شان تهی سوم

شان تهی سوم

شانتهی درواقع نامی  است درفرانسه ،محل کنفرانس گروهای متخاصم افغانستان.سومین دور،نشست رهبران عمده گروهای سیاسی دراین مکان برگزارمی شود.نشست ازبیستم ماه دسامبر سالجاری دراین محل آغازمی شود.اعضای شرکت کننده دراین سمینار،نمایندگان حکومت افغانستان آقایان معصوم استانکزی رییس دارالانشاء شورای عالی صلح وحاجی صاحب دین محمد والی پیشین کابل ومشاوررییس جمهورکرزی،درنشست شانتهی،شرکت می کنند.این مساله موقعی مورد توافق قرارگرفت که وزیرخارجه فرانسه درکابل،با رییس جمهورکرزی درمورد نشست پاریس کرد.ایشان،نمایندگان حکومتش را درنشست "شانتهی سه "معرفی کرد.

ازجبهه ملی، احمد ضیاء مسعود رییس واستاد محقق، عضو هیئت رهبری جبهه ملی، فیض الله ذکی سخنگوی جبهه ملی دراین کنفرانس،شرکت می کنند.آقایان یونس قانونی،همایون شاه آصفی،انورالحق علومی وانجینرعاصم به نمایندگی ازخود وبرخی هم به نمایندگی ازایتلاف، ازدیگرشرکت کنندگان،نشست پاریس می باشند.ازجامعه مدنی وجامعه زنان،نیزنمایندگانی درکنفرانس پاریس،شرکت می کنند.این نشست بلحاظ فرم،یکی ازموفق ترین نشست های است که درمورد افغانستان،برگزارمی شود.ترکیب کنفرانس شانتهی ،جامع ،فراگیر می باشند.ازاین نقطه نظربا گذشت یازده سال باید اذعان کرد،که نشستی با چنین ترکیبی،برگزارنشده است.گفتگوهای قطر،اسلام آباد،برلین، ترکیه،عربستان سعودی،هرگزچنین ترکیب فراگیرنداشت.کنفرانس شانتهی سه،بلحاظ ترکیب،موفق ویک گردهمایی،مهم سیاسی می باشد.اما بلحاظ محتوای،کنفرانس، شانتهی سه،نیزباید مهم باشد زیرا اعضای شرکت کننده،هرکدام برنامه های خودرا،درکنفرانس شانتهی سه،مطرح می کنند.این طبیعی است که کسی دراین نشست،عاشق چشم وابروی هم دیگرنیست.هریک ازاعضای شرکت کننده،دید گاهای خود را درنشست،پاریس درمیان می گذارد.حزب اسلامی به رهبری حکمتیار،ظاهرا همان اعلامیه شانزده فقره ای خودرا توسط آقای غیرت بهیر،مطرح می کند.طالبان هم گفته است که درنشست شانتهی شرکت می کنند وصرف نظرات خود را دراین موسسه ای تحقیقی درمورد افغانستان،بیان می کنند ومساله مذاکره وگفتگوی صلحی درکارنیست.

جبهه ملی، نیزبه اصول وشروط مورد نظرخود، تاکید خواهد داشت به علاوه آن،جبهه ملی به یک مساله دیگری،نیزپافشاری دارد وآن این است که مذاکرات صلح راباید،سازمان ملل متحد،رهبری ومدیریت نماید.این مساله به این دلیل اهمیت دارد که مذاکرات بدون ،مدیریت سازمان ملل درمورد  افغانستان ،تاکنون هرگزنتیجه نداشته است.گفتگوهای قطر،به بن بست روبروشد.مذاکرات دراسلام آباد،صادقانه برگزارنمی شود.درگفتگوهای ترکیه وعربستان سعودی،نیزچالشهای،عدیده ای درکاراست.مدیریت گفتگوها توسط سازمان ملل به این دلیل مهم است که این سازمان،معتبرترین،سازمان جهانی است.نکته دوم اینکه سازمان ملل،می تواند ازابزارهایکه دراختیاردارد،کشورهای ذی دخل درمذاکرات را،با خود داشته باشد وحتی مانع ازاخلال آنها شود وسوم اینکه درمذاکرات صلحی که سازمان ملل آن را مدیریت نماید،کشورها، به یک نحوی به آن به دیده احترام ،می نگرد زیرا این سازمان،خانه مشترک ومرجع مشترک همه کشورها می باشد.نشست شانتهی فرانسه،گامی مهمی ،شمرده می شود همان گونه که بیان شد که،گفتگوهای پاریس هم بلحاظ شکل وفرم ،فراگیراست وهم بلحاظ ،بحث محتوایی،کنفرانس خوبی خواهد بود اما می دانیم که این کنفرانس،نتیجه ای قابل درک وملموسی ندارد وضمانت های اجرایی نشست پاریس معلوم نیست.

