به انتخابات نزدیک می شویم

به انتخابات نزدیک می شویم

کاهلی درامر انتخابات بی اعتنایی به امرملی است.انتقادات زیادی صورت گرفته که درانتخابات93 جوش وخروشی کم تری دیده می شود.علت آن درچه هست؟برخی احزاب سیاسی را ملامت کرده وگروهی هم حکومت را مورد نقد قرارداده وجماعتی هم جامعه مدنی را وبرخی اهالی مطبوعات را مسئول دانسته اند.حقیقت مساله این است که همه این عوامل درامرکاهلی انتخابات نقش دارند ولی بالاترین نقش ازحکومت است.احزاب سیاسی وگروهای مدنی گفته اند که انتخابات به مرحله اجرایی وعملیاتی خود نزدیک شده است.واین حکومت است که باید روند اجرائات خود را به مردم شرح دهد وانتخابات را به عنوان یک امرملی برایش ارج تبلیغاتی قایل شود که تاکنون نشده است.حال به هریک ازاین عوامل بصور مجزا اشاراتی خواهیم داشت ما به انتخابات نزدیک می شویم بنابراین چندین عوامل برای رونق انتخاباتی باید فعال شود.

حکومت

اولین عامل واصلی ترین آن، درامربرگزاری انتخابات حکومت است.اراده مقامات حکومتی درامرانتخابات اهمیت درجه اول را دارد.تا همین دیروزابهامات درحدی بود که" شورای همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی" دریک نشست خبری با شک تردید درمورد انتخابات گپ می زد.آنها در نشست خبری خود درهتل انترکانتیننتال،با صدوراعلامیه ،حکومت را متهم به کم کاری وکاهلی درمورد انتخابات کردند.شورا، دراعلامیه خود تا آن حد جلو رفت که گویا حکومت افغانستان نیتی برای برگزاری انتخابات ندارد." لویه جرگه" درواقع برای بهم زدن انتخابات وباطل کردن آن است.آقای ایمل فیضی گفت: نه این طوری نیست هدف ازبرگزاری انتخابات مساله" موافقت نامه امنیتی " با ایالات متحده آمریکا است ودیگرهیچ مساله ای در" لویه جرگه" بحث نمی شود.بهرصورت علیرغم تاکیدات نه چندان روش،هنوزغبارانداخته شده برامرانتخابات برداشته نشده وفضای سیاسی انتخابات چندان شفاف نیست.یک مشکل اساسی قوانین انتخابات بود که ازسوی حکومت ورییس جمهورکرزی به دلیل ارجاع آن به استره محکمه ونقض ابرام درمتن آن واینکه هشت مورد برخلاف قانون اساسی تشخیص داده شد،خود سبب به تاخیرانداختن "قانون تشکیل ووظایف وصلاحیتهای انتخاباتی" گردید.

قانون عام انتخابات هم بصورت غیرضروری زمانی زیادی در مجلس نمایندگان معطل شد وبصورت جدی روی آن بحث صورت نگرفت.بخش عمده قانون انتخابات، همان مسوده ای وزارت عدلیه است که متن آن به پارلمان ارسال گردید ومجلس نمایندگان چندان زحمتی به مطالعه آن بخود نداد وقانون با روحیه نظام اس.ان .تی وی،تصویب گردید.حال هردوقانون به توشیح رییس جمهوررسیده وقراراست که انتخابات براساس قوانین توشیح شده،برگزارگردد.خوب این کارمثبتی است که قانون برای انتخابات93 داشته باشیم اما هرگزاین داعیه وحرف همیشه گی احزاب وگروهای مدنی برداشته نشده که حقوق احزاب سیاسی درقانون انتخابات،رعایت نشده است.احزاب پس ازاین هم این حرف را خواهد زد که قانون انتخابات برضد منافع احزاب سیاسی وبراساس نظام اس.ان.تی.وی ساخته شده  وحقوق ما درآن پایمال شده است.نقش حکومت درتصویب وتدوین قوانین انتخابات نقش اول وآخرشد.وزارت عدلیه قانون را نوشت،کمیسیون مستقل انتخابات نسبت به آن کاهلی کرد وازنظری که داشت دفاع نکرد احزاب وگروهای مدنی زورشان نرسید ونتوانیست نظام مختلط را به پیش ببرد.

