خط دیورند را هرگزقبول نداریم
خط دیورند را هرگزقبول نداریم
رییس جمهورکرزی دوهفته پیش ازاین دربروکسیل رفت.درکنارنشست مهم وزرا ناتو دربروکسیل، رییس جمهوردریک نشست سه جانبه افغانستان پاکستان وآمریکا شرکت کرد.این نشست یکی ازتلخ ترین خاطرات رییس جمهورکرزی باید شمرده شود.پیش ازحضورایشان دربروکسیل سخنگویان رییس جمهورمی گفتند: این بار جلالت ماب رییس جمهورکرزی،جدی ترین صحبت وهمه حرفهارا درمذاکرات سه جانبه مطرح خواهدکرد.مذکرات بروکسیل کرزی ،کیری وکیانی،درواقع بدترین گفتگوها باید باشد.خانم لیلا روزبه دریک نوشته خود،مذاکرات سه" ک" را ناموفق ارزیابی کرده وگفته است درگفتگوهای سه " کاف" هیچ پیشرفتی صورت نگرفته است.
رییس جمهوربه افغانستان برمی گردد، نقل قولهای که ازایشان صورت گرفته،بوضوح نارضایتی ازنشست سه جانبه بروکسیل را نشان داده است.ازیکی ازسخنگویان پرسیده می شود که چرا رییس جمهورجمهورکنفرانس خبری پس ازبازگشت بروکسیل نداشت،وی درپاسخ می گوید: نشست بروکسیل دست آوردی نداشت وبه همین دلیل،رییس جمهور کنفرانس خبری دایرنکرد.رییس دفترآقای خرم می گوید: دلایلی تشنج درمرز به این دلیل است که تاسیسات نظامی که ناتودرمرزداشته آنها این تاسیسات را تخیله ودراختیارپاکستان قرارداده اند وپیش ازآن هم گفته شده بود که در"گوشته" ناحیه دورافتاده ولایت ننگرهار،پاکستانیها سی کیلومتربه خاک افغانستان،پیش روی ودروازه های را تاسیس کرده است.آقای توریالی معاون پیشین وزارت دفاع این اعتقاد را ندارد وی گفته: درشعاع چهارکیلومتری درداخل پاکستان،پوسته های پاکستانی تاسیس شده.
امریکه افغانستان با این مساله براساس پروتکل که دوکشوردارد،مخالف بود اما پاکستانیها براساس نقشه ازخطوط مرزی که دردست دارد ا ین پایگاها در"گوشته" دایرکرد.این مساله سبب درگیری مرزی بین طرفین می شود که آقای امرالله صالح آن را بزرگترین دست آورد چهل ساله درتاریخ افغانستان دانسته است.بهرصورت این مساله یکی ازحاد ترین مناقشات مرزی بین دوکشورشده است.امروزرییس جمهور، کنفرانس خبری داشت همه انتظارداشت که بیش ترین صحبتهای ایشان حول همین مناقشات ارضی ومرزی باید باشد ولی دیده شد که رییس جمهوراین قضیه را خیلی پررنگ نکرد وتنها به این مساله تا کید داشت که افغانستان خط دیورند را برسمیت نمی شناسد.این موضع انکارناپذیرسیاست مداران وزمداران افغانستان ازسال 1953 ببعد بوده است.
استراتژی مرحوم داوو خان برهمین قاعده استوار بود که خط دیورند را برسمیت نمی شناسد خط مرزی افغانستان تا نزدیکهای اسلام آباد است.این مساله درزمان صدارت داوود خان دراوج خود رسید وروابط افغانستان وپاکستان، بکلی بهم خورد مرزها بسته شد ونقل انتقال کالای تجارتی متوقف گردید.این وضع برای شاه غیرقابل تحمل شد .پاد شاه ، داوود خان را درسال1963 ازصدارت عزل کرد.با عزل داوود خان سیاستها ی معتدل تری درمورد پاکستان درپیش گرفته شد.ولی بازهم همان تنشها وسوء تفاهمات جریان داشت.رییس جمهورکرزی درنشست خبری خود به همین استراتژی تاکید داشت وگفت: برما فشاروارد می کند که ما خط دیورند را برسمیت بشناسیم. رییس جمهورگفت: مازیرباراین مساله نمی رویم وخط دیورند را برسمیت نمی شناسیم.رییس جمهورتاکید داشت که این خط اززمان سلط بریتانیا برما تحمیل شده است خط مرزی ما دیورند نیست، این خط اززما امیرعبد الرحمان خان برما تحمیل گردید.
