عاشورای 91 درکابل

عاشورای 91 درکابل

مراسم عزاداری درکابل با شورهیجان وصف ناپذیری برگزارشده است.امشب با جمعی دوستان درچندین تکیه خانه، شرکت شرکت کردم همراه هان ما دراین گشت گذارعاشورایی، حاجی صاحب پهلوان حر،حاجی خلیل، قومندان حبیب وجمعی دیگرازجوانان بود.عاشورای امسال بخوبی برگزارشده است اما نگرانیهای سال گذشته وقتل عام مردم درزیارتگاه ابوالفضل،هرگزبرطرف نشده است.عاشورای 90 با خونین ترین فاجعه انسانی،روبروشد گروهی بنام جهنگوی با عملیات انتحاری درزیارتگاه ابوالفضل درکابل،هشتاد نفررا شهید کرد وبیش ازصد نفردرظهرعاشورای سال 90 زخمی شدند.عکس هول انگیزصحنه قتل عام زیارتگاه،بدلیل بی نظیربودن جنایت،عکس سال درسطح جهانی شد.

عکاس این فاجعه برنده جایزه بهترین تصویرفاجعه درجهان شناخته شد وآقای حسینی عکاس تراژی عاشورای سال 90 درکابل بهترین جایزه عکس سال را گرفت .درمیان انبوه جنازه ها، دخترسبز پوشی با لباس پرازخون ،فریاد می زند که ندای او،گویا ازل وابد هستی را به لرزه درمی آورد.دخترنوجوان که تعداد زیادی ازاعضای خانواده اش را ازدست داده وخود با پیراهن سبزوخون آلود درمیان ده ها جنازه ای که دراطراف وی افتاده، ازشدت درد وماتم فریاد می زند.حضوراین دختر،درمیان شهداء،یادآوری حضورزینب(ع )درمیان جنازه شهداء کربلا بود.تراژدی سال گذشته هم چنان دردلهای عزاداران کابل زنده است مردم توام با نگرانی حاکم دردل ودماغ، عزاداری را برپا داشته اند.عزاداری، سنتی است تاریخی وامکان بهم زدن این رویه هرگزامکان ندارد.مردم درروزهای عاشورا،ابعاد عاطفی شهادت امام حسین(ع) ومصیبتی که به این امام بزرگوارواعضای خانواده اش دردشت  کربلاء،وارد شده،را درعمق جانهای خود برمی دارند واین داستان ،حک تاریخ اسلام وتشیع شده است.مراسم عزاداری درهرجای ازجهان اسلام ،توسط شیعیان برپامی شود.تفاوت تعزیه داری بین مسلمانان شیعه وسنی دراین است که شیعیان بصورت عام مراسم را با تبارز وتعظیم برگزارمی کنند واهل سنت درافغانستان، آن را با تحزن وخیرات نذارت وقرائت قران مجید برپا می دارند.

شورهیجان،برافراشته شدن علم با نام حسین وابوالفضل وسیاه پوش شدن همه تکیه خانه ها ازهمه مهم تر،سینه زنیها وزنجیرزنیها توام با خواندن بهترین مداحان ،جلوهای شکوه مندی را بوجود می آورد. بعد هنری تعزیه وخوانش آن، شوروهیجان زیادی را خلق می کند وبه همین دلیل است که کسی دراین مجالس، احساس خسته گی نمی کند.تنوع صداها ونوآوریهای کم نظیر، دلایلی جذابیت مراسم عزاداری است.البته رقابتهای زیادی درمراسم نیزهست پولداران مراسم وحاجی صاحبان، متصدیان تکایا،هرکدام کارهای خود را برای نشان دادن به رقیب،انجام می دهند.خودنماییهای وریاکاری این جماعتها،روشن اند به همین دلیل است که این جماعت به بعد معنوی وقدسیت عاشورا،کاری ندارند. برای آنها همان، هم چشمی وخیره کردن رقیبان شان مهم است.درولایات افغانستان نیزاربابان ،حاجیها وپول دارها،همین کارها را می کردند.آنها مراسم را می گرفتند ودوطرف ملاها ووعاظ شان را دریک محفل دعوت می کردند وهدف این بود که کدام ملا وابسته به کدام ارباب توانسته استه است،برنده میدان کریه وماتم مردم شده است. درولایات عزاداری با ملاجنگی،آغازمی شد عمده ترین مساله همان گریه دادن مردم بود،هرواعظی که توانسته بود، مردم را به گریه درآورد،همان واعظ برنده میدان شناخته می شد.

مسابقه ای با این سبک وسیاق، توسط مالکان زمین، اربابان، برگزارمی شد.درولسوالی پنجاب دوروحانی سرشناس مرحوم شیخ علی حسین نطاق،ومرحوم استاد خلیلی را درروزعاشورا، به میدان مسابقه می بردند.درولایت دایکندی مرحوم شیخ محمد داد وآقای واعظی شهرستانی ومرحوم پدرحمزه واعظی،مسابقه داشتند.اربابان این نوع مسابقه را ملاجنگی،نام می گذاشتند.درکابل درهمه تکیه خانه ها، این نوع رقابتها را شاهد هستیم،رقابت برسرخواندن ملا وگریه کردن وگریه دادن درکابل وشهرهای افغانستان درکارنیست اصولاکم ترکسی درمراسم عاشورا، کریه می کند.مراسم جلوه های بخود گرفته است که ایجاد شوروشوق ازنوع دیگری را ایجاد می کنند.جلوه های هنری عاشورا،جای گزین،گریه وماتم شده است.شما درهرتکیه خانه ایکه وارد شوید،با الحان دلنشین جوانان نوحه خوان، رو بروهستید که اشعارکربلا رابا بهترین وجهی می خوانند وگروهای دسته زنی با ابداعات وابتکارات عجیبی، توجه شمارا بخود جلب می کند.مساله گریه واشکی وجود ندارد.درولایات عمده ترین مساله ریختن اشک است مردم با ریختن اشک خود را به قدسیت عاشورا نزدیک می کنند واحساس دارند که باریختن اشک بارگناهان شان، کم شده اند.خوانین وزمین داران ومالکان تکایا، اهداف هم چشمی ورقابت شان را بدست می آوردند اما عامه مردم با گریه وماتم،احساس معنویت وتقرب شان را به شهداء کربلا داشتند.

