صدمه به اعتبارآمریکا

صدمه به اعتبارآمریکا

یک مقام هندی درآستانه سفرجان کری به هند گفته است: که آمریکا درماجرای گشایش دفترطالبان درقطر،اعتبارش صدمه دیده است. این حرفی درستی است.دیروزصدای آمریکا دریک گفتگوی که با من داشت،همین پرسش مطرح شد آمریکا درحال حاضردرمحافل خبری،گروهای مدنی احزاب سیاسی ومردم عادی افغانستان متهم شده است که درایجاد نمایندگی طالبان درقطر،نقش اساسی داشته است.البته شکی وجودندارد که برنامه ایجاد نمایندگی برای طالبان،بصورت آنی واتفاقی ویک حرکت سماروقی نبود.دراین رویداد حد اقل سه کشورافغانستان،آمریکا وقطر،نقش اساسی داشته است.

افغانستان

حکومت افغانستان ازسال2007 ببعد درهمه موارد به این نکته تاکید داشته است که باید با طالبان گفتگوی های صلح آغازشود.رییس جمهورما، بارها به این نکته اشاره داشت که می خواهد با طالبان گفتگو داشته باشد.ایشان درسخنرانیهای خود به دنبال شماره تلفن مقامات طالبان بود وهمیشه به این موضوع اشاره داشت که آدرسی ازطالبان درپاکستان داشته باشد. وی  عاشق،صلح ومذاکره با طالبان بوده است.دریک مورد درزمان حکومت گیلانی درپاکستان ، رییس جمهورافغانستان ازمقامات پاکستان با اصراروصادقانه خواست که ما آمده ایم وواقعا می خواهیم با طالبان مذاکره نماییم ومقامات طالبان درکشورشما است وما آمده ایم که با آنها گفتگو نماییم.رییس جمهورازمقامات پاکستان بصورت جد، می خواهد که طالبان را حاضرنمایید ما می خواهیم با آنها صحبت نماییم.تاکیدات هیئت افغانستان ورییس جمهور،به مقامات پاکستان برمی خورد.خانم حنا ربانی کهروزیرخارجه وقت پس ازگفتگو با مقامات افغانستان،عکس العمل تندی نشان می دهد این بانو جوان وزیرخارجه پاکستان که مهارت خاصی درخلق کلمات کنایه دارد.درکنفرانس خبری دراسلام آباد اعلام می کند که مقامات  افغانستان آمده وازما خواسته اند که ما طالبان را برای شان حاضرنماییم وی گفت: من ازهمین جا اعلام می کنم که ما ملاعمرنداریم که برای مذاکره وبرمیزمذاکره حاضرشان نماییم.اظهارات خانم کهر،واکنشی بود درمورد درخواستهای مکرر افغانستان درمورد گفتگو ومذاکره باطالبان.

 اینکه افغانستان این همه تاکید داشت که باطالبان درپاکستان گفتگو داشته باشد این دلیل منطقی دارد زیرا رهبران عمده طالبان وگروهای جنگی وخطرآفرین طالبان،تماما درخاک پاکستان هستند خوب این طبیعی است که افغانستان برای گفتگوباید ازمقامات پاکستان بخواهد که طالبان را برای مذاکره حاضرنماید.درموارد دیگرهم  موضع افغانستان همواره ایجاد رابطه باطالبان بوده است.حکومت افغانستان درسال2011 شورای عالی صلح را تاسیس کرد وتمامی هدف افغانستان ازاین تشکیلات پرهزینه این بود که ایجاد رابطه باطالبان داشته باشد وبا آنها مذاکره نماید .افغانستان طالبان را بعنوان یک گروه سیاسی نظامی قبول کرده ودرمواردی آنها را برادرخود گفته است ومی خواست طرف مذاکره با این گروه باشد ولی این طالبان بود که نمی خواست طرف گفتگوی حکومت افغانستان وشورای عالی صلح باشد.اینکه رییس جمهورآمریکا آقای اوبا ما درارتباط با گشایش دفترطالبان گفت: افغانستان،خود طالبان را بعنوان یک گروه قبول دارد،حرف درستی است حکومت افغانستان،همیشه تاکید داشته که می خواهد با طالبان گفتگو نماید.افغانستان عشق زیادی برای ایجاد ارتباط با طالبان ومذاکره با این گروه نشان داد درمواردی این عشق،چشم شورای عالی صلح را، کورکرد ونمایندگان طالب را ندید وآنها آمدند شبیخون زدند وقربانی مورد نظرشان را گرفتند.