گفتگوهای پاریس را به همین علت،مثبت بررسی می کنیم که گفتگوهای دیگر،مغرضانه برگزارشده حکومت افغانستان،مطلقا درمذکرات خود،ناکام وناموفق بوده است.ناظران اموردرمساله افغانستان می گویند :حکومت افغانستان درمذاکرات خود با سه چالش عمده روبرو،بوده است. اول انیکه حکومت افغانستان وارد مذاکره با گروهی شده است که تاکنون وی رابه رسمیت ،نشناخته است. طالبان با همه آلودگیهای که دارد وبعنوان یک گروه،تبهکاربا مردم افغانستان،برخورد کرده،بدون شک وتردید،ابزاروسرمایه استخبارات،پاکستان است اما همین گروه آمده وگفته اند که حکومت افغانستان رابه دلیل اینکه وابسته است،برسمیت نمی شناسد ولذا با حکومت افغانستان،هرگزودرهیچ جایی،گفتگو نمی کند طالبا عملا برای حکومت افغانستان،ماموری برا ی مذاکره نفرستاد.آنها تا بحال دریک مورد ،دکان را برای مذاکره فرستاد ودردومورد دیگر،تروریست وقاتل،به کابل فرستاد که نتیجه آن تروراستاد ربانی وحمله به جان  اسدالله خالد بود.مشکل دوم حکومت افغانستان این است که ،مدیریت وظرفیت برگزاری گفتگوهای صلح را ندارد حکومت به تقابل امنیتی دربرابر استخبارات،همسایه کم آورد ونتوانست،گفتگوهای خود را هم درداخل کشوروهم دربیرون ازکشور،بدرستی هدایت نماید. دربیرون ازافغانستان،گروهای متمایل به مذاکره را، به دام استخبارات انداخت که عده ای ازآنها،زندانی شده اند وبرخی هم کشته شده وجمعی هم ازپاکستان،گریخته اند.

ملاغنی برادرهمراء با دوستانش،درزندان پاکستان وآغا معتصم با دوستانش گریخته ومقیم ترکیه شده ملااسماعیل با بیست نفرتوسط استخبارات وشورای کویته،محکوم به مرگ گردید.منتقدان می گویند: افغانستان، دسته های طالبان را که علاقمند به گفتگو با افغانستان شده بود، به دلیل ضعف مدیریت ونداشتن ظرفیت،تباه ودربدرکرد.مشکل سوم که حکومت افغانستان دارد  این است که درمذاکرات صلح به مردم خود،تکیه نکرد ونظرات احزاب سیاسی،گروهای مدنی وجامعه زنان را که سخت نگران،سرنوشت شان هستند،حکومت افغانستان به نداهای آنها،پاسخی نداد.ناظران می گویند: حکومت افغانستان درگفتگوهای صلح، با بی مهریهای زیادی ازسوی طالبان وحکومت پاکستان،روبروشد وازطرف هم حکومت افغانستان درداخل کشور،پشتوانه قوی درمذاکرات خود، نداشت. مذاکرات بدون پشتوانه وبا نگرانیهای مردم،پایان خوشی نداشته است.رییس جمهوردرحال حاضردرترکیه با همتایی پاکستانی خود،گفتگو می کند.نشست انقره بخش بزرگش،به مسایل افغانستان،اختصاص یافته است.درمذاکرات انقره،رییس جمهورکرزی،دودوسیه مهم را با خود باید داشته باشد.یکی پرونده تروراستاد ربانی که درسال گذشته،روی داد ودیگری دوسیه اسد الله خالد رییس امنیت ملی را.

