تقسیمات کوپنی

تقسیمات کوپنی

دراین نوشته چالشهای وزارت تحصیلات عالی دردوبخش مورد بررسی قرارگرفته است.اقدامات وزیرعبید الله درمدت تصدی وزارت،با دشواریهای زیادی روبروشده است.این اقدامات به وحدت ملی صدمه وارد کرده،حساسیتهای تباری رادامن زده،طرحهای وزارت برخلاف معیارهای بین المللی وهمخوانی با قانون اساسی وتعلیمات دینی ما ندارد.تا حال وزیرعبید الله عبید با دومساله اعتراضات دانشجویان وطرح سهمیه بندی برخورد منطقی ودرستی نداشته اشت است

چه گونه به اعتصاب غذای محصلان پایان داده شد

وزارت تحصیلات عالی،درجمع وزارتخانه ها،یکی ازمغرض ترین وزارت خانه شناخته شده است.این وزارت اهمیتی به خواسته های محصلانش قایل نیست.دریک مورد محصلان درواکنش به مدیریت دانشکده علوم اجتماعی ورفتاراستاد با محصل، اعتراضاتی شدید واعتصاب غذا را درپیش گرفتند.بیش ازهشتاد دو محصل دراعتراض با مدیریت دانشکده علوم اجتماعی ورفتار تحقیرآمیزاستاد با محصلان،درفضای بازدرکنارپارلمان، دست به اعتصاب غذا زدند.این اعتصاب به مدت هشت روزادامه یافت.گروهای زیادی ازمردم ونهادهای مدنی واجتماعی ازاعتصاب کننده ها،درجوارپارلمان دیدن کردند.اراده حاکم براعضای اعتصاب کننده بگونه ای بود که آنها مصمم بودند به کارشان بعنوان مبارزه مدنی ومسالمت آمیز،ادامه دهند.درجریان هشت روزاعتصاب غذا تعداد ازدانشجویان مریض وبه بیمارستان منتقل گردید.فشارهای زیادی به آنان وارد می شد که به اعتصاب غذایی شان پایان دهند.محصلان اعلام داشتند تازمان که به خواسته های شان توجه نشود،دست ازاعتصاب برنمی دارند.آنها حکومت ووزارت تحصلات عالی را به لحاظ اخلاقی شکست دادند.

دریک مطالعه نشان داده شد که اراده دانشجویان بگونه ای است که حاضراند ازبابت اعتصاب وگرسنگی جان دهند ولی حاضرنستند تا ازمطالبات شان دست بردارند.اعتصاب غذا،واکنشی بود دربرابر ظلم، تبعیض وبی عدالتی،مقامات وزارت، وزیرمجموعه ای مدیرتی آن.محصلان ، استاد شان را متهم کردند که با روحیه تباری درس ونمره می هد ورییس دانشکده با برخوردهای مدیرتی، سبب اهانت وتحقیردانشجویان می شود واین وضع برای محصلان قابل تحمل نبود.راهی که دانشجویان برای مطالبات صنفی خود مطرح کردند،اعتراض واعتصاب غذا بود.هشتاد دو محصل اقدام به اعتصاب غذا درکنارپارلمان نمودند.این اقدام مورد استقبال با شکوهی ازسوی مردم وگروهای مدنی ودانشجویان سایردانشگاها، روبروگردید.حکومت با درک اراده وتصمیم محصلان که هرگزدست ازاعتراضات مدنی واعتصاب برنمی دارند،اقدامی درپیش گرفت که پیامد آن سرشکستگی اخلاقی چیزی برای حکومت را نداشت.

درشامگاه روزنهم ازاعتصاب،سه مقام برجسته حکومتی وارد حوزه اعتصاب دانشجویان گردید.آقایان دکتراسپنتا مشاور امنیت ملی افغانستان همراه با شهرانی مشاورارشد درریاست جمهوری وآقای عبید الله عبید وزیرتحصیلات عالی، بااین پیام که به خواسته های صنفی دانشجویان،توجه صورت گرفته است وچهارمساله اصلی درمطالبان محصلان ازسوی حکومت پذیرفته شده است تغییردرمدیریت دانشکده برکناراستادی که متهم به اهانت وتحقیردانشجویان شده وبرکناری رییس دانشکده وتغییرات عمده درسیستم تعلیمات عالی واستفاده ازروشهای مدرن بجای یادداشتهای کهنه وچهل سال پیش، ازجمله مطالبات محصلان بود که سه مقام حکومتی گفتند که این خواسته ها ازسوی حکومت پذیرفته شده است.درکناراین خواسته ها، نحوه رابطه استاد ومحصل هم باید تغییرودرچارچو قانون،تعریف مشخصی داشته باشد.درحال حاضرمناسبات بین استاد ومحصل عادلانه نیست استاد محوری واختیارات بیش ازحد استادان سبب تضییع حقوق دانشجویان شده است.