درحال حاضر،عزاداری درشهرها وشاید درقریه های افغانستان،شکل دیگری بخود گرفته است.دیروز آقای صبغت الله مجددی درمراسم اهل بیت شناسی که وزارت فرهنگ درکابل برگزارکرده بود به این مساله اشاره کرد وگفت: اهل سنت اهل بیت را بی نهایت دوست دارند زیرا اهل بیت اشتراک خونی با رسول خدا دارند. وی گفت دوستی به این نیست که شوروغوغا برپا نماییم وبه سروصورت خود بکوبیم.مضمون سخنان حضرت صاحب مجددی،عدم موافقت با برگزاری مراسم، بشکل امروزی اش درکابل بود.اهل سنت درافغانستان، بشترتاکید دارند به بعد تحزن عاشورا،یعنی اینکه دراین روزجنایتی درتاریخ روی داده. نواده رسول خدا توسط ظالم زمان به شهادت رسیده اند. مسلمانها دراین روز،غم گین ومحزون هستند.اهل سنت درافغانستان،فوق العاده با عاشورای حسینی، احساس همنوایی دارند آنها درروزعاشورا،روزه می گیرند وخیرات نذورات می کنند قران می خوانند ومثل صاحب ماتم وعزا می نشینند واندهگین هستند.تفاوت برگزاری مراسم عزاداری، بین شعیان واهل سنت درافغانستان ،وجود دارد. برخی نگران این مساله می باشند که ممکن است همین دوگانه گی قرائت ازعزاداری، مایه اختلافات شود.

استاد خلیلی معاون دوم رییس جمهور،پیش ازماه محرم گفت : که برخی مقامات حکومتی عزاداری شیعیان را تعبیربه قدرت نمایی کرده اند وگفته اند که آنها قدرت نمایی می کنند.ایشا دریک مورد دیگربه این مساله اشاره داشت که برخی هم گفته اند که لدرهای هستند که درروزهای عاشورا برای مردم ایجاد مزاحمت می کنند.البته این نوع برداشتها درسطوح مقامات وجود دارند آنها این گونه عزاداری را قبول ندارند وبه همین دلیل است که عزاداری درشهرهای مختلط باید با رعایت حال وهوایی عموم افراد جامعه برگزارشود.برخی می گویند : زیاده رویهای زیاد درمراسم عزاداری،دیده می شود. استاد خلیلی می گفت که نصب دروازه های عزاداری درمسیرمیدان هوایی ویادرمناطقیکه حضورشیعیان اندک است،نادرست است.سخنان آقای مجددی ونگرانیهای آقای خلیلی که درمتن سیاست افغانستان حضوردارند را باید جدی گرفت.کابل شهرهمه مردم است وتنها متعلق به شیعیان نیست.این برداشت بسیارخطرناک است که گفته شود کارهایکه شعیان درروزهای عاشورا،درکابل می کنند ،عزاداری نیست بلکه قدرت نمایی است.مردم افغانستان درمورد عاشورا،احترام زیادی قایل اند اهل سنت درکشور،بالاترین همکاری را با شیعیان دربرگزاری مراسم عاشورا، دارند. اهل سنت درافغانستان احترام بسیارعمیقی به اهل بیت دارند وآقای مجددی می گوید: ما اهل بیت را به این دلیل دوست داریم که خون رسول خدا دروجود آنها جریان دارد.شکی درمحبت وارادت اهل سنت به اهل بیت رسول الله نیست.اما درنحوه برگزاری مراسم به این شیوه آنها موافق ما نیستند.

مراسم عزاداری ما نباید موجب رنجش ومزاحمت برای آنها شود.این نکته ای است که فوق العاده برای امنیت وسلامت جامعه مهم است.شبکه های تروریستی به شدت دنبال تشنج وکشتارمردم می باشند.برخی هم هستند که می گویند ماباید مراسم عزاداری را با سینه زنی،قمه زنی ،تظاهرات درخیابانها با نصب پلاکارتها درتمام شهر،برگزارنماییم گروهای هستند که مراسم خون ریزی را با قمه زدن تشویق وترغیب می کنند واین کاردرمیان گروهای کوچکی عملی می شود.آنها می گویند که بروید درروزعاشورا بنام حسین قمه بزنید وخونهای تان بریزید درروزقیامت ما جواب آن را می دهیم این گونه حرفها اززبان یک عده وعاظ منابر،شنیده شده اند.عزاداری به صورت خردمندانه باید برگزارشود.قمه زدن وخون ریختن کاری درستی نیست وتعدادزیادی ازمراجع آن را تحریم کرده اند.ایجاد مزاحمت وتحمیل شعایرعاشورا بردیگران نیز،کارناپسند است وخلاصه هرامریکه درعزاداری،موجب تنش وسوء استفاد شود،برخلاف مصالح ومنافع مردم است وبا ید ازآن اجتناب کرد.