"شناساسی حوزه ها مصالحه" گفتگو با محمدناطقی دپلمات و کارشناس مسایلی سیاسی" بخش اول"

شناساسی حوزه ها مصالحه

برنامه های دو تیم  درمورد مصالحه  فساد عنوان اصلی  مباحثات تلویزیونی در طی دو شب گذشته بود. در هر دو بحث شرکت داشتم. خبرنگاران دو شبکه خبری تلویزیون 1 و طلوع نیوز برسشهای اصلی شان متمرکز روی دو محور اصلی " مصالحه و فساداداری" بود. دراین نوشته  پرسشهای خبرنگاران را به صورت گفتگوطرح و به هردو موضوع در دو بخش پاسخ گفته شده است حالا با هم بخش اول از گفتگورا می خوانیم:

خبرنگار تلویزیون 1 تیم اصلاحات و همگرایی درصورت پیروزی چه برنامه های برای مصالحه دارد و راهکار عملی  رسیدن به صلح راچه گونه ارزیابی می کنید؟

" گفتگوهای چریکی"

محمد ناطقی: سلام خدمت بینندگان عزیز . البته مساله مصالحه  ابعاد ملی بین المللی و منطقه ای دارد ما برای رسیدن به صلح چندین مولفه اساسی را باید درنظر داشته باشیم. حوزه های رسیدن و نیل به صلح بسیار متفاوت و متنوع است. در ساحت ملی اولین کاری که باید صورت بگیرداین است که نهاد ملی و فراگیر باید ساخته شود. آنچه در گذشته با عنوان "شورای عالی صلح " داشتیم این شورا به دلیل بافت ناقص وگزینشی خود قادر به جواب نیست و دیدیم که کارکرد شورای عالی صلح فاقد دست آورهای روشنی بوده است و در مواردی با چالشهای بسیار تلخ و درد ناکی روبرو شدیم. سه عیب اساسی در ترکیب شورای عالی صلح دیده می شود یکی بافت آن و دیگری گزینشی بودن آن و سوم فقدان برنامه و استراتژی روشن برای رسیدن به صلح. در مورد بافت عرض کنم که بافت ناقص بود نیروهای مدنی  جامعه زنان دراین ترکیب شرکت ندارد زنان بخش بزرگی جامعه است و دیگر اینکه بزرگترین ظلم درحق زنان ازسوی طالبان صورت گرفته است. زنان قربانیان اصلی سیاست طالبان بوده است نگاه طالبان همان نگاه "بکو حرامهای" نجیریه  باید باشد. درترکیب شورای عالی صلح این ملاحظات در نظرگرفته نشده است و به همین دلیل ناقص و نا مناسب برای صلح می باشد. تیم اصلاحات و همگرایی در صورتی پیروزی برای صلح می خواهد یک فرمول و ترکیب جامعی را طرح نماید ترکیب جامع همان مشارکت و حضور زنان، جامعه مدنی و نیروهای تاثیرگذار در جریان صلح است. احزاب سیاسی هم باید در جریان صلح  نقش اساسی داشته باشد.

نکته دوم ، فاز سیاسی و دپلماسی مصالحه است. دپلماسی صلح بسیار نوسان داشت و حکومت افغانستان درمورد دپلماسی موفق عمل نکرد. برای رسیدن به صلح مساله مناسبات و دپلماسی اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا جنگ افغانستان یک جنگ نیابتی و ریشه در پایتخت کشورهای منطقه و جهان را دارد. جنگ با تعریف دو ماهیت استخباراتی و نیابتی ادامه دارد شما این جنگ را تنها با جنگ نمی توانید حل نمایید. نقش دپلماسی اهمیت بسیار زیادی دارد بدون دپلماسی فعال و استوار ما نمی توانیم به پدیده جنگ فایق آییم. کاریکه متاسفانه در گذشته و تا بحال دپلماسی دولتی آن را نداشته است.وقتیکه بی پذیریم که جنگ افغانستان ماهیت و تعریف استخباراتی و ماهیت نیابتی دارد، راه حل این مشکل دپلماسی دو جانبه و چند جانبه است. مناسبات دو جانبه افغاانستان و پاکستان اهمیت زیادی دارد. حکومت رییس جمهور در بستر13 سال دپلماسی خود بی ثبات و دچار نوسان دپلماسی با کشور پاکستان بوده است. هیچ فهمیده نشد که افغانستان دنبال چه چیزی است. گاهی مسایل تاریخی را جدی گرفت و خط دیورند را محور مناسبات دو جانبه تعریف کرد این مساله گاهی در حد نظر خواهی بین المللی پیش رفت آمریکا و متحدانش خط دیورند را خط بین المللی اعلام داشت.

