دو گزینه ، پس از سال 2014

دو گزینه ، پس از سال 2014

دو گزینه پس از سال 2014 ریشه در سند همکاری های امنیتی دارد. گزینه اول تداوم روند دوازده ساله همکاری، باجامعه جهانی است. این حالت درصورتی معنی دار می شود که رییس جمهور درفصل تازه بعد ازسال 2014 با امضای قرار داد امنیتی آن را ادامه داده و تداوم ببخشد. مفهوم سند در ادامه همکاری با متحدان غربی، امضای پیمان استراتژیک با آمریکا و دیگر کشورها ی اروپایی باید باشد، واین حالت را این گونه می توان تصور کرد که مناسبات افغانستان با غرب به صورت گسترده ای ادامه داشته باشد. حالت دوم این است که رییس جمهور، روند فعلی را بهم می زند و فصل تازه و متفاوت با گذشته را آغاز می کند.

گزینه

" بی"

خیلی

خطرناک

و نگران کننده برای افغانستان خواهد بود زیرا این گزینه به معنی انقطاع مناسبات از نوع دیگر خواهد شد. روسها وقتی که از افغانستان بیرون شد و بعد ش حکومت نجیب الله پس از گذشت سه سال، توسط مجاهدان سرنگون گردید، این خود مبداء فصل تازه درمناسبات افغانستان با جهان بیرون ازخودش شد. دراینجا انقطاع گسترده درتمامی عرصه ها پیش آمد. حکومت مجاهدین و بعدش حکومت طالبان، هیچ تناسبی و نسبتی را نتوانیست با اتحاد جماهیرشوروی آن زمان ایجاد نمایند. همه چیز به هم خورد.این انفصال را به گونه می توان تعریف کرد که حکومت های مستقر درکابل به صورت دشمن با روسیه نگاه می کردند و درمواردی خواهان غرامت های جنگی از رسیه گردید.

خوب ما این انقطاع را تجربه کرده ایم و یک مساله خیل دور به لحاظ زمانی نیست.حالا  رییس جمهور کرزی با رد موافقت نامه امنیتی و وضع شروط تازه، می تواند مبنایی چنین انفصالی را پی ریزی نماید. این گفتن ندارد که حکومت بعدی نمی تواند گزینه صفر را درصورتیکه عملی گردد، دوباره آن را برگرداند. درعراق همین تجربه را داریم وقتیکه سند همکاریهای امنیتی بین عراق و آمریکا امضا نشد، در آن صورت،گزینه صفر پیش آمد و حالا حکومت عراق هرگز قادر

نیست

آب رفته

را در

مسیراصلی

آن برگرداند.

همه می دانیم

که آقای مالکی

درسفر آخیر خود

بسیار کوشش

کرد که توجه آمریکا را برای بازگشت قطعات نظامی و امنیتی شان برای مهار و کنترل موج بیرحمانه انتحار وانفجارها، جلب نماید اما این کار صورت نگرفت .یعنی اینکه آامریکا ییها این کار را قبول نکرد و نمی کند.عراق درحال حاضر، مانده است که چه کند،گزینه "الف" که همکاریهای ا منیتی با آمریکا بود، را از دست داده است و گزینه "بی" آن معلوم نیست که کی وچه باشد و حالا با وضع درد ناکی روبرو شده است. افغانستان درصورت از دست دادن گزینه الف که همان ادامه همکاری غرب و آمریکا با افغانستان است را از دست بدهد، عین عراق نمی تواند گزینه دوم و مناسب را پیدا نماید. این حرف گفته شده که شانگهای می تواند گزینه والترنایف برای ناتو شود این حرف اصلا و ابدا قابل قبول و موجه نیست.

چرا شانگهای نمی تواند گزینه بدیل برای غرب و ناتو در افغانستان شود؟

وزیر خارجه هند در نشست گروه شانگهای به این مساله تاکید داشت که اعضای گروه بعد ازسال 2014 باید در امر بازسازی افغانستان،سهم سازنده داشته باشند. سخنان وزیر خارجه هند در تاشکند درعین اینکه پیام مثبتی برای گروه شانگهای می تواند باشد، ولی ازسوی دیگر می تواند ،مبیین این مساله نیز باشد که آنها واقعا نگران از دست رفتن گزینه الف در افغانستان هستند. اعضای گروه شانگهای نگران این مساله می باشند که مبادا موافقت نامه امنیتی را رییس جمهورکرزی امضا نکند دراین حالت بدون تردید، روند همکاری گذشته بین افغانستان وغرب بهم می خورد. همان تجربه عراق تکرار می شود. دراین حالت که آمریکا به گزینه صفر نزدیک شود و تمامی نیروهای شان را ازافغانستان بیرون نماید چیزی که حالا منهدس حکمتیار و گروه طالبان،مشوق آن شده، بدون تردید گروه شانگهای نگران حوزه های امنیتی خود باید باشند. وزیرخارجه هند مساله بعد ازسال دوهزارچهارده را بصورت جدی درکنفرانس تاشکند مطرح کرد و از همه همکاران درگروه شانگهای خواست که پس از سال 2014 آماده گی برای سهم گیری درمسایل افغانستان داشته باشند. واقعا اگر روند مناسبات و همکاری بین افغانستان و غرب بخصوص آمریکا بهم بخورد درآن صورت باید گروه شانگهای نگران حوزه های امنیتی خود نیز باشند. این مساله گفتن ندارد. 

