کاندید

کاندید

کاندید درواقع بحثی بود که با شبکه یک داشتیم وبا تلویزیون فردا، 26 دلو1367 سالروزخروج نیروهای شوروی ازافغانستان،مورد بحث قرارگرفت ویک بحث دیگری مرتبط به خاورمیانه راهم داشتم.بحث "کاندید" به دلیل اینکه بحث جدی است را دراین جا،مورد گفتگو قرارمی دهیم.اصل

قضیه ازاینجا آغازگردید که مجری برنامه سئوال شان را به این صورت مطرح کرد که ازچهارمجرای درانتخابات 2014 نامزد برای ریاست جمهوری معرفی می شود وی برای اینکه سئوال شان را به خوبی تفهیم کرده باشد، شرح چهارمجرای معرفی کاندید را به این گونه شرح داد که یک

مجرای،حکومت  افغانستان است که کاندید برای ریاست جمهوری معرفی می کند،مجرای دوم احزاب وگروهای سیاسی باید باشد که نامزد معرفی می کنند. مجرای سوم نهادهای مستقل ومنفرد اند که خودرا برای انتخابات 2014 کاندید خواهند کرد ومجرای چهارم جامعه جهانی است که افرادی را برای ریاست جمهوری تایید وکاندید می کند.

درپاسخ به این سئوال که چه مراجعی می تواند،کاندید برای ریاست جمهوری معرفی نماید پاسخ مساله به این صورت طرح گردید: حکومت بعنوان یک تیم درکارزارانتخاباتی شرکت می کند وهیچ شکی دراین مساله نیست.رییس جمهورکرزی گفته است که خودش نمی تواند،کاندید

ریاست جمهوری شود ایشان دودلیل برای این موضع خود اعلام داشته است یکی اینکه قانون برایش اجازه نمی دهد ودیگراینکه خودش هم نمی خواهد کاندید ریاست جمهوری شود یعنی اینکه ازاین کارخسته شده است.ولی ایشان گفته است ازکسی درانتخابات دوهزارچهارده

،حمایت می کند. معنی حرف رییس جمهوراین است که ازیک کاندیدی پشتیبانی می کند.فاروق وردک درنشست کابینه گفت:من تابع رییس جمهورهستم اگرایشان به من بگوید: بروخود را کاندید کن من این کاررامی کنم.استاد خلیلی هم درکابینه به این نکته اشاره داشت که ما

بصورت یک پارچه تاسال دوهزارچهارده، اموررا باید مدیریت نماییم ونباید دچاراختلافات شویم.مضمون اظهارات مقامات حکومتی درحکومت به یک نکته تاکید دارد که درانتخابات، تابع نظرات رییس جمهوراست ومطابق با خواسته های ایشان می تواند عمل نماید واگررییس جمهور

بخواهد می تواند خودرا کاندید نماید وازمقام حکومتی خود کناربرود.مساله ایکه آقای فاروق ورد ک به آن اشاره داشته است.

بنابراین حکومت ویا تیم حاکم مرجعی است که می تواند کاندید برای ریاست جمهوری داشته باشد.مرجع دوم درمعرفی کاندید ریاست جمهوری،احزاب وگروهای سیاسی است.ایتلاف های سیاسی مدعی اند که درانتخابات شرکت می کنند ودرانتخابات کاندید معرفی خواهند کرد.ولی

دومساله هنوزدرمورد احزاب وگروهای سیاسی،حل ناشده است.موضوع اول اینکه آیا آنها بصورت متشتت،نامزد معرفی می کنند ویااینکه درمورد کاندید واحد، به توافق دست می یابند نکته دوم هم این است که احزاب اپوزیسیون درصف آرایی خود درمقابل کاندید حکومت به چند دسته

تقسیم می شود گفته شده که تا آن زمان یک بخش ازطالبان به جریان انتخابات ملحق می شود وحزب اسلامی هم به صف انتخابات می پیوندد.اینها حدس وگمانهای تحلیل سیاسی است ونه موضوعات قطعی وفیصله شده.احزاب درمورد قوانین انتخابات وقانون تشکیل صلاحیت

کمیسیونها،به توافقات مهمی دست یافته اند ومسوده ای مشترکی را به پارلمان کشورپیشنهاد کرده است.

نظام مختلط درواقع سیستم مورد تایید همه احزاب بخصوص شورای همکاری وایتلافهای سیاسی است این شورا بیش ازبیست دوحزب سیاسی وراجسترشده را دربرمی گیرد.جامعه مدنی هم بااین شورا هماهنگ شده واصولی مشترکی را بنام ا صول سرینا،مورد تایید قرارداده

احزاب وگروهای سیاسی وباضافه گروهای مدنی بلحاظ نظر وتیوری به یک وحدت نظرجامع رسیده وهمه شان تاکید دارند که انتخابات با قانون ونظام مختلط برگزارشود.نظام اس.ان.تی.وی وپی آر را درامرانتخابات قبول ندارد.

اما نکته اساسی این است که شورا همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی درمورد کاندید،هنوزبحث جدی نکرده است.این احتمال وجود دارد که آنها درمورد معرفی کاندید دچارتشتت شود وبازهم ممکن است که شورا ی همکاری بعنوان یک مرجع درمعرفی کاندید

برای ریاست جمهوری به توافقاتی دست یابد.درنشست مزارنشان داده شد که احزاب وگروهای سیاسی می توانند روی معرفی کاندید برای ریاست جمهوری باهم گفتگو داشته باشند.ولی این مساله که احزاب وگروهای سیاسی درمورد کاندید چه می کنند وحزب اسلامی وبخشهای

ازطالبان درانتخابات شرکت می کنند ویانه وروی چه مسایلی درمورد معرفی کاندید،بحث می کنند ودرنهایت چه تصمیمی می گیرند اینها ازمسایلی است که زمان باید آن را تفسیرنماید.ولی

تابحال بصورت قطع نشان داده شده که دومرجع: تیم حاکم، واحزاب سیاسی،کاندید برای ریاست جمهوری معرفی خواهند کرد ودراین مساله هیچ شبهه باقی نماند.