حال اجرایی وعملیاتی کردن قوانین انتخابات نیزبدست حکومت است.آقای سعادتی عضوبرجسته مجلس نمایند گان گفته است که توپ انتخابات، قوانین وعملیاتی کردن آن درمیدان بازی حکومت قرارگرفته است.این درست که حکومت چه اندازه انتخابات را براساس قانون وبصورت بی طرفانه به پیش می برد وکمیسیون مستقل انتخابات تاچه حد بی طرفی خود را نگه می دارد.میکانیزمهای اجرایی دیگر،مثل ثبت نام واجدین شرایط که کارت نگرفته اند،رساندن امکانات لازم برای روزانتخابات درولایات وقریه ها،امنیت،نظارت برامرانتخابات وده ها مساله دیگر،درامرانتخابات ، تماما به حکومت برمی گردد.این سوال هم چنان بقوت خود باقی است که آیا حکومت می تواند یک انتخابات قابل قبول برای سال93 را برگزارنماید ویا نه؟ وآیا ما می توانیم به یک انتخابات شفاف ،عادلانه دسترسی پیدا نماییم که نتایج آن برای اکثریت مردم، گروهای سیاسی قابل قبول باشد ونهاد های مدنی وجامعه بین المللی نتایج انتخابات 93 را صحه بگذارند؟تمامی مسایل برمی گردد به فعالیت ومدیریت حکومت واینکه درامرانتخابات کاهلی وجود نداشته باشد.ازحکومت بگذریم نقش گروهای سیاسی ومدنی واصحاب رسانه را نیزباید مورد تاکید قرارداد.

احزاب سیاسی وگروهای مدنی

ما به انتخابات نزدیک می شویم قوانین توشیح گردید.احزاب سیاسی برا ی گرم نگهداشتن مساله انتخابات چه باید بکند؟ وهمین طورگروها مدنی چه نقشی باید داشته باشد؟ وازهمه مهم تررسانه های کشور چه استراتژی را باید درپیش بگیرد؟.همه این مسایل به این خاطراست که امرانتخابات بعنوان یک پروسه ملی بدرستی به پایان برسد تاحدی دردنیا ودرپهلوی دوهمسایه خود که بهترین انتخابات را برگزارکرد، شرمنده نباشیم.احزاب دردومرحله فعالیتهای قابل درکی باید داشته باشند یکی تیوریهای انتخاباتی که شامل قوانین می شد ودیگری برنامه های که خود برای انتخابات دارند درحوزه تیوری ما قبول داریم که احزاب واقعا تمام سال 91 و92 را با مساله انتخابات سروکارداشت آنها ده ها نشست را دایرکردند واصول انتخاباتی شان را نوشتن وبه مقامات حکومتی ونهادهای بین المللی ارایه کردند ازاین میان می توان به اصول 55 فقره ای " سرینا" ومنشوردموکراسی" کانتیننتال اشاره کرد.

