آ رایش نیروهای سیاسی دراستانه ای اتخابات 2014

 

  

مقدمات یک آرایش مهم سیاسی ازهم اکنون ریخته شده .پایه های صف بندی سیاسی درآستانه ای انتخابات ریاست جمهوری آهسته آهسته گذاشته می شود.حکومت دربرابر خود سه گروه عمده و اساسی را دارد واین نیروها هرگونه چانس پیروزی را ازکاندیداتوری مورد نظر رییس جمهورگرفته است.

 

رییس جمهور سه ماه پیش به یک مناسبتی گفته بود که برای دوربعدی انتخابات ریاست جمهوری کسی را درنظر می گیرد.دوفرضیه درمورد اقدامات رییس جمهور متصور است اول اینکه خودش برای دور سوم با اعلام حالت اضطرار ،تغییر درمواد قانون اساسی ازطریق لوی جرگه ،شرایط دور سوم را برای خودش فراهم نماید این فرضیه عملی کردنش بسیارسخت بنظر می رسد.منع قانونی ،واکنش شدید مردم واحزاب سیاسی، مخالفت جامعه جهانی، عدم محبوبیت رییس جمهوربرای دورسوم ازجمله چالشهای است که تمدید ریاست جمهوری، باخود دارد.

عبورازاین معضلات کاری آسانی نیست پس فرضیه ثانی مطرح می شود .رییس جمهور اسلامی افغانستان نمی تواند دردوربعدی بی تفاوت باشد وهیچ کسی را برای رقابت درمیدان انتخابات نداشته با شد ایشان با صراحت گفت که بدنبال شناسایی فردی مورد نظر درانتخابات ریاست جمهوری می باشد.چهره های مورد نظر رییس جمهورتاکنون مشخص نشده ولی ابزار برد انتخابات را هم اکنون رییس جمهورطراحی کرده است .کمیسیون انتخابات وسیله اساسی ونهایی درانتخابات است. سرنوشت انتخابات با کمیسیون رقم خورده وفیصله نهایی ازآن کمیسیون مستقل انتخابات است .

 

سه کمیشنر منصوب ازهم اکنون مظنون به تقلب هستند زیرا هرسه نفر متعهد ووفاداربه رییس جمهورخواهد بود.این سه کمیشنردرانتخابات ریاست جمهوری به نفع کاندید مورد نظر رییس جمهور،رفتارخواهند کرد مساله ایکه ازهم اکنون رهبران دوکتله مهم سیاسی جبهه ملی وایتلاف ملی با انتصاب سه کمیشنر مخالفت کرده اند وگفته اند که به هیچ وجه آنها را سالم وبی طرف نمی دانند.آنها گفته اند که هم بلحاظ سیاسی با افراد مورد نظر رییس جمهوردرکمیسیون مخالفت می کنند وهم به لحاظ قانونی وپاس کردن قوانین انتخابات، با افراد تعیین شده بمخالفت برخواهند خواست. استدلال رهبران دوایتلاف ملی این است که سه کمیشنرمعرفی شده بی طرف نستند آنها طرف دار وجانب داررییس جمهورکشورهستند.

 

رییس جمهوریک گام ومهم ترین گام را برای انتخابات ریاست جمهوری برداشته است تعیین سه کمیشنر وفادار به رییس جمهور، درواقع کمیسیون انتخابات را ازهم اکنون دراختیاررییس جمهورگذاشته است.گام بعدی رییس جمهوربرای انتخابات معرفی کاندید است که تاهنوز گمانه زنیها دراین مورد بجای نرسیده.رییس جمهورکشوردرآرایش صف بندیهای انتخابات مهره ای را شناسایی وتایید می کند که نقش میدودف را بازی نماید این مساله را ما درچندین مقاله مورد بررسی قراردادیم .هدف این است که انقطاع قانونی درانتخابات صورت بگیرد وکسی برگزیده شود که دوربعدی را برای رییس جمهور،مساعد نماید .میدودف درروسیه همین کاررا کرد وشرایط را برای ولادیمیر پوتین فراهم ساخت.