محصلان بصورت مکرر به این نکته اشاره داشت که خصومت شخصی با آقای فیصل استاد دانشکده مطرح نیست وی سمبلی ازنظام تحصیلات عالی دردانشگاها است که هرگونه رویه ای که خواسته باشد می تواند انجام دهد استاد محوری واقتداربیش ازحد وتعریف ناشده استاد، باعث سوء استفاده های زیادی شده است.مواردی هم ذکرشده که سوء استفاده های اخلاقی درمناسبات دانشجو واستاد پیش آمده استاد بخاطراغراض که داشته دانشجوی مورد نظرش را مستاصل کرده ووی را بمنزله طعمه وشکارمورد سوء استفاده قرارداده است.این گونه رفتارها وشکایتها درنظام استاد محوری پهنتونهای افغانستان زیاد شنیده است.محصلین دراعتراضات مدنی خود به موارد اخلاقی اشاره نداشت ولی سوءمدیریریت می تواند شامل این نوع مسایل هم باشد.همه شاهد بودیم که خواسته های محصلان را سه مقام حکومتی درحضورده ها رسانه قبول کردند دانشجویان به دلیل اعتمادی که بگفته های مقامات حکومتی پیدا کردند، به حرف آنها گوش وبه اعتصاب غذای شان پایان دادند.

درست ازفردای آن شب وزیرتحصیلات عالی ودیگرمقامات دراین وزارت اعلام داشتند که رییس دانشکده علوم اجتماعی واستاد متهم به تعصب دراین دانشکده ازپستهای خود برکنارنشده وتنها جای شان تغییرکرده است.اما دوروزبعد خود آقای عبید الله عبید وزیرتحصیلات، اعلام داشت که هیچ یک ازوعده های که داده شده،عملی نشده وعملی نمی شود آقای عبید الله عبید به آقای شهرانی اهانت هم کرد وگفت: سخنان ایشان درجمع اعتصاب گران ازموضع احساسات وعواطف بیان شده است ونمی تواند منشاء تصمیم گیری باشد.وزیری که دراین حد بلحاظ اخلاقی تنزل داشته باشد وسخنان مقام دیگرحکومتی را ازباب احساسات وعواطف تعریف نماید وگواینکه نمی تواند اساس تصمیم گیری باشد .زیرا سخنان بیرون ازخرد وعقلانیت وتابع احساسات وعواطف بوده ونمی تواند منشاء قانون وتصمیم گیری شود.مساله ای که آقای عبید الله عبید درمورد اظهارات آقای شهرانی ابرازداشت با همین مضمون بود.

طرح سهمیه بندی وکوپنی داوطلبان کنکور

اعتراضات دروزارت تحصیلات عالی کماکان ادامه دارد ونظام آموزشی درخیلی ازکلاسها بهم خورده است.اعتراضات استادان ومحصلان نسبت به اداره این وزارت ادامه دارند.دراین گیردارحل ناشده، وزارت تحصیلات عالی ماجرای دیگری را خلق کرده است.این وزارت درجرمی که انجام داده، شرکا وقلم دادیهای دیگری را برای خود درنظرگرفته ودرصدد تدوین طرحی برآمده که علم را می خواهد سهمیه بندی نماید.اصل سخن دراین است که شرکت درکنکوردانش سهمیه بندی شود.ازهرولایت به تناسب جمعیت آن ولایت،دانشجویان درکنکورشرکت نمایند.همه فارغان صنف دوازده حق ندارند درامتحانات کنکورتحصیلات عالی شرکت نمایند ویا اگرولایاتی که فارغان کم ترازسهمیه شان داشته باشند،آنها هم باید بهرترتیب که شده دانشجو وارد دانشگاه نمایند چون سهمیه شان همین را ایجاب می کند وحد اقل نمرات سه سال اخیررا هم 65 درصد تعیین کرده است.این قانون را وزارت تحصیلات عالی نوشته ودووزارت دیگر را نیز شریک این جرم وقلم داد کرده است .

