بی طرفی ناتو؟

بی طرفی ناتو؟

سخنگوی ملکی ناتو آقای...دریک کنفرانس خبری،پیرامون تشنج مرزی موضع بی طرفی اتخاذ کرد وی باصراحت اعلام داشت که دراین گونه مسایل هرگزدخالت نمی کند.موضع ناتو دراین گونه موارد،بی طرفی وعدم دخالت دراین گونه مسایل است.وی درادامه گفتگو کمی جلوتررفت وراه حل برای مناقشات ارضی ومرزی افغانستان وپاکستان را این گونه شرح داد که این مساله باید درسازمان ملل ارجاع داده شود.سخنگوی ملکی ناتو به این نکته تاکید داشت که مساله مرزی افغانستان وپاکستان وخط دیورند باید به شورای امنیت احاله ودرآنجا بررسی شود.این موضع ناتو ازیک جهت متفاوت با نظرآمریکا وانگلیس ودیگراعضای ناتو باید باشد. زیرا می دانیم که آمریکا موضع خود را درقبال مساله مرزی اعلام داشته وگفته است که خط دیورند را بعنوان خط بین المللی برسمیت می شناسد.

انگلیس هم گرچه با صراحت چیزی دراین خصوص نگفته است اما به این مساله اشاره داشته است که خط مرزی افغانستان وپاکستان مشخص است ولی  ضرورتی ندارد که آنرا رسانه ای کرد سفیرانگلیستان با چنین موضعی سخن گفته است.موضع بی طرفی ناتوواینکه گفته است مساله دیورند باید به سازمان ملل برگردانده شود،با برخی نظرات درداخل افغانستان وفق وهماهنگی دارد.پس ازموضع گیری رییس جمهورکرزی، عده ای به موقف ایشان خرده گرفته وراه حل مساله را درچاچوب حقوقی بین افغانستان وپاکستان آنهم درشورا امنیت،بررسی کرده اند اعتراضات وانتقادات به سخنان رییس جمهورکرزی ازاین جهت حایز اهمیت دانسته شده است که مساله کاملا حقوقی را باریشه های بسیارممتد تاریخی آن،تبدیل به مساله سیاسی آنهم درآستانه انتخابات کرده است.طرح مساله درشرایط حاضراین شبهه را ایجاد کرده که نیت رییس جمهور،بسیج افکارعمومی ومساله انتخابات باید باشد.آنها گفته اند، مساله دیورند یک مساله کاملا حقوقی است وبه همین دلیل بخشی ازافکارجامعه ازاظهارات سخنگوناتو پشتیبانی کرده اند واین مساله را راه درست وغیرسیاسی درمناقشات ارضی ومرزی دوکشوردانسته است.

موضع سخنگوی ملکی ناتو بگونه بیان شده است که تطابق با پایتخت های سازمان ناتو ندارد.سخن درمراکزناتو غیرازآن چیزی است که ایشان دیروزدرموضع گیری خود بیان داشت.ناتو دراین مناقشات بی طرف است،این مساله باید به شورای امنیت ارجاع داده شود.آقای خرم رییس دفترمقام ریاست جمهوری سخنی متفاوت ازآنچه سخنگوی ناتوگفته است رابیان داشت.ایشان درماجرای " گوشته" ناتورا مسئول ایجاداین بحران دانسته است.آقای خرم گفته است که ناتوتاسیساتی درمرز داشت موقعیکه این تاسیسات را تخلیه کرد،بناهای آن را دراختیارسربازان پاکستانی قرارداده است.ناتو این حرف را رد کرده وگفته است که درگذشته ونه حالا چنین اقداماتی صورت گرفته است.اگرسخنان آقای خرم را معیارمناقشات قراردهیم دراین صورت سازمان ناتو هرگزنمی تواند دراین قضیه بی طرف باشد.ناتو خود مسبب این قضیه وماجرا شده است.

 به همین دلیل است که مساله مرزی افغانستان وپاکستان فوق العاده پیچیده شده است.حتی موضع بی طرفانه سخنگوی ناتو هم زیرسوال رفته است.آمریکا دراین مناقشات چیزی نگفته است ولی موضع آمریکا درمورد خط دیورند قبلا بیان شده است.افغانستان پیش ازوقوع درگیری،بارها پاکستان را متهم به مداخله وتجاوزات مرزی کرده است این مساله موقعی که ازجنرال دانفورد پرسیده می شود وی می گوید: ما نمی توانیم ادعاهای کابل را مورد تایید قراردهیم.کابل نسبت به موضع گیری آمریکا بدبین بوده است واظهارات آمریکا را درمورد خط دیورند ودیگرمسایل مرتبط به این مساله نمی تواند قبول داشته باشد.رییس جمهوردرمورد گفتگوبا طالبان، هم بارها گفته است که مامورین امریکا با نمایندگان طالبان درپایتخت کشورهای عربی اروپایی با هم گفتگو دارند با هم قهوه می خورند.یکی ازاشکالات درسیاست خارجی افغانستان ونحوه تنظیم روابط با متحدان غربی اش همین است که نتوانسته فضای همکاری واعتماد را تقویت نماید.

