انتخابات،قوانین ولویه جرگه

انتخابات،قوانین ولویه جرگه

دوروزپیش نمایندگی ملل متحد" یوناما" درکابل به مساله قوانین انتخابات،تاکید داشت وازپارلمان افغانستان مصرانه خواست که به دوقانون انتخابات وقانون تشکیل ووظایف کمیسیون مستقل انتخابات،رسیدگی وآن را تصویب نماید.خیلی جالب بود که مجلس درفردای آن روز،سه قانون مهم را درپارلمان به تصویب رساند.قانون ثبت احوال ونفوس کشور،عدم درج هویت قومی درتذکره افراد، وقانون انتخابات وپیش ازآن قانون تشکیل وظایف وصلاحیت های کمیسیونهای انتخاباتی ازجمله فیصله های مهمی پارلمان دریک روزبوده است.این مساله بسیارجالب است که دریک روز چنین کارسنگینی مجلس نمایندگان انجام داده وکمیسیون مشترک دواطاق "علیا سفلی" به توافقات دست یافته است.امروزقراراست متون قوانین تصویب شده پارلمان به مقام ریاست جمهوری برای توشیح ارسال شود.سرعت کارمجلس خوب ودلایلی آن چندان خوب نبوده است.مجلس نمایندگان این همه فرصت برای کار،روی قانون را داشت ومی توانیست بدقت وحوصله مندی قوانین را مطالعه وبررسی نماید که نکرده است.

نکته دوم که قابل تامل است که گفته شده مجلس نمایندگان چنان شتاب داشته که برخی ازماده های قانون اساسی را ناخوانده،تایید وامضا کرده اند.ناخوانده امضا کند وناخوانده تصویب نماید را درکشورداریم دیروزمجلس همین کار را کرده است.قوانین را تصویب وبرخی ازمواد آن را ناخوانده تایید کرده است.دریک مورد احزاب وگروهای مدنی بشدت اعتراض دارند که مجلس نمایندگان درقانون انتخابات،اصولا نظرات احزاب را نادیده گرفته  وقانون انتخابات براساس،نظام اس.ان.تی.وی،ساخته ومجلس آن را تایید کرده است.نظروپیشنهاد احزاب، نظام مختلط بود که دراین قانون درنظرگرفته نشده است.علیرغم همه مسایل وبا ملاحظه اینکه قانون انتخابات نواقص زیادی دارد ولی بازهم ازبی قانونی وبرگزاری انتخابات بدون قانون،بمراتب بهتردانسته شده است.حال باید دید که انتخابات پیش رو با چه مسایلی ومولفه های همراه می شود.

انتخابات با قوانین ویا فرمانهای تقینی

دردهه پس ازبن ازسال 2001 تا حال افغانستان چهارانتخابات را پشت سرگذراند،تمامی آن چهارانتخابات ریاست جمهوری وپارلمانی براساس فرمان تقنینی برگزارگردید.اختیارات وصلاحیتهای حکومت درانتخابات بدون قانون خیلی زیاد است زیرا براساس فرمان تقنینی، انتخابات انجام می شود وانتخابات قوانین تعریف شده ندارد.فرمان تقنینی که جای قانون را گرفته وفرمانهای تقنینی،نهادینه شده نیست.درانتخابات 93 نگرانی همه این بود که انتخابات بدون قانون برگزارشود.آقای معنوی درهفته گذشته اعلام کرد که ما کارها را براساس فرمان سازمان دهی وعملیاتی کرده ایم زیرا که قانون انتخابات زود بدست ما نرسیده است.قانون که به ارگ ریاست جمهوری فرستاده شده اگرچنانچه ازسوی رییس جمهورتوشیح نشود به استره محکمه ارجاع داده شود دراین صورت بدون شک کمیسیون مستقل انتخابات وجناب معنوی باقی مانده کارها را مطابق فرمان انجام می دهد وی دلیلی هم دارد که قانون بدست ما نرسیده وما مقصرنستیم.قانون تشکیل وظایف که کمی جلوتردرحرکت است، با سرنوشت ارجاع به استره محمکه وبازگشت به پارلمان گرفتارشد.

