اشتباهات قضات جبران ناپذیراست

اشتباهات قضات جبران ناپذیراست

مراسم گرامی داشت فراغت زنان درامورقضا با حضوررییس جمهوربرگزارشد. دراین گردهمایی اعضای استره محمکه ومقامات مهم قضایی کشورحضورداشتند رییس جمهوربه مسایلی اشاره کرد که درذات خود برای کشور ونظام قضایی لازم بود وی گفت: دلیل مراجعه مردم به سیستم سنتی حل فصل دعاوی شان ضعف درسیستم قضایی کشوراست. این مساله خیلی جالب است که مقامات کشورازجمله رییس جمهوربه جنبه های ناتوانی وضعف حکومتش اشاره می کند ومقامات دیگرکشورنیزهم درهرمناسبتی به فساد وناتوانی حکومت می پردازند.

این مساله به دلایلی حایض اهمیت است اول اینکه طرح مسایل بلحاظ روانی ساده سازی قضیه فساداست اشاعه واشتهارمسایل بد درجامعه به همان اندازه که به مردم آگاهی می دهد ولی طرح موضوعات منفی عاری ازهرگونه راه حل ،جزبد آموزیها،چیزی دیگری درپی ندارد زیرا که اصولا دربیان واشتهارآن هدفی درکارنیست فقط اطلاع رسانی بی هدفی است که عواقب منفی زیادی را درپی دارد مثال ساده ای آن این است که کسی تیکنیکهای پیچیده دوزدی بیان کند ولی هدفی سازنده ازبیان آن درکارنباشد نتیجه طرح تکنیکهای دوزدی این خواهد شد که انسانهای مستعد را باراهکارهای دوزدی آشنانمایند.به همین دلیل است که درقوانین ومقررات دینی ما به شدت ازطرح اشاعه فساد واشتهارآن درجامعه منع شده است.

مقامات کشوردرواقع همین کاررا می کنند آنها درهمه جا ازمسایل فساد سخن می گویند هیچ مقام حکومتی را ندیده ایم که مساله فساد،امنیت، بی عدالتی، تبعیض، فقروبد بختی را درمباحث وسخنرانیهای خود، عنوان نکرده باشند ولی به دلیل اینکه نیت واراده ای برای جلوی گیر ازفساد ،مبارزه قاطع با تبهکار، وبرداشتن بی عدالتی، ونابود کردن فقر،درکارنیست می بینیم که طرح این مسایل تبدیل به مسایل عادی وروزمره وعقیم شده است رسانه ها هم تاثیرات خود را ازدست داده است. این گونه احسا س می شود که همه چیزدراین کشورخاصیت وحساسیت خود را ازدست داده است. رییس جمهورهم بارها به مسایل مهمی کشوراشاره می کند اما تاثیرات عملی آن درجامعه قابل درک وملموس نیست.

زیرا طرح واشاعه ویا اشتهاربی هدف درموضوعات ، بانیت وهدف مقابله با آنها درکارنیست.بعنوان مثال، تروریزم را ماهمیشه مطرح می کنیم ولی برنامه ای تاثیرگذاردرنابودی آن نداریم، می بینیم که تروروتروریزم درجامعه فعال است مثال مواد مخدررا درنظربگیرید همیشه ازآن بد گفته شد ه است اما مواد مخدر درجامعه ریشه کن نشده است.رییس جمهور امروزبه مسایل امنیت وعدالت درجمع قضات سخن گفت. ایشان به وضوح به ناتوانی دستگاه قضایی اشاره داشت ویکی ازدلایلی مراجعات مرد م به سیستم های سنتی ورفع رجوع را، نا کارآمدی نظام قضایی درکشوراعلام کرد.رییس جمهوردریک مورد گفت: اشتباه پولیس ویا دوکتورو.. قابل جبران است اما اشتباه یک قاضی غیرقابل جبران است.

 این همه تاکید به اهمیت قضایی درسخنان رییس جمهوردرست است زیرا قضا ومنصب خطیرآن درجامعه جایگاه بسیاررفیعی دارد درجامعه ای که دستگاه قضایی آن نادرست باشد، عدالت درآن جامعه مرده است اولین قربانی نظام فاسد قضایی مرگ عدالت است. زیرا قضاوت با عدالت رابطه ارگانیک دارد. حرفی اساسی این است که درجامعه ما چرا مفاهیم خاصیت خودرا ازدست داده است واهمیت مسایل بزرگ چون عدالت ،امنیت، مبارزه با فساد، وصد ها موضوعا مرتبط به آن کارایی ندارد وبی تاثیرشده است.سخنان امروزرییس جمهوردرجمع قضات درمورد قضات ونقش آنها درتامین عدالت ، صریح وقاطع بیان شد ولی گفته می شود دستگاه قضایی با چالشهای زیادی مواجه است مردم ازدستگاه قضایی کشوربسیارشکایت دارند حتی گفته شده است که درقریه های افغانستان مردم مراجع قضایی طالبان را گاها به مراجع قضایی حکومت ترجیح داده اند وبرای حل وفصل دعاوی شان به آنها مراجعه کرده اند.

