دغدغه های که صلح افغانستان ایجاد کرده است
دغدغه های که صلح افغانستان ایجاد کرده است
گفتگوهای صلح افغانستان ازمنظر های گوناگون قابل بحث است . ابتدا ازنظر نماینده ای ملل متحد درکابل شروع می کنیم .آقای جان کوبیس اهل اسلواک نماینده تازه وارد ملل متحد درکابل درمورد مذاکرات صلح اظهارنظر کرد وی دراولین کنفرانس خبری ده روز پیش خود، درکابل گفت که صلح باید فراگیر با شد درکناردولت افغانستان ، احزاب سیاسی، جامعه مدنی،جامعه زنان ، باید درجریان گفتگوهای صلح قرارداشته باشد .تاکید آقای کوبیس برمشارکت احزاب سیاسی، جامعه مدنی، وجامعه زنان کشور، نشان دهنده ای درک نگرانیهای اجتماعی وسیاسی وی ازگفتگوهای صلح افغانستان است .
حقیقت مساله دراین است که جریانهای سیاسی کشوربدلیل جنگ ها ودرگیریهای خونین با طالبان ،نگران این قضیه است که برگشت طالبان باکیبل چه سرنوشتی برای مردم رقم خواهد زد .طالبان درگزارش محرمانه ناتو گفته است که زنان کابل زنان افغان نیست این طرز تفکر ونگرش به زنان جامعه ،باعث نگرانیهای زیادی برای زنان، دختران کشور است.آقا جان کوبیس به این ظرافتها توجه کرده وباصراحت اعلام داشته که جامعه زنان با ید درگفتگوهای صلح با طالبان سهیم باشند.
احزاب سیاسی که عمد تا درقالب دوایتلاف ملی گردهم آمده اصولا خودرا طرف اصلی طالبان می داند دلیل مساله ، منازعات خونین آنها درسالهای 1996 تا 2001 با طالبان است .آقای جان کوبیس به این نکته نیز اشاره داشت که احزاب سیاسی ،درمذاکرا ت دخیل باشد. جامعه نوپای مدنی کشورکه همانند زنان آسیب پذیراست ومدافع دست آورد های ده ساله ای ازتاریخ نوین کشورهست ،نمی خواهد قربانیان گفتگوهای صلح بی معنی درافغانستان شود .صلح براساس شروط ومطالبات اجتماعی استواربا شد قانون اساسی، حقوق زنان، حقوق اقلیتهای قومی، قطع رابطه با القاعده، قبول ارزشهای مدنی ، آزادی بیان ومطبوعات. ازجمله اصول وپایه های اصلی گفتگوها باید با شد .
آقای رایان کراکرسفیر ایالات متحده آمریکا درآخرین اظهارنظرش به این اصول اشاره داشته است اما درکناراین مساله گفته های گروسمن وجوب آیدین درمورد طالبان به نگرانیها بشتر دامن می زند.طالبان دشمن آمریکا نیست.تاکید بریک شرط درصحبت های گروسمن قطع رابطه با القاعده، موجب پرسش اولویت بندیها دراصول وقواعد صلح شده است.آقای جان کوبیس درگفتگوهای خود بارهبران جبهه ملی افغانستان تاکید برجامعیت وفراگیر بودن مذاکرات داشت وگفت که سازمان ملل هرگزحاضرنیست که دست آورد های ده ساله گذشته، قربانی وفدایی مذاکرات صلح باطالبان شود وی درنشست خود با رهبران جبهه ملی گفت که صلح درافغانستان با ید تامین شود اما ازدست دادن ارزشهای مدنی درصلح با طالبان ناممکن است.
جبهه ملی افغانستان درمورد صلح نظرات خودرا مکرارا اعلام داشت.آنهادراجلاس برلین سندی را به امضاء رسانده که به وضوح به مسایل صلح به آن اشاره شده .گفتگوها ازانحصاردولت افغانستان خارج شود ، احزاب سیاسی که باطالبان درگیری بود درجریان گفتگوها قرارداشته باشد، کسانیکه فکرغیر طالبانی دارد ،درمتن گفتگوها باید قراربگیرد .جبهه ملی تاکید به مشارکت جامعه مدنی وجامعه زنان کشورد رمذاکرات صلح داشته است.نکته ای که جبهه ملی افغانستان به آن پرداخته، نقش سازمان ملل درمدیریت گفتگوها است.مذاکرات زیرنظر سازمان ملل انجام شود یکی ازشاخص ترین مطالبان رهبران جبهه ملی افغانستان می باشد. نظارت یک مرجع معتبر بین المللی ممد اصول وقواعد صلح افغانستان است زیرا ضمانت حفاظت ازاصول درگفتگوهای صلح با نظارت ومدیریت ملل متحد امکان پذیر است .
