عکس العمل

عکس العمل

عکس العمل رییس جمهوردرمورد گفتگوهای صلح،به این صورت اعلام شد.ایشان درکنفرانس مدیریت آب، به چند نکته درمورد صلح اشاره داشت ونسبت به عوامل ومولفه های تاثیرگذار،واکنش نشان داد.اولین مساله  ای مورد بحث رییس جمهور"شورای عالی صلح" بود رییس جمهوربه این مساله به این صورت عکس العمل نشان داد که یگانه مرجع که امورمذاکره وصلح راباید به پیش ببرد همین شورای عالی صلح است مبنایی استدلال رییس جمهوراین است که شورای عالی صلح توسط لوی جرگه 2020دوسال پیش انتخاب شده بنابراین شورای یگانه مرجع گفتگوازسوی افغانستان درمساله صلح است وی ازهمه احزاب وگروهای سیاسی می خواهد که بصورت مجزای ازمرجع شورای عالی صلح وارد مذاکرات صلح نشود.مضمون سخنان رییس جمهوردرواقع اشاراتی است به عواملی که ایشان فکرمی کند،چالش برانگیزشده است.

اما مشکل کاردراین است که شورای عالی صلح تاحالا کاری را ازپیش نبرده وهیچ دست آورد ملموسی نداشته بلکه قربانیان ویران گری بخاطراشتباهاتش داده است اینکه رییس جمهورمستندات شورای عالی صلح را لوی جرگه 2020 نفری گرفته است این هم مورد انتقادات شدید جامعه مدنی، نهادهای قانونی،وگروهای سیاسی بوده است زیرا تشکیل نهادها، ازمجاری غیردولتی یک نوع بی اعتنایی به نهادهای حکومتی وتکیه به سنت وگذشته های قبیله ای دارد، لوی جرگه مساله ای است که جایگاه روشنی به لحاظ قانونی دربرابرپارلمان نمی تواند داشته باشد.مخالفان به این مساله به شدت اعتراض دارند که : ترجیحات رییس جمهوردرمسایل کشوربه سنت های گذشته درواقع، همان کنارگذاشتن وبی اهمیت گرفتن نهادهای قانونی ومنتخب مردم می تواند تعبیرشود.آنها می گویند: نباید شک داشت و تردیدی نیست که لوی جرگه ماهیت حکومتی دارد وربطی به انتخاب ورای مردم ندارد اما پارلمان یک نهاد منتخب مردمی است که بارای مستقیم مردم برگزیده شده است.هیچ ترجیحی لوی جرگه نسبت به پارلمان کشورندارد.گروهای سیاسی ونهاد های حقوقی با تشکیل لوی جرگه دربرابرپارلمان هرگزموافق نبوده اند آنها براین اساس، استدلال رییس جمهوررا تایید نمی کنند که شورای عالی صلح به دلیل اینکه توسط لوی جرگه برگزیده شده بنابراین یگانه مرجع مصالحه وگفتگوبا طالبان می تواند باشد.

عکس العمل رییس جمهورنسبت به احزاب سیاسی بخصوص جبهه ملی هم می تواند تعبیرشود درحال حاضرگروهای سیاسی ومدنی درعرصه صلح ،فوق العاده فعال شده این فعالیت هم به لحاظ ملی وبومی خیلی برجسته، شناخته شده گروها، ایتلافهای سیاسی ازیک پایگاه گسترده ملی برخواسته وازاینکه وارد گفتگوهای صلح شود ویااینکه درامورمهم کشورمثل انتخابات،اعلام موضع داشته باشد،ازسوی مردم درسطح ملی پشتیبانی می شود.گذشته ازحمایت مردمی احزاب وایتلافهای سیاسی،این مساله درمورد مخالفین مسلح هم خیلی مهم است.صلح با کسی صورت می گیردکه آدم می کشد وباتو می جنگد وآن طالبان می باشد بنابراین شورای عالی صلح را طالبان بعنوان طرف گفتگوی خود قبول نکرده  واصلا طالبان نگاهی خطرناک ترازآن را، نیزمطرح کرده که حکومت منتخب افغانستان را برسمیت نمی شناسد وبا نمایندگان حکومت وشورای عالی صلح، هیچ گونه مذاکره ای را دنبال نمی کنند.طالبان مساله دولت منتخب مردم افغانستان را،به نیروها خارجی گره زده وگفته که این حکومت وابسته به خارجیها می باشد بنابراین ما شورای عالی صلح که ازطرف حکومت نمایندگی می کند وسیاست های حکومت را به پیش می برد، هیچ گونه مذاکره  ای را با آنها ندارند. اما همین طالبان که حکومت این همه تاکید داردکه با آنها مذاکره می کند وشورای عالی صلح را اصولا برای مذاکره با آنها ساخته است،حال همین طالبان موضع خود را به این صورت اعلام داشته که با احزاب سیاسی مذاکره می کنیم زیرا برای صلح وثبات، موافقت احزاب سیاسی وایتلافها مهم است.

