لحاف ملا نصرالدین

 لحاف ملا نصرالدین

جنگ سرلحاف ملانصرالدین،داستان مشهوری است این قصه به ملا نصرالدین نسبت داده شده.البته که درست است اگرملا نصرالدینی درجهان وجود داشته این حکایت مال ایشان است.چنین حکایتهای را وی داشته .من درچند جا،حکایت لحاف ملانصرالدین را با عبارات متفاوت وبرداشتهای گوناگون،دیده ام این نشان می دهد که جناب ملا به هرکسی اجازه داده که داستانش را همان گونه که می خواهد، روایت نماید.من نیزبه بحث که امروزدریک رسانه داشتم،به یاد قصه لحاف ملا نصرالدین افتادم وحال با اجازه شما وبا اجازه ملا،همان گونه که خود می خواهم ازقصه لحاف، درمورد متنی که درنظردارم،تهیه نمایم،استفاده نمایم شما نگویید که قصه آن گونه، نه بلکه این گونه است.حرف شما درست است قصه شاید همانگونه که خوانده اید درست باشد ولی من دراین هوایی سرد زمستان وآن گفتگوی تلویزیونی،قصه لحاف ملانصرالدین را به این صورت،مطرح می کنم واین اجازه آزاد را ملابه همه داده پس بمن هم داده است.

زمستان سردی بود، ملا همراه خانمش ازشدت سرمای زمستان زیرلحاف درآمده بود ند وی خبرهای راشنیده بود که تعداد ازمردم بخصوص کودکان بعلت سرمای زمستانی مرده اند.درجلوخانه ملا،دعوای بزرگی راه افتاد.زن ازملا می خواهد برو وبیبین که جلو خانه چه خبراست.ملامی گوید: زن بخواب هواسرد است چه کاربه غال ماغال مردم داری.هرروزدراین شهرجنگ دعوا وبزبزن است.لحظاتی می گذرد سرصدای بیرون خانه شدید تر وشدید ترمی شود.زن ملا می گوید: من می ترسم نزاع درجلوخانه، بالا کشیده من با این وضع نمی توانم بخوابم.ملا برو بیبین چه خبراست چرا این مردم این همه جاروجنجال راه انداخته موضوع نزاع شان بخاطرچه هست.ملامی بیند که خانمش بسیارحساس وناراحت است ونمی تواند آرام بگیرد.ملا اززیرلحاف به خاطراصرارزنش بیرون می شود.هوا فوق العاده سرد است ملا ازخانه بیرون می شود تابیبیند، جنگ ودعوای وقفه ناپذیربرسرچیست؟.ملاازخانه بیرون می شود می بیند که دو،دسته ازمردم وارد منازعه شده این دوگروه نزاع شان برسراین روی داده که وارد خانه ملا شوند ولحاف ملا را ببرند اما یکی ازاین دوگروه به گروه رقیب خود می گویند: نمی گذاریم که شما لحاف را ببرید ملا همسایه ماست وخودش ولحافش مربوط به ما می شود وما نمی گذاریم شما ،که ازجای دورآمده اید،لحاف ملای ما را ببرید.لحاف ملا ازماست این ما هستیم که درمورد ملای خود تصمیم می گیریم دراین هوای سردزمستان لحاف ملا را ما لازم داریم.

