ان.دی.آی وانتخابات

ان.دی.آی وانتخابات

ان.دی.آی موسسه ای وابسته به یو.اس.آی.دی،درکابل استار،سمیناری را درمورد انتخابات 2014 برگزارکرده بود.دراین سمینارنمایندگان احزاب سیاسی وبشمول اقای اسپین غرنماینده فیفا،سخنرانی داشتند.دراین نشست سه ساعته ازمن نیزخواسته شد که صحبتی، را جع به انتخابات داشته باشم.صحبتها را،دردوبخش تنظیم کرده بودم بخشی مرتبط به سخنرانی وقسمتی مرتبط به پرسشهای نماینده گان احزاب.درمورد سخنرانی چهارحوزه اساسی درمورد انتخابات مورد بحث قرارگرفت.

نکته مهم نقش زنان درانتخابات وچالشهای که مشارکت زنان درانتخابات داشته است را مورد قراردادیم.درچهارانتخاب گذشته، زنان شرکت داشتند اما درخیلی موارد، مشارکت زنان،همراه با چالش بررسی گردید. خانمی درجمع حاضران به این مساله اشاره داشت که دربخشهای ازکشور،مردان به نمایندگی اززنان رای داده این رای همان رای نیابتی است مردان به نیابت اززنان به پای صندوق های رای حاضرشده ورای شان را به نیابت ازخواهران ومادران شان به صندوقهای رای ریخته اند.این مساله بصورت خیلی جدی درکنفرانس مطرح گردید خانمها به این مساله بصورت مستدل اشاراتی داشتند که مردان نگذاشته دختران،مادران وخواهران شان به پای صندوق های رای حاضرشوند.آنها بجای زنان رای داده اند این همان رای نیابتی است که درچهارانتخابات گذشته رخ داده است.درکناراین مساله به این مساله نیزاشاره شد که دربرخی موارد ریش سفیدان وخوانین بجای رعایای شان رای داده اند.

درنقاط ازکشور مساله انتخابات را به جرگه قومی ارجاع داده وحتی به این  صورت فیصله کرده اند که چهارکاندید ازمردم درخواست رای کرده جرگه قومی فیصله کرده که برای هریک ازکاندیدها چه مقداررای داده شود.این مساله را درنشست قومی بدون اینکه مردم درروزرای گیری به پای صندوقهای رای حاضرشوند،این جرگه قومی بوده که برگهای رای گیری را گرفته مطابق با فیصله قومی به کاندیدهای رییس جمهوری رای شان را ریخته است.البته رای نیابتی درمورد زنان بسیارجدی وشدید بود اما این رای نیابتی درمورد مردان هم تکرارشده است.این مساله درچهارانتخابات گذشته وجود داشته بنابراین این احتمال وجود دارد که درانتخابات سال2014 نیزچنین رای نیابتی را داشته باشیم این موضوع ازوقتی جدی می شود که کارتهای رای دهی گذشته مورد استفاده قراربگیرد. گزارشها این را نشان می دهد که واجدین شرایط درانتخابات، نسبت به کارتهای که پخش وتوزیع شده،خیلی اندک است واجدین شرایط برای راهی بین هشت تا ده ملیون تخمین زده شده است درحالیکه که گفته می شود کارتهای پخش شده، چیزی درحدود هفده ملیون،توزیع شده است.

 درکناراین مساله، کارتهای دیگری نیزباید توزیع شود کسانی هستند که تازه وارد سن قانونی برای انتخابات می شوند.حکومت تاکید دارد که تذکره برقی به افراد داده می شود بنابراین براساس تذکره برقی مردم به پای صندوق حاضرشوند.این مساله دراصل مورد قبول همه احزاب سیاسی است اما شک تردیدهای وجود دارد که حکومت قادرنیست تذکره الترونیک را تاموقع انتخابات توزیع نماید.بنابراین اشکال فنی دراین است که درزمان انتخابات مردم با سه نوع کارت به پای صندوقهای رای حاضرمی شود.سند اول همان تذکره الکترونیک است که این سند درذات خودمعتبراست اما تعداد بسیاراندکی این سند رابدست خواهد آورد وازسی ملیون جمعیت افغانستان تازمان انتخابات،شاید پنج درصد موفق شود که تذکره الکترونیک را بگیرد.سند دوم اعتباردادن به همان کارتهای قبلی است.براساس فیصله حکومت ونامه ایکه به کمیسیون مستقل انتخابات نوشته است،سند دوم را که استفاده ازهمان کارت توزیع شده پیشین باشد را مداراعتباردانسته است. امریکه به شدت مایه نگرانی احزاب وگروهای مدنی شده است.

