ازگفتگوها چه خبر؟

ازگفتگوها چه خبر؟

آقای جان کری وزیرخارجه آمریکا بارنخست است که پس ازانتخاب شان بعنوان وزیرخارجه آن کشور،وارد افغانستان می شود.البته ایشان، بارها به افغانستان آمده است ودریک مرحله،نقش میان جگری بزرگی را درحل مناقاشات،ریاست جمهوری سال 1388را بازی کرد.دراین سفرآقای کری همراه اوباما به خاورمیانه رفته بود.آقای اوباما،به آمریکا برمی گردد وآقای کری وارد عراق وسپس عازم افغانستان می شود.عراق وافغانستان،دوکشورکه شباهتهای درمقابله با تروریزم را دارد.تروریستها درهردوکشور،جدی وفعال هستند وهرروزآدم می کشند.

گفتگوهای جان کری با رییس جمهورافغانستان، یک موردش همین مساله " تبانی" آمریکا وبا طالبان باید باشد.امریکه به نظرمی رسید که ازسوی جان کری بصورت جدی،عنوان شده باشد. رییس جمهور،درکنفرانس مطبوعاتی به این مساله اشاره داشت که اصلا چنین چیزی را نگفته است.این کاررسانه ها است که چنین نسبتی را به وی داده اند.رییس جمهورکرزی تبانی آمریکا وطالبان،که درگفته های پیشینش به آن اشاره داشت،دیروزآنرا،قبول نکرد وگفت: که این رسانه هابوده که به چنین مساله ای دامن زده اند.مضمون سخنان رییس جمهوردراین خصوص نشان می دهد که موضوع " تبانی آمریکا وطالبان" ازسوی جان کری با صراحت وشاید هم بالحن غیرمتعارف،بیان شده باشد.

 این مساله می تواند، دودلیل داشته باشد. یکی اینکه پس ازانتشارسخنان رییس جمهوردرهشتم مارچ،یا دمان نرفته است که مقامات آمریکا وناتونسبت به این مساله موضع گیریهای تندی داشتند.آنها گفتند که این مساله چگونه باورکردنی است که ما این همه تلفات وخسارات درافغانستان را درجنگ با تروریزم،متحمل شده باشیم وبازهم رییس جمهورافغانستان مارا،متهم به جانب داری وتبانی با طالبان کرده باشد.آنها گفتند که این سخنان رییس جمهور،بی انصافی درمورد نیروهای خارجی وآمریکا درافغانستان می باشد.دلیل دوم هم می تواند این باشد که رییس جمهوربصورت،بی سابقه ای به این مساله پرداخت وباصراحت اعلام کرد که چنین چیزی را نگفته است واین مساله را بگردن خبرگزاریها، انداخت که این گونه مسایل را راه انداخته است.رییس جمهورتاکید داشت به مناسبات دوستانه وبلند مدت افغانستان وآمریکا.

تحلیل گران ازاین عقب نشینی وازآن موضع گریهای مقامات آمریکا درمورد اظهارات هشتم مارچ ،این نتیجه را گرفته اند که آقای جان کری "مساله تبانی" راباید خیلی جدی با رییس جمهورکرزی درمیان گذاشته باشد که این چه حرفهای است که ما ازکابل می شنویم.ازاین مساله که بگذریم وآن را نشانه ای ازترمیم درمناسبات ومناقشات دوکشور،دانسته باشیم،نکته دیگری که درمذاکرات روی آن تاکید شده باشد،مساله انتخابات است.بعبارت بهتر،درگفتگوهای رییس جمهورکرزی وجان کری،سه مساله اساسی باید، بحث شده باشد،یکی امورامنیتی،دیگری مساله انتخابات 2014 ومساله سوم،تعهدات آمریکا پس ازسال 2014.این مساله درمذاکرات با توجه به مندرجات کنفرانس خبری باید مطرح شده باشد.درمورد امورامنیتی ظاهرا،چالشهای آنچنانی بین طرفین، باید نباشد یعنی اینکه با انتقال زندانیان واداره زندان پروان،به حکومت افغانستان،وخارج شدن بخش نیروهای ویژه، ازولسوالی نرخ وتاکید به اینکه درسایرمناطق ولایت میدان وردک،نیروها،مطابق باجدول زمانی ،پروسه انتقال، خارج می شود،نشان ازتوافقات دوطرف را باید داشته باشد.

