام های دیگری رانیز ردیف کرده است مثل حاجی محمد ملک ومولوی خوستی و دیگران که باید اززندان آزاد وبه کشور قطر منتقل شوند.
تیم که ازسوی طالبان جریان گفتگوهای ده ماهه را به پیش برده یکی طیب آقا است که وی سکرتر مخصوص ملا محمد عمر وفرد مورد اعتماد وی است ازطیب آغا درجریان این ده ما بسیار نام گرفته شده ، وی اولین دور مذاکرات شان را با آمریکاییها وقطریها در پایتخت قطر درماه های مارچ وآپریل سال 2011 شروع کرد وسپس دور بعدی مذاکرات درآلمان ادامه یافت.گفته شده است که تاکنون بیش ازشش دور مذاکرات بین تیم طالبان برهبری طیب آغا وآمریکا ییها والمانها ، صورت گرفته است.همراه هان طیب آغا درگفتگوها دونفردیگری هستند که یکی بنام شیرمحمد استانکزی ودیگری بنام شهاب الدین دلاور ازایشان نام گرفته شده اند.بهرحا ل مذاکرات تیم طالبان با آمریکا ییها بنظرمی رسد بمراحل حساسی رسیده ودولت افغانستان نیز پذیرفته است که دفترنمایندگی طالبان درقطربازشود.
البته افغانستان ازاینکه درجریان مذاکرات نبوده بسیارناراحت است. ولی با گذشت یک هفته دولت افغانستان ازموضع قبلی خود عدول کرد وراضی شد که دفترنمایندگی طالبان درقطر ایجا د شود.روند مذاکرات زیاد تابع سیاستهای دولت افغانستان تاکنون نبوده بلکه غربیها وطالبان مذاکرات شان را بدون شرکت افغانستان پیش برده اند .آقای محمد اسماعیل قا سم یار عضو شورای عالی صلح گفته است که ما اطلاعی نداریم که هفت نفر ازرهبران طالبان به قطر منتقل شده است .دولت افغانستان وقتیکه خبر تاسیس نمایندگی طالبان درقطر اعلام شد ، ازجریان باخبر شد ونسبت به قضیه عکس العمل نشان داد وسفیرخود را ازکشورقطر برسم اعتراض به کابل فراخواند .
دلیل بی خبری افغانستان وشورای عالی صلح ظاهرا درموضع گیری طالبان نهفته است زیرا آنها گفته اند که مادولت افغانستان رابه رسمیت نمی شناسیم ونمی خواهیم با آن وارد گفتگو شویم . مذاکرات به نقطه ای رسیده است که کادرهای عمده ای طالبان دراستانه ای آزادی اززندان گوانتوناما قرارگرفته اند .مولوی خیر خواه وزیر داخله طالبان ، مولوی محمدفضل فرمانده بیرحم طالبان وهمینطورمولوی نور الدین نوری ومولوی خوستی،ازجزیره ای کوبا مرخص می شوند . برخی گزارشهای تایید ناشده ، حا کی است که آنها هم اکنو رها شده اند.
این گروه از زندانیان طالب درسال 2005 ازطرف حکومت افغانستان مورد توجه بود ونام آنها را درلیست خود گرفته بود که آنها ازگوانتوناما بیرون وازلیست تحریم های سازمان ملل نیز برداشته شوند وشورای عالی صلح نیزآزادی آنها را مورد نظر دارد.
بحث باقی مانده درمورد استقرار آزاد شده گان است. حکومت افغانستان مصر است که آنها به افغانستان برگردانده شوند. افغانستان کشوری است مستقل ودارای حاکمیت قانون بنابراین زندانیان شان ازگوانتوناما به افغانستان برگردانده شود. حکومت با انتقال آنها به کشورعربی قطر مخالف است.اما نظرآمریکاییها والمانها وهمینطورکشورقطر، غیر ازاین است آنها براین فکر هستند که جای درقطر ودوحه برای شان درنظر گرفته شوند منتها زیر نظر باشند تا مذاکرات مراحل بعدی خودرا طی نماید .