احزاب سیاسی وگروهای مدنی درکنفرانس کابل استار با صراحت نسبت به استفاده ازکارتهای قبلی،نگرانی شان را اعلام کردند ونماینده فیفا هم نسبت به این مساله موضع هماهنگ با احزاب سیاسی داشت فیفا هم کارتهای پیشین را منبع جعل وتقلب می داند ونسبت به استفاد ازآن ابرازنگرانی کرده است ازصحبتهای نماینده فیفا این گونه استنباط می شد که آنها طرفدار ثبت نام وصدورکارت جدید درانتخابات می باشد امریکه حکومت افغانستان آن را رد کرده است.سند سومیکه درمورد انتخابات ازآن کارگرفته شود کارتهای تازه به افرادیکه تازه وارد سن قانونی انتخابات شده اند.افرادی هستند که کارت قبلی را ندارند زیراکه درزمانهای انتخابات قبلی به سن قانونی نرسیده بود ویااینکه کارت نگرفتند ویا  درخارج زندگی می کرده وتازه به افغانستان آمده ومی خواهند درانتخابات شرکت نمایند. بنابراین سه نوع مدرک برای انتخابات درنظرگرفته شده تذکره الکترونیک،کارتهای قبلی وکارتهای تازه به افراد که تازه واجد شرایط شده اند.

درکنفرانس کابل استارگفته شد که حکومت قادربه صدورتذکره برای همه نیست وشاید پنج درصد بیشترنتوانند،تذکره الکترونیک بگیرند.کسانیکه تازه به سن قانونی انتخابات برسد هم اندک است. بنابراین یگانه سند مورد استفاده درانتخابات همان کارتهای پیشین است واین مساله نگرانیهای زیادی را  ایجاد  کرده است وگفته شده که کارتهای پیشین می تواند منبع جعل وتقلب شمرده شود بنابراین همه درکنفرانس خواهان این شدند که حکومت نباید این کاررانماید.طرح وراه حل مساله، ثبت نام افراد درمحلات وحوزه های رای دهی وصدورکارت برای راجسترشده ها است این مساله ساده ترین راه حل برای جلوگیری ازتقلب می تواند باشد.

نکته دیگریکه دراین کنفرانس مورد بحث قرارگرفت مساله قانون انتخابات بود.دوطرح متفاوت درمورد وضع قوانین به پارلمان فرستاده شده یکی طرح حکومت است ودیگری پیشنهاد احزاب وگروهای مدنی درطرح حکومت ووزارت عدلیه که نظام اس.ان.تی.وی مورد تاکید قرارگرفته احزاب ونهاد های مدنی بااین طرح مخالفت کرده وگفته اند که درنظام اس.ان.تی.وی حقوق احزاب می سوزد.نماینده فیفا دراین نشست به این مساله اشاره داشت وگفت: ما حزب سیاسی نستیم وچرا به نظام مختلط تاکید داریم وی این گونه استدلال کرد که این درست است که فیفا حزب سیاسی نیست اما بشدت اعتقاد دارد به دموکراسی ودموکراسی بدون احزاب امکان ندارد این احزاب است که می تواند دموکراسی را درافغانستان وهرجای دیگری تمثیل نماید نکته دومیکه نماینده فیفا روی آن تاکید داشت این بود که ما درجامعه باید احزاب ملی داشته باشیم راه رسیدن به احزاب ملی یکی همین است که نظام انتخابات باید تغییرنماید شما وقتیکه نظام انتخابات مختلط ساختید احزاب مجبورمی شود برای داشتن رای درهمه ولایات تلاش نماید زیرا تمام افغانستان برای احزاب حکم حوزه واحد را دارد دراین صورت احزاب مجبوراست که درهمه ولایات کشورتلاش نمایند ورای بگیرند این خود تسهیلات وشرایط را برای ملی سازی احزاب فراهم می نماید وی گفت: ما به همین دلیل است که درمورد قانون انتخابات به این اصول تاکید داریم.