رییس جمهوردرکنفرانس خبری خود درکابل ،به این نکته اشاره کرد وطالبان را ازماجرای ترور،اسدالله خالد به یک نحوی تبرئه کرد.ناظران می گویند:وقتیکه می گوید این کارطالبان نمی تواند باشد زیرا مساله بسیاردقیق"انجنیری" شده بود وتروریست مواد انفجاری را دربدن خود،جا سازی کرده وبرخی هم گفته اند که طالبان مواد انفجاری را درمناطق محرمه ای ازبدن خود،تعبیه کرده بود بود.رییس جمهوردراین نشست خبری با صراحت گفت: که حمله به جان اسدالله خالد مثل حمله به جان استاد ربانی درکویته پاکستان،طراحی شده بود.وزارت خارجه پاکستان،نسبت به این مساله،عکس العمل نشان داد وطراحی حمله درخاک پاکستان را،تکذیب کرد وگفت: رییس جمهورافغانستان بجای این حرفها،بهتراست مدارک واسناد بما ارایه نماید.حال ایشان باید اسناد لازم را به همتایی پاکستانی خود،نشان دهد وثابت نماید که طرح ونقشه تروردرخاک پاکستان،برنامه ریزی شده است.درکناراین مسایل گفته می شود که نقشه را هی، ازسوی شورای عالی صلح برای حل بحران افغانستان،پیشنهاد شده،جزئیات آن را کسی نمی داند برخی ازرسانه های غربی به این نقشه راه ،اشاراتی دارد.دراین طرح آمده که بخشهای ازجنوب وشرق کشوردراخیتارطالبان،واگذارشود که آنها درآن بخش ازخاک افغانستان،شریعت خود را تطبیق نمایند.نکته دوم ،درنقشه راه، این است که حزب اسلامی وگروه طالبان،تاسال 2015 به حکومت بی پیوندند وسهمی دروزارتخانه های کشورداشته باشند آنها براساس این نقشه،اسلحه های شان را پس ازتوافق به حکومت افغانستان،تحویل نمایند.حکومت افغانستان تاپیش ازآن،کارهای را با طالبان داشته باشد.

دفترنمایندگی درترکیه یکی ازکارهای است که درنشست انقره به آن پرداخته می شود.هرسه کشوربه توافق هم برای ایجاد دفترنمایندگی درترکیه،اعلام آماده گی می کنند.آمریکا تقریبا،دوسیه مذاکرات صلح را دراخیتارپاکستان قرارداده وازاین پس این پاکستان است که جریان مذاکرات را به نمایندگی ازآمریکا،پیش خواهد برد.البته پیچیده گیهای زیادی درتطبیق نقشه راه، که ازسوی حکومت توسط شورای عالی صلح،تنظیم شده است،وجود دارد.درحال حاضر،سه مرکزوآدرس برای گفتگوها،شناسی شده است.شانتهی درفرانسه که ازبیستم ماه جاری،آغازمی شود،گفتگوهایکه درانقره جریان دارد وشاید هم مذاکرات قطرراه انداخته شود ودرمورد دیگر،عربستان سعودی گزینه ای دیگری برای مذاکره درنظرگرفته شده.ناظران می گویند: مذاکرات شانتهی به لحاظ ترکیب،شخصیتهای که دعوت شده ومحتوای،نسبت به دیگرمذاکرات صلح  درکابل،اسلام آباد،قطر،ترکیه،ترجیحاتی دارد.