ملا وقتیکه می بیند جنگ، دعوا برسر لحافش راه افتاده به خانه برمی گردد.زنش می پرسد که جنگ دعوا بیرون بخاطرچه بود ملا می گوید: زن وضع بسیارخراب است جنگ دعوای بیرون بین دوگروه بخاطرهمین لحاف ما است.جنگ برسری لحاف ملا نصرالدین بین همسایه ها ومردمان دورنزدیک راه افتاد بود.بحث ما امروزهمین محتوا ومضمون را داشت.جنگ درافغانستان به خاطرچیست؟وچرا صلح دراین کشوربرقرارنمی شود این همه دسته ها وگروها بخاطرچه صف کشیده اند.قدرت درافغانستان، حکم لحاف ملارا بخود گرفته است هرکسی می خواهد آن را برای خود داشته باشد تنها کسیکه دراینجا مطرح نیست مردم است.یکی ازهمسایه ها مدعی است که افغانستان همسایه دیواربه دیوارما هست وما آن را بعنوان حیات خلوت خود می شناسیم ما درآنجا می خواهیم عمق استراتژیک داشته باشیم.وی مدعی است که اصلا این سرزمین سرنوشتش بد ست ما رقم می خورده این خانه ومردمان آن مربوط بما وتابع سیاست ماست این همسایه می گوید: ما فرزندان زیادی ازاین خانه را باخود برده ایم وبه آنها درس وسبق آموخته ایم وملیونها نفرآن درمنازعات قبلی،به خانه ما آواره ودربدرشدند وما چه گونه اجازه می دهیم که همسایه دیگر ویا کسانی ازبلاد دورتر،نیت ماندن دراین سرزمین را داشته باشند.

ازمیان سه عامل عمده جنگ ومنازعه درگفتگوی ما،نقش همسایه شرقی درجایگاه اول قرارگرفت.دراین بحث ما به سه عامل اساسی داخلی،منطقه ای وبین المللی جنگ افغانستان،پرداختیم.درمورد عوامل داخلی چهارطرف قضیه دخیل درمناقشه افغانستان را شناسایی کردیم ونشست پاریس را نشانه واستدلالی برای شناسایی مولفه های داخلی درنظرگرفتیم ودراین گفتگوبه توافق رسیدیم که عواملی داخلی درامرصلح افغانستان،باید مدنظرباشد.حکومت افغانستان،اپوزیسیون سیاسی وگروهای مدنی،دریک طرف قضیه قراردارد زیراکه مطالبات مشابه را مطرح می کنند وهمه به جمهوریت نظام درافغانستان ودست آوردهای ده ساله،تاکید دارند.طالبان حزب اسلامی حکمتیاروشبکه حقانی درجانب دیگرقضیه قراردارند زیرا آنها هرکدام به یک نحوی با اصل نظام،قانون اساسی،ودست آوردهای ده ساله مشکل دارند.دریک دسته بندی عام ،دوجبهه متفاوت داریم یکی طرفدارنظام با دست آوردهایش ودیگری مخالف نظام با همه دست آورد هایش.نظرات این دوجبهه عین همان نظرات است که درجلو خانه ملا،راه افتاده بودند.گروه طرف دارنظام می گوید هرچه دراین خانه است مال ماست واین ما هستیم که لحاف را با کمک جامعه جهانی وصله زده ایم ودراختیارملا گذاشته ایم والا این لحاف ازوقت پاره پاره شده ازحییز استفاده مردم خارج شده بود.ما این لحاف را حفظ می کنیم ومی خواهیم آن را داشته باشیم ملا وزنش اتباع این خانه وسرزمین هستند ومی توانند ازسرما وگرمای روزگارخودرا درامن امان این ساختار،محفوظ نگهدارند ودارایی ولحاف،خودشان را حفظ نمایند.

اما گروه دوم می گویند که نه ما نمی گذاریم ما می خواهیم طرح نودراندازیم ولحاف را می خواهیم ازنو پاکیزه نماییم واین لحاف درشان ملا وزنش نیست این لحاف نجس شده ودست کفاربه آن خورده بنابراین باید این لحاف ازنو،بازسازی شود.این جنگ به خاطرحفظ لحاف وچپاول آن، بیش ازسه دهه است که ادامه دارد وتا هنوزبجای نرسیده ولی جنگ بسیارسختی با کمکهای داخلی وخارجی برای تصاحب لحاف ملا ادامه دارد جنگ برسرلحاف تنها به عوامل بومی وداخلی،خلاصه نمی شود دراین جنگ ازبیرون ازمرزهای خانه،لشکرکشیها،صورت گرفته است.وهرکدام ازاین دوگروه حامیان جهانی وبین المللی خودرا داشته اند.دراین جنگهای خونین برسرلحاف تاحال بیش ازهفت رییس جمهورکشته شده اند که آخرین آن داکترنجیب الله بود وی به حمایت ارتش سرخ وابسته به ابرقدرت شرق،درمقابل گروه دوم که حامی شان کشورهای همسایه وابرقدرت غرب بود،وارد جنگهای سختی شد وسرانجام توسط گروه وابسته به غرب وهمسایه شرق،ازپای درآمد وبصورت بسیاردردناکی به چوبه دارکشیده شد وپیش ازآن گفته شد که وی وبرادرش را زنده به ماشین ساخت ابرقدرت غرب،بستند وبرای مدتی به زمین کشاندند وسپس جنازه های شان را به چوبه برق دروسط شهرکابل بالاکشیدند.

