گفتگو با یک دپلمات

گفتگو با یک دپلمات

دراین روزها سخت گرفتارنوشتن داستان بلند پانصد تا هفصد صفحه ای هستم وقت کم می آورم،ده روزپیش یک دپلمات غربی وقت خواسته بود این ملاقات بالاخره انجام شد درگفتگوبا این مقام غربی ابتداء سه موضوع: نتایج مذاکرات رییس جمهورکرزی،مساله انتخابات وگردهمایی رهبران سیاسی درشمال،مورد بحث قرارگرفت.اما درجریان صحبت، دومساله دیگربه آن اضافه شد یکی مصالحه ودیگری خروج نیرهای بین المللی وقرارداد امنیتی.دپلمان غربی درمورد مذاکرات رییس جمهورکرزی با رییس جمهوراوباما گفت: درمذاکرات دورییس جمهور،اوباما روی دومساله تاکید کرد یکی اینکه انتخابات باید درزمان وموقعش برگزارشود.امکان اینکه درافغانستان انتخابات برگزارنشود،وجود ندارد مساله دیگری که رییس جمهوراوباما روی آن، تاکید داشت مساله شفافیت انتخابات بود.وی گفت:این مساله درهمه ملاقات های که بارییس جمهورکرزی گذاشته بود،مورد تاکید قرارگرفت انتخابات شفاف، منصفانه ازخواسته های همه مقامات آمریکایی وغربی است.

درکناراین مسایل موضوعات دیگری چون قرارداد امنیتی،خروج نیروهای بین المللی ازافغانستان نیزمورد بحث طرفین قرارگرفت، فهرست  افغانستان درمورد کمکها پس ازسال2014 نیزگرفته شد احتمالا همه موضوعات درفهرست ارایه شده، مورد مطالعه قرارمی گیرد.ولی خیلی ازمسایل بستگی به انتخابات سال2014 دارد ما امید واریم که مردم افغانستان انتخابات خوبی داشته باشد وحکومت مورد نظرودلخواه خودرا انتخاب نماید.این دپلمات درمورد قوانین انتخابات وتفاوت نظرات حکومت با احزاب وگروهای مدنی پرسید وگفت: شما چه نوع قانونی را می خواهید ودرمورد میکانیزمهای اجرایی انتخابات چه نظری دارید.به این دپلمات غربی گفته شد که دراین مورد، تفاوت نظربنیادی بین حکومت وگره های سیاسی وجامعه مدنی وجود دارد موضع گیریهای طرفین همین را نشان می دهد. تفاوت بین طرفها،درقانون انتخابات متاسفانه خیلی زیاد است نظام اس.ان.تی.وی که درچهارانتخابات گذشته عملی شد،احزاب دراین نظام انتخاباتی حق شان تضییع می شود. دموکراسی بدون احزاب درهیچ جای ازجمله درافغانستان عملی نیست با قوم،مذهب،منطقه نمی شود دمکراسی را درکشورمطرح کرد احزاب پایه وقاعده دموکراسی  است ولی متاسفانه درطرح پیشنهادی حکومت درپارلمان نقشی به احزاب  درنظرگرفته نشده است.وی گفت: شما دربرابرنظام  اس.ان.تی.وی چه پیشنهاد درمورد قانون انتخابات دارید این حرف درست  است که نظام اس.ان.تی.وی به سود احزاب نیست رای واحد غیرقابل انتقال حق احزاب را تاحدی زیادی تضییع می کند.این مساله قابل درک است.

ما گفتیم درمیان سه نوع سیستم ونظام انتخاباتی اس.ان.تی.وی ونظام انتخاباتی پی.آر.، احزاب وگروهای مدنی، نظام مختلط را پیشنهاد کرده اند نظام مختلط ازنظرما، بهتری نظام باید باشد دراین نظام حقوق افراد واحزاب حفظ شده. پنجاه درصد احزاب درکرسیهای پارلمان وپنجاه درصد افراد،سهم می گیرد.نظام پی آر که درافغانستان عملی نیست زیرا درنظام پی آر همه کرسیها،به احزاب وگروهای سیاسی تعلق می گیرد واین درافغانستان عملی نیست واقعیت ،عدالت وانصاف همان نظام مختلط است.دپلمات غربی دراین گفتگو گفت: طرح شما خیلی خوب عرضه شده  اما ما بعنوان یک کشوردوست مردم  افغانستان نمی توانیم بگوییم که نوع قانون، درانتخابات تان داشته باشید این وظیفه پارلمان افغانستان  است که چه نوع قانونی رابرای انتخابات، تصویب می کند.ولی ما به این مساله  تاکید داریم که انتخابات افغانستان باید قانون داشته باشد زیرا ما با اصل انتخابات باورداریم درگفتگوی دورییس جمهوراین مساله بخوبی روشن که درسال2014 افغانستان باید انتخابات داشته باشد وانتخابات شفاف،عدلانه ومنصفانه برگزار شود. این خواست جامعه جهانی هم هست مقامات دربروکسیل هم به این مساله تاکید دارند.آقای جان کیری که قراراست وزیرخارجه آمریکا شود،نیزدرمورد انتخابات شفاف درافغانستان تاکید کرده است.ما درمورد قانون چیزی نمی توانیم بگوییم که چه نوع قانون برای شما خوب است اما انتخابات افغانستان باید این سه خصوصیت را داشته باشد یکی قانون،دیگری برگزاری انتخابات،وسومی شفاف ومنصفانه بودن  انتخابات.