رهبران جبهه ملی به این مدیریت مکررا اشاره داشت .دغدغه های جبهه ملی افغانستان این است که حکومت رییس جمهورکرزی بدلیل اینکه اراده کافی درمبارزه باتروریزم نداشته ، ممکن است سرنوشت احزاب سیاسی ، جامعه مدنی، جامعه زنان کشور را وجه المصالحه گفتگوها قراردهد .بین دو ایتلاف ملی افغانستان وحکومت درخیلی ازمسایل بخصوص درامورگفتگوهای صلح، بحران اعتماد وجود دارد حقیقتا احزاب اپوزیسیون سیاسی به سیاست های حامد کرزی، معترض است وبه آن اعتماد ندارد درمذاکرات با طالبان رهبران دوایتلاف ملی هرگز به سیاستهای ارک باورندارد.
دولت افغانستان درمورد گفتگوهای صلح دغدغه کناروحاشیه بودن را دارد زیرا علیرغم تلاشهای دولت برای صلح ، بموازات موفقیت دراین امر شکستهای دولت بسیارزیاد بوده است .حکومت رییس جمهورکرزی درسال2010 با تدویرلوی جرگه ،شورای عالی صلح راایجاد کرد اما ازآن زمان حکومت هیچ دست آوردی درمورد صلح نداشته .استاد برهان الدین ربانی قربان راه صلح شد.طالبان خدعه های زیادی را با دولت افغانستان بازی کرد. طالب جعلی ، انتحاری برای حکومت فرستاد اولی پولها را برد ودومی استاد ربای را شهید کرد.
گفتگوهای دولت با تیم ملا غنی برادربا شکست روبرو شد.پاکستان درواقع این تیم را که بدون نظر استخبارات بادولت افغانستان وارد مذاکره شده بود، درهم کوبید وتاکنون ملا برادربدلیل جرمی گفتگوها بادولت افغانستان درزندان آی.اس.آی قراردارد.دولت افغانستان به دشت نگران مذاکرات ده ماهه ای آمریکا آلمان وقطر با طالبان وگروه طیب آغا است .دغدغه ای کنارگذاشتن افغانستان جدی است وطالبان درواقع اصلی ترین شرطش این است که دولت افغانستان درمذاکرات نباشد. خواست دولت افغانستان این است که مذاکرات را با رهبری حکومت افغانستان می پذیرد .آقای گروسمن درسفرش به کابل این اطمینان را به مقامات کشورداد که رهبری گفتگوها بدست افغانها باشد ودولت آمریکا فقط می خواهد کمک نماید.
سفیر افغانستان درریاض پرده ازگفتگوها با طالبان وگروه ملا آغاجان معتصم برداشت.گرچه مذاکرات ریاض عکس العملی است وبرای تحت تاثیر قراردادن صلح قطر ساخته شده ولی واکنش افغانستان قابل درک است . این اهانت بزرگی دپلماسی است که گفتگوها درقطربرای صلح درافغانستان راه انداخته شود ولی حکومت افغانستان درجریان نباشد.افغانستان صلح قطررا بصورت مشروط تایید می کند وقراراست هیئتی ازقطر وارد کابل شود ودراین مورد با مقامات افغانستان گفتگو داشته با شد .افغانستان رهبری گفتگوها را می خواهد دغدغه حکومت، کنارگذاشتن ازمتن مذاکرات است.
پاکستان درماجرای صلح کجا است واصولا بدنبا چه مساله ای می باشد.نقش پاکستان درهاله ای ازابهام فرورفته دلیل مساله مناقشات حاد این کشور با آمریکا درمورد قضیه ای سلاله است .پاکستان تعرض آمریکا درخط مرزی سلاله خط دیورند را ،نقض تمامیت ارضی خود دانسته وبخاطر تجاوز درمرزدیورند ،قیامتی رابرپاکرده است.این قیامت سیاسی ، پیامی برای افغانستان نیز هست که پاکستان نسبت به خط دیورند تا چه پایه حساس است.اسلا آباد نماینده آمریکا را بخاک خودش راه نداد.وگروسمن بجای اسلام آباد به هند رفت.آگاهان مسایل معتقد اند که پاکستان درحاشیه مذاکرات نیست .طالبان با تقسیم وظایف ازطرف استخبارات پاکستان ،جریان گفتگوهای قطر را پیش می برد استدلال هم این است که همه ای طالبان قطر نشین با همکاری پاکستان وازخاک پاکستان با هواپیماهای پاکستانی وارد قطر شده اند.