 

ازبرنامه های رییس جمهورکه بگذریم آرایش نیروها درجانب اپوزیسیون چه گونه می تواند با شد. دوایتلاف مهم سیاسی بوجود آمده .جبهه ملی افغانستان وایتلاف ملی که قبلا بنام ایتلاف ملی تغییر وامید اعلام موجودیت کرده بود. هم اکنون وارد صحنه رقابت با رییس جمهورشده این دوتشکل دید گاه های کاملا متفاوت فلسفی درساختارقدرت درافغانستان بارییس جمهور کشور، دارند .گروه حق وعدالت که اعلام موجودیت کرده ویک حزب سیاسی مخالف دولت است بلحاظ فکری درساختارنظام با دولت یکی است این حزب مثل حکومت طرف دار نظام ریاستی متمرکزاست وهیچ اشکال ساختاری درنظام ندارد اشکالات واختلافات این حزب بجای دیگراست که عمدتا تاکید به مدیریت سالم وقانون دارد.

 

اما دوایتلاف سیاسی جبهه ملی وایتلاف ملی بلحاظ ساختاری با نظام مشکل دارد آنها معتقدند که نظام متمرکزریاستی درشرایط فعلی ونظام های سلطنتی مطلقه درگذشته منشاء بی قانونی ،استبداد ودکتاتوری بوده .نظام پارلمانی صدارتی  می تواند آلترناتیف خوبی برای نظام ریاستی متمرکز باشد.صدراعظم منتخب پارلمان، دردست رس پارلمان است هروقت مشکل درکشورپیش آید پارلمان می تواند صدراعظم را استجوات، استیضاح وحتی برکنارنماید وبجای وی صدراعظم دیگری را انتخاب نماید.

 

درمورد نقش احزاب درساختارسیاسی قدرت، آنها گفته اند که انتخابات با رای تناسبی باشد باین معنی که احزاب کاندید شود وآرای حزب درسطح کشور،محاسبه گردد وبا تناسب درسطح ملی نمایندگان احزاب سیاسی درپارلمان راه داشته باشند.انتخابات پارلمانی برمبنای نظام متمرکزریاستی با رای واحد غیرقابل انتقال برگزارمی شود واحزاب نقش کم رنگی دراین سیستم دارد.بلحاظ تیوریک وپایه های قدرت درکشور،تفاوتهای زیادی بین حکومت رییس جمهورکرزی ومخالفین سیاسی وی وجود دارد که عمده ترین آن تفاوتها یکی ساختارمتمرکز وغیر متمرکزودیگری رای تناسبی و واحد غیر قابل انتقال وسومی نظام پارلمانی صدارتی ونظام ریاستی متمرکزاست.

 

آرایش نیروها دراستانه ای انتخابات 2014 با پایه های تیوریک وسیاسی خود بمیدان کشیده می شود . مساله دونگاه ساختاری متمرکز وغیرمتمرکز پارلمانی وریاستی ازعمده ترین مباحث زمان انتخابات خواهد بود. جبهه ملی افغانستان کاری خوبی که  کرد این بود که این تیوریها را بمیدان کشاند وآن را تبدیل به گفتمان سیاسی ساخت . البته بی صبری دولتیها وتنگ نظری طرف داران آنها، سبب توسعه گفتگوها شد بهرصورت طرح مباحث نظری درانتخابات مهم است مردم باید بداند که به چه رای میدهد وطرف دار چه نوع ساختارونظام سیاسی درکشورش هستند.

  

احتمالا تشکلهای تازه ای نیز بوجود می آید که این تازه متولد شده هارا عمدتا طرف داران دولت تولید خواهد کرد. اپوزیسیون عمده ترین تشکلهای سیاسی را با بیان دید گاه های شان  ساخته است وبا همین ابزار درآستانه ای انتخابات صف آرای خواهندکرد.زمانی زیادی تابرگزاری انتخابات داریم ولی می تواند به آسانی پیش بینی کرد که برنده انتخابات ریاست جمهوری کسی خواهد بود که دوایتلاف ملی را باخود داشته باشد.صف آرایی می تواند به صورتهای گوناگون ظاهر شود .پیش فرض مساله این است که دو ایتلاف ملی دچارتزلزل ونواسانات نشود ودیگر اینکه این دوتشکل اقدام به تشکل وایتلاف واحدی نماید زیرا آنها بلحاظ اندیشه ای سیاسی، مشکل ندارد. مشکل ساختاراست که چه گونه توافقات ساختاری ایجاد نماید وبه مدیریت واحدی دست یازد.

