خواسته های جانبین

خواسته های جانبین

مصالحه باطالبان،مبارزه باتروریزم،موافقتنامه راهبردی وقراردادهای تجارت وترانزیت، ازجمله موضوعات مورد گفتگوی مقامات افغانستان وپاکستان،درفصل جدید ازتلاش وشتاب دپلماسی دوکشور،دانسته شده.وزیرخارجه افغانستان درادامه سفرصلاح الدین ربانی،تاکید به مصالحه با طالبان داشت دومین خواست وزیرخارجه افغانستان،آزادی همه زندانیان طالب اززندانهای پاکستان بود وسومین مطالبه افغانستان درمذاکرات اسلام آباد،مبارزه با مراکزتروریستها درخاک پاکستان،گفته شده است وچهارمین موضوعیکه ازجانب افغانستان با مقامات پاکستان درمیان گذاشته شد،اجرایی وعملیاتی شدن قراردادهای تجارت وترانزیت بین دوکشوراست.

براساس گفته های سخنگوی وزارت خارجه افغانستان،مسایل که مطرح شد،درمذاکرات دوجانبه افغانستان وپاکستان ،مورد گفتگو قرارگرفته است.استنباط تحلیل گران ازمذاکرات کابل واسلام آباد،موضوعاتی پیچیده ای دیگری نیزبوده که کم تردررسانه های افغانستان وبشتردررسانه های پاکستان به آن پرداخته شد.موافقتنامه استراتژیک،یکی ازعمده ترین خواست پاکستان است. این مساله برای اسلام آباد فوق العاده مهم دانسته شده.زیرا افغانستان اولین پیمان استراتژیک را باکشورهند درسال 2011 امضا کرد.پاکستان برای ایجاد تعادل دررقابت خود با هند درمورد افغانستان،به شدت تاکید دارد که موافقتنامه استراتژیک بین دوکشورامضای شود.گفته شده که تیوری این سخن ازسوی انگلیستان درمذاکرات سه جانبه کرزی، زرداری،کامرون درحاشیه مجمع عمومی سازمان ملل،درمیان گذاشته شد.وی درمذاکرات سه جانبه خود،پیشنهاد امضای موافقتنامه استراتژیک بین اسلام آباد وکابل را داشت امریکه درآن زمان مورد استقبال افغانستان قرارگرفت اما امضای موافقتنامه استراتژیک با پاکستان درداخل کشوربا واکنشها وسئوالاتی زیادی،روبروشد وبه همین اساس رییس جمهورگفت: نه،موافقتنامه با پاکستان با درنظرگرفتن شروط افغانستان،امضا می شود.شروط افغانستان،یکی  این بود که حملات راکتی ازخا ک پاکستان به خاک افغانستان،قطع شود.شرط دوم این است که مراکزتروریستها درخاک پاکستان،برچیده شود وشرط سوم این بود که پاکستان طالبان را وادارنماید که طالبان دست ازجنگ بردارد ووارد مذاکرات صلح با حکومت افغانستان شود وشاید مساله موافقتنامه ترانزیتی بین افغانستان وکابل ازجمله شروط افغانستان باشد.