درحال حاضرجنگ برسری لحاف ملا به همان صورت درآمده است.هریک ازطرفین منازعه حامیان خارجی خود را نیزبا خود دارند.همین چند روزپیش کنفرانسی درپاریس،برگزارشد دراین کنفرانس برای اولین بار،طرفین منازعه برسری یک میزگردهم نشستند کاری نشد ولی طرفین دیدگاه های شان را درمورد لحاف ملا نصرالدین بیان داشتند که بااین لحاف چه باید بکنند نظرات طرفین، خیلی متفاوت بود.دریک مورد نمایندگان شورای عالی صلح که به نمایندگی ازحکومت حرف می زدند با نمایندگان ازطالبان وحزب اسلامی،هماهنگ شدند هردوطرف متخاصم دریک مورد موضع واحدی گرفتند وهردوطرف گفتند که کفارباید هرچه سریعترازخاک افغانستان خارج شوند وهردوطرف که بیش ازده سال است باهم جنگیده دراین نشست به این نکته تاکید داشتند که نیروهای خارجی اشغالگرهستند وخانه ما را اشغال کرده اند.طرف طالبا کمی بهت زده شدند که این چه حرفی است که می شنویم شما بیش ازده سال با کمک همین نیروهای خارجی با ما درجنگ بودید وهمه تارپوت زندگی شما به آنها بسته است حال چطورمی گویید آنها اشغالگرهستند وباید ازخاک افغانستان هرچه سریعتربیرون شوند نمایندگان طالبان وحزب اسلامی باورنداشتند که نمایندگان شورای عالی صلح حرف اصلی شان رامی زنند.اما اختلافات بازهم برسرلحاف ملا،لاینحل باقی ماند طالبان وحزب اسلامی می گفتند که لحاف ملا، قابل استفاده نه برای مردم است ونه برای ما زیرا این لحاف توسط کفارنجس شده باید ازنوساخته شود.

گذشته ازمناقشات دوگروه که برسرلحاف درگیرهستند.عوامل خارجی نیزدراین منازعه به شدت دخالت دارد.عوامل پیرامونی بخصوص همسایه شرقی ادعا دارد که اصلا این خاک را ماحفظ کرده ایم این خاک عمق استراتژیک ما هست وما آن را برای خود درنظرگرفته ایم زیرا دربیست هف سال پیش ازاین امروزاین ما بودیم که این خاک را نجات دادیم افغانسان حیات خلوت ماست ساختارنظام قدرت ولحاف را ما،مهندسی می کنیم.کسانی دیگری دربلاد خارجه بااین نظرموافق نستند.آنها می گویند که همسایه شرقی افغانستان،زیاده روی وگزافه گویی دارد درجنگ اشغال این ما بودیم که به افغانستان وبه همین همسایه شرقی کمک کردیم که ارتش خود را با کمک ما مجهزکرد واین سرمایه ما برای جنگ بود که همسایه شرقی موفق شد برای خود بمب اتم بسازد.بنابراین درگروه که بخاطرلحاف ملانصرالدین جنگیده ودرحال حاضر،می جنگند وما هم نیروی عظیمی را به کمک شان فرستاده ایم،درگذشته هم ما نقش اساسی درمنازعه افغانستان وشکست ارتش سرخ داشتیم بنابراین ما باید درمورد صلح ومصالحه دوطرف برسر لحاف ملا،دخالت داشته باشیم.این درست است که ما ازجای دوری آمده ایم وازماورای آبهای اقیانوس اطلس وارد شده ایم اما منافع ما کاملا بستگی به پیروزی گروهی دارد که بخاطرلحاف ملا،با گروهی دیگردرگیرشده است وخواب، زندگی را به ملا وزنش ومردم دیگر،حرام کرده اند.بنابراین ما درامرگفتگوی طرفین باید صاحب ومالک نظرباشیم.

