مصرف داخلی

مصرف داخلی

امروزحوالی ساعت شش صبح ،انفجاراتی درمرکزترافیک،روی داد. گروه ازانتحاریون طالب وارد ساختمان شده وتا این لحظه ،نبرد توام باخون ریزی وتلفات درداخل ساختمان ترافیک درمنطقه دیهمزنگ واقع درغرب کابل ادامه دارد.راه، ما به طرف وزارت خارجه ازهمین جا می گذرد که بسته شده است ومن فعلا زمین گیرشده ام ونمی توانم به وزارت خارجه برسروظیفه حاضرشوم.دیشب گفتگوی مفصلی با تلویزیون یک داشتم صحبت ما تماما اختصاص داشت به مساله جنگ وحملات انتحاری وآزادی زندانیان طالب اززندانهای پاکستان وافغانستان.طالبان ازاد می شوند اما ذره ای کاهش درعملیات جنگی وانتحاری طالب،دیده نمی شود درظرف کم ترازیک هفته شاهد این گونه عملیات خونبارانتحاری درکابل هستیم.چهارشنبه گذشته حملات بیرحمانه درجلو ریاست امنیت ملی، روی داد وبیش ازسی نفرزخمی وکشته داشت عملیات که هم اکنون درساختمان ترافیک جریان دارد معلوم نیست چند قربانی به جای می گذارد.

یک نظرهم همین است که این موج بزرگ رهایی زندانیان تروریست  اززندانهای افغانستان وپاکستان،پیامدش شدت خشونت ومشتعل داشتن آتش جنگ وانتحار،چیزی دیگری را بدنبال ندارد.این فکرعام وبد بینی گسترده درمورد رهایی زندانیان وتبهکاران وجود دارد.نظردوم هم این است که پاکستان با این اقداماتش که قراراست بیش ازهزارزندانی طالب را آزاد نماید،می خواهد فضای تلطیف وملایمی را درآستانه انتخابات،ایجاد نماید.رابطه طالبان افغانستان وپاکستان ارگانیک است وگروهای بیرحمی ازطالبان پاکستان که رابطه ونسبت گسست ناپذیری باطالبان افغانستان دارد،ازموج رهایی زندانیان طالب اززندانهای پاکستان،خیلی خیلی خوشحال خواهند شد.زیرا دانسته شده، طالبان درهردوطرف مرز،ملاعمررا بعنوان امیرشان برگزیده اند ملا عمررهبربرگزیده شده همه گروهای طالب، مستقردرخاک افغانستان وپاکستان می باشد.پاکستان انتخابات دارد طالبان پاکستان می توانند،روند انتخابات را مختل نمایند چنانچه برنامه واکسین را درپاکستان به چالش کشاند وحملات تروریستی به مقرفرماندهی ارتش پاکستان درپیشاورانجام داد واینکه توانسته ازشبکه های امنیتی بگذرد پایگاه نظامی وهوایی ومراکزمهم امنیتی رامورد هجوم قراردهد وعملیات انتحاری داشته باشد این همان قدرت نمایی است .

آنها می توانند روند انتخابات را درسراسرپاکستان تحت تاثیرقراردهند.آزادی زندانیان یک معامله نا نوشته می تواند بین مقامات امنیتی پاکستان وگروهای تروریستی طالبان پاکستانی شمرده شود به همین دلیل گفته شده که آزادی این همه طالب ،مصرف داخلی برای خود پاکستان دارد وبه نفع روند مذاکرات که افغانستان دنبال آن می باشد،نیست.مقامات شورای عالی صلح ازاین روند آزادی که جلیل عباس جیلانی معاون وزارت خارجه پاکستان،اعلام داشته،ناراضی هستند. شورای عالی ازماجرای آزادی زندانیان وسرنوشت آنها اظهار بی خبری کرده وبی خبرمی باشد.خبرنگاران ازآنها دراین مورد پرسیده اند مقامات درشورای عالی گفته اند که ما، اطلاعی نداریم، که واقعا ندارند.گذشته ازمصرف داخلی که پاکستان دنبال آن باشد وتاحدی توانسته باشد، خرسندی طالبان پاکستانی را که حامی طالبان افغانستان می باشد را بدست آورده باشد،درعین زمان گفته شده،که دوهدف دیگری نیزازسوی استخبارات پاکستان می تواند ازآزادی زندانیان طالب به این گسترده گی، دنبال شود.یکی شدت خشونت درآستانه خروج نیروهای بین المللی ازافغانستان است که برای گرفتن امتیازات درمیزهای مذاکره لازم دانسته وهدف دیگر،تقویت وسازماندهی "دولت درسایه" طالبان ازسوی استخبارات باشد.

