امری که حتا تصورش ترسناک است
امری که حتا تصورش ترسناک است
دیدارهای متوالی مقامات آمریکا از افغانستان نشان می دهد که بن بست پیش آمده درمور امضای سند همکاری های امنیتی، کما کان به قوت خود باقی است. درموارد گفته شده که اگراین سند امضا نشود احتمال و قوع جنگ های داخلی و بازگشت به دهه نود متصورمی باشد امری که حتا تصورش واقعا ترسناک است. پس ازبرگذاری لویه جرگه و تایید قرارداد امنیتی ازسوی مجلس مشورتی، تا حالا سه مقام برجسته آمریکایی از افغانستان دیدن کرده اند.خانم سوزان رایس یکی ازمقامات برجسته امنیتی و مشاور امنیت ملی آمریکا، وارد افغانستان شد و دریک ملاقات با رییس جمهورکرزی روی موافقت نامه همکاری های امنیتی گفتگوی نسبتا طولانی داشت. خانم رایس دیدگاه مقامات کشورشان را درمورد سند همکاری های امنیتی با رییس جمهورکرزی درمیان گذاشت .خانم رایس به این نکته تاکید داشت که مردم افغانستان سند همکاریهای امنیتی را تایید کرده و خواهان این مساله هم شده اند که این سند هرچه زود تر در مدت یک ماه به امضا برسد. این ها مضمون اظهارات مشاورامنیت ملی آمریکا است.
رییس جمهورکرزی دراین گفتگو اشاراتی داشت به شروط افغانستان. عمدتا ازسوی رییس جمهورچهارشرط اساسی درمورد امضای سند همکاری مطرح شده است.اولین شرط این است که حکومت آمریکا باید شرایط گفتگوها بین طالبان و حکومت افغانستان را فراهم نماید.ایشان این مساله را درلویه جرگه مشورتی نیزاعلام داشت که دو کشوردرصلح افغانستان نقش اساسی دارند آمریکا و پاکستان. رییس جمهورگفت دلایلی زیادی دراختیاردارد که این دوکشور می توانند صلح را درافغانستان بیاورند. ایشان درگفتگو با خانم رایس به همین مساله تاکید داشت که دولت آمریکا باید صلح را درافغانستان گرانتی نماید. گفته های خانم رایس دراین مورد به دوصورت بیان شد اول اینکه گفت: ما صلح افغانستان را گرانتی نمی توانیم ولی ممد صلح درافغانستان هستیم و سعی می کنیم که به مردم افغانستان کمک نماییم تاصلح درافغانستان برقرارشود نکته دوم که خانم رایس روی آن تاکید داشت این بود که مساله صلح یک موضوع بلند مدت است و زمان زیادی دربرمی گیرد و ما عصای جادویی نداریم که صلح را به صورت عاجل درافغانستان برقرارنماییم این مساله احتیاج به زمان دارد.
شرط دوم رییس جمهورهم همان برگذاری شفاف انتخابات درافغانستان است رییس جمهور به این مساله نیزاشاره داشت که کشورهای خارجی درانتخابات افغانستان مداخله نداشته باشند و آمریکا انتخابات شفاف را درافغانستان تضمین نماید شرط سوم وچهارم هم آزادی زندانیان طالب از گوانتوناما و عدم بازرسی خانه های مشکوک و مضمون درافغانستان ازسوی نیروهای آمریکایی بود که ایشان با خانم رایس مطرح کرد.
به د نبال سفرخانم رایس آقای جیمزدابنز نماینده آمریکا درامورافغانستان وارد افغانستان شد وی دوروزپیش با رییس جمهورکرزی ملاقات داشت.خبرگزاری شین هوا به نقل ازیک مقام حکومتی که نخواست نامش گرفته شود ولی جریان دقیق مذاکرات جیمزدابنز با رییس جمهورکرزی را با این خبرگزاری درمیان گذاشته است.وی گفته است که آقای دابنز به رییس جمهورکرزی گفت: شما دوراه بشترندارید یا سند همکاری را امضا می کنید دراین صورت نیروهای بین المللی درچهارچوب همکاری های امنیتی درافغانستان می مانند و روند مناسبات به روال عادی خود ادامه می یابد و مردم افغانستان ازکمک های مالی آمریکا و حضورشان درافغانستان بهره مند خواهند شد.راه دوم هم این است که این سند امضا نمی شود دراین صورت گزینه صفرو یا همان تجربه عراق مطرح می شود دراین صورت احتمال اینکه افغانستان گرفتارمشکلات داخلی و یا حتا جنگ های داخلی شود نیزوجود دارد.
اقای دابنز درپایان گفتگوهای شان با رییس جمهوربه این مساله اشاره داشت که مذاکرات ما هرگز نتیجه بخش نبود وی گفته است که ما حرف های خودرا گفتیم و ریس جمهورکرزی هم روی سخنان خود تاکید داشت بنابراین ما گفتگوی ثمربخشی نداشته ایم.