درمورد میکانیزم انتخابات نیزگفتگوی طولانی داشتیم درمورد میکانیزم انتخابات ما تاکید داشتیم که کمشنرها باید مستقل باشد ونظرگروهای مدنی واحزاب سیاسی دراین مورد مطرح گردید که درحال حاضراستقلال کمیسیون زیرسئوال رفته خصوصا این که حکومت طی نامه های به کمیسیون مستقل انتخابات امرنهی داشته احزاب وگروهای سیاسی درکابل طی کنفرانس خبری شان طی اعلامیه هفت ماده ای به دخالتهای حکومت درامرکمیسیون مستقل انتخابات اشاراتی دارد که حکومت درامرانتخابات، دخالت  کرده وگفته است که تاجایکه تذکره الکترونیک توزیع شود مردم با تذکره الکترونیک رای می دهند درغیرآن صوت با همان کارتهای قبلی رای شان را به صندوق واریزنماید.ما گفتیم تذکره الکترونیک تا زمان انتخابات شاید پنج درصد هم توزیع نشود بقیه مرد م براساس فرمان حکومت با ید باکارتهای قبلی رای دهند.این مساله مایه نگرانی زیادی شده است.وی گفت: شما دراین مورد چه پیشنهاد کرده اید،کارت قبلی را منبع جعل تقلب درانتخابات می دانید تذکره الکترونیک توزیعش وقت زمان می خواهد.گفته شد که احزاب وگروهای مدنی دومساله را مطرح کرده یکی ثبت نام واجدین شرایط ودیگری کارت جدید برای واجدین شرایط این کارخیلی ساده است ولی حکومت با هردومساله مخالفت کرده وتاکید دارد به استفاده ازهمان کارتهای قبلی این مساله به اعتقاد احزاب وگروهای مدنی ،شفافیت انتخابات را زیرسوال می برد.

مساله نظارت بین  المللی نیزازموضوعاتی بود که دراین گفتگو،روی آن صحبت شد نظراحزاب وگروهای مدنی براساس آخرین اعلامیه شان،نشان می دهد که آنها نسبت به هردومساله تاکید دارند نظارت بین المللی ازانتخابات  افغانستان،ضروری است ودیگراینکه کمیسیون سمع شکایات هم باید درانتخابات افغانستان وجود داشته باشد اما حکومت هردومساله را درحال حاضربرداشته است کمیسیون سمع شکایات بنا برپیشنهاد آقای معنوی لغوشد وبجای آن، امورشکایات انتخاباتی ارجاع داده شده به مساله محاکم ویا دادگاه ویژه که درهردوصوت احزاب وگروهای مدنی با آن مخالف هستند.حکومت افغانستان قانون تشکیل وصلاحیت کمیسیونها را هم لغو کرد درحالیکه  این قانون ازسوی مجلس نمایندگان به تصویب رسیده بود وبه مجلس سنا فرستاده شده بود.

درمورد مسایل دیگر مثل نشست مزارشریف وی ازما پرسید که رهبران سیاسی افغانستان درمزاری شریف روی چه موضوعات بحث کردند ودلیل اینکه عطا محمد نورازجبهه ملی حمایت کرد ه چه بود ه است.دراین مورد مساله به این صورت مطرح شد که پیش ازنشست مزارشریف گردهماییهای بزرگی درشهرهای شمال مثل میمنه وتخاردایرگردید.گردهماییها مردمی با حضوررهبران جبهه ملی که درآن هزاران نفرشرکت داشتند.اما نشست مزارتفاوتهای زیادی با نشستهای پیشین داشت این نشست درسطح نخبگان سیاست برگزارشد هفصد نفری که درگردهمایی مزارشرکت کرده بودند، همه ازبزرگان،سیاست مداران،فرهنگیان ومقامات حکومتی بودند دیگراینکه درنشست مزارشریف عطا محمد نوروالی با قدرت مزارازسیاستهای جبهه ملی حمایت کرد این مساله درذات خود برای هردوطرف مهم است دپلمات غربی گفت: عطاء محمد نورخودراکاندید ریاست جمهوری آینده افغانستان هم گاهی مطرح کرده درنشست مزارروی این مساله تاکید شدویا نه.گفته شد که درنشست مزارسه مساله اساسی مطرح گردید یکی حمایت نورازسیاست های جبهه ملی،دیگری برگزاری انتخابات شفاف درافغانستان، ومساله سوم کاندیدا توری.عطا محمد نوردراین مورد، همان موضع پیشین خود را تکرارکرد که اجماع ملی ومشوره های گسترده با سیاست مداران افغانستان لازم است.

 اگرفردی گم نامی خود را برای ریاست جمهوری که مردم وی را نشناسد،مطرح کند، دراین صورت با مشوره بزرگان، من خودرا بعنوان کاندید مطرح می کنم عطا محمد نوردراین مورد طرف دارمشوره های گسترده تری هست وروی کاندید بودن شان تاکید دارد.دراین گفتگو خروج نیروهای بین المللی ازافغانستان،امضای پیمان امنیتی بین افغانستان وآمریکا،مورد بحث قرارگرفت که دپلمات غربی خروج نیروهای بین المللی را امراجتناب ناپذیردانست اما گفت تعداد نیروها درافغانستان اما چه مقداربازهم چیزی نگفت واین مساله هنوزنهایی نشده نوع وماهیت ماموریت نیرهای بین المللی درافغانستان راپس ازسال2014 درسه جمله: آموزش،تجهیز ومشوره دهی خلاصه کرد.