 خوب، این معامله وتوافق پایه پای طرفین بوده که به این صورت،ریخته شده است.رییس جمهورکرزی براساس شکایات واینکه برای اولین بارگروهی  درحضورایشان، شعارمرگ برآمریکا،سرمی دهند به این مساله تاکید کرد واخطارداد که نیروهای آمریکایی درخلال دوهفته باید،ازمیدان ورد ک خارج شود. ضرب الاجل پیش ازسال جدید شمسی به پایان رسید وطرفین درآستانه نوروز به این نتیجه دست یافتند که نیروهای آمریکایی ازمنطقه نرخ میدان خارج شوند ودرموارد دیگر،طبق برنامه امورانتقال را عملی نمایند.درمورد زندان بگرام هم طرفین به یک نحوی، موضوعات شان را حل کردند.اداره امورزندان به افغانستان،واگذارشد امریکه رییس جمهور،بیش ازیک سال است که بمثابه،حاکمیت ملی،استقلال افغانستان واحترام متقابل روی آن،هزینه ای حیثیتی کرد واین مساله به این صورت باید حل شده باشد که ششصد زندانی خطرناک بهرصورت باید درزندان باقی بمانند وافغانستان این تعهد را سپرده که درمورد این دسته اززندانیان که تعداد شان،اتباع خارجی می باشند وخطرات بزرگ امنیتی برای آمریکا ونیروهای خارجی دارند،باید هم چنان درزندان،نگهداری شود.

اما درمورد سه هزارچند صد زندانی دیگرکه دربین شان تعداد دوصد کودک نیز،شامل بوده اند را،دراختیارافغانستان بگذارند.رییس جمهوراعلام داشته که زندانیان بی گناه بگرام را بزودی آزاد خواهد کرد گفته شده که تاحالا هم بیش ازهزارنفرشان،اززندان بگرام تحویل گرفته شده وآزاد شده اند.دردیگرمسایل مرتبط به امورامنیت چیزی چالش برانگیزی درمذاکرات نباید وجود داشته باشد.

مساله دوم که فوق العاده مهم دانسته شده،مساله انتخابات سال 2014 است این مساله درمذاکرات دیروزمطرح شد.رییس جمهوربه این نکته تاکید کرد که انتخابات درسال 2014 ودرموقع وزمانش برگزارمی شود وانتخابات شفاف ومنصفانه است.این روایت رسمی وحکومتی درمورد انتخابات را،همه شنیده اند وخود آمریکاییها بارها دراین مورد با رییس جمهورکرزی باید بحث کرده باشد.دونکته اساسی دراین قرائت می تواند وجود داشته باشد،یکی اینکه آیا نظرآقای کری درمورد انتخابات شفاف وعادلان ومنصفانه ای که روی آن تاکید کرده با انتخابات که حکومت با همان مواصفات درمیان گذاشته، یکی است ویانه ؟ این سوال بزرگی است که باید تفسیرشود.گفته های جان کری درگذشته درمورد انتخابات این را نشان می داد که ایشان قرائتش درمورد انتخابات باید بسیارمتفاوت ازبرداشت حکومت افغانستان باشد زیرا آقای جان کری، سه دوماه پیش ازاین درمورد انتخابات افغانستان حرف زد وگفت: انتخابات باید شفاف عادلانه ومنصفانه باید برگزارشود ودیگرتجربه سال 1388 که با زحمت آن راحل کردیم،تکرارنمی شود.