هردوهدف را به این صورت می تواند شرح داد: طالبان وقتیکه می خواهند خود را نشان دهند وماشین خشونت وخون ریزی را فعال نگهدارند حال که قراراست این خشونت پایان داده شود وصلح درافغانستان،برقرارگردد بصورت طبیعی، بیش ترین توجه وامتیازدهی وجلب توجه به عامل خشونت داده می شود وطالبان دراین فهرست خود را درمقام اول درایجاد خشونت انتحاروانفجارقرارداده پس درمیزهای مذاکره، باید بشترین امتیازرا گرفته باشد.خشونت برا گرفتن امتیازات،می تواند یکی ازعوامل سازماندهی ورهایی زندان بخاطرتوسعه خشونت شمرده شود.این حرف درست است"خشونت کن وامتیازبگیر" آنها ترجیح می دهند که خشونت وسفاکی رابرای گرفتن امتیازدرگفتگوهای صلح بدست آورد.زیراگفتگو،ماهیت ختم خشونت را دارد بنابراین اگرصلحی صورت بگیرد باید شما عوامل خشونت رابا دادن امتیازات، راضی نمایید.

هدف دوم که درمورد موج آزادی زندانیان، قابل تامل است که اگراین هدف صحت داشته باشد این مساله بمراتب خطرناک ترودردناک تردرامرآزادی تبهکاران، می تواند باشد.هدف دوم به این صورترسیم شده که استخبارات پاکستان متیقن شده که پس ازسال 2014 بصورت قطع بخش بزرگی ویا همه نیروها بین المللی ازافغانستان خارج می شود.اگرمصونیت قضایی حل نشود همه نیروها ازافغانستان بیرون می شوند مثل عراق،دراین صورت ازهمین الان باید برای سازمان دهی طالبان برای گرفتن قدرت بصورت کامل، اقدامات وتدابیرگرفته شود."دولت درسایه" برای طالبان می تواند یکی ازاهداف عمده درآزادی بی قید شرط طالبان اززندانهای پاکستان،دانسته شود این بخش ازطالبان که گفته می شود جمعیت درحد هزارطالب می باشد،می تواند درتشکیل وسازماندهی دولت درسایه برای تصاحب قدرت درسالهای 2014 وپس ازآن ممد باشد.اگراین تیوری درست باشد واین نیت استخبارات، قابل درک باشد دراین صورت باید به نیت استخبارات درمورد آزادی طالبان،ابعاد پیچیده تری را درنظرگرفت وآن این است که استخبارات تمامیت قدرت درافغانسان را برای طالبان درنظرگرفته است.

این سه فرضیه درمورد آزادی زندانیان طالب درپاکستان،می تواند قابل گفتگو باشد.طالبان پاکستان رابطه ارگانیک با طالبان وزندانیان آنها درپاکستان دارند آنها ملاعمررا برای خود نیزامیرانتخاب کرده اند.پاکستان انتخابات دارد فضای تلطیف دربرگزاری انتخابات لازم است واین فضا می تواند بصورت غیرمکتوب درآزادی زندانیان طالبان افغانستان،ایجاد شود این یعنی همان مصرف داخلی دراین صورت می بینیم این روند چندان ارتباطی با مطالبان افغانستان نمی گیرد وبه همین علت مقامات شورای عالی صلح ازروند آزادی زندانیان،اظهاربی اطلاعی ونارضایتی کرده ومقامات حکومتی هم این روند را شفاف نمی داند ومی گوید: ما دنبال آن دسته ازطالبانی هستیم که آزادی آنها تاثیردرروند صلح داشته باشند که آن افراد مورد نظرافغانستان آزاد نشده وفکرمی کنم به این آسانی آزاد نخواهد شد.وآن دوهدف دیگررا که تشدید خشونت برای گرفتن امتیازویا سازماندهی حکومت درسایه برای طالبان باشد را، نیزازعلل رهایی دانسته است.

