رییس جمهوربعدی سند را امضا کند

رییس جمهوربعدی سند را امضا کند

آخرین موضعی را که یک مقام آمریکایی درمورد سند همکاری های آمنیتی اعلام کرده است ، سخن آقای کارل لیوین رییس امور دفاعی و نظامی سنای آمریکا است که دریک نامه ای به رییس جمهور اوباما مطرح کرده است. البته پیش ازاین هم رییس جمهورافغانستان همین حرف را گفته بود که هیچ شتابی درامضای سند نیست، رییس جمهوری بعدی می تواند این سند را امضا نماید.شروط رییس جمهورکرزی پس از فیصله لویه جرگه مشورتی به پیچیدگی و دشواری سند همکاری های امنیتی بین دو کشور، سایه افگنده است. دلیل شتاب آمریکا به این صورت عنوان شده است که آنها می خواهند این سند درکنگره برود و درآنجا تبدیل به قانون و لوایح و بعد به دنبال آن بودجه های میلیاردی و هزینه های حضورنیروهای آمریکا درافغانستان تصویب شود. چنین استدلال مشابه را سایر اعضای ناتو نیز دارند.درنشست بروگسیل همین دو روزپیش، روی این مساله تاکید شد که سند همکاریهای امینتی باید بین آمریکا و افغانستان درموقع و زمانش امضا شود.

 استدلال اعضای ناتو دربروگسیل همین بود که کشورهای که می خواهند درافغانستان بعد ازسال 2014 بمانند آنها الزاما باید تکلیف شان معلوم شود. امضای سند درواقع سرنوشت آنها را نیز تعیین می کند.آمریکا ابرقدرتی ناتو و ایساف است.تمامی چهل هشت کشورعضو ناتوو ایساف بدون تردید از آمریکا درمورد حضور شان درافغانستان تبعیت می کنند.استدلال همه شان همان استدلال آمریکایی است که گفته اند سند همکاری باید درزمان وموقعش امضای شود که حضورنیروهای شان درافغانستان به شکل قانونمند، تعریف شده باشد.مقامات آمریکایی و سفرا کشورهای اروپایی که درهفته گذشته ما با آنها گفتگو داشتیم، تمامی حرف شان این بودند که سند اولا باید امضا شود و درثانی پیش ازحلول سال جاری امضا شود. سقف زمانی تا حالا به همان پیمانه اصل سند،اهمیت داشته است. درمواردی هم گفته اند که ما دریک زمان به افغانستان آمده ایم و همزمان یک جا می توانیم ازافغانستان بیرون شویم گزینه صفری ما بصورت کتله ای و جمعی اجرا می شود.

شروط متفاوت ازسوی مقامات افغانستان درمورد سند همکاریهای امنیتی

همه می دانیم که رییس جمهورما درطی شش ماه گذشته درمورد سند تنها یک حرف را مطرح می کرد و آن اینکه این سند ارجاع داده می شود به لویه جرگه مشورتی، اگر مردم افغانستان این سند را تایید کرد آن وقت وی سند همکاری را امضا می کند. دلیل مساله خیلی واضح است.رییس جمهور دراین سند یا به دلیل تاریخی و یا هم دلایل دیگر،تکیه به مساله حمایت لویه جرگه مشورتی داشت. رییس جمهور، لویه جرگه مورد نظرخودرا بگونه ای تبیین می کرد که گویا اراده مردم افغانستان درهمین لویه جرگه مشورتی انعکاس می یابد وهرچه لویه جرگه تصویب نماید، درواقع فیصله مردم افغانستان است.جالب است که لویه جرگه به اتفاق آراء سند همکاری را با همان صورت که تدوین شده بود را تایید کرد و دیگر اینکه سقف زمانی آن را نیز،تعیین کرد.

 ازدیدگاه لویه جرگه مشورتی، سقف زمانی آن یک ماه تعیین شد یعنی اینکه رییس جمهوراین سند را درخلال یک ماه امضا نماید.گفتگوهای تلخ رییس جمهورکرزی با حضرت صاحب مجددی یکی ازجالب ترین و تلخ ترین مناقشات بود که برای اولین بار بین رییس جمهورو حضرت مجددی پیش آمد. این مناقشات هرگزدرست نبود و حضرت مجددی با صراحت اعلام داشت که آمریکا همه خواسته های مردم را دراین سند قبول کرده دیگردلیلی ندارد که امضا نشود. آقای مجددی با تاکید گفت: که رییس جمهورباید این سند را امضا نماید و حق ندارد که امضا نکند وی تاکید داشت  که اگرایشان این سند را امضا نکند طی سه روز کشوررا ترک می کند و مهاجرمی شود. مجددی درحال حاضر به دانمارک رفته و تهدیدات خود را عملی کرده است.شاید رفتن آقای مجددی را مقامات حکومتی ما جدی نگیرد و لی خوب به هیچ وجه درست نبود که ایشان به این دلیل کشوررا ترک نماید که کرده است.

رییس جمهوربا اعلام قطع نامه لویه جرگه مشورتی درهمان مجلس شروطی تازه ای را مطرح کرد. چهارشرط رییس جمهور، واقعا تا حدی زیادی گیج کننده است و این گونه معلوم می شود که طرح این شروط باید دلایلی دیگری داشته باشد. شروط رییس جمهوربه ترتیب به این صورت عنوان شده است. آمریکا باید صلح و امنیت را درافغانستان تضمین نماید.ایشان درسخنرانی خود درلویه جرگه گفت که ده ها دلیل دارد که مساله صلح و امنیت افغانستان به دست دو کشورپاکستان و آمریکا است یعنی اینکه انها می توانند طالبان را برمیزمذاکره حاضر نمایند. خانم رایس عضوشورای امنیت ملی آمریکا درسفری که به کابل داشت به این مساله اشاره کرد که صلح کاریک روزه نیست ما عصای سحرآمیزو جادویی نداریم که صلح افغانستان را دریک شب عملی نماییم وی تاکید داشت که ما به صلح افغانستان کمک می کنیم همان گونه که درسایرعرصه ها ممد افغانستان بوده ایم.