وزارت معارف ووزارت کارواموراجتماعی.وزارت تحصیلات عالی سه روزکنفرانس داشت ودرپایان کنفرانس درمورد آموزش های عالی وکنکور چنین تصمیمی گرفته اند.دراین طرح دانش سهمیه بندی شده برای هرولایت یک سهم خاصی ازآموزش را قایل شده است وبقیه ولواینکه استعداد باشند ولی حق ندارند وارد کنکوردانشگاه شوند.تقسیمات وسهمیه بندی دانش اولا درهیچ جای ازدنیا وجود ندارد این اقدام  ازاین جهت درنوع خود بی نظیروگیج کننده است چیزیکه درهیچ جای ازعالم نمونه ندارد ما چرا یک مثال غیرمتعارف وغیرمنطقی را درافغانستان تجربه نماییم وبیاییم علم را سهمیه بندی نماییم وبعد دراین کشوربه مسایل تباری دامن بزنیم.طرح کوپنی کردن کنکوربرخلاف رویه انسانی است ودرهیچ جای ازدنیا تجربه نشده است.نکته دوم درطرح تقسیمات کوپی علم،غیرقانونی بودن آن است.درقانون اساسی ماده های زیادی است که آموزش را، همگانی اعلام داشته وتا مقطع لسانس ادامه تحصیل رایگان ازوجایب ومکلفیتهای دولت دانسته شده.دولت افغانستان مکلف است که زمینه تحصیلات را برای دانشجویان ودانش آموزان فراهم نماید.ماده های 22 و 46 به این مساله صراحت دارد.

بنابراین کاروزرات تحصیلات وشرکا جرمی وی،برخلاف قانون اساسی کشورباید باشد.این مساله فوق العاده گیج کننده است که وزارت اقداماتش نمونه تجربه شده دردنیا نداشته باشد.زیرا کاروزارت برمی گردد به سهمیه بندی خود علم واین عمل ضد انسانی، اخلاقی وضد دینی است.درتعلیمات اسلامی طلب وآموزش علم فرض وواجب هرمسلمان دانسته شده است.حال وزارت تحصیلات طرحی را روی دست گرفته است که نه مثالی دردنیا دارد ونه هم با قانون اساسی سازگاری دارد واین طرح درواقع برخلاف آیین اسلام است.ازاین مسایل که بگذریم طرح وزارت،پیامد های ناگواری را بدنبال دارد.این طرح روشن نساخته که به چه دلیل این کارصورت گرفته است برداشتهای متفاوتی ازانگیزه طرح تحصیلات عالی درمیان گذاشته شده.این طرح مسایلی قومی را دامن زده وباعث بهم زدن وحدت ملی می گردد واین آسیب اندکی نیست که طرح ضد وحدت ملی ارایه شود وتمام نظم جامعه بهم ریخته شود.

وکلاء مجلس بصورت مبسوطی با عبید الله عبید صحبت کرده وتذکرات زیادی به وی داده اند.ولی معلوم نیست که وی بتواند دراین مورد تصمیم بگیرد.زیرا گفته شده وزارت تحصیلات توسط مدیران اداره می شود که آقای عبید نقش یک سمبل وامضا کننده را دارد وزیراصلی آقای بابری است.دراین صورت بازهم ازمسوولیت وزیرکاسته نمی شود.وی اگرچنین تقلیل یافته است واداره وزارت بدست دیگران است پس چرا به چنین امری تن داده وچرا ماجراهای پشت پرده وازمسلوب الاختیاربودنش به مردم چیزی نمی گوید.آقای عبید دراین حد تقلیل یافته باشد که برخلاف اعتقادات خود امضا می کند وبرخلاف باورهای خود سه ساعت با وکلا پارلمان درمورد طرحش مباحثه ضعیفی را را ه می اندازد وکیلی که همین دیروزبا آقای عبید وزیرتحصیلات عالی نشست داشته می گوید: آقای عبید به تمام معنا خلع منطق شده بود وهیچ چیزی دربرابراستدلال نمایندگان مجلس نداشت  پس ازسه ساعت گفتگوتنها بصورت ضعیفی اشاره داشته که باشد درمورد این طرح بازنگری ومطالعه بشتری صورت  می گیرد.

