تفاوتهای دوانتخابات

تفاوتهای دوانتخابات

تفاوتهای میان دوانتخابات ریاست جمهوری دیده می شود ویانه؟ این سوالی است که درذهن ایجاد شده.برخی گفته اند که هیچ تفاوتی درکارنیست درگذشته هم درنهایت جامعه سیاسی افغانستان به دوبخش حکومت واپوزیسیون سیاسی اش،تقسیم شد.این درست که درکنارحامد کرزی وداکترعبدالله نامزدان دیگری مثل رمضان بشردوست وداکتراشرف غنی ودیگران را داشتیم ولی درنهایت امررقابت تاثیرگذاروخبرساز،همان دوخط حکومت واپوزیسیون بود.اگرپادرمیانی جان کری نبود بدون تردید انتخابات به دوردوم کشانده می شد.نقش سناتورجان کری وازخود گذری داکترعبدالله،سبب گردید که انتخابات 88 درهمان دوراول خود با اعلام پیروزی حامد کرزی،به پایان برسد.دراین دورازانتخابات 93 احتمالا همین صف بندیهارا خواهیم داشت وچندان تفاوتی درکارنیست.ازهم اکنون روشن شده که دکترعبدالله عبدالله کاندید93 هست.این مساله با اعلام ایتلاف تازه بنام " اتحاد انتخاباتی" درپنج شنبه هفته گذشته،بعد تازه بخود گرفته است درتشکل سیاسی تازه ازمیان پانزده گروه سیاسی تنها دکترعبد الله دراین جمع کاندید است وکسی دیگری تاکنون درجمع اتحاد انتخاباتی،ابرازوجود نکرده است واحتمالا اتحاد انتخاباتی با همین یک کاندید بکارخود ادامه می دهد.رهبران اتحاد گفته اند که درمورد نامزد ریاست جمهوری ومعاونان شان،تاهنوزتصمیم نگرفته اند ولی بزودی موضع شان را دراین خصوص اعلام می دارند.نامزدان دیگری مثل آقای اتمرواحدی خارج ازاتحادانتخاباتی،کاندید هستند.تفاوتی شناخته شده دراین است که این بارعدد نامزدان خیلی محدود خواهد بود نامزدان موفق ،وارد میدان می شوند که حمایت جبهه های قوی سیاسی را با خود داشته باشند.

نامزدها چگونه وچرا انگشت شمارمی شوند:

درانتخابات88 تعدادنامزدان به ده ها نفررسیده بود رقم 32 ویا 42 واقعا خیلی زیاد بود که درانتخابات گذشته آن را داشتیم اما درانتخابات93 قطعا چنین تراکم گسترده نامزدان را نخواهیم داشت.رییس جمهورگفته است که تعداد نامزدان دوتا باشند خیلی بهتراست واگرچهارتا شود بازهم قابل گذران می باشد.اراده رییس جمهور خیلی مهم است زیرا ازبخش حکومت،حد اقل با نامزدان محدودی روبروهستیم اگرسخنان رییس جمهوردرمورد نامزدان ریاست جمهوری را درجبهه حکومت جدی بدانیم ازسوی حکومت کاندیدهای محدودی به میدان خواهد آمد البته این که می گوییم نامزدان جبهه حکومت این مساله به دلیل سیاست اعمالی حکومت است والا سیاست وموضع تبلیغاتی حکومت غیرازاین است زیرا رییس جمهورباصراحت اعلام داشته که ازهیچ کاندیدی حمایت نمی کند وبه ماموران حکومت هم اجازه نمی دهد که ازنامزدان بخصوصی حمایت نمایند.ایشان پیش ازسفربه پاکستان دریک کنفرانس خبری اعلام داشت که اجازه نمی دهد که ازتسهیلات حکومت درجهت حمایت ازیک کاندید ویا به ضررکاندید دیگری استفاده شود.این مساله، مورد استقبال گروهای سیاسی جامعه مدنی ومردم افغانستان قرارگرفته حکومت درامرانتخابات باید بی طرف باشد.مردم وگروهای سیاسی به این باورهستند که موضع تبلیغاتی حکومت تبدیل به موقف اعمالی حکومت باید شود یعنی اینکه درعمل شاهد چنین اقدامات بی طرفانه ازسوی حکومت درامرانتخابات باشیم.