تنزل دستگاه قضایی افغانستان درحدی رسیده باشد که مردم دادگاه های ظالمانه وقرون وسطی طالبان را نسبت به سیستم قضایی دولت افغانستان ترجیح بدهد، این بزرگترین فاجعه تاریخی درنظام عدلی وقضایی کشوراست. البته باورکردن این مساله گاهی برای من مشکل می نمود ولی اکنون با شواهدی زیادی که دارم باورکرده ام که دربرخی جاها این ترجیحات وجود دارند دلیل مساله برای این انتخاب" رشوه " است مردم مقایسه کرده اند که محاکم طالبان برای حل یک مساله حقوقی رشوه نمی گیرد اما مراجع قضایی حکومت ازآنها رشوه خواسته اند.امروز رییس جمهوربه این مساله اشاره داشت وی گفت: مردم بخاطرناتوانی دستگاه قضایی به سیستم سنتی مراجعه می کنند. طالبان مظهراجرائات قضایی بشکل بدوی وسنتی هستند آنها با سرعت وبی رحمی اززاویه دستورات بسته، احکام شان را صادرمی کنند. محکمه صحرایی تشکیل می دهند وبراحتی مردم را سنگ سار،تیربارا ن می کنند وبرای اجرایی کارشان آیات الهی را تلاوت می کنند.

رییس جمهورکرزی به موضوعات زیادی پرداخته است امروزبه مسایل قضایی اشارات صریح داشت چند روزپیش درجمع افسران پولیس به جنایات تروریستها پرداخت وگفت: که ما شرارت آنها را فراموش نمی کنیم. ایشان به مساله صلح اشاره کرد وگفت: تاکید به موضوع صلح بمعنی فراموشی جنایت آنها نیست. یعنی اینکه ما کردارظالمانه آنها را فراموش نمی کنیم آنها دشمنان مردم افغاستان است زنان مردان واطفال و وکیل این مردم را کشته اند اما چرا این همه تاکیدات فاقد تاثیرات اجتماعی است دلیل آن واضح است زیرا اراده وباورجدی درکارنیست رییس جمهورهمین طایفه را درجای برادر گفته است. به همین دلیل است که مبارزه با تروریزم دراین کشورهرگزبجای نمی رسد زیرا که حقیقتا نیت مقابله ویا تعریفی ازدشمنی با آنها درکارنیست.

مبارزه با فساد درکادرهمین مسایل قابل بررسی است مقامات همه ازفساد حرف می زنند ولی دستگاه خود آنها آلوده به فساد است. وزیران هرچه ازجنگ ومقابله با تروریزم ومبارزه با فساد حرف بزنند، هیچ تاثیری ندارد.تاثیردرصورتی دیده می شود که خودش مرتکب نشده باشد چرا رسول خدا به آن زن گفت: فردا فرزندت را بیاور تا وی را منع ازخوردن خرمان نمایم. زیرا خود رسول خدا همان روزخرما خورده بود ونمی توانیست منع رطب نماید وتاثیرنداشت که به کودک  بگوید که خرما نخور.اجرای مفاهیم وقانون درجامعه با شعاروموعظه ممکن نیست ابتدا خود حاکم مبرای وسپس مصمم وقاطع دراجرای قانون وعدالت درجامعه باشد.این موضوعات ازبدیهات است واحتیاج به شرح وبسط فلسفی ندارد.

افغانستان به همین دلایل است که با چالشهای بزرگی روبرواست.مقامات کشورورییس جمهور درمورد امنیت حرف می زند اما خود به این مساله وفادارنیست.امنیت را طالبان مسلح درکشوربهم زده است وجنایات فراموش ناشده نی را آنها انجام داده اند.ولی اراده ایکه که با آنها بمثابه ای دشمنان تعریف شده ای مردم برخورد شود، وجود ندارد وبه همین خاطراست که درکشورامنیت وثبات درکارنیست. مساله عدالت که مربوط به دستگاه قضایی می شود، درصورت عملی است که قضات جامعه منزه ازفساد ورشوه باشد.دستگاه قضایی پاکیزه می تواند جامعه را پاک نگهدارد.مردم درصورتی به محاکم قرون وسطایی طالبان مراجعه نمی کنند که مراجع قضایی ازآنها رشوه نخواهند ودرحق مردم ستم نکنند وکارهای شان را به زودی انجام دهند.اشتباهات قضاوت جبران ناپذیراست واین اشتباهات به شدت درجامعه روی می دهد.

رییس جمهورکارش مرام وبرنامه عملی واجرایی با نا هنجاریهای اجتماعی است حرف زدن تنها درمورد دستگاه قضایی وهرمساله دیگرچاره سازنیست رییس جمهورمسئول اجرای قانون درجامعه است حکومتش درهمه موارد متعهد به انجام واجرای قوانین درجامعه باشد.شعارها وسخنرانیها درمورد فساد ،بی عدالتی، فقروفحشا، تروریزم، مواد مخدر،و.. بدون ضمانت های اجرایی وعملیاتی ،اشتهار،عادی جلوه دادن، واشاعه منکرات است وهمه هنجارها بصورت طبیعی درآمده وخاصیتهای خودرا ازدست می دهند.مظاهرناکارامدی وفقدان تاثیرات را بوضوح درجامعه شاهد هستیم.درکجای جامعه اصلاح بجای فساد، عدالت بجای ظلم وبی عدالتی ، غنا وبی نیازی دربرابرفقر ومحو تریاک وتروریزم ،نشان داده شده است. رییس جمهورگفت: اشتباه قضات قابل جبران نیست ولی حقیقت مساله این است ،همه خطاهای که شمرده شد برای دولت افغانستان ،جبران ناپذیراست.