آیا این سند درموقع و زمانش امضا می شود و یا اینکه آمریکا تاخیر درامضای سند را قبول می کند؟
خانم سوزان رایس و آقای جیمزدابنز، دو مقام برجسته آمریکایی رفته اند و حالا آقای چاک هیگل وارد افغانستان شده است. آقای هیگل وزیردفاع آمریکا حوزه های ملاقات و گفتگوهایش به دوبخش تقسیم می شد یکی بازدید ازنیروها آمریکایی است. مقامات غربی درآستانه سال جدید معمولا به افغانستان می یایند و با سربازان شان، ازنزدیک گفتگومی کنند و این کارهمیشه گی آنها درافغانستان درطی این یازده سال بوده اند آقای هیگل همین کاررا کرده و ازنیروهای آمریکایی درافغانستان دیدن می کند. اما دربخش دیگرازصحبت هایش این باربرخلاف گذاشته دیگربرنامه ملاقات با رییس جمهورکرزی نداشت وی گفته است که گفتگو با رییس جمهوربی فایده است این البته درست است. زیرا رییس جمهوربا خانم رایس و آقای جیمزدابنزبا صراحت تاکید روی شروط خود داشته است و این بارآقای هیگل هم باید همان حرف ها را می شنید و نه چیزدیگررا.
وی گفته است که به همین دلیل ملاقاتی با رییس جمهورکرزی نداشته است و به گفته خود شان که برنامه ملاقات با رییس جمهورکرزی دربرنامه شان نبوده است. آقای هیگل با مقامات امنیتی و نظامی افغانستان گفتگوهای مفصلی داشت و ازنتایج مذاکراتش با مقامات نظامی و امنیتی افغانستان راضی به نظرمی رسید به نقل ازوی گفته شده است که وزیردفاع و مقامات بلند پایه امنیتی به وی گفته اند که سند بین افغانستان و آمریکا امضا می شود.حال نکته اساسی درزمان آن است.قبلا تاکید آمریکا این بود که این سند باید درسطح روسایی جمهوردو کشوردرزمان و موقعش امضا شود. آقای جان کری مطلب تازه ای مطرح کرد که این سند را می تواند مقاما ت درسطح وزرا خارجه و یا دفاع امضا نمایند. و آخرین حرف ازسوی کارل لیوین عنوان شده است که این سند باشد برای بعد یعنی رییس جمهوربعدی ومنتخب افغانستان آن را امضا کند.
مطلب تازه و شاید مورد توافق و تایید شده، هم همین باشد که رییس جمهوربعدی افغانستان بعد ازانتخابات سند همکاری های امنیتی را امضا نماید.پرسش اساسی دراین است که این سند درحال حاضر، به لحاظ مندرجات و محتوای مورد مناقشه نیست متن نوشته شده متوازن به نفع منافع هردو کشورتهیه شده است. لویه جرگه مشورتی هم بحث محتوایی نداشت و درنهایت آعضای مجلس سند را به همان گونه که نوشته شده است را تایید کردند دو مساله اساسی دیگر درمورد سند قابل بحث است یکی زمان و دیگری قبول شرایط. قبول شرایط به دلیل اینکه مستلزم زمان است و نمی شود مثلا صلح را دریک شب درافغانستان برقرارکرد و یا تضمین شفافیت انتخابات ازسوی آمریکا و عدم مداخله درامور انتخابات و یا زندانیان گوانتوناما، این ها موضوعاتی است که درذات خود زمان براست و نمی شود به زودی روی آن تصمیم گرفت. تنها مساله ای که می ماند زمان امضای سند است تا حالا نظرمقامات امریکا این بود که این سند باید پیش ازحلول سال جاری امضا شود.رییس جمهورموضع شان این است که هیچ شتابی درکارنیست و معاون سخنگوی رییس جمهورگفته است که هیچ گونه شرط و تحمیل را نمی تواند قبول نماید.
حال نامه آقای کارل لیوین رییس امور تدارکات نظامی سنا، به رییس جمهوراوبا ما،مطرح شده است اگررییس جمهوراین نامه را تایید نماید دراین صورت مساله زمان حل می شود یعنی اینکه این سند با رییس جمهوربعدی و منتخب به امضا می رسد. این مساله درست است و می تواند ازباب ناگزیری، راه حل شمرده شود ولی همه براین نظر است که این کاررا رییس جمهورکرزی انجام دهد خیلی بهتردرمناسبات دو کشورخواهد بود. نگاه وسوالات تاریخی هم با تایید لویه جرگه باید حل شده باشد.نتیجه اینکه سفرهای پی هم اگربه این نتیجه منتهی شود که امضای سند به تاخیرانداخته شود، بازهم می توان گفت یک دست آورد و بهتراز"گزینه صفری" است که مقامات آمریکا آن را مطرح کرده اند. گزینه صفر، درواقع ضریب تهدیدات وخطررا چند برابرخواهد کرد و اینکه تجربه عراق تکرارشود و افغانستان به دهه نود برگردد این مساله واقعا حتا تصورش ترسناک است.