 

دولت با مهارت وامکانات که دارند ممکن است شبیخون سیاسی بزند ووضعیت را به نفع خود تغییر دهد.چالش عمده درمسیردوایتلاف ملی نرسیدن شان به یک توافق ساختاری وتشکیلاتی است وبصورت دوگانه فعلی حرکت نماید دراین صورت آنها نمی توانند نقش محوری که خود کاندید برای انتخابات ریاست جمهوری داشته باشد، بعهده بگیرند.دراین حالت می تواند کاندیدهای دیگری را برنده سازند.تجربه دوردوم انتخابات ریاست جمهوری کرزی نشان داد که ایتلاف جنبش ملی وحزب وحدت مردم، حامد کرزی رییس جمهورافغانستان رابه پیروزی رساند.

  

رهبرا ن هردو ایتلاف ملی معتقد هستند که برنده انتخابات دوربعدی هستند آنها با اطمینان سخن می گویند که می توانند با ایتلاف واحد، برنده انتخابات بعدی ریاست جمهوری باشند وکاندید مورد نظرشان را به پیروزی برساند.آرایش به این  صورت با شد که خود آنها با ایجاد ساختارواحد کاندید ی را معرفی نماید که اهداف سیاسی شان را تحقق ببخشد هدف همان نظام پارلمانی صدارتی است که با انتخاب رییس جمهورمعتقد می تواند ازطریق سازکارهای قانونی نظام سیاسی را ازریاستی تبدیل به پارلمانی نماید این هدف فقط با انتخاب یک رییس جمهور باورمند ومعتقد به نظام پارلمانی صدارتی ممکن است.

 

شرایط  برد برای جبهه ملی و ایتلاف ملی مناسب است آنها درانتخابات پیش رو ابتدا باید کارخانه گی خودرا حل کند باین معنی که دوتشکل را تبدیل به اتیلاف واحدی نماید.دراین صورت آنها کاربزرگی را انجان داده است وپیامد این موفقیت این است که آنها براحتی می تواند روی فردی به توافق برسند که وفادار به آرمانهای تیوریک واندیشه سیاسی ساختارپارلمانی باشد. اگرچنانچه به این مامول دست نیابد ونتوانند دوایتلاف را تبدیل به یک تشکل واحد نماید.صورت دیگرآرایش شان این خواهد بود که هردوکتله به دنبال چهره معتقد به نظام پارلمانی صدارتی باشد حال این شخصیت می تواند درداخل تشکلهای آنها باشد ویا خارج ازآن.

 

مهم درهرصورت تحقق برنامه است که اکنون بعنوان یک نظریه دربرابرنظام ریاستی متمرکز مطرح شده مساله تقریبا برای همه درصف بندی نیروها جنبه ای حثیتی پیداکرده که مردم هم خبردارند که قضیه ازچه قرار است واین خوب است مساله تبدیل به گفتمان ملی شود. دونظریه ای ریاستی وپارلمانی طرف داران وهوادارا زیادی داشته باشد.آزمون های سختی پیش روی رهبران دوایتلاف ملی قرار دارد آنها درآستانه ای انتخابات بصورت واحد ظاهر شود وکاندید متعهد به نظام پارلمانی را به میدان ببرند وبه تشکل واحد سیاسی دست بزنند به هم دیگر اعتماد کنند وازهم دیگرنهراسند دراین صورت انتخابات ازآن انها است وبه آرمانهای سیاسی که ساختارنظام باشد دست می یابد.معادله اگر عوض شود دو ایتلاف، تشکل واحد،و کاندید مورد نظر را نداشته باشد دراین صورت چانس پیروزی وبرتری نظام پارلمانی نسبت به ساختار ریاستی متمرکز کم تر خواهد شد.