صلاح الدین ربانی به پاکستان رفت وموضوع مذاکره با طالبان وآزادی زندانیان طالب ازعمد تری خواست افغانستان،ازسوی پاکستان بگونه دیگری،عملی شد.9 زندانی طالب را پاکستان اززندان،آزاد کردند وآنها را به خانه شان درپاکستان فرستاد.سخنگوی وزارت خارجه درکنفرانس خبری خود به مساله مبارزه با تروریزم وبرچیده شدن مراکزآنها ،اشاره داشت.وی تاکید کرد که امضای موافقت نامه با پاکستان خوب  است اما پیش ازآن کارهای ازسوی پاکستان باید صورت بگیرد.خانم حنا ربانی کهرازقبل،مسوده ای موافقتنامه ای استراتژیک بین دوکشوررا،تهیه کرده وروی میزمذاکره گذاشته وازوزیرخارجه افغانستان خواسته که این متن را  مطالعه ودرمورد امضای آن با پاکستان،مذاکره نماید.تحلیل گران افغانستان می گویند : وضع شروط ازسوی افغانستان برای امضای موافقتنامه با پاکستان،نشانه بی میلی افغانستان می باشد.امضای موافقتنامه استراتژیک با پاکستان،تبعات زیادی دارد.اولا درداخل کشوراین مساله با توجه به رفتارحکومت پاکستان وسازمان استخبارات این کشور،با چالش روبرواست.مردم افغانستان نسبت به استخبارات آن کشور،بسیاربدبین هستند.تروریستها درافغانستان، مرتکب جنایت شده ومراکزتعلیم وتربیت آنها دروزیرستان شمالی،شناسایی شده.تروریستها ازخاک پاکستان،وارد افغانستان می شوند وهمه ای، وسکت های انتحاری،ساخت پاکستان می باشد.موافقتنامه استراتژیک با پاکستان،مورد استقبال مردم افغانستان قرارنمی گیرد وپارلمان افغانستان آن را تایید نمی کند.

مشکل دوم این است که افغانستان با کشورهند،موافقت نامه استراتژیک درسال2011 امضاکرد.بخش عمده ازمحتوای موافقتنامه استراتژیک،برمی گردد به مسایل امنیتی ونظامی. هند وپاکستان دوکشورمتخاصم هستند.امضای پیمانهای استراتژیک با کشورهای متخاصم،کارسخت ونادرست می باشد.آگاهان می گویند: اصولا امکان استفاده ازامکانات دوکشورمتخاصم ودشمن را،غیرممکن می دانند.کشورهایکه که پس ازجنگ وارد انعقاد پیمانهای استراتژیک شده اند،این دسته ازکشورها هرگزبا کشورهای متخاصم،پیمان استراتژیک منعقد نساخته اند.ژاپن،کره جنوبی،آلمان و.. کشورهای پسا بحران،با طرفهای مشخص ،موافقتنامه استراتژیک،امضا کرده اند.هیچ سندی وجود ندارد که کشور ژاپن با عضوی ازکشورهای پیمان ورشو،موافقتنامه استراتژیک،امضا کرده باشد.هند وپاکستان دوکشویکه خصومت تاریخی دارند وحد اقل سه بار،وارد خونین ترین منازعات شده اند.حال چه گونه ممکن است که افغانستان بتواند ازامکانات دوکشور،دشمن استفاده نماید.چالش دیگریکه که کارشناسان به آن اشاره می کنند این است که امضای موافقتنامه با کشورهای دشمن،درواقع عقیم ساختن وبی اثرنمودن،پیمانهای استراتژیک است ویا اینکه افغانستان،با نبرد استخبارات دوکشوردرخاک خود،روبرو،می شود.افغانستان نمی تواند جنگ استخباراتی دوکشور،را مهارومدیریت نماید.منتقدان سیاست پاکستان می گویند که خانم حناربانی کهربانیت شر،مسوده ای پیمان استراتژیک را،درمیزگفتگوبا وزیرخارجه افغانستان گذاشته است.آنها خیلی بدبینانه قضاوت می کنند ومی گویند: هدف پاکستان این است که مناسبات هند وافغانستان را، خراب نماید ومحتوای پیمان استراتژیک با هند را خنثی نماید.