درحال حاضرنگرانی هرگزبرطرف نشده که قانون به آن صورت که پارلمان تصویب کرده،مورد تایید ریاست جمهوری قراربگیرد ورییس جمهورآن را توشیح نماید.این احتمال کماکان درجای خود باقی است که رییس جمهورآن را توشیح نکند وبه استره محکمه ارجاع دهد.نمایند گی ملل متحد درکابل با قاطعیت خواسته است که قوانین انتخابات باید تصویب شود.آقای یان کوبیش نماینده ملل متحد یک ماه پیش ازاین گفته بود که : انتخابات افغانستان بدیل ندارد. آقای یان کوبیش تاکید داشت که این مساله که انتخابات درافغانستان باید برگزارشود را خواست مردم افغانستان می داند وملل متحد به خواست مردم وقانون افغانستان احترام دارد وانتخابات باید درزمان وموقعش برگزارگردد آقای یان درجمع نمایندگان احزاب سیاسی وشورای همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی بما گفت: من به شورای امنیت خواست مردم افغانستان ودیدگاه های احزاب سیاسی را درمورد انتخابات 2014 منتقل خواهیم کرد.

 وی بارها تاکید داشته که انتخابات باید برگزارشود وبدیل دیگری برای انتخابات وجود ندارد. نمایندگی ملل متحد درراستای همین سیاست دو، روزپیش ازپارلمان افغانستان بصورت جدی خواست که قوانین انتخابات را پاس نماید وهدف این است که انتخابات باید مطابق قوانین برگزارشود.مجلس نمایندگان دیروزکارفوق العاده انجام داد ودریک روز پرمشغله سه قانون ازجمله قانون انتخابات را تصویب وبه ریاست جمهوری ارسال داشت. خوب همه این مسایل نشان می دهد که انتخابات باید براساس قانون برگزارشود اول اینکه انتخابات برگزارشود ودیگراینکه انتخابات برپایه قانون باشد. بنابراین فرمان تقنینی دردوربعدی انتخابات،نمی تواند جای قانون انتخابات را بگیرد.انتخابات براساس قوانین برگزارمی شود ونه فرمان تقنینی.

گزینه های دیگروبدیل برای انتخابات چه می تواند باشد

"شورای همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی" درآغازهفته نشستی خبری درهتل انترکانتیننتال داشت.22 حزب سیاسی درقالب شورای همکاری دراین کنفرانس بیانیه صادرکرد.شورای همکاری درنشست خبری شان به شدت نگران برگزاری انتخابات بود.موضوع کنفرانس مساله " لویه جرگه" قرارداشت.آقای ایمل فیضی دریک گفتگوی اعلام داشت که" لویه جرگه" برگزارمی شود ولی موضوع قابل بحث دراین مجلس،موافقت نامه امنیتی با آمریکا است ونه چیزی دیگر.آقای فیضی تاکید داشت که می خواهیم این سند دریک روشنایی ومشوره با مردم  افغانستان،به امضا برسد. اما شورای همکاری احزاب نگران این موضوع است که " لویه جرگه" مورد نظر،اهداف پنهانی دارد وارتباط به مساله انتخابات باید داشته باشد.نکته ای که آقای فیضی آن را رد کرده است.احزاب به این دلیل بد بین شده که حکومت می خواهد انتخابات برگزارنشود.برای انتخابات دنبال" بدیل" می گردد آنها دیروز، پنهان نکردند که" لویه جرگه" بخاطرابطال انتخابات 93 می تواند باشد." لویه جرگه" چه گونه می تواند بدیل شود.