 آنها می گویند: ماهرگزاجازه نمی دهیم که حرامزاده های وابسته به گروهی، وارد مذاکرات شود که سه هزارنفرازمردم را دریازدهم سپتامبرسال2001 به خاک وخون کشاندند ودوبرج بی نظیروتاریخی مارا ویران کردند حال ما چه گونه اجازه می دهیم که طرف داران وهواداران آن گروه،وارد مذاکره بخاطرلحاف ملانصرالدین شود.لحاف ملا دراین سرزمین چنین ماجراهای دارد وعوامل بومی،منطقه ای وجهانی درامرلحاف ملا،دخالت دارد امروزبحث ما تماما اختصاص یافته بود به محورمناقشه که لحاف ملا باشد.درپایان گفتگوی یک ساعته تلویزیونی همه به این جمع بندی دست یافتیم که جنگ برسری لحاف هم عوامل داخلی دارد که درمورد لحاف نظرات شان بسیار،متضاد ومتفاوت هستند درپاریس نشان داده شد که گروهی اول می گوید: ما این لحاف را ترمیم کرده ایم وآن دست آورد بزرگ ملی ماست وما ازاین ساختارهرگزنمی گذاریم اما گروه دوم می گفت که نه، لحاف ملا قابل استفاده نیست این لحاف به دلیل اینکه دست کفاربه آن مالیده شده بنابراین باید ازاساس تغییرنماید.

طرفداران منطقه ای وبین المللی این دوگروه که درجلوخانه ملا درگیرشده اند آنها هم نظرات شان با هم متفاوت هستند.همسایه ها بخصوص همسایه شرقی مدعی است که نقش اساسی را درحفظ این سرزمین وخانه ملا درتاریخ ما داشته ایم بنابراین ما ازگروهی حمایت می کنیم که این خانه را بعنوان حیات خلوت برای ما قبول کرده است وما به آن بعنوان عمق استراتژیک می نگریم وبا تمام وجود ازاین گروه حمایت می کنیم منافع ما به آن گره خورده است.بنابراین درمذاکرات این ماهستیم که تعیین تکلیف می کنیم.اما عوامل بین المللی ادعای دیگری دارند آنها می گویند: این درست که درماورای بحارقرارداریم اما دنیا دهکده واحدی شده وجهان چنان ازهم فاصله ندارد ما درامرمذاکره وجنگ،متحمل خسارتهای زیادی شده ایم وتاحالا نزدیک به یک تریلیون دالرمصرف کرده ایم وبیش ازسه هزارسربازما درخاک افغانستان کشته شدند.آنها می گویند: ما همه چیزرا می توانیم فراموش نماییم اما القاعده را هرگزنمی توانیم فراموش کنیم بنابراین اجازه نمی دهیم برسرتقسیم لحاف ملادرافغانستان گروهای شرکت نمایند که شریک القاعده وناف شان به ناف القاعده بسته باشد.این مجموعه ای مطالبی بود که ما امروزپیرامون جنگ برسر لحاف ملانصرالدین داشتیم.

 جمع بندی نهایی این شد که دوگروه ازطریق جنگ به جای نمی رسند وبه لحاف ملا دست نمی یابند بنابراین با ملاحظه عواملی داخلی،منطقه ای وبین المللی،برسرلحاف ملا کناربیایند گرچه مذاکره وکنارآمدن به اندازه جنگ دوگروه، سخت ودشوارمی باشد ولی چاره جزمصالحه برسرلحاف ملا،راه دگری وجود ندارد.