البته شکی وجود ندارد که طالبان نظام وامارت درسایه را، دارد این مساله بی دلیل نمی تواند باشد. شما نگاهی به سایتهای خبری وابسته به طالبان داشته باشید می بینید که آنها هم چنان "امارت اسلامی" می نویسند وازامارت اسلامی دم می زنند حکومت درسایه یعنی همین که همه اموربنام نظام درسایه،مطرح می شود طالبان برا ی امارت درسایه،درسراسرافغانستان والیهای نام نهاد وولسوالهای را درنظرگرفته اگریکی ازآنها کشته ویادستگیرشود، بلافاصله کسی دیگری بجای آنها،گماشته می شود.استخبارات که طالبان را مدیریت می کند می خواهد "نظام درسایه" تقویت شود واگراین کاربا آزادی زندانیان طالب اززندانهای پاکستان،انجام شود این کاررامی کند.چنانچه دوهدف، خشونت برای امتیازویا مصرف داخلی،هم می تواند درآزادی بی رویه زندانیان طالب اززندانهای پاکستان،مطرح باشد.نگرانیهای افغانستان ،شاید ریشه دراین گونه عوامل داشته باشد واین مسایل قابل درک است.افغانستان می داند که کاری را بدنبالش بود،بصورت دیگری وبا نیت های دیگری،ازسوی پاکستان،انجام می شود وبه همین علت ازروند آزادی زندانیان اظهارناخرسندی می کند.دراین موج آزادی ،لیست مورد نظرافغانستان،مدنظرگرفته نشده . ازجلیل عباس جیلانی معاون وزارت خارجه پاکستان، درمورد ملا برادروهمرانش پرسیده شد وی باصراحت جواب نداد وتنها گفت که همه زندانیان طالب اززندانهای پاکستان آزاد می شود.

حکومت افغانستان درامرصلح اموری را دنبال می کند که خودش آن را دوست دارد درحالیکه می بینیم این امورازسوی عوامل تاثیرگذار،عملی نمی شود افغانستان درلیست خود آزادی طالبانی را می خواهد که بگفته خود شان،تاثیرگذاردرامرصلح باشد ولی پاکستان گروهای را آزاد می کند که خود اهدافی را ازآن درنظردارد که برشمردیم.درمورد دیگرافغانستان نوع مذاکراتی را دنبال می کند که درآن احزاب وگروهای سیاسی وگروهای مدنی جامعه زنان ،نقشی ندارند.افغانستان،شورای عالی صلح را برای مذاکرات،تاسیس کرده ودرمذاکرات هرگزمایل نیست که گروهای سیاسی ومدنی وجامعه زنان،دخالت داشته باشد.به همین دلیل با مذاکرات پاریس،حکومت افغانستان با میلی برخورد کرد وپس ازختم شانتهی ازسوی افغانستان اعلام شد که دیگرشانتهی چهارم وپنجمی درکارنیست وبا مذاکرات عشق آباد که قراراست سازمان ملل متحد راه اندازد،افغانستان با آن مخالفت کرده وازآن به بدی یاد کرده است. بی میلی دلیلی ندارد جزهمان ترکیب که احزاب وگروهای مدنی ونمایندگان زنان درترکیب گرفته شده است.

افغانستان با چنین ترکیبهای موافق نیست.افغانستان برای مذاکرات قطرهم شروط وملاحظاتی را مطرح کرده ومی دانیم که گفته است نمایندگان طالبان با شروطی وارد گفتگوهای صلح شود وما بدانیم که نمایندگان ازچه گروهی ازطالبان نمایندگی می کنند.مقامات افغانستان می خواهند بشناسند که نمایندگان کی هستند وازچه دسته ای طالبان ،نمایندگی می کنند؟ ودیگراینکه ترکیب ازنوع شانتهی را قبول ندارد. درمورد توافقات قطر،ترجیحات حکومت این است که اگردولتها درمورد افغانستان بصورت منطقه ای ویا بین المللی درمورد صلح گفتگومی کنند، حرفی نیست افغانستان ازچنین مذاکرات منطقه ای وبین المللی حمایت می کند اما اگرمذاکرات درسطح ملی وطرفها ،مطرح می شود دراین صورت نمایندگان شورای عالی صلح با گروهای طالب وحزب اسلامی صحبت نمایند وازچنین ترکیبی حمایت می کند بعبارت دیگر،ترکیبی ژاپنی گفتگوها برا حکومت،بهترازترکیب شانتهی است وبه همین خاطراست که با شانتهی چهاروپنج اعلام موضع کرده است.

تعریف حکومت ازطالبان ومذاکربا طالبان وترکیب مذاکرات،باهمه ترکیبهای مورد نظر،متفاوت است.ناظران می گویند: ترکیب مورد نظر حکومت،کارایی وناموفق دانسته شده آقای کوهستانی درگفتگوی تلویزیون یک، به شدت ازشورای عالی صلح انتقاد کرد و می گفت که شورای عالی صلح،ظرفیت برخورد با مسایل را به صورت لازم ندارد.ترکیب مورد نظرپاکستان درمذاکرات صلح هنوز،دانسته نشده اما بدون شک پاکستان درمورد طالبان اهداف خود را دنبال می کند وثابت می شود که آزادی زندانیان طالبان،مصرف داخلی دارد وهدف زشت ترآن، تشدید خشونت وتقویت حکومت درسایه رامی تواند ،به دنبال داشته باشد.