یکی ازاعضای شرکت کننده درکنفرانس خبری می گفت: حکومت می خواهد" لویه جرگه" را بنام پیمان امنیتی برگزارنماید ولی اصل هدف مساله انتخابات است.درمجلس درست است که مساله" موافقتنامه امنیتی " بحث می شود زیرا تبلیغات حکومت همان است وآقای فیضی سخنگوی ریاست جمهوری هدف ازبرگزاری " لویه جرگه" را بحث روی موافقتنامه امنیتی اعلام کرد.این درست است اما هدف پنهانی چیزی دیگری است اگر" لویه جرگه" پیمان امنیتی را مطابق نظرحکومت رد کرد،دراین صورت اوضاع فوق العاده بحرانی می شود بگونه ای که هرگزشرایط برای برگزاری انتخابات مساعد نباشد.درآن صورت است که ضرورت ادامه حکومت فعلی مورد بحث قرارمی گیرد.زیرا بحران امنیتی وسیاسی زمینه برگزاری انتخابات وهمه تسهیلات را می گیرد ودیگرانتخابات تا فرصت دیگری برگزارنمی شود وبه تاخیرمی افتد .

ازهم اکنون زمزمه های شنیده شده که تا سال2016 انتخابات به تعویق انداخته می شود.گزینه های بدیل وموهومی دیگری، نیزشنیده شده است." اداره موقت" با مشارکت همه طرفها درنظرگرفته شده.طالبان دراین فرض می توانند دراداره موقت،شامل شود امری که گفته شده پاکستان سخت به دنبال آن می باشد.طالبان چالش بزرگی درامنیت وسیاست افغانستان شده غرب آمریکا وپاکستان می خواهند به یک نحوی طالبان را شامل پروسه حکومت نمایند."اداره موقت" می تواند شرایط وبسترمشارکت این گروه درحاکمیت سیاسی افغانستان را فراهم نماید. گزینه " اداره موقت" به این معنی است که همه چیزازنوشروع شود.برخی حدس زده که "بن سومی" درراه است هدف این است که مساله افغانستان این بارباشمول طالبان درکنفرانس بین المللی ازنوع بن اول ببحث گرفته شود.هستند کسانیکه به شدت نسبت به " بن اول" اعتراض دارند.آنها می گویند: بزرگترین اشتباه " بن اول" این شد که حزب اسلامی وطالبان درمذاکرات نادیده گرفته شد.حال بن سوم به این خاطردایرمی گردد که همه درآن کنفرانس شرکت نمایند وراه حلی برای مساله افغانستان درنظرگرفته شود.

اینکه همه امورازسرگرفته شود را ظاهرا خیلی ازکشورها بخصوص پاکستان باید استقبال نماید.اینها افواهات وشایعاتی است که پیشاپیش 2014 مطرح شده ولی برای پایان داد به این موضوعات گیج کننده وزجردهنده،همانا برگزاری انتخابات درچارچوب قوانین مصوب است.انتخابات درواقع منطقی ترین راه برای خاتمه دادن به نگرانیهای مردم ومطابق با قانون اساسی است.امریکه انتظارمی رود رییس جمهورکرزی ازهمه بیش تربه آن اهتمام داشته باشد.روند طبیعی وقانونی ارزشهای دموکراتیک،برگزاری انتخابات،رعایت قانون اساسی ودیگراصول مرتبط به امرانتخابات ازخواسته های برحق مردم افغانستان است.منافع ملی،حاکمیت قانون،اعتماد ملی وبین المللی درسال 2014 تنها وتنها بستگی به امرانتخابات درچهارچوب قوانین مصوب آن دارد.گزینه های دیگری مثل" اداره موقت" کنفرانس بین المللی "بن سوم" تدویر" لویه جرگه" به هدف تمدید حکومت،حالت اضطراروده ها مساله ای ازاین دست، هرگزراه حل نیست تنها رییس جمهوراست که می تواند به همه این مسایل خاتمه دهد واجازه ندهد که مساله انتخابات با گزینه های دیگری مبادله گردد.ازمیان این همه گزینه ها که برشمردیم،یگانه گزینه منطقی، قانونی وخواست مردم افغانستان وجامعه جهانی،انتخابات است که درموقع وزمانش برگزارشود.همین.