شرط دوم رییس جمهورکرزی مساله تضمین شفافیت انتخابات است.ایشان ازآمریکا می خواهد که شفافیت انتخابات افغانستان را تضمین نماید و درآن مداخله صورت نگیرد درحالیکه همه می دانیم که افغانستان خود مسول برگزاری انتخابات است و نه آمریکا و یا کشوردیگری. کمیسیون مستقل انتخابات،نهاد های حکومتی درافغانستان باید شفافیت ، امنیت آن را تضمین نماید خواست اینکه آمریکا درافغانستان  با شفافیت انتخابات را برگذارنماید، چندان قابل درک نیست. شرط سوم رییس جمهو به این صورت طرح شده است که دولت آمریکا باید زندانیان طالبان را از زندان گوانتوناما آزاد نماید.این همان خواست طیب آغا و تیم همراه شان است که درسراسرسال 2011و 2012 ازسوی انها مطرح شد و درنهایت به خاطرعملی نشدن شرط شان درماه مارچ 2012 مذاکرات شان را قطع کردند. جالب است که حالا رییس جمهورعین همان حرف را مطرح کرده ومی گوید: که آمریکا باید زندانیان طالبان را از زندن گوانتوناما آزاد نماید وشرط چهارم هم این بود که نیروهای آمریکایی وخارجی خانه های مشکوک را تلاشی وتفتیش نکند.

این ها مسایلی است که تا بحال ازسوی رییس جمهورکرزی مطرح شده است همان گونه که جیمزدابنزگفته است که هیچ گونه پیشرفتی درگفتگوها درمورد سند همکاری های امنیتی صورت نگرفته است.آقای دابنز نماینده آمریکا درامورافغانستان به ناکامی وشکست شان درگفتگو با رییس جمهورکرزی اعتراف می کند.

گذشته ازشروط رییس جمهورکرزی، آمریکاییها تا به حال چه گفته اند؟

ازجانب آمریکا چند پیشنهاد تاکنون عنوان شده است که خیلی جالب است. اولین حرف شان همان است که این سند باید درزمان و موقعش امضا شود و رییس جمهورکرزی نباید آن را به تاخیربیاندازد دلیل مساله هم همان است که حضوردرافغانستان باید قانونمند باشد و هم مسایل مالی آن را باید برنامه ریزی کرد.این گزینه اصلی آمریکا تا به حال بوده است. آمریکاییها ازاینکه لویه جرگه مشورتی رییس جمهورکرزی حضورشان را درافغانستان به اتفاق آرا تایید کرده، خیلی خرسند است. آنها بارها به این مساله اشاره کرده که مردم افغانستان حضورنیروهای ما را درافغانستان تایید می کنند و هیچ مخالفتی ندارند و این مساله برای امریکاییها خیلی دلپذیربوده است. مساله دومی که ازسوی جان کری وزیرخارجه آمریکا عنوان شده این است که یکی ازمقامات کشورافغانستان غیرازرییس جمهورمی تواند این سند را امضا نماید.

ایشان بصورت مشخص به وزرا دفاع دو کشوراشاره کرده وگفته است که وزیران دفاع افغانستان و امریکا می توانند این سند را امضا نمایند. درمواردی هم اشاره کرده است  که وزرا خارجه دو کشوراین سند را امضا کنند. درتمامی این مدت سقف زمانی برای شان اهمیت زیادی داشته اند و اینکه سطوح دو سند همکاری را می تواند امضا نماید دلیلش همین است که توافق نامه پیش ازحلول سال 2014 باید امضا شود.خوب این مساله نشان می دهد که سقف زمانی و ضرب الاجل اهمیت زیادی برای شان دارد. حکومت افغانستان به صورت قاطع این گزینه را که سطح دو از مقامات دو کشور، موافقت نامه امنیتی را امضا نماید را، با قاطعیت رد کرده و گفته است که امضا سند تنها و تنها ازصلاحیت های رییس جمهورافغانستان می باشد و هیچ مقامی درکشورنمی تواند تصمیم برای امضا ی سند را بگیرد.

 با این موضع گیری که اعلام شده دیگر سطح دو درجانب افغانستان هرگزنمی تواند درامضای سند، قابل طرح باشد. نظام ریاستی و متمرکز، اجازه نمی دهد که کسی دیگری دراین مساله مداخله نماید این تصمیم را تنها رییس جمهورمی تواند بگیرد.آخرین سخن همین حرف رییس اموردفاعی و نظامی سنا آمریکا آقای کارل لیوین است که گفته است سند را رییس جمهوربعدی امضا نماید این حرف تازه ای است که آقای کارل طی نامه ای ازبارک اوباما خواسته است که موافقت نامه امنیتی را رییس جمهوربعدی امضا نماید.این حرف می تواند یکی ازراه حل های بحران امضای سند درمناسبات دو کشورباشد. حال ببینیم که درروزها وهفته های آینده چه پیش می یاید. دراین مدت، واقعا نشان داده شد که موقف رییس جمهور درساختارمتمرکز و ریاستی ، چه قدرت فوق العاده و حیرت انگیزمی تواند باشد.