استاد مزاری معمار وحدت ومنادی عدالت

محمد ناطقی- ازیاران استاد مزاری

استاد مزاری معمار وحدت  ومنادی عدالت

سلام حضوردوستان که درآستانه ای سالگرد شهادت استاد مزاری ازوی تجلیل می نمایید این چند نکته را که ازمن خواسته بودید به همین مناسبت خدمت برادران وخواهران خود تقدیم می دارم و می تواند درمراسم ازآن استفاده شود.

درمورد سرنوشت جامعه هزاره همواره دواصل را نباید فراموش کنیم اصل وحدت واصل عدالت .سخن اصلی دراین است که این دو اصل زندگی چه گونه ، مطرح می شود وترجیحات وتقدم با کدام یکی است اجازه دهید این تعبیر را ازفلسفه به عاریت بگیرم ویک داستان کوچکی خاطره مرحوم شریعتی با دانشجویانش را نیز مطرح نایم.

 این تعبیر را عاریت ازبحث مهم فلسفی گرفته ام درمباحث فلسفه این سئوال همیشه مطرح است که آیا ماهیت مقدم بروجود است ویاوجود مقدم برماهیت دومکتب ساخته شد مکتب اصالت وجود ومکتب اصالت ماهیت فلاسفه اسلامی درصدها سال این تقدم وتاخر ماهیت و وجود را حل نتوانستند.گرچه جمع بندی حاضر این است که اصالت الوجود نسبت به اصالته الماهیت ارجحیت دارد.مرحوم شریعتی دریکی ازکتابهایش می نویسد که درمشهد جامعه شناسی دردانشگاه مشهد تدریس می کردم بحث به اصالت ماهیت ووجود کشیده شد چند روزی دانشجویان گرفتار ماهیت ووجود وتقدم تاخر هرکدام بردیگری بود روزی یکی ازدانشجویان ازمن پرسید که با الاخره نفهمیدیم که وجود مقدم است ویاماهیت.

این دانشجو که دغدغه ای تقدم هریک ازاین مقوله را داشت ازمنطقه ای فقیرنشینی بود که فاصله محله اش با شهر مشهد با هزاران مشکل روبرو بود جاده نداشت ودرزمستانها راه های شان بسته می شد بدلیل خرابی جاده مردم نمی توانیست به شهربیاید خیلی ازمریض ها برای درمان بخاطر بدی جاده نمی توانیست خودرا به شهر برساند ومی مرد دانشجوی من ازاین محله وقتیکه ازمن تقدم ماهیت بروجود ویاوجود برماهیت را سئوال داشت وپرسید که کدام یک با الاخره مقدم است من درجوابش گفتم تو اگرزحمت بکشی چون سواد داری همان جاده ای که محله ای شمارا به شهر مشهد وصل می کند باکمک مردم  اگردرست نمایی هم مقدم بروجود است وهم مقدم برما هیت.

برای ما مهم است که شناسایی نماییم کدام یک ازدواصل وحدت وعدالت مقدم است واستاد مزاری را شهید وحدت نام گزاریم ویا شهید عدالت.اصل وحدت دربرابرتفرقه ای اجتماعی وسیاسی مطرح می شود استاد مزاری ازسالها 1365 به این نکته رسید که جامعه هزاره بسیارآسیب پذیر است گروهای سیاسی با مداخلات خارجی مشخصا دست اندازیهای سید مهدی هاشمی مسئول سپاه ایران درامورافغانستان ،وارد منازعات خونین شد ابتدا شورای اتفاق را سید مهدی با ایجاد انشعابات درگیر ساخت واین سازمان سیاسی را درجامعه هزاره متلاشی ساخت .آقا اکبری وآقای صادقی نیلی ازبدنه اصلی شورای اتفاق انشعاب کردند وباسرعت وارد جنگ ها داخلی درارزگان ،بامیان، میدان، پروان ودرمناطق ازغزنی گردید.این انشعاب را، سیدمهدی هاشمی بوجود آورد وعامل فروپاشی شورا ی شد . اما رهبران شورای اتفاق درآن زمان هرگزعامل اصلی شکست خودرا شناسایی نتوانیست وسازمان نصرمربوط به استاد مزاری را که صرف اختلافات تیوریک  وقرائت های دینی خودرا با شورای اتفاق، عمده ساخته بود، می دانیست گروه استادمزاری دیگرگناه نداشت فقط با کهنه گرایی قرائت ازدین که انسداد اجتهاد  ایجاد می کرد وبا متغییرات زمان بیگانه می شد پویایی وسیال بودن را دربسترزمان  ازدین  می گرفت،اینها ازگناهان نابخشودی سازمان نصر بود. سید مهدی هاشمی شورای انقلابی اتفاق اسلامی افغانستان را، نابود کرد ولی رهبران آن تشکیلات نصر را، دشمن می دانیست.