مرجع سوم درکناردومرجع حکومتی واحزاب سیاسی،نیروهای بی طرف ومنفرد هستند.شک نداشته باشیم که درآستانه 2014 افراد منفردومستقل هم خودرا بعنوان کاندید معرفی خواهند

کرداین افراد نه به حکومت وابسته اند ونه به احزاب سیاسی وشاید به یک نحوی به جامعه مدنی تعلق داشته باشند آنها درصورت که منع قانونی نداشته باشند می توانند خودرا بعنوان کاندید معرفی نمایند.درگفتگو با تلویزیون یک به این سه مساله اشاره داشتیم واما مرجع چهارم

که مجری برنامه به آن اشاره داشت را ،رد کردم وگفتم این مساله قابل قبول نیست که گفته شود منابع قدرت دردنیا،برای افغانستان کاندید ریاست جمهوری معرفی می کنند،بروکسیل ویا واشنگتن برای افغانستان،افرادی را بعنوان کاندید معرفی می کنند این مساله هیچ منطقی ندارد

آنها این کاررا نمی توانند ونمی کنند.مجری برای اصلاح طرح سئوال شان به انتخابات 1388 اشاره کرده که آقای جان کیری بحران انتخابات را حل کرد.این حرف درست است که وی بحران ناشی ازانتخابات رابرطرف کرد اما این کار معنی دیگری دارد که درحل منازعات سیاسی، پا درمیانی

صورت گرفت.

درمعرفی کاندید ما سه مرجع بشترنداریم که می توانند،نامزد معرف نمایند،تیم حاکم،گروهای سیاسی،وشخصیتهای منفرد ومستقل.نکته ای دیگری قابل بحث این بود که تابحال چه کسانی

احتمالا ازسه مرجع می توانند ،نامزدهای احتمالی باشند.نامهای که گرفته شده واین نامها به یک نحوی به هریک ازاین سه مرجع مرتبط می شود ولی هرگزبصورت قاطع کسی گفته نمی تواند که بگوید کاندید حکومت کیست،احزاب وگروهای سیاسی روی چه کسانی توافق کرده اند

ویا می کنند وچهره های منفرد که بخواهند خود را کاندید نمایند اینها هستند.مدعیان ازسه مرجع، نامهای شان گرفته شده. عطا محمد نورگفته است اگرچنین شود وآگرچنان شود واگرکسی ضعیفی به میان بیاید درآن صورت خودرا نامزد می کند اما اینکه مورد حمایت چه

مرجعی قرارمی گیرد هنوزمعلوم نیست وی یک نشست مشترک با رهبران جبهه ملی داشت به دنبال آن به کابل آمد وبا رییس جمهورصحبت داشت زیرا رییس جمهور،درنشست کابینه خواسته بود که مقامات حکومتی که نامزد می شوند باید ازمقام حکومتی خود کناربروند.ازجلالی وخلیلزاد

بصورت های نام گرفته شده است که درحوزه همان منفردین خواهند بود. من خلیلزاد را دیدم ایشان شبیه عطا محمد، حرف می زد که اگراجماع ملی صورت بگیرد وسران اقوام ازوی بخواهند چرا نه ،گرچه شوق چوکی را ندارد.

 درمورد برادران ویا برادررییس جمهورکرزی نیزشایعاتی مطرح شده که اگرنهایی شود طبعا کاندید حکومتی خواهد بود وتیم حاکم مرجع معرفی ایشان می باشد.گروهای سیاسی هم گفتگوهای شفافی تا بحال دراین خصوص نداشته اند ولی هرچه زمان بسوی انتخابات نزدیک ترشود به

همان پیمانه نامزدان ریاست جمهوری متعلق به سه مرجع تیم حاکم،گروهای سیاسی،وگروهای منفرد ویا جامعه مدنی،روشن ترخواهد شد اما اینکه شانس پیروزی با کدام یک ازاین سه مرجع درانتخابات سال 2014 باشد این مساله را می توان درگفتگوهای بعدی روشن کرد درحال

حاضراگرازاحزاب سیاسی پرسیده شود آنها می گویند اگرانتخابات شفاف،عادلانه،ومنصفانه برگزارشود ونظارت ازانتخابات صورت بگیرد،دراین صورت برنده انتخابات نامزد آنها می باشد.تیم حاکم، استدلال روشنی نکرده اما ازگفته های رییس جمهورمعلوم می شود که وی کارهایش

ناتمام مانده بنابراین برای تکمیل شدن برنامه هایش کسی را می خواهد به پیروزی برساند که کارهای ناتمام رییس جمهوررا به اتمام برساند.چهره های منفرد هم به این دومساله تاکید خواهند کرد که حکومت بد عمل کرده دیگرمحبوبیتی ندارد احزاب هم پایگاه مردمی ندارند،بنابراین

اگرانتخابات شفاف برگزارشود،آنها برنده انتخابات می باشند.این بحث را  دریک مناسبت دیگربصورت مفصل مورد بحث قرارمی دهیم.نامزدان ریاست جمهور،سه مرجع معرفی دارند که به این صورت به آنها پرداخته شد،مرجع حکومتی وتیم حاکم،مرجع گروهای سیاسی وچهره های

منفرد درانتخابات سال2014 کاندید معرفی می کنند اما کیها هستند وشانس پیروزی با کی خواهد بود،این یک امرمتاخروقابل بحث درآینده می باشد.