افغانستان گاهی مصالحه را در سیمایی رهایی ملاغنی برادر روی میز گذاشت از بیست مسافرت رییس جمهورافغانستان به پاکستان حد اقل در پانزده سفر، موضوع روی میزگفتگو، بحث مساله رهایی ملاغنی برادر شد زمانی هم افغانستان جدای از پاکستان مذاکرات چریکی را با بخشهای ناراضی طالبان شروع کرد دراین مذاکرات چریکی نه تنها ما به هدف مان دست پیدا نکردیم بلکه هم خود افغانستان آسیب پذیرشد و هم طالبان طرف مذاکره را قربانی کردیم روزگار ملاغنی برادر را نگاه کنید آقا معتصم به چه سرنوشتی گرفتار شد و دیگر مقامات طالب که گفتگوهای محرمانه شان بیرون کشیده شد ، از سوی استخبارات سربه نیست گردید.

خبرنگار "یک" با این وضع طرح شما دراین خصوص چه هست؟ و برای بیرون رفت در بحران چه راه هکارهای عملی و اجرایی را دارید؟

" چهار حوزه صلح"

محمد ناطقی : آری این پرسش مهمی است وقتیکه ما در چهارحوزه مصالحه دشواری و چالش داشتیم و حالا باید برای بیرون رفت رفت از آن باید راه حل را نیز ارایه کرد. چهار حوزه مرتبط به صلح ، ساختارنهاد ملی و فراگیر، دپلماسی فعال دو جانبه و چند جانبه، شناسایی عوامل اصلی جنگ و طالبان اصلی و اجتناب از روی آوردن به فرعیات و ریزشیهای طالب، حفظ دست آوردهای نظام سیاسی و ارزشها. گرچه تا به حال به دو مولفه ترکیب ملی نهاد صلح و دپلماسی اشاراتی داشتم ولی درمورد طالبان اصلی و حفظ دست آوردها هم باید اشاراتی داشته باشم. طرح تیم اصلاحات این را نشان می دهد که برای هریک از چهار عنصر، راه حل منطقی را پیش پای حکومت اصلاحات و همگرایی گذاشته است. ترکیب ملی نهاد صلح مهم است دراین ترکیب باید جامعه مدنی زنان افغانستان واحزاب سیاسی باید حضور داشته باشد. ترکیب کامل بجای ترکیب ناقص موجود، راه حل منطقی نهاد صلح است. دپلماسی را هم که گفتم حکومت اصلاحات ، بشترین وقت را صرف گفتگوهای دو جانبه و چند جانبه خواهد کرد و مهم تر از همه اینکه موارد توافق شده برای ایجاد حس اعتماد به اجرای گذاشته شود و افغانستان دراین خصوص باید پیشگام باشد دلیل آن آسیب پذیری ما هست؟ مساله طالبان اصلی بجای روی آوردن به فرعیات و شاخه های طالب و عوامل ریزیشی، باید طالبان اصلی را پیدا کرد البته طالبان اصلی پیدا کردنش بسیار سخت است پیش از آن باید ازعنصردپلماسی کار گرفت طالبان اصلی در جنگ در اختیار استخبارات و اسیر پایتختهای کشورهای منطقه و فرا منطقه است تنها، با دپلماسی فعال می توان تسهیلات را برای پیداکردن طالبان اصلی فراهم کرد و اینکه برای مذاکره با دکان دار صحبت شد و عامل صلح تبدیل به قاتل شد و همیشه بازی خوردیم،دلیل آن این است که دپلماسی ما خراب شد اعتمادی درکار نبود و به همین دلیل استخبارات، جریان صلح را به مسخره گرفت.

