سراب یا واقعیت

سراب یا واقعیت

خوشبینی نسبت به تغییرات درسیاست حمایت ازطالبان،واقعیت است ویا همان سراب گذشه ای که افغانستان برای رفع نیازوتشنگی خود، به دنبال آن رفته است.شکی نیست که چرخشهای زیادی دردولت مستعجل پاکستان ایجاد شده است وشایدهمین رفتارها، سبب گردیده باشد که مقامات افغانستان،اظهارات خوشبینانه ای نسبت به سیاست های پاکستان داشته باشند.گفته می شود که رییس جمهورهم تقریبا متقاعد شده که پاکستان دیگربشترازاین به دنبال حمایت ازستیزه جویان طالب درافغانستان نباشد.البته این آخرین فکرباید باشد که درمورد پاکستان،بوجود آمده والا پیش ازاین مقامات افغانستان نسبت به سیاستهای پاکستان،به شدت بدگمان بود رییس جمهورحتی درآخرین سفرشان به آمریکا روی این مساله تاکید داشت که لانه های هراس افگنان درآنسوی مرزافغانستان قراردارند.

آنسوی مرزبصورت غیرمستقیم دومفهوم تاریخی ازمنازعه مرزی وحضورتروریستها درخاک پاکستان را نشان می دهد وقتیکه مقامات کشورمی گویند: تروریستها درخاک افغانستان نیست بل درآن سوی مرزافغانستان،پناه گاه امنی دارند یعنی آنها درخاک پاکستان جابجا شده وازخاک پاکستان حملات شان را روی افغانستان،سازمان دهی می کنند.یک تحلیل گرافغان بمن گفت: بکاربردن این گونه ادبیات بصورت غیرمستقیم برسمیت شناختن خطوط مرزی بین کشورهم می تواند باشد.تروریزم درخاک افغانستان نیست تروریستها درآنسوی مرزافغانستان پناه گاهای امنی دارند.این تحلیل گرمی گفت آن سوی مرزهرجایکه فکرشود بدون شک،رسمیت تفکیک خطوط مرزی بین دوکشوررا، نیزدرباطن خود احتوای می کند.گذشته ازاین مساله، زبان که مقامات کشوردرمورد حضورتروریستها بگاررفته، نشان دهنده ای تلخی مناسبات دوکشورهم می تواند باشد.

اما آخرین اظهارات مقامات دوکشورنشان می دهند که باید تغییرات درسیاست دوکشورایجاد شده باشد.این مساله دلایلی ملموسی هم می تواند داشته باشد یکی اینکه پاکستان تاحدی به ندای مقامات شورای عالی صلح، لبیک گفته است آقای صلاح الدین می گوید: درمیان لیست ما طالبان مثل ملا جهان گیر،ملاترابی،انورالحق مجاهد وملابرادرقرارداشت.وی اضافه می کند که تنها ازاسامی فهرست ما، ملابرادرآزاد نشده اما آن سه تای دیگراززندانهای پاکستان رها شده اند. اظهارات آقای صلاح الدین ربانی رییس شورای عالی صلح تاحدی رضایت مندی ایشان را نسبت به رفتارپاکستان نشان می دهد.اینکه شورا ی عالی صلح یگانه مرجع برگزیده شده حکومت افغانستان درامرمذاکرات باطالبان ازروند گفتگوها با پاکستان راضی باشد معنی این حرف این است که بهبود زیادی  درمناسبات دوکشورباید ایجاد شده باشد.

منطق دوم درراستایی که سراب تبدیل به واقعیت درمناسبات دوکشورمی شود،سفروزیردفاع افغانستان درپاکستان است.این سفرازاهمیت زیادی برخورداراست زیرا آقای بسم الله محمدی درکنارچهره های مثل امرالله صالح ودکتورعبدالله ازمنتقدان بسیارسرسخت،پاکستان شمرده می شود سخنان آقای محمدی درپارلمان افغانستان،اوج خصومت وی را نسبت به پاکستان نشان می داد. آقای محمدی درنشستهای پارلمان همانند امرالله صالح همه تروریستهای خونریز وبی رحم را نسبت به پاکستان مرتبط ساخته وحرف می زد. حال ایشان درراس هیئت بزرگی وارد پاکستان شده وقراراست درعرصه های امینتی ونظامی گفتگوهای مفید وثمربخشی با مقامات نظامی وسیاسی پاکستان داشته باشد.سفربسم الله محمدی درتاریخ مناسبات دوکشوردراین سطح مهم دانسته شده وبرخی این سفررا با آن پیشینه وموضع گیری،دلیلی برتغییرسراب به واقعیت گرفته است امروزیکی می گفت: اگرامرالله صالح شما( منظورشان جبهه ملی ) بود روزی به پاکستان دعوت شود ویا درترکیب هیئت جبهه ملی وارد پاکستان شود این خود دلیل انکارناپذیرمی شود که باید گفت: تغییرات درمناسبات جبهه ملی ایجاد شده است.درسیاست، خود چهره های تاثیرگذاردرکناراینکه مقامی دارد، معنی خاصی خود را دارد فرض می  کنیم آقای رحیم ورد ک به پاکستان مسافرت می کرد که با رها این سفررا درپاکستان داشت ،هرگزچنین تحلیلهای وبرداشتهای که سفربسم الله محمدی درپاکستان دارد را نمی داشت.سفرمحمدی نشانه ای ازتغییروتحول سراب به واقعیت درمناسبات کابل واسلام آباد گرفته شده است که باید به سود منافع ملی امنیتی افغانستان شمرده شود.