 البته این مساله با توجه به وضعیت افغانستان یک رویا باید باشد.حکومت بصورت قطع همان گونه که دراظهارات رییس جمهورنشان داده شد،به شدت طرف دارمحدودیت نامزدان ریاست جمهوری است واین مساله یکی ازعوامل تاثیرگذار درایجاد محدودیت وتفاوت این دوره بادوره پیشین خواهد بود.عامل دوم برای محدودیت نامزدان،وضع شروط نسبتا سختی است که ازسوی مراجع مربوطه وکمیسیون مستقل انتخابات باید وضع شده باشد گفته شده که یکی ازشرایط داشتن صد هزارکارت حمایتی ازنامزد ریاست جمهوری است.کاندید باید صد هزارکارت را ازمردم جمع نماید که نشان دهد این جمعیت ابتدا به ساکن ازوی حمایت می کند.نامزد، موقع ثبت نام با این کارتها حضورداشته باشد.جمع آوری صد هزارکارت،انرژی وپایگاه وسیع اجتماعی می خواهد وهرکسی ازخواب بلند شده نمی تواند این کاررا نماید البته شکی وجودندارد تهیه این عدد کارت، خالی ازشایبه وتقلب نیست.درگذشته کاندیدی ده هزارکارت را موقع ثبت نام داشت ولی وقتی که رای ایشان خوانده شد دوهزاررای داشت وقتی خبرنگاران ازوی پرسید که شما موقع ثبت نام ده هزارکارت داشتید ولی حالا تنها دوهزارنفربه شما رای داده آن هشت هزارنفردیگررا کجا کردید وی درپاسخ گفت: با جعل وتقلب حامیان مرا نیزبا خود بردند.

عوامل که کاندید ها را محدود می کند یکی همین ایتلافهای کلان است.اتحاد انتخاباتی بعنوان یک اتحادیه کلان اگریک کاندید داشته باشد که رهبران شان گفته اند، همین کاررا می کنند آنها درروزاعلام اتحاد،گفتند که درآینده نزدیک نزدیک نامزد ریاست جمهوری ومعاونان شان را معرفی می کنند. وازسوی حکومت هم نیزتاکید شده که نامزدان ریاست جمهوری باید محدود باشد را نیزداریم خوب این مساله بصورت طبیعی،عدد نامزدان را پایین می آورد درکناراین مساله شروط چون جمع آوری صد هزارکارت ودیگرقیود،می تواند محدودیت ایجاد نماید واین تفاوت آشکاراین دوره ازانتخابات با دوره 88 باید باشد البته این عوامل ودیگرمسایل می توانند،تعداد نامزدها را انگشت شمارومحدود نمایند.درکناراین مسایل ،ایجاد ایتلافهای تازه دیگر نیزتاثیرات خودرا درامرانگشت شماری خواهد داشت.

آیا ایتلافهای تازه دیگردرراه هست؟

تا حال ازچند جای شنیده ایم که ایتلاف تازه ای باید درراه باشد.اولین باراین آقای جلالی بود که درواکنش به اعلام "اتحاد انتخاباتی" به این مساله اشاره کرد که ایتلاف جدیدی درراه است وی درانتقاد ازاعلان تشکل سیاسی هفتم سنبله بنام « اتحاد انتخاباتی» اشاره داشت که ایتلافهاباید ملی وفراگیرباشد ونه سمتی.تلویزیون ژوندون آن قدربه مساله اتحاد حمله کرد که اصلا قابل تصورنیست بگفته دوستان توپخانه ای بود که مراکزاتحاد وشخصیتهای تاثیرگذارآن تا جای که توانیست،مورد هجوم وتعرضات نامردانه قرارداد.درنشریه ایتلاف ملی هم افرادی مریضی مقاله ویا بیانیه نوشت که این گونه نوشته ها نیزتاثیرات منفی خود را داشته است.گرچه همه می داند نوشته های هفته نامه ایتلاف ملی،سیاست کلان این تشکل سیاسی نیست این گونه نوشته ها را آدمهای مریضی که درهرجا هست را نوشته ودرنشریه معتبرایتلاف ملی به چاپ رسانده اما انتظار که می رود این است که نشریه باید تابع سیاست کلان رهبری ایتلاف ملی باشد وباید ازنشرچنین مطالبی تنگ نظرانه ومنحط، جلوگیری شود.خوب ژوندو که موقف سیاسی نفاق افکانه شان معلوم است وهیچ کسی گله ندارد اما نشریه ایتلاف ملی چرا چنین نوشته های را چا پ کرده است؟ پرسشی است منطقی.