نشانه ها وعلایم آن را بخوبی در مرزهای مشترک افغانستان و تاجیکستان گواه هستیم . روسها دست به فعل و انفعالات گسترده ای امینتی برای حفاظت ازمرزهای امنیتی خود زده اند.شک نداشته باشیم که با سوختن گزینه الف ،

اوضاع افغانستان

پس از سال 2014

به کلی بهم می

خورد و به عبارت

دیگر هرج و مرج خروج

کامل

نیروهای شوروی

از  افغانستان

و روی کار

آمدن مجاهدان

و طالبان و تکرار دهه نود، را شاهد خواهیم بود این همه نگرانی که صاحب نظران عنوان کرده اند، هیچ کدام شان بی جهت و اغراض سیاسی وخصومت با حکومت رییس جمهمورکرزی را ندارند. این ها واقعیت است  و باید از تکرار دهه نود به خود ترسید و لرزید و همه از رییس جمهورمی خواهند که این کار را نکند همان گونه که می بینیم، حالا تاثیرات مخالفت ایشان را شاهد هستیم همین دیروز، گفته شد که نیروهای آمریکایی عملیاتی ضد تروریستی خود را به تعویق انداختند و درمواردی اقدام به قطع تیل وسوخت به نیروهای افغانستان را داشته اند.شک نباید داشته باشیم که قطع مناسبات با غرب و بهم زدن روند همکاری با آمریکا و غرب، درد سرهای بزرگی برای ما ایجاد می کند. امنیت و منافع افغانستان درمعرض تهدید جدی قرار می گیرد و گروه شانگهای هیچ کاری هم نمی تواند انجام دهد آنها حوزه های امنیتی و مرزهای خود را محکم کاری می کنند و بخش زیادی از ثروت وسرمایه شان را وقف همین گونه کار ها خواهند کرد و آن وقت "علی می ماند وحوضش".

گروه شانگهای که در تاشکند جلسه دایر کرده و اتفاقا بشترین حرف های شان هم درمورد افغانستان بود این نشست سطح اول را نداشت از افغانستان معاون دوم رییس جمهورشرکت کرده بود، هرگز قادر نیست بدیل و جا نشین غرب و آمریکا پس از سال 2014 شوند. روسها که یک بار ناخن های شان در افغانستان سوخته و دیگر جرئت و رود مجدد به افغانستان را هرگز ندارند، چیناییها تجارت شان در اولویت سیاست شان است کشوری که تنها و تنها درفکر رونق بخشیدن تجارت شان باشد چه گونه به درد ما می خورد. هند تمامی کمک هایش درطی 12 سال گذشته همان دو میلیارد دولار بوده است.درحالیکه در نشست شیکاگو و بروگسیل غرب و آمریکا تنها درعرصه نظامی و امنیتی چهار میلیارد و یک صد میلیون دالر به  افغانستان درسال تعهد کمک را داده اند و درنشست توکیو هم میلیارد ها دالر درعرصه های ملکی به افغانستان تعهد داده شده است. با این اوضاع و احوال، شانگهای هرگز نمی تواند، بدیل غرب و آمریکا پس از سال 2014 شود.

 برخی استدلال می کنند که آمریکا در هرصورت به خاطر اهداف فرا منطقه ای خود در افغانستان می ماند حرفی که بار ها خود رییس جمهور،روی آن تاکید کرده که آمریکا از افغانستان خارج نمی شود، چنین حرفی در مورد عراق به مراتب

قوی تر

مطرح

می شد

دلیل مساله

هم این بود

که عراق

روی دریای

ازسوخت فسیلی

قرار گرفته

و لی دیدیم

که گزینه صفر

را عملی

کرد و درحال حاضر،

دیگر حضور آمریکا

درعراق تعریف نظامی ندارد.مردم درحال حاضر بسیار نگران هستند و همه از رییس جمهورکرزی می خواهند که این سند را امضا کند و هیچ دلیل موجه برای مخالفت وجود ندارد و اینکه فکر شود آمریکا اگر می خواهد برود، خوب برود، گزینه "بی" برای افغانستان پیدا می شود، این حرف بسیار غیرمسولانه است، با رفتن آنها تمام روند بهم می خورد همان گونه که گفتم انقطاع ترسناکی پیش می یاید درآن صورت منتظر تکرار دهه نود باید بود از همین لحظه تروریست های حرفه ای، لحظه شماری می کنند و می خواهند افغانستان را بار دیگر عرصه تاخت تازهای بیرحمانه خود قرار دهند.دو گزینه ای که مطرح کردیم با از دست دادن و سوزاندن گزینه اول که ادامه همکاری و روند است، ما گزینه دوم نداریم شانگهای نمی تواند گزینه دوم باشد. نتیجه اینکه به دهه خونبارگذشته باید برگردیم و این واقعا حتا تصورش، ترسناک است.