مثال سوم دربهبود مناسبات وتغییرسراب به آب،ملاقات قریب الوقوع وسه جانبه رییس جمهورکرزی،آصف علی زرداری وداوید کامرون درلندن است این سفرونشست سه جانبه ازاین نقطه نظرحایزاهمیت می باشد که فکرکامرون دراین مذاکرات سه جانبه،مجددا مورد بحث وگفتگو قرارمی گیرد،فکرکامرون چه بود؟ همه می دانیم که چهارماه پیش ازاین دوید کامرون دریک نشست مشترک با حامد کرزی،آصف علی زرداری،پیشنهاد امضای موافقت نامه کابل واسلام آباد را درمیان گذاشت امریکه درآن زمان مورد استقبال هردورهبرافغانستان وپاکستان قرارگرفت.کامرون بسیارپافشاری دارد که بین کابل واسلام آباد حتما یک سند استراتژیک به امضا برسد. مقامات پاکستان  ازاین موضع به گرمی استقبال کرد وخواهان تعقیب وپی گیری این مساله بصورت جدی می باشد.افغانستان به دلیل اینکه اولین سند استراتژیک را با هند به امضا رسانده وحساسیت هند را نسبت به پاکستان بخوبی درک می کند درهمان زمان رییس جمهوربه این نکته اشاره داشت وگفت: هند دوست بزرگ وپاکستان برادردوقلوی افغانستان است.حال کامرون ازافغانستان خواسته که با برادردوقلوهم موافقت نامه استراتژیک باید داشته باشید.

افغانستان نسبت به این مساله با بی میلی گام برداشته ولی معلوم می شود یکی ازمسایل جدی درگفتگوهای لندن همین موافقت نامه استراتژیک بین کابل واسلام آباد باید باشد.خانم کهروزیرخارجه پاکستان ،مسوده این موافقت نامه را تهیه ودراختیاروزیرخارجه افغانستان گذاشت .دلیل اینکه پاکستان این همه تاکید وپافشاری برامضای موافقت نامه استراتژیک با افغانستان دارد،واضح است واین مساله را بصورت جدی دنبال می کند که ممکن است شروط واقدامات بعدی خود را به موافقت نامه استرتژیک، گره خواهد زد انگلیستان با طرح این مساله برای افغانستان،درواقع دردسرباید ایجاد کرده باشد. افغانستان دربادی امرچهارماه پیش آن را قبول کرد وبعد هم پاکستان حتی متن مورد نظرخودرا تهیه ودراختیارافغانستان گذاشته.حال افغانستان با این پدیده چه گونه باید برخورد نماید رد وقبول موافقتنامه استراتژیک، کارآسانی درمناسبات دوکشورنیست.ازهم اکنون  انتقادهای ازسوی محافل سیاسی صورت گرفته ومی گویند: افغانستان با امضای موافقتنامه استراتژیک،اعتبار،روابط ومناسبات خود با هند را کاهش می دهد درحالیکه هند بیش ازدومیلیارد دالربه افغانستان کمک کرده این سرمایه گذاری ازخود دلایلی باید داشته باشد.برخی آگاهان معتقد اند که افغانستان این مساله را درنشست لندن رد نمی کند وشاید با کشیده شدن وواسطه بودن انگلیس رد کردن آن هم مشکل باشد ولی سرعت وزمان را درامررسیدن به آن درنظرمی گیرد.

البته ظرافتهای این موضوع ازسوی پاکستان  مطالعه شده وبخوبی دلایل دفع الوقت وبی میلی را،می داند ولی بازهم امید واراست که درلندن با کمک انگلیستان گامهای درجهت نزدیک شدن به امضای موافقتنامه استراتژیک برداشته باشد.سراب وواقعیت درمناسبات کابل واسلام آباد با این مسایل،روبروشده مقامات دوکشورازهرزمانی امید وارشده که می توانند گامهای درجهت بهبود مناسبات شان داشته باشند.خوشنودی صلاح الدین ربانی، درامرمذاکرات با پاکستان وآزادی تعداد طا لبان درفهرست آقای ربانی،سفرآقای محمدی وزیردفاع افغانستان،وسفرقریب الوقوع رییس جمهورکرزی به لندن وگفتگوهای سه رهبردرمورد موافقتنامه های استراتژیک ودیگرموضوعات مرتبط درمناسبات سه کشور،نشانه ها وعلایمی ازتبدیل شدن سراب به واقعیت دانسته شده است.