ایتلاف ملی یکی ازپرسابقه ترین ایتلافهای سیاسی درکشوراست.جبهه ملی که دوسال پیش اعلام موجودیت کرد  نیزیکی ازسنگین ترین تجمعات سیاسی درکشورمی باشد.شورای همکاری احزاب هم علیرغم اشکالات وتشتت فکری درونی، نیزیکی ازمراجع معتبرسیاسی درکشورشده است.حال گفته شده که درواکنش به اتحاد انتخاباتی هفتم سنبله 92 قراراست که ایتلافهای تازه با تبلیغات سیاسی وخطوط فکری، اعلام موجودیت نمایند.این مساله گذشته ازاظهارات آقای جلالی وانتقادات ایشان درمورد اتحاد انتخاباتی،ازیک مرجع دیگرسیاسی نیزاعلام شده است.امروزروزنامه ها نوشته است که دفترسیاسی حزب وحدت به رهبری  استاد خلیلی اعلام داشته که یک ایتلاف تازه ملی وفرا قومی به زودی اعلام می شود اگراین خبرصحت داشته باشد،این نتیجه رامی توان گرفت که درجبهه حکومت درواکنش به تشکل سیاسی هفتم سنبله،چنین فکری ایجاد شده است.بدون شک ایتلاف تازه ای که قراراست اعلام شود،ازسوی جبهه حکومت خواهد بود ونه ازجوانب دیگر.ایتلافهای کوچک هرگزکارسازنیست.ایتلاف تازه که دفترسیاسی حزب وحدت وآقای جلالی به آن اشاره کرده،بالطبع یک ایتلاف کلان که هم وزن " اتحاد  انتخاباتی " ترازو شود را، باید تشکیل دهد.این مساله را به این دلیل جدی گرفته اند که گویا "اتحاد انتخاباتی"ملی نیست.

با این اوضاع واحوال،درآستانه ثبت نام انتخاباتی، شاهد شکل گیری ایتلافهای عمده سیاسی خواهیم بود.روزنامه های طرف دارحکومت مطلقا گفته اند که اتحاد انتخاباتی سمتی وتباری است بنابراین بصورت واکنشی باید ایتلاف تازه ای تشکیل شود که ماهیت فراقومی وسمتی داشته باشد.همان گونه که درنوشته های پیشین اشاره کرده ام ایتلاف تازه که دفترسیاسی حزب وحدت وآقای جلالی مبشرآن شده،چه بخواهیم ونه خواهیم دوعیب بزرگ را خواهد داشت یکی اینکه واکنشی وغیرابتکاری است ودیگراینکه شایبه دامن زدن به شمال وجنوب را تقویت وتغذیه خواهد کرد مگرمی شود ایتلاف تازه را به دلیل اینکه عمده ترین چهره های غیرشمالی باشد را ملی دانست واتحاد انتخاباتی را،سمتی پنداشت. بگفته ای شبکه ژوندون اگراتحاد انتخاباتی سمتی تباری وقومی باشد،شک نداشته باشیم که ایتلاف تازه هم همان مواصفات را خواهد داشت.بهرصورت بحث اصلی این مقاله دراین است که ایتلافهای تازه با هردلیلی موجه وغیرموجه کنشی وواکنشی،ایجاد شود،عمده ترین تاثیراتش همان ایجاد محدودیت درنامزدان ریاست جمهوری خواهد بود.امری که به نظرمی رسد انتخابات پیشرو را متمایزازانتخابات93 خواهد کرد.

تفاوتهای دو،انتخابات ریاست جمهوری درمحدودیت نامزدان،با مولفه های وتعاریف خاص خود عرضه خواهد شد.نگرانی عمده اگراین باشد که به مساله شمال وجنوب دامن زده نشود بنابراین حکومت اولا توصیه نماید ورسانه های همسوباخود را تشویق کند که سیاست ملی را درپیش بگیرد وبه هرامری سیاسی،مسایل تباری را پیش نکشد ودرثانی ازایجاد تشکل تازه بصورت واکنشی اجتناب نماید.البته هیچ مانعی ندارد که گروهای کلان سیاسی را داشته باشیم دردامن دموکراسی، وجود چنین تمریناتی طبیعی است ولی علایم خطروخطوط قرمزی هم باید رعایت شود.انتخابات93 تفاوتهای مثبت ومنفی زیادی نسبت به انتخابات88 باید داشته باشد.خوبیهای آن تفاوتها گرفته وازبدیهایش پرهیزگردد.