این نظرراقطر نیز تایید کرده وحاضر شده که جای امنی را برای مولوی صاحبان درنظر بگیرد. تیم گفتگو کننده طالبان، هم باید با این نظر موافق باشد زیرا تیم طالبان، قدرمسلم با نظرحکومت افغانستان موافق نیست که زندانیان گوانتوناما به افغانستان منتقل شود.بنابراین آنها به افغانستان به این زودیها آورده نمی شوند وتلاش حکومت افغانستان دراین مورد بی ثمر است.
محل سومی کویته پاکستان است که برخی به آن نیز اشاره کرده اند وشاید ملحق شدن زندانیان به رفقای شان درکویته پاکستان ،یگانه آروزوی آنها باشند زیرا که طالبان وشورای کویته ازجنگ خسته نشده ومی خواهد با زور افغانستان را فتح نماید وحکومت مورد دلخواه خود را دراین سرزمین داشته باشد. ولی انتقال گروه زندانی طالبا ن به کویته پاکستان بعید به نظر می رسد وآمریکا نمی خواهد پروژه، به پاکستان ختم شود بلکه تمام سعی، شاید این باشد که به یک نحوی طالبان را از زیر سلطه پاکستان خارج نماید تا بتواند براحتی با آنها حرف زد ومسایل افغانستان را بدورازسلطه استخبارات پاکستان، حل کرد.
یکی ازابهامات بسیارعمده که تاهنوز روشن نشده، نسبت این فعل انفعالات با پا کستان است سئوال دشوار این است که چه گونه ممکن است طالبان خودرا ازپاکستان جدا کرده وتصمیمات شان را درقطر بگیرد.شجاع پادشاه همین روزها درقطر رفته است مطبوعات پاکستان اشاره داشت که گفتگوهای شجاع پادشاه رییس استخبارات پاکستان بخاطر وساطت قطر درحل بحران بوجود آمده بین آمریکا وپاکستان است.ولی مهم تر ازآن گفتگوهای این مقام استخباراتی درمورد دفتر طالبان درقطروانتقال زندانیان به این کشور خواهد بود.
افغانستان به شدت نگران این مساله است که مبادا، روزی طالبان را بر، وی تحمیل نماید وطالبان درنزد غرب ترجیحات نسبت به دولت حامد کرزی داشته باشد وبه خاطر همین نگرانی است که موضع گیریهای سخت وعجیب غریب دارد. یک روزتاکید به شروط مذاکرات با طالبان دارد ، روزی دیگر با مکان ومحل دفتر مخالفت می کند وبعد با محل نمایندگی طالبان موافقت خودرا اعلام می دارد.گاهی به آمریکاییها معترض است که زندانیان طالب، چرا ازیک کشورخارجی به کشورخارجی دیگر منتقل گردد. زندانیان باید به افغانستان آورده شود. وگاهی می گوید خارجیها درجریان مذاکره دخالت نداشته باشد که منظورشان آمریکا المان وقطر وپروژه مشترک آنها است وزمانی اصرار می کند که مصالحه بدون حضورپاکستان غیر ممکن است زیرا که طالبان پایگاه اصلی شان پاکستان است.
تمام این پرکنده گوی ها وآشفته گی درموضع سیاسی بخاطر نگرانی وعدم اعتماد ی است که بین افغانستان وغرب پیش آمده است زیرا بعید بنظر نمی رسد که روزی غرب وطالبان همه مسایل شان را حل نماید.گفتگوها ی دراین حد گسترده وبااین نتایج که آزادی مهم ترین کادرهای طالبان باشد، خطرناک وباعث نگرانی است وافغانستا حق دارد که تشویش داشته باشد زیرادولت افغانستان درطی ده سال روزبروز کشتی نرمش، تبدیل به بکس کاری شد.وممکن است دراین مشت لگدها، افغانستان شکست بخورد ونیک اوت شود.