ده روزازطرح وزارت تحصیلات درمورد سهمیه بندی علم می گذرد.دراین مدت بشترین اعتراضات ومقالات دراین خصوص نوشته شد.من که بصورت مرتب اخبارمرتبط به تقسیمات وسهمیه بندی وزارت را دنبال می کردم یک مورد دفاع ازطرح را ندیدم ولی صد ها نوشته وتحلیل را دراین مورد دیدم.برخی گفته بود که علم را نمی شود روی افراد ویا ولایات سهمیه بندی وکوپنی ساخت.علم از"مقوله کیف" است.ایمان ،علم،تقوای ،اخلاق و..را نمی شود روی افراد ویا مناطق کوپنی کرد ومنطقی نیست که به آدمها گفته شود که شما ازعلم این قدرسهمیه دارید ویا سهم این منطقه  این مقدارعلم است ونه بشترازآن.تقسیماتی کوپنی درمورد " مقوله های کم" درست است.مثل شلغم،خربوزه،کچالو وگندوم و..این نوع مقوله ها را می توان تقسیمات کوپنی کرد.وزیرتحصیلات عبید الله ابن عبید،علم را که ازمقوله" کیف " است مثل خربوزه وکچالو وجووگندوم تقسیمات کوپنی وسهمیه بندی کرده است.سهم هرولایت ازکنکوردانش براساس نفوس آن ولایت داده می شود.وزیر عبید الله یکی ازوزراء نمونه دراداره رییس جمهورکرزی شناخته شده است.

این آدم درزمان اندکی که بمقام وزارت دست یافته نمی دانم چه مرضی را باخود دارد،بحران های بزرگی را دروزارت خود راه انداخته است.اخباری است که مجلس نمایندگان وی را به مجلس فرا می خواند ومی خواهد درمورد طرح سهمیه بندی ازوی پرسان نماید.مجلس نمایندگان درحال حاضرموضع واظهارات تندی نسبت به طرح وزیرعبید الله داشته دیروزجمعی ازوکلاء نشست بسیارطولانی باوی داشتند.اخبارکه ازمجلس وزیرعبید الله با نمایندگان مجلس بیرون داده شده حاکی ازشکست وی دربرابرنمایندگان مجلس بوده است.وی زیرسلطه وغلبه منطق چند نماینده چیزفهم پارلمان گیرمانده وقدرت دفاع ازطرح خود را نداشته است تنها چیزی که ازوی شنیده این است که گفته درمورد این طرح تجدید نظرمی شود.اما مشکل اگرخود وزیرعبید الله باشد خوب با این همه فشار، وی دست ازطرح سهمیه بندی کنکورعلم باید بردارد واصرار نداشته باشد که آموزشهای عالی را برای ولایات کشورسهمیه بندی نماید. ولی گفته شده وی زیرنفوذ مقاماتی قراردارد که درپشت صحنه سنگرگرفته اند وداکترعبید الله عبید، درحد ابزاردست آنها تنزل کرده است. دراین مورد ازشخصی بنام بابری زیاد نام گرفته شده.

 بابری معین وزارت تحصیلات عالی است ونقش بسیارمهمی دراین وزارت دارد وبرخی گزارشها نشان می دهد که تصمیم گیرنده اصلی دروزارت آقای بابری است وی درواقع مالک طرح تقسیمات کوپنی دانش دروزارت تحصیلات عالی می باشد وبازهم گفته شده لایه مخفی دیگری نیزدرحکومت هستند که حامی سهمیه بندی علم دردانشگاها هستند.دلایلی برای این طرح جزمسایلی تباری چیزی دیگری گفته نشده است.وزارت تحصیلات درزمان تصدی وزیرعبیدالله عبید درزمان اندکی با این چالشها روبروشده است.اعتصاب دانشجویان،وطرح سهمیه بندی کنکوردانش،ازعمده ترین گرفتاری این وزارت بوده است درکناراین مساله اعتراضات صنفی دیگری نیزوجود دارد مثل اعتراضات استادان ومحصلان درمورد مدیریت دانشگاه ها ودانشکده ها،سیستم آموزش های کهنه ، مبارزه با استاد سالاری وسوء استفاده ازدانشجویان، ازجمله موارد چالش برانگیزوتله های انفجاری وزارت تحصیلات عالی دانسته شده است.برنامه تقسیمات کوپنی ونداشتن تعهد وزیرپاکردن وعده ها،ازسوی داکترعبیدالله عبید به وحدت ملی صدمه زده وطرح سهمیه بندی علم ازطرف وی برخلاف قانون اساسی وتعلیمات دینی ومعیارهای بین المللی دانسته شده است.