ناظران به این نظرهستند که مشکل است که رییس جمهورکرزی،همان انتخابات که خودش درمورد قوانین ومیکانیزمهای،توجه وپافشاری دارد،درست همان خواسته ودیدگاهای شان،را بتواند به آمریکا وآقای کری دراین سفرقبولانده باشد.تا حالا شک وجود نداشته که تفاوت درقرائت وروایت ازمساله انتخابات وجودداشته است.اینکه گفته باشیم آمریکا عین همان انتخابات را درافغانستان مورد تاکید قرارمی دهدکه حکومت دردوعرصه تیوریک وقوانین وعرصه،میکانیزمهای عملیاتی،روی آن تاکید دارد.تفاوت نظرها وتعبیرهای گونا گون بین افغانستان وآمریکا، باید وجود داشته باشد.این کلیت که انتخابات،با این مواصفات برگزارشود،مشکل دیدگاه ها را، حل نمی تواند.همه گفته اند که انتخابات 2014 باید: شفاف،عادلانه، منصفانه برگزاشود این" سخن عام" است.مخالفان سیاسی حکومت عین همان تعریف وتاکیدی را درمورد  انتخابات دارند که حکومت همان تعریف را ارایه کرده.

مشکل اساسی دراین است که هرکس ازشفافیت،منصفانه وعادلانه،همان برداشت خودرا دارد،حکومت برگزاری انتخابات را با سیستم اس.ان.تی.وی ورای واحد غیرقابل انتقال،عادلانه می داند درحالیکه احزاب وگروهای مدنی ،این سیستم را درانتخابات" ظالمانه" وغیرمنصفانه اعلام داشته اند.درمورد میکانیزمهای اجرایی وعملیاتی هم،تفاوتهای زیادی دیده می شود نظارت برانتخابات،خود کمیسیونها،کارتهای رای دهی وده ها، مشکل وچالش پیش رو را چه گونه باید برطرف کرد.آقای کری درمورد انتخابات باید صدای همه مردم را شنیده باشد ویا اینکه بخوبی باید آگاه باشد که درانتخابات2014 حکومت با مخالفان خود،دیدگاه های متفاوت ومتضارب را مطرح کرده اند.

مساله سوم که درمذاکرات مورد توجه طرفین بود وآقای کری به آن اشاره داشت  این بود که آمریکا درکنارمردم افغانستان پس ازسال2014 قراردارد ایشان به این موضوع اشاره کرد که دیگر،اشتباهات گذشته که افغانستان را بحال خودش رهاکرد را،تکرارنمی کند.تعهدات پس ازسال2014 موضوع مهمی است که هردومقام روی آن تاکید داشت به همین علت بوده که آقای کری گله کرده باشد که ما می خواهیم با افغانستان روابط بلند مدت را تعریف نماییم ولی ازکابل حرفهای می شنویم که مارا متهم به تبانی کرده است.بهرتقدیردرکناراین مسایل که درمذاکرات طرفین باید مطرح شده باشد،مساله گفتگو با طالبان هم می تواند یکی ازنکات بحث درمذاکرات طرفین بوده باشد.

 گرچه درکنفرانس خبری ظاهرا اشاره شفافی به این مساله نشد،تمامی صحبت روی همان موضوع امنیتی،انتخابات وتعهدات پس ازسال 2014،تمرکزیافته بود ولی مساله مذاکره با طالبان موضوع نیست که ازآن درمورد صلح وثبات افغانستان،چیزی گفته نشود،پیش ازسفرآقای جان کری به افغانستان،شایعاتی داشتیم که رییس جمهورکرزی به کشورقطرمی رود ومساله مذاکره باطالبان ودفترنمایندگی برای طالبان درآنجا مطرح می شود.دراین مورد هم می تواند،بحثهای زیادی را مطرح کرد.رییس جمهوردرمساله تبانی به این نکته اشاره داشت که آمریکا باطالبان درکشورهای خلیج ،گفتگودارد ودرپایتخت کشورهای اروپایی باهم، قهوه می خورند ومذاکره می کنند.عملیات انتحاری، زورطالبان نیست بلکه به سود آمریکا درافغانستان تمام می شود.

دراین میان پاکستان هم ازپهلوی چپ خود خسته وگفته است که رییس جمهورکرزی خود مانع صلح وثبات درافغانستان شده است این موضوع را امروزروزنامه های کشوربه نقل ازیک مقام پاکستانی،منتشرکرده بود.اینها نشان می دهد که درمذاکرات رییس جمهورکرزی باید این موضوعات،مطرح شده باشد.کنفرانس خبری نشان می داد که همه این مسایل درمذاکرات دومقام،مورد گفتگو قرارداشته است.