درمورد دفترقطرهم افغانستان درنهایت این مساله را قبول کرد که طالبان درقطرمی تواند دفتر،داشته باشد پیش ازآن افغانستان تاکید داشت که نمایندگی برای طالبان درریاض وانقره تاسیس شود واین پیشنهاد را کرده بود ومی خواست نمایندگی بنام طالبان درپایتختهای ترکیه وعربستان بازشود ولی درنهایت امرحکومت افغانستان موافقت خود را با ایجاد نمایند گی درقطراعلام داشت ورییس جمهور دوباربه دوحه سفرداشت وموافقت خود را با اصل نمایندگی ابرازداشت مقاما آمریکا ازافغانستان تشکری نمود که با تاسیس دفترنمایندگی برای طالبان درقطرموافق است واین نمایندگی در دوحه گشوده شود.دفترتسهیل کننده وادرسی برای مذاکرات صلح.دفترکه درقطرافتتاح گردید چنین پیش زمینه های درجانب حکومت  افغانستان  را داشته است.

آمریکا

آمریکا درمورد نمایند گی طالبان درقطر،نظرموافق داشت وخیلی اصرارداشت که طالبان درقطرباید نمایند گی داشته باشد ازابتداء سال2011 دربرلین اولین باری بود که ماموران آمریکا با تیم طیب آقا،وارد گفتگوهای صلح شد فکرمی کنم این مذاکرات حداقل سه باربصورت علنی انجام شد دراین مذاکرات،ماموران آمریکایی ناظران آلمانی وقطری حضورداشتند واین موافقت آمریکا بود که محل مذاکرات ازاروپا به خاورمیانه وآنهم درقطر،منتقل شود.آمریکاییها به کشورقطرالزام آوردند که مذاکرات ونمایندگی طالبان درقطر،ایجاد شود.قطربه دلیل آن وابستگیها وارتباطا ت بسیارگسترده با آمریکا،پذیرفت که نمایندگان طالبان وماموران آمریکایی مذاکرات شان درقطرآغازنمایند.طرفین چندین دورگفتگوهای شان را درقطرانجام دادند وشروط وخواسته های هردوطرف روی میزگذاشته شد طالبان درقدم اول فهرست رهبران زندانی شان به آمریکا ییها داد وخواستار آزادی آنها گردید ومامورین آمریکا هم ازطالبان یک مطالبه استراتژیک داشت وآن اینکه طالبان باید رسمان رابطه خود را با القاعده قطع نماید آقای جوب آیدین درآن زمان گفت: که طالبان الزاما دشمن آمریکا نیست.

مذاکرات طالبان تامارچ2012 درقطرادامه داشت ولی یکباره ازسوی طالبان مذاکرات به تعویق گذاشته شد.طالبان طی بیانیه اعلام داشت که مذاکره با مامورین آمریکا همان وقت تلف  کردن  است. زیرا آنها به خواسته های طالبان توجه ندارند.گفتگوها ازسوی طالبان متوقف گردید وبا گذشت چهارماه ازتوقف مذاکرات،طالبان ازتوقف مذاکرات شان با آمریکا پیشیمان گردید این مساله ازآنجا روشن شد که درچندین مورد مقامات طالبان درقطرگفتند که ما می خواهیم با آمریکا مذاکره نماییم وبا حکومت افغانستان گفتگو نداریم طرف مذاکرات ما آمریکا است.مقامات آمریکا ازاعلام آماده گی طالبان چندان استقبال نکرد وعلی  الظاهرهیچ خبری  از آماده گی مامورین آمریکا برای گفتگو دیده نشد.اما واضح بود که آمریکا بصورت جد درنظرداشت که روند گفتگو ها باطالبان دریک فضای رسمی تری آغازشود.برخی تحلیلگران درمنطقه درمورد سیاست آمریکا درمورد طالبان گفته اند که آمریکا درچند فاز برخورد شان را با طالبان تنظیم کرد.

فازاول این بود که آمریکا،طالبان را جزء مزدوج وجدا ناپذیرالقاعده تعریف کرد دراین فازتمامی همت آمریکا این شد که باید طالبان را مثل القاعده درهم کوبید وبا شیوه نظامی ماشین جنگی آنها رمنهدم کرد وطالبان ازطریق جنگ باید نابود شود.آمریکا خیلی زود دریافتن که دراین فازموفق نیست دلیل آن تخریب وسبوتاژ استخبارات وارتش پاکستان وفقدان همکاری افغانستان وتقویت طالبان ازسوی استخبارات منطقه بود.افغانستان دراین فازهمکاری دوستانه با ارتش آمریکا نداشت وتمامی عملیاتهای آنها را مورد نقد قرارمی داد وبا آن به مخالفت برخواست.پاکستان که خود جنگ نیابتی راه علیه نیروهای ناتو،راه انداخته بود.