پاکستان دقیقا ازهمین فضا بی اعتمادی سوء استفاده کرده وغرب مخصوصا آمریکا را با خودهماهنگ ساخته است.درحال حاضرآمریکا موضع بی طرفی ندارد. آمریکا دراین گونه مسایل حساس،همواره جانب پاکستان را گرفته است.می بینیم دردومساله بسیارمهم وتاریخی آمریکا حد اقل سه اقدامی خطرناکی را درجهت پاکستان انجام داده است.اولین مساله برسمیت شناختن خط دیورند است ودومین مساله هم تخلیه ودراختیارقراردادن تاسیسات برای سربازان پاکستانی وسومین موضوع ،عدم حمایت جنرال دانفورد ازادعاهای افغانستان است.درکناراین مسایل بازهم می بینیم که آمریکاییها درمورد گفتگوی صلح هم بشتربا پاکستان ،مشوره هایش را انجام داده است.کمیسیون مشترک دوجانبه پاکستان وآمریکا درمورد گفتگو با طالبان چه معنی می تواند داشته باشد. جنگ درافغانستان جریان دارد مردم دراینجا دربدرمی شود درحالیکه مالک گفتگوها باید افغانستان باشد می بینیم که آمریکا وپاکستان بدون دخالت دادن افغانستان،کمیسیون مشترک صلح را بوجودمی آورد.دلایلی واضح تر ازاین وجودنداردکه آمریکا دراین ماجراها ،بشتربا اسلام آباد نگریسته تا کابل.

شکی وجود ندارد که آمریکا درمناقشات جاری ،تمایلات بشتری با پاکستان را ازخود نشان داده است.برخی این گونه بررسی کرده اند که رویدادهای جاری وموضع آمریکا دراین رابطه یک نوع تکرارتاریخی است که پیش آمده درتاریخ حد اقل دردومرحله زمان شاه محمود خان وزمان صدارت سردارد محمد داوود خان درسالهای1949 تا 1963 حد اقل دومرتبه هیئت افغانستان ا زسوی آمریکا،با عدم همکاری روبرو شد.دریک مورد شاه محمود خان صدراعظم افغانستان می خواست روابط بسیارصمیمانه ای را با آمریکا داشته باشد واردوی افغانستان را تاحدی باسازبرگهای آمریکا مجهزنماید ولی این آمریکا بود که با بی میلی برخورد کرد ویک بارهم سرداردمحمد نعیم هم با دردست داشتن لیستی ازسلاحهای موردنیازبا آمریکاییها وارد مذاکره شد ومی خواست آن تجیهزات را ازآمریکا خریداری نماید ولی گفته شده است که آمریکا دربرابرپیشنهاد افغانستان،برخورد مناسبی نداشته برخی ازمورخین بد بینانه نوشته اند که همان لیست سردارمحمد نعیم را مقامات آمریکا به پاکستان نشان می دهد.

یعنی اینکه نظرپاکستان را خواسته است که به پیشنهادات افغانستان درموردخرید اسلحه چه کند؟.بهرصورت هرگزبه تقاضای خرید سلاح،پاسخ مثبت داده نمی شود برخی گفته اند که سردارمحمد داوود یک بخش ازسیاست ها وموضع گیریهایش ازباب ناگزیری بوده است چرخش به شرق وگزینه مسکو بجای واشنگتن بااین گرفتاریها همراه شد.روایت تاریخی درحال حاضر به یک نحوی تکرارمی شود.آمریکادرسخترین شرایط ومناقاشا ،حامی افغانستان نیست.این سئوال بجای خود بدون جواب است که معنای موافقت نامه استراتژیک باآمریکا چه مفهومی می تواند داشته باشد؟.آمریکا درچهارمساله اساسی جانب پاکستان را گرفته است،خط دیورند،کمیسیون مشترک درمورد مصالحه ، عدم حمایت ازادعاهای افغانستان در"گوشته" وقراردادن تاسیسات نظامی مرزی شان را برا ی پاکستان ازجمله دلایلی انکارناپذیر عدم طرفی باید باشد.

بااین وضع اعلام بی طرفی سخنگوی ناتو،با توجه به تراکم دیگرمطالب، را نمی توان جدی گرفت.درسازمان ناتوموضع آمریکا مهم است.سایرکشورها،درمساله افغانستان ازآمریکا تبعیت می کنند.همان گونه که موضع گیریهای نظامی آمریکا درافغانستان مهم شناخته شده است،به همان پیمانه موضع گیریهای سیاسی آمریکا مهم است.این مساله بارها درپایتخت کشورهای اروپایی عضوناتو اعلام شده است که پس ازسال2014 می تواند درافغانستان بماند اما دوشرط اساسی را همزمان مطرح کرده است یکی اینکه آمریکا درافغانستان می ماند ویانه وحتی درمورد تعداد نیروهای شان ازآمریکا مشوره می خواهد نکته دومی که آنها مطرح کرده این است که همان گونه که مصونیت قضایی برای سربازان آمریکا درنظر گرفته شده است.همان مصونیت با همان شروط درمورد سربازان شان باید رعایت شود.این مساله ازخود دلیل دارد که عمده ترین آن همان برجسته گی آمریکا درافغانستان وهرجای دیگراست.تعهدات مالی آمریکا چندین برابر همه کشورهای عضوناتو درافغانستان است.بنابراین اعلام بی طرفی سخنگوی ناتو را نباید جدی گرفت ناتو درمناقشات مرزی بی طرف نیست دلیل آن این است که آمریکا بی طرف نمانده است.