درکناراین مساله، نظرات ودیدگاه خود را بصورت شفافی درمورد قوانین عرضه داشتند من می دانم که احزاب وگروهای مدنی با مساله انتخابات بسیارمسولانه ودلسوزانه برخورد کردند ودرحوزه تیوریک هیچ خلا گاهی را نداشتند وآنها همیشه نشستهای سود مندی داشتند وخیلی امید واربودند که درتدوین وتصویب قوانین انتخابات نظرشان گرفته می شود ونظام مختلط که حقوق احزاب ومنفردین رعایت شده بود را پارلمان تصویب می کند وحکومت درامرقوانین نظرخودرا تحمیل نمی کند ولی دراین حوزه بخصوص درمورد قانون عام انتخابات هرگزنظراحزاب رعایت نشد وقانون انتخابات هرچه باشد ولی به نفع حقوق احزاب نیست "رای غیرقابل انتقال" امری نیست که احزاب بتوانندازآن به سود خود بهره ببرند.خوب احزاب وگروهای مدنی ازحوزه قوانین وبحث محتوایی آن حالا گذشته .قوانین انتخابات تصویب وتوشیح گردید وقراراست که انتخابات پیش روبراساس قوانین برگزارشود.

احزاب وگروهای مدنی ومطبوعات نواقصی دیگری دارند که باید آنها دانسته شود.احزاب سیاسی که عمدتا درقالب " شورای همکاری وایتلافهای سیاسی" جمع شده تاکنون نتوانسته  ازفضای گفتگوهای پشت پرده خارج شود آنها هنوزکه هنوزاست دومرحله ازکارشان را تازه به اتمام رسانده،تدوین اصول، وتدوین برنامه ملی،البته شکی نیست هردوامرحایزاهمیتی زیادی است ولی تاثیرروی افکارعمومی مردم نداشته است.مردم نمی دانند  که اصول مورد توافق چه است؟ وافکارجامعه نمی دانند که برنامه ملی احزاب چه گونه تدوین شده وبه چه مسایلی پرداخته است؟.اینها تماما مسایلی  است که نخبگان احزاب آن را می دانند وروی آن بحث کرده وبه تصویب رسانده ولی مردم به هیچ یک ازاین برنامه ها دست رسی نداشته وحتی هواداران شان نمی دانند که رهبران شان چه اصولی را برا ی انتخابات تدوین وتوافق کرده اند.البته اصول کاملا مرتبط  است به امرانتخابات 93 واین حق همه است آنچه که توافق شده وتصویب وامضا شده را بدانند زیرا مساله برمی گردد به انتخابات .احزاب می توانیست  به مردم بگویند درمورد انتخابات 93 آنها به این اصول دست یافته واین هم برنامه ملی شان است.مردم خیلی خوشحال می شد که 22 حزب سیاسی توانسته اند به اصولی ملی وبرنامه برای انتخابات 93 دست یافته اند.انتشاراین اصول وبرنامه های مصوب ملی باید شکل وشمایلی توجیهی وتبلیغاتی بخودمی گرفت میزگردها تشکیل می شد.دررسانه های تصویری وکتبی به آن پرداخته می شد.

این مساله به این دلیل اهمیت داشت که فضای انتخاباتی زنده می شد ومردم می دانستند که حرفهای جدی احزاب درمورد انتخابات چه هست؟ احزاب وگروهای سیاسی دراین دومرحله برنامه تبلیغاتی برای گرم کردن فضای انتخاباتی نداشته است.مردم نه برنامه ملی ونه اصول همکاری شان را می دانند واین خود تکاهلی است که ازسوی " شورای همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی" دیده شده است.انتخابات ازخود فضا وزندگی می خواهد واین زندگی را به انتخابات علی رغم بد خواهان باید تزریق کرد.نکته دیگری که می توان آن را اهمال انتخاباتی دانیست مساله تکت های انتخاباتی است.کاندید ریاست جمهوری با معاونانش مطابق با قانون اساسی باید،به میدان می یامد احزاب باید دراین مورد پیشگام می شد زیرا کاندیدای برنده انتخابات است که احزاب وایتلافهای سیاسی ازآن حمایت کند.تا هنوزاین کارهم صورت نگرفته است.گرچه کارمشکلی است ولی باید بشترین وقت روی آن گذاشته می شد که نشده است.درحال حاضراحزاب نه اصول ودیدگاه انتخاباتی خود را به مردم گفته ونه هم ازبرنامه ملی کسی چیزی می داند.درمورد ترکیب وتکت هم کاری صورت نگرفته است به همین دلایل است که بازارانتخابات سرد است.اما گروهای مدنی وجامعه مطبوعات چه کوتاهیهای داشته اند.