فازدوم دربرخورد آمریکا را باید  این گونه تعریف کرد که اصولا آمریکا وغرب نگاه شان را نسبت به طالبان تغییرداد وبوضوح سیاست تفکیک طالبان ازالقاعده را دنبال کرد.دراین مرحله در رسانه های آمریکا طالبان بعنوان شورش گر و"این سرجنسی" تعریف می شود واین یک نوع توزیع معرفت تازه درمورد طالبان بود وآمریکا درفازدوم به  این توزیع معرفت دست زد.

فازسوم هم گفتگوی مستقیم آمریکا باطالبان است مساله مذاکره ازسوی آمریکا بسیارجدی آغازشد وسراسرسال 2011 را ماموران آمریکایی با نمایندگان طالبان با مذاکره گذران ودرنهایت دفتری را می خواست بنام امارت اسلامی ونمایندگی سیاسی طالبان وبا برافراشته شدن بیر طالبان ،درقطر،رسمیت ببخشد این خیلی بچه گانه است که گفته شود آمریکا وقطرازایجاد نمایندگی با این مواصفات بی خبربوده اند وطالبان کارخود سرانه انجام داده.پرچم شان را با حضورنماینده وزارت خارجه قطربرافراشته ولوحه امارت اسلامی را پرده برداری کرده ونمایند گی سیاسی برای طالبان ایجاد کرده است امری که آمریکا وقطرازآن غافل بوده وبیست چهارساعت بعد متوجه شدند که طالبان بیرق شان را بلند کرده ولوحه امارت را نصب کرده ونمایندگی سیاسی شان افتتاح شده است.آقای اوباما وجان کری درست پس ازبازشدن دفترامارت اسلامی طالبان درقطرآن را تایید کرد  ازآن بعنوان یک گام مثبت درجهت صلح نام گرفتند.

امان اینکه گشایش نمایندگی با واکنش بسیارتندی ازسوی افغانستان روبروشد درسطح منطقه ای وبین المللی هم ازایجاد نمایندگی با این مواصفات،استقبال نشد واین حرف مقام هندی درست است که آمریکا ضربه اعتباری سختی درمورد ایجاد نمایندگی طالبان درقطردیده است.این ضربه درحدی است که آقای جان کری سخن ازبسته شدن احتمالی دفتررا هم اظهارداشته است.

قطر

نقش قطردراین ماجرا نقش اصلی ومحوری نیست.قطرالبته که دوست طالبان است وهمه شش کشورحوزه عربی درخلیج فارس،متحدان ودوستان وحامیان این گروه بوده وخواهند بود.اما درمورد ایجاد نمایند گی،درقطر وادامه گفتگوهای صلح ،این کشورازسیاست های آمریکا طبیعیت کرده است این مساله درحدی روشن شده است که درحال حاضرطالبان نظردولت قطررا درمورد نمایندگی شان شرح می دهد وآقای سهیل شاهین گفته است که هرآنچه روی داد،تماما زیرنظردولت قطروبا اطلاع مقامات این کشوربوده است.طالبان جدای ازسیاست آنها درمورد دفترشان کاری نکرده است.حرف آقای شاهین درست است.امارت اسلامی،لوحه وبیرق با موافقت دولت قطر صورت گرفته است .در28 جوزا معاون وزارت خارجه قطر،رسما نمایندگی را به این صورت افتتاح کرد وازلوحه ای که بنام امارت اسلامی افغانستان حک شده بود،پرده برداری کرد وبیرق طالبان به همان صورت روی بام دفتروساختمان باشکوه که دراختیارطالبان گذاشته، برافراشته شده است.

حالا،طالبان نسبت به حکومت افغانستان ابرازعصبانیت تندی داشته وگفته است که جریان صلح به مخاطره شدید افتاده است.شاهین درمورد دولت قطر، تنها به این نکته اکتفا کرده که ایجاد نمایندگی شان دردوحه با اطلاع ونظرمقامات قطری انجام شده است.البته قطروآمریکا سعی خواهد کرد که نمایندگی طالبان بعنوان دفترسیاسی طالبان را حفظ نمایند این مساله را یک مقام قطری اعلام داشته که دفترطالبان درقطرحیثیت نمایندگی سیاسی طالبان را خواهد داشت ونه دفترامارت اسلامی طالبان.بهرصورت ازمجموع رویداد ها می توان این نتیجه را گرفت که آمریکا اعتباروصداقتش متزلزل شده است ومردم نسبت به موضع گیری آمریکا درمورد طالبان دچارشک وتردید شده است واین مساله را مردم افغانستان بیان کرده بود ودپلمات هندی درآستانه سفری جان کری در هند نیز اعلام داشت .دفترقطربه اعتبارآمریکا صدمه وارد کرده است.