جنگهای خونین با نصر نیز درارزگان ودایکندی درگرفت آقای صادقی وآقای اکبری ازمخالفان سرسخت این سازمان دراین سالها شد.( سالهای 65 تا 68 زمان تشکیل حزب وحدت اسلامی دربامیان) استاد مزاری درکناردیگر رهبران سیاسی جامعه هزاره، اصلی ترین مساله برای شان وحدت جامعه هزاره بود این جامعه همیشه بلحاظ تاریخی وسیاسی ازناحیه ای اختلاف، شکار شده است واختلافات سیاسی مردم بستر کشتاربزرگ اجتماعی را برای شان فراهم ساخته است قتل عام 62 درصدی عبد الرحمن، معلول اختلافات درونی  اجتماع هزاره بود. ازنظر استاد مزاری در درون جامعه هزاره تقدم با وحدت سیاسی واجتماعی است . درفلسفه اگر وجود مقدم برماهیت با شد درجامعه هزاره وحدت مقدم برعدالت است ومزاری معماروبنیان گزاراین وحد ت درسالهای 68 وپس ازآن است.

اما دربعد ملی ونگاه بیرون قبیله ای، اصل عدالت برای جامعه هزاره مقدم است . دراین جاه تفاوت دید گاه مطرح می شود برخی تاکید به اصل وحدت ملی ومشارکت ملی دارد .رییس جمهورکرزی تمام افتخارات خود را نظام مشارکتی با حضوردومعاون خود می داند این شعار ،شعارطبقه ای حاکم جامعه است ،درجامعه ای که  حقوق شهروندی رعایت نشود معیارتقسیم چوکی های قدرت بینی چشم وصورت فیزیکی  آدم ها با شد،تبعیض شهروندی وجود داشته باشد ،شهروند درجه یک ودرجه دو داشته باشیم .زندگی سیاسی اجتماعی درسطح ملی براسا اپارتاید تنظیم شده باشد ودها سئوال مربوط به مسایل شهروندی درجامعه پرازتبعیض وبی عدالتی .

بنابراین باید پیش ازوحدت ملی ،مساله ای عدالت اجتماعی وحقوق شهروندی حل شود وحدت با تبعیض وبی عدالتی امکان ندارد اصل اساسی درنگاه ملی اصل عدالت است عدالت شعار مظلومان جامعه است استاد مزاری اصل عدالت را درکلیت ساختار سیاسی نظام حکومتی، مقدم می دانست درزمان استاد مزاری مساله ای مثل حقوق شهروندی جزء فرهنگ ومصطلحات سیاسی  وگفتمان های سیاسی حقوقی نشد اما تاکید استاد مزاری براصل عدالت همان رعایت حقوق شهروندی است واین اصل هرگزکهنه نیست این درست نیست که زمزمه شود مزاری به تاریخ پیوست تاکید وتجلیل ازمزاری درد زمان ما ونسل ما نیست مزاری رحلت فیزیکی ازبین ما کرد وهرانسانی روزی به این سرنوشت گرفتارمی شود مهم پیام است مزاری درنگاه ملی پیامش اصل عدالت بود واین اصل هم چنان زنده است درنظام رییس جمهور کرزی این اصل ازهمه بشترخود را نشان می دهد جامعه جهانی افغانستان را پرکرد اما با حضورآنها درجامعه تبعیض است درغیبت منادیان، حقوق بشر حقوق شهروندی حقوق زن آزادی بیان، درسال2014 ، هرگز انتظار نباید داشت که طرف داران وحدت ملی ونظام مشارکتی برای شما عدالت را تامین می کند عدالت هدف ومرام مظلومان جامعه است واین اصل برای سالهای سال، مقدم براصل کاذب وحدت ملی است.زیرا تاکید می کنم که درجامعه ای پر ازستم ،تبعیض ، بی عدالتی ، نفی ونقض حقوق شهروندی ، تاکید برا صل وحدت  ملی کذب و دروغ است .شهید مزاری معمار وحدت تشکیلاتی جامعه هزاره ومنادی عدالت اجتماعی درسطح ملی است.