ایشان مساله دیورند را، ارجاع می دهد به مردم افغانستان وتاکید دارد که مردم افغانستان این خط را قبول ندارد وبه رسمیت نمی شناسد.ایشان درمورد مناقاشات مرزی، همان حرف آقای خرم را که تاسیسات را خارجیها دراختیارپاکستان قرارداده است را به یک صورتی مورد تایید قرارداد.رییس جمهوردوروزپیش هم گفت: که هرگزاجازه نمی دهد که ازخاک پاکستان تعرضی به افغانستان صورت بگیرد وتاکید داشت که درمرز ازآنسوی دیورند تجاوزات صورت گرفته است.آن سوی دیورند را بارها مقامات کشورما، خاک پاکستان تعریف کرده است.درمورد حضورشبکه های تروریستی هم این ادبیات بکاررفته است که تروریستها درآن سوی دیورند درخاک پاکستان،مکانهای امنی دارد.این گونه ادبیات برسمیت شناختن آن سوی دیورند را بنام پاکستان وخاک پاکستان مورد تایید قرارمی دهد اگرموضع این است که امروزبیان شد پس نباید ازچنین ادبیاتی کارگرفته شود.
امروزهم ،همین کلمات آن سوی دیورند ازخاک پاکستان تجاوزا ت مرزی صورت گرفته است ویا انیکه تروریستها درآنسوی دیورند خاک پاکستان،مکانهای مصونی دراخیتاردارد.این نوع گفتمان چه را نشان می دهد یعنی اینکه ما آنسوی دیورند را بعنوان خاک پاکستان قبول کرده ایم ومی پذیریم که تروریستها درآنسوی مرزدرخاک پاکستان قرارگاهای امنی دارد.گذشته ازاین نوع گفتمان اعترافی،درعمل هم می بینیم که آنسوی دیورند دراختیارپاکستان قراردارد وآنها ازآن بعنوان سرزمین وجغرافیای خود،دفاع می کند.در26 نوامبر2011 دریک درگیری مرزی بین ناتو وپاکستان که منجربه کشته شدن بیست چهارسربازپاکستانی گردید، مگرآمریکا وناتومورد اعتراضات شدیدحکومت وقت پاکستان قرارنگرفت مرزها وتدارکات ناتو به مدت شش ماه بسته شد وپاکستا درمورد این درگیری مرزی درخط دیورند این همه حساسیت نشان داد.
درگیری ”سلاله" درهمان خطوط دیورند صورت گرفت وپاکستان نسبت به آن، اوج ونهایت حساسیت شان را نشان داد.درمناقشات جاری نزاع درخط دیورند روی داده است. منطق افغانستان دراین ماجرا این است که پاکستان ازخط دیورند عبورکرده. برخی ازگزارشات که فکرمی کنم چندان درست هم نباید باشد،وانمود کرده که پاکستان ازآنسوی دیورند درعمق سی کیلومتری خاک افغانستان،وارد شده وحریم افغانستان را نقض کرده است. مقامات پاکستان منطق دیگری دارد که اصلا تاسیس قرارگاه درخاک افغانستان صورت نگرفته است این قرارگاه درخاک پاکستان است.امریکه آقای توریالی نیزاذعان داشته که قرارگاه درچهارکیلومتری خط دیورند، تاسیس شده وی می گوید: یک توافقی بین افغانستان وپاکستان باید باشد که درشعاع چهارکیلکومتری خط دیورند، نباید تاسیسات نظامی ساخته شود ولی پاکستان به مفاد این توافقات عمل نکرده وتاسیسات را درشعارچهارکیلومتری دیورند احداث کرده است.
بهرصورت رییس جمهور امروزدرکنفرانس خبری خود، "احیا استرا تژی" گذشته مرحوم داوود خان را پرده برداری کرد.وگفت: زیرفشارنمی رود.درکناراین مسایل خبرنگاران ازموضوع کمک سازمان استخبارات آمریکا به ارگ ریاست جمهوری پرسشهای را داشتند. ایشان گفت: این کمکها مورد تایید است وخیلی مفید تمام شد ودرآینده هم ادامه می یابد.برخی گزارشها نشان می دهد بیش ازده سال است که این پولها به ارگ ریاست جمهوری سرازیرشده است ومقدارآن به میلونها دالرمی رسد گرچه امروزرییس جمهوربه مقدارکمکها اشاره نداشت ولی با صراحت ازآن نام گرفت ودرمورد کمکهای ایران هم گفت: که قریب دوسال یعنی اززمان امضا موافقت نامه استراتژیک با آمریکا، این کمک ها قطع شده است رییس جمهوربه موارد مصرف کمکها نیزاشاره داشت که ازآن پولها، معاش نیروهای ریاست جمهوری پرداخت شده وبه افراد ونه، گروها ،کمک صورت گرفته است درمواردی به مریض ها، ازاین پول داده شده وبه محصلین نیزکمک شده است .