گروهای مدنی وجامعه مطبوعات

گروهای مدنی درهردوحوزه تیوریک وبحثهای باطنی وقانون گزاری،نقش داشته اند وهم درتبلیغات می توانند سهم اساسی بگیرند.گروهای مدنی بسترهای اجتماعی اندک ولی حمایت قوی جامعه جهانی را داشته اند اما به دلیل ظرفیتهای اندک نتوانسته کارهای درشان جامعه مدنی را انجام دهند.گروهای مدنی می توانستند برنامه های تبلیغاتی را براساس ارزشهای که به آن اعتقاد دارند را آغازنمایند.معیارهای انتخابات ریاست جمهوری وشورای های ولایتی را شرح می داد وبه مردم می گفتند که یک کاندید برای ریاست جمهوری چه شرایط ومواصفاتی را بایدداشته باشد.این نوع آگاهی برای مردم خیلی مهم است.گروهای مدنی باید این روشنگری را داشته باشند وبه مردم درچوکات قوانین آگاهی دهند.روشنگری یعنی همین. آنها می توانستند با این اقدامات، فضای انتخابات را گرم نگهدارند.مطبوعات هم عین همین رسالت را دارند.رسانه ها می توانستند ومی توانند، قواعد را بمردم تبلیغ نمایند لزومی ندارد ازکاندید خاصی به دلیل بی طرفی حمایت نماید خلاصه اینکه حرف برای گفتن درانتخابات 93 زیاد است ولی متاسفانه همه به یک نوعی کوتاهی وکاهلی داشته اند.

جامعه جهانی

جامعه جهانی هم دراین مورد مسولیتهای مهمی دارد انتخابات درافغانستان دست آورد مشترک همه است گرچه آقای یان کوبیش نماینده ملل متحد درکابل گفته است که  انتخابات درافغانستان بدیلی ندارد وباید درزمان وموقعش برگزارشود این حرف بسیارمهم واساسی است.آقای جیمزدابنز نماینده مخصوص آمریکا درامورافغانستان نیزگفته است که انتخابات برای آمریکا مهم ترازدومساله دیگر،گفتگو باطالبان وخروج نیروهای بین المللی ازافغانستان است.این حرف اهمیتی زیادی دارد مشکل اساسی دراین است که درعمل کم تربه آن توجه می شود.آمریکا درحال حاضربجای انتخابات 2014 ، درگیری با رییس جمهورکرزی را ترجیح داده وآقای اوبا ما بجای انتخابات افغانستان،روی میزخود" گزینه صفر" را گذاشته است وصحبت از"خروج زود هنگام" را دارد.

آقای دابنزمی گوید انتخابات 93 مهم ترازهرمساله ای است ولی درعمل می بینیم که این کاررا نمی کنند.مسایل غیرازانتخابات "موافقت نامه امنیتی" گفتگوباطالبان " را درصدربرنامه های خود قرارداده این بد ترین کاهلی است که ازجانب آمریکا دیده می شود. ما بسوی انتخابات نزدیک می شویم ولی با فضای گرم آن روبرو نستیم مردم گرمی انتخابات 93 را حس نمی کنند واین مساله خیلی بد خواهد بود یکی ازآگاهان می گفت درارگ ریاست جمهوری تنها مساله ای که به آن توجه نمی شود،بحث انتخابات 93 است.این درست که با سرعت به طرف زمان برگزرای انتخابات می رویم اما حکومت،احزاب وگروهای مدنی،جامعه جهانی بخصوص آمریکا، اهالی مطبوعات نسبت به ایجاد فضای انتخاباتی کوتاهی وتکاهل داشته اند به همین علت است که فضای مناسبی برای انتخابات 2014 ایجاد نشده است.