مساله دیگری که دراین کنفرانس مورد بحث قرارگرفت مساله قانون تشکیل وصلاحیت کمیسیونها وکمیسیون مستقل شکایات انتخاباتی بود این مساله هم مورد تاکید قرارگرفت که مرجع مستقل غیرازمحاکم باید پروسه شکایات انتخاباتی را نظارت نماید وآن کمیسیون مستقل سمع شکایات انتخابات می تواند باشد. ارجاع مساله دعاوی به محاکم استیناف ویا دادگاه ویژه ،سلامت انتخابات را دچارمشکل می کند.دراین نشست روی موضوع نظارت ملی وبین المللی نیزتاکید صورت گرفت.نمایندگان احزاب وگروهای مدنی به این نکته اشاره کردند که انتخابات افغانستان با دونظارت ملی وبین المللی باید همراه باشد.نفی نظارت بین المللی انتخابات،چالش انتخابات را بشترمی کند حکومت نباید با این مساله مخالفت نماید.نظارت بین المللی هیچ ضرری درامرانتخابات ندارد بلکه فیصله آنها می تواند تاثیرات خود را درسطح بین المللی داشته باشد ناظران بین المللی اگرپای انتخابات صحه بگذارند دراین صورت هیچ رسانه خارجی حرفی اینکه انتخابات را زیرسئوال ببرد ندارد ونمی تواند انتخابات را که ناظران بی طرف بین المللی تایید کرده،آن را خدشه دارنماید .

اما اگراین نظارت منتفی شود درکناراینکه رسانه های داخلی،احزاب سیاسی آن را مورد نقد قرارخواهد داد،رسانه های بین المللی نیزنتایج انتخابات را زیرسئوال می برد این مساله رانباید ساده وبی اهمیت تلقی کرد.تاثیررسانه های بین المللی درامرانتخابات،جدی است چرا بایک گزارش گروه بین المللی بحران همه دچارتشویش می شود وازهرطرف موضع گیری موافق ومخالف علیه آن گرفته می شود این مساله دلیل غیرازتاثیرات رسانه ها چیزی دیگری نیست. نظارت ازانتخابات مانع ازتبلیغات می شود ودلیلی ندارد که انتخابات نظارت شده ملی وبین المللی مورد هجوم تبلیغاتی قراربگیرد این مساله یک امرمثبت می توان  شمرده شود. حکومت باید به این امورتوجه داشته باشد وباید پیشنهادات گروها سیاسی ونهادهای مدنی را درامرانتخابات جدی بگیرد.

درنشست دیروز به همه این موضوعات پرداخته شد ویک بحث مفید وجامعی ارایه گردید تمامی حرف این شد که حکومت یک جانبه به مسایل انتخابات وارد نشود درمورد قانون انتخابات،درمورد کارتهای انتخاباتی،درمورد نظارت ملی وبین المللی به توصیه های گروهای سیاسی ونهادهای مدنی توجه داشته باشد.درکناراین مساله اخطارهای جامعه جهانی را که افغانستان باید انتخابات شفاف عادلانه داشته باشد را نیزجدی بگیرد اگرانتخابات مشروعیتش زیرسئوال برود ویا احزاب وگروهای مدنی به نتایج آن اعتراض نمایند وجامعه جهانی هم نسبت به برگزاری ان اعتراض داشته باشد،دراین صورت مشکلات افغانستان درسطح ملی وبین المللی،زیاد ترمی شود.درکنفرانس کابل استاربه این موضوع پافشاری صورت گرفت که حکومت همراه با گروهای مدنی واحزاب سیاسی باید انتخابات شفاف ومنصفانه را برگزارنماید واین یک وظیفه ملی ومسئولیت تاریخی برای همه می باشد.