ایشا دراین کنفرانس خبری دریافت کمک ازسازمان استخبارات انگلیس را رد کرد ولی همه باوردارند که این کارهم باید صورت گرفته باشد. زیرا دفتررییس جمهوراین نوع کمکها را گرفته وخود رییس جمهورآن را مفید می داند پس چه دلیل داردکه گزارش روزنامه ها درمورد کمکهای استخبارات انگلیس درست نباشد. امروز صاحب نظری می گفت: هنوز رییس جمهور همه حقایق را نگفته هروقت لازم شد خواهد گفت همین کمک سیا را که بیش ازده سال است جریان دارد هیچ کسی خبرنداشت این روزنامه نیویورک تایمز بود که گفت: ملیونها دالر استخبارات آمریکا به دفتررییس جمهورکرزی کمک کرده است واین کمکها دوام وبیش ازده سال است که جریان داشته است .
فردا اگرمنابع دیگری به افشا گری بپردازد آن وقت بازهم رییس جمهورآن را توضیح خواهد داد.این گونه کمکها که رییس جمهورآن را مفید دانسته است.یکی باید منتاقض با این گفته ها باشد که افغانستان،سرپای خود استاده، کشورمستقل است وخارجی نمی تواند روی سیاست افغانستان تاثیربگذارد.این پرسشی است که ازسوی محافل سیاسی صورت گرفته است.این پولها برای رضای خدا نبوده استخبارات ملیونها دالررا مفت دراختیار دفترریاست جمهوری نگذاشته حتما چشم داشتهای داشته است که آن چه بوده وچه کارکرده کسی نمی داند.منبع کمک وارسال کننده خلیط های پول، استخبارات گفته شده.نکته دوم این که این کمکها را، چرا غرب وآمریکا واستخبارات درچهارچوب قوانین ونهادهای حکومتی انجام نداده؟ وپوتکی درداخل خلیطه ها، ودراختیارارگ گذاشته شده است.
پاسخ دادن به این پرسشها باید سخت باشد.اما رییس جمهورامروزدراین مورد صحبت کرد وهرآنچه روی داده را تایید کرد.درکناراین دومساله مهم، خط دیورند وپول استخبارات،امروزرییس جمهوربا جان کیری وزیرخارجه آمریکا صحبت کرد ایمل فیضی می گوید: موضوع گفتگوهای تلفنی رییس جمهوربا وزیرخارجه آمریکا، مساله مناقشات مرزی افغانستان وپاکستان بود ودیگرمسایل مرتبط به سیاست خارجی افغانستان. آقای فیضی توضیح نمی دهد که چه مطالبی درمورد منازعات مرزی مطرح شده است ومقامات آمریکایی ازافغانستان چه خواسته درمقابل افغانستان به چه نکاتی اشاره داشته است.بازهم گزارشهای داریم که درارتباط با مرز،ازسوی نظامیان پاکستان موشکهای به کنراصابت کرده که حد اقل گفته شده دوزن دراین موشک پراکنیها،زخم برداشته است.
مساله مرزبا این چالشها وگرفتاریها،روبرو شده مقامات سه کشورافغانستان،پاکستان وآمریکا دراین مورد به رایزنیهای گسترده وپشت پرده دست زده اند. فضای رسانه ای دراسلام آباد وکابل،بسیارمتفاوت دیده شده درپاکستان درگیریهای مرزی،چنان جدی گرفته نشده است ومقامات پاکستان این رویدادرا عادی دانسته وازمقامات افغانستان خواستارخویشتن داری شده اما درافغانستان،مناقشات مرزی،تبدیل به جدی ترین بحثها گردید برخی آن را دست آورد بی نظیروتاریخی درچهل سال ازتاریخ افغانستان قلم داد کرده است.مقامات درافغانستان ازدرهم کوبیدن نیروهای پاکستانی ومنهدم کردن تاسیسات وکشته شدن بیش ازهفت نفرسربازپاکستانی خبرداده اند ازافغانستان نیزیک سربازبنام قاسم شهید وبا عزت واحترام بخاک سپرده شد .
مقامات دروزارت خارجه پاکستا اززخمی شدن دوسربازشان در،درگیری مرزی سخن گفته است.باتمام این مسایل رسانه های کشور،جنگ با پاکستان را راه حل نمی داند وتاکید به راه های دپلماتیک وکشاندن مساله به شورای امنیت ودیگرمراجع بین المللی را کرده است.رییس جمهورهم امروزتاکیدات برجنگ نداشت واتفاقا مساله مناقشات "گوشته" کم نوروکم رنگ جلوه داده شد.خوب این گونه ادبیات غیرجنگی وتاکید به حل دپلماسی کارخوب است وقطعا گفتگوهای امروزرییس جمهوربا مقامات آمریکا، هم باید فضای دپلماسی وگفتگو را تقویت نماید.