خواست پاکستان  ازافغانستان درمذاکرات دوجانبه،بسیارسنگین ودشواراست.پاکستان ازافغانستان،می خواهد که سند استراتژیک با افغانستان،داشته باشد.این خواست فوق العاده،دشوارواصولا قابل مقایسه با مطالبات افغانستان نمی باشد.مصالحه با طالبان،آزادی زندانیان طالب،عملی شدن قراردادهای تجارت وترانزیت،درمقایسه با خواست پاکستان که امضای سند راهبردی باشد،قابل مقایسه نیست.افغانستان دریک مورد تاکید دارد که مراکزتروریستها،درخاک پاکستان،برچیده شود این مساله خواست اصلی افغانستان،دانسته شده اما پاکستان برای خنثی کردن این مساله،داستان موهوم وخیالی ،ملافضل الله را،پیش کشیده ومی گوید: ملا فضل الله به خاک افغانستان،پناه گاه امنی دارد.برخی تحلیل گران ما درکشورمی گویند: که ملافضل الله درخاک افغانستان حضوردارند این گروه ازتحلیلگران نا خواسته گفته ها وادعای موهومی استخبارات پاکستان را تاییدمی کنند.تایید گروه فضل الله درخاک افغانستان،درواقع خنثی کردن ادعای افغانستان می باشد.پاکستان علیرغم تاکید حکومت افغانستان وجامعه جهانی،هنوزحضورشبکه حقانی دروزیرستان شمالی وشورای کویته را درخاک خودش ،هرگزقبول نکرده. آنها منکراین مساله است که تروریستهای افغانستان،درخاک پاکستان،قرارگاه وپایه گاه دارند.با این وضع خواست پاکستان ازافغانستان برای امضای پیمان استراتژیک ویا حضورملا فضل الله ،ازسوی افغانستان قابل قبول نیست.پارلمان کشور،نسبت به سیاست های پاکستان،سخت گیریهای زیادی دارد.گرچه پارلمان درخیلی موارد ثابت کرده که تحت تاثیرسیاست حکومت است وخیلی کم دیده شده که پارلمان دربرابرسیاست های حکومت تاب آورده باشد.

آگاهان امورپارلمان می گویند: استیضاح اسماعیل خان درپارلمان ودرنهایت رای تایید ایشان ازسوی مجلس،نشان داد که پارلمان مطابق سیاست حکومت،رفتارمی کند.وکلاء وابسته به حکومت بخوبی می دانستند که سلب اعتماد ازاسماعیل خان،کفه ای سیاست را درآستانه انتخابات به نفع مخالفین واپوزیسیون،سنگین می کند وبه همین دلیل علیرغم استدلالهای ضعیف اسماعیل خان،بازهم این وکلاء طرف دارحکومت بود که نگذاشت وی ازکابینه،رانده شود.پارلمان افغانستان درمورمطالبات پاکستان،بخصوص درمورد سند راهبردی اگرروزی نهایی شود،حق نظرواستدلال دارد اما اگرحکومت بخواهد که چنین سندی باید به تصویب برسد،می تواند آن را به وکلاء پارلمان بقبولاند.نفوذحکومت درپارلمان،بسیارگسترده وچشم گیراست.وزیرخارجه تازه ازپاکستان برگشته وبراساس اظهارات سخنگوی وزارت خارجه،مسوده ای خانم حنا ربانی کهررا با خود آورده وقراراست که حکومت افغانستان،مطالعات بسیارجدی روی پیشنهادات پاکستان داشته باشد.برای پاکستان امضای موافقت نامه استراتژیک ومساله مولوی فضل الله درحدی مساله دیورند،مهم می باشد.اگرحکومت افغانستان،راضی شود که موافقت نامه راهبردی با افغانستان را امضا،نماید زیرا هنوزبصورت مبنایی این سند رد نشده است وزیرخارجه آن رابرای مطالعه گرفته وسخنگوی وزارت خارجه نیزاشاره داشت که موافقت نامه استراتژیک با پاکستان بد نیست.این موافقتنامه درپارلمان افغانستان ممکن است با چالش کشیده شود.گرچه به لحاظ زمانی ،ممکن است وقتی نسبتا زیادی مطالعه مسوده پاکستان،لازم داشته باشد اما فشارهای به حکومت افغانستان،واردمی شود که تن به امضای چنین موافقتنامه ای با پاکستان بدهد.

تحلیلگران می گویند: خواست دوجانبه افغانستان وپاکستان،درمیزمذاکره با این محتویات ومضامین،گذاشته می شود. افغانستان،شرایطی دشواری درسیاست خارجی خود با پاکستان دارد زیرا مطالبات پاکستان،سنگین وسخت است.پاکستان همانگونه که  درجنگ،چالشهای بزرگی فراروی افغانستان،آفریده درمورد گفتگوهم این کشور،درد سرهای کلانی برای افغانستان،ایجاد خواهد کرد.