 این درواقع بصورت غیرمستقیم یک اعتراف است که طالبان درآینده با احزاب سیاسی وایتلافهای سیاسی کشوردرگیرخواهد شد وایتلافهای سیاسی بارها گفته اند که ما با طالبان درگذشته مشکل داشتیم ودرآینده ما باید با طالبان مسایل خودراحل نماییم طرف اصلی ما طالبان است.عین همین منطق را جامعه زنان وگروهای مدنی نیزاعلام داشته که حقوق زنان ودست آوردهای ده سال گذشته درمذاکرات چه می شود؟ بنابراین درمذکرات صلح ماباید مشارکت داشته باشیم.اینکه گروهای سیاسی را منع نماییم که درمذکرات سیاسی دخالت نداشته باشد ومانع ازحضورگروهای مدنی وزنان درمذاکرات صلح شویم این مساله را دشوارترمی کند. عکس العمل رییس جمهوربا استقبال ملی وحتی بین المللی هم روبرونیست ازموضع وواکنش رییس جمهورکه درمذاکرات صلح تنها یک مرجع وارد مذاکرات شود واحزاب وگرهای مدنی نباید به مسایل صلح مداخله نماید،امری است که مورد استقبال قرارنمی گیرد.

ازاین چند مساله که شورای عالی صلح توسط لوی حکومتی برگزیده شده واینکه طالبان قبول ندارد که شورای عالی صلح وارد گفتگوشود واینکه طرفهای ا صلی مذاکرات گروهای سیاسی وجامعه مدنی وجامعه زنان است،بگذریم نکته ای دیگری نیزمورد مطالعه است وآن جامعه جهانی وکشورهای که منافع شان درافغانستان گره خورده وهزاران سربازوقربانی درجنگ با طالبان وخسارات بسیارهنگفت مالی را تقبل کرده است این بخش ازمسایل هم درمذاکرات صلح را نمی توان نادیده گرفت.اروپا وآمریکا بصورت روشن طرف داراین مساله است که درصلح افغانستان با ید همه طرفها،شرکت داشته باشند.ملل متحد تاکید دارد که گروهای سیاسی افغانستان وگروهای مدنی وجامعه زنان درگفتگوهای صلح باید شرکت نمایند بدون مشارکت آنها،مشکل افغانستان حل نمی شود.عکس العمل رییس جمهوردرواقع دربرابر جامعه جهانی هم می تواند شمرده شود زیرا اتحادیه اروپا،سازمان ملل  ازصلحی حمایت می کند که مورد حمایت وپیشتیبانی همه گروهای سیاسی باید باشد این البته همان واقع نگری می تواند درصلح باشد که طرفهای اصلی منازعات درنظرگرفته شود.

اگراحزاب سیاسی وگروهای مدنی سرنوشت خود را درمذاکرات صلح درمخاطره ببینند دراین صورت بحران خاموش نمی شود.فرانسه تا بحال سه کنفرانس را درشانتهی داشت کنفرانس دیگری درامارات ازسوی موسسه ای بنام بکواش برگزارشد دراین نشستها،نمایندگان احزاب سیاسی گروهای مدنی جامعه زنان حضورداشت.سازمان ملل هم قراراست که کنفرانس جامعی را درمورد صلح درعشق آباد دایرنماید.مساله قطر که دفترنمایندگی برای طالبان افتتاح می شود،مورد استقبال افغانستان قرارگرفته است اما بازهم این دفترمشکل اصلی که طالبان نمی خواهد با شورای عالی صلح مذاکره نماید را حل نمی کند دفترقطردرواقع همان دفتر، طالبان خواهد بود که می خواهد مذاکره نماید آنها می گویند که با نمایندگان شورای عالی صلح ومذاکره ای ندارد.پاکستان هم کشوری که نقش پدری ورهبری طالبان را به دوش گرفته است بازهم به این نکته تاکید دارد که بدون مشارکت همه جانبه احزاب ایتلافهای سیاسی،صلح واقعی درافغانستان امکان ندارد.

مجموعه عوامل ومولفه ای که برشمرده شد،نشان می دهد که عکس العمل رییس جمهورنسبت به روند صلح،با مسایلی زیادی روبرو است تاکید بریگانه مرجع گفتگو "شورای عالی صلح" با آن اعتراضات حقوقی وسیاسی وبافت وترکیب آن،نفی احزاب وگروهای مدنی وجامعه زنان ازپروسه صلح،واینکه طالبان چه درقطرویا هرجای دیگرطرف مذاکرات خودرا جامعه جهانی وگروهای سیاسی دانسته ازطرفی هم جامعه جهانی،سازمان ملل متحد،کشورهای همسایه هم تاکید دارند که مصالحه باید ازیک موضع فراگیرصورت بگیرد.این همه مسایل مرتبط بهم، مداخله نیست بلکه واقعیتهای جامعه افغانستان درامرصلح ودیگرمسایل کشوراست.عواملیکه برشمرشده نشان می دهد که واکنش رییس جمهورنمی تواند آن مولفه های تاثیرگذار،درامرصلح را تحت تاثیرقراردهد وهمه قبول نمایند که صلح تنها یک مرجع دارد وآن شورای عالی صلح متولد شده ازلوی جرگه ای2020 نفری دوسال پیش است ونه مشارکت عوامل دیگر.