دوماه پیش شجاع پادشاه به قطررفت امروزآقای گیلانی وارد قطر شده است .هدف پاکستان گرفتن ابتکارونقش اساسی درآینده افغانستان است پاکستان دوتیوری را برای یک هدف دنبا می کند .استخبارات پاکستان، طالبان وجنگ طالبان را درکنترل دارد ونظر اصلی واولی اش این است که با خروج نیروهای بین المللی درسال2014 ،طالبان را به قدرت برگرداند.آقای صافی خبرنگارپاکستانی نیز به این باوراست که طالبان اهل مصالحه با حکومت افغانستان نیست آنها درنظر دارند که قدرت را درافغانستان دردست بگیرد مرام اصلی پاکستان سلطه مجدد طالبان درافغانستان است.
راه دومی را که پاکستان دنبا می کند راه گفتگوهای صلح است که یک بخش ازاین پروژه درقطردرحال عملی شدن است.برای گرفتن امتیازات ازصلح، قدرت ونقش بارز طالبان درآینده سیاسی افغانستان برای استخبارات پاکستان مهم است. پاکستان هماهنگی عمدی وتعمدی را با افغانستان می خواهد احیا نماید .سفر خانم حنا ربانی کهردرکابل احیا وثبات مناسبات متزلزل کابل واسلام آباد بود.وی دراسلام آباد ودرکابل مکررا پافشاری داشت که درمورد صلح هرچه افغانستان بخواهد همان را خواهد کرد. گفته های کهرشعرعاشقانه ای خواننده ایرانی را بیاد می آورد که گفته است: اگربگی دوستت دارم هرچه بخواهی ،همان میشه . خانم کهر درمورد مذاکرات صلح گفت هرچه افغانستان دراین مورد بخواهد همان می شود.
افغانستان برای سیاست اسلام آباد اصالت ندارد موافقت وهماهنگی افغانستان با پاکستان درشرایط که مناسبات پاکستان وآمریکا بد ترین مراحل خود راطی می کند، برای پاکستان بسیارمهم است دوکشورهماهنگ می تواند حد بالای فشار را به قطروآمریکا وارد نماید .پاکستان طالبان را، دراختیارخود دارد .خانم کهر گفت که ما شبکه حقانی را می خواهیم که وارد مذاکرات صلح شود امریکه آمریکا چندان رغبتی به مشارکت فوری گروه حقانی ندارد. پاکستان با داشتن افغانستان می خواهد شبکه حقانی ، شامل مذاکرات شود .پاکستان می خواهد طالبان درآینده افغانسان نقش کلیدی داشته با شد .پاکستان مایل است سیاست پس ازگفتگوها وتوافق درکابل، هماهنگی کامل با اسلام آباد داشته باشد.وخلاصه اینکه پاکستان با داشتن طالبان می خواهد به اهداف ومرام خود درافغانستان دست یابد ومسایل مرزی وتاریخی اش برای همیشه حل وفصل شود.
آمریکا ازگفتگوهای صلح، چه اهدافی را دنبال می کند.ناتودرسال2001 بمنظورمبارزه ومحو تروریزم وارد افغانستان شد وده سال است که بدون هماهنگی ورضایت کابل واسلام آباد، با نیروهای تروریزم می جنگد ولی اکنو خسته شده ومی خواهد برگردد اما برگشت سال 2014 ویا پیش ازآن با سئوالات بزرگی اجتماعی درجامعه افغانستان ودردنیا روبرو است که حاصل ده سال جنگ درافغانستان چه بود؟ ودست آوردهای نزاع خونین شان درافغانستان چه بود ؟این دست آورد ها بصورت قناعت بخش باید به دنیا نشان داده شود.آقای اوباما کشته شدن اسامه را درماه می 2010 دست آورد جنگ با تروریزم می داند به باورآقای اوباما ماشین جنگی القاعده شکسته شده رهبری شان آمریکا کشته است.وطالبان را که متحد القاعده است ازآنهاجدا ساخته .اعلامیه ای جدایی طالبان ازالقاعده، برای آمریکا بسیارمهم است که تاکنون این بیانیه ازطرف طالبان صادرنشده.طالبان با دولت افغانستان برمیزمذاکره بینیشیند این ها می تواند پاسخ های اداره اوباما بامردمش درمورد جنگ ده ساله افغانستان باشد.
درمذاکرات صلح افغانستان این دغدغه ها برای اطراف قضیه وجود دارد وهرکس سعی دارد ازاین نمد کلاهی مناسبی برای خود ساخته باشد.