 نکته بسیار مهم دیگر هم حفظ نظام سیاسی است. برخی فکرمی کند که مذاکره با طالبان به معنی گذشت از ارزشها باید باشد یعنی شما قانون اساسی تان را معامله کنید نظام سیاسی را تغییردهید  دموکراسی آزادی بیان، حقوق شهروندی و حقوق زنان رازیر پانمایید چون طالبان با آنها مخالف هستند. معامله و فروش ارزشها خیانت است و در مذاکرات خطوط قرمزی درکار هست و نباید هیچ چیزی قربانی و در پیش پای طالبان ذبح شود.

خبرنگا جناب استاد ناطقی این مقوله راکمی باز کنید و بشکافید مساله بسیار مهممی است که تعریف گنگی دراین مورد تا بحال شده است طالبان را چه گونه تفکیک نماییم؟

" محرم و نامحرم"

محمد ناطقی : پرسش خیلی مهم است این مساله را کسی به دقت نتوانسته تعریف درستی نماید. نامزدان هم به صورت کلی سخن گفته اند حکومت افغانستان که اصلا تعریف و تفسیرروشنی از ما جرا نداشته است شورای عالی صلح هم چهار اسپه به طرف طالبان دویده و هیچ معیاری برای صلح ندارد برخی شان بجای دفاع از حکومت ، قانون اساسی و مردم افغانستان به حمایت از طالبان سخن گفته است شما به اظهارات مولوی شاهد سخنگوی شورای عالی صلح نگاه کنید چه گفته است. تصویر که من از این ماجرا دارم این است این مساله الهام گرفته شده از طرح تیم اصلاحات و همگرایی در مورد صلح است. در مذاکرات صلح ابتدا ما باید مرزی ملی و یا حریم ملی مان را تعریف نماییم. هرکشوری ازخود حریم ملی دارد کسی در خارج از این حریم بسرمی برد و یا به حریم ملی تجاوز می کند آنها دشمن مردم ، استقلال، نظام سیاسی است. به عبارت دیگر آنها نامحرمان می باشند کسانیکه داخل حریم ملی ومرزملی نیست قطعا ابزار دست دشمن است برای اهداف آنها می جنگند و به خاطر نیت کشورهای خارجی اولاد مردم را می کشند به زن و مرد و کوچک  و بزرگ  مردم رحم نمی کنند. تروریستها از همین قماش می باشند آنها برای مردم حرمت و حرمت ملی را قبول ندارند و مردم مارا مورد تجاوز قرارداده است.

اینها دشمان مردم می باشند اما طالبانی که نظام سیاسی را قبول می کنند و به مردم خود حرمت قایل می شوند اما دیدگاه سیاسی دارد و می خواهند دیدگاه سیاسی شان در همه عرصه ها، مد نظرگرفته شود و می خواهند شریک قدرت وحاکمیت باشند این دسته از طالبان را اگر داشته باشیم قدمهای شان روی چشم و حکومت افغانستان باید شرایط هرگونه گفتگو برای قبول دیدگاه شان را فراهم نماید. اشکالی که به رییس جمهورکرزی گرفته شده است و یا اینکه بعد از هرانفجار و انتحار روی جنازه قربانیان رفته و طالبان را برادر خطاب کرده است خوب این طبیعی است که این سوء تفاهم را به وجودمی آورد که رییس جمهور تعریفی از دوست و دشمن ندارد برای ایشان تروریست قاتل با طالبان اصلی که هدف سیاسی دارد، هیچ فرقی ندارد. این اشکال درست گرفته شده است که حکومت افغانستان و نهاد شورای عالی صلح تعریف درستی از دوست و دشمن ندارند خندق را پرکرده است. در گفتگوهای صلح درکناراینکه به نیروها ی امنیتی باید اهمیت زیادی داد زیرا یگانه نیروی که می تواند حافظ ارزشهای ملی باشد، همین نیروهای امنیتی است انتخابات یک ارزش ملی است و با نیروی امنیتی آن را برگزار کردیم. باید خطوط قرمز راهم تعریف نماییم محرم و نامحرم باید داشته باشیم مردم افغانستان نمی توانند با نامحرم رفیق و دوست باشد. تیم تحول هم همین گرفتاری دارد هیچ مرزی بین محرم و نامحرم ندارد بگذریم ازاینکه گفته شده زمانی داکتر اشرف غنی حامی درجه یک طالبان و امارت اسلامی شان درخارج بوده است. بحث فساد اداری ادامه دارد...