پایان سالهای 2014 و2016 گفتگو با محمد ناطقی دپلمات و کار شناس مسایل سیاسی( بخش چهارم)

گفتگو با محمد ناطقی دپلمات و کار شناس مسایل سیاسی( بخش چهارم)

پایان سالهای 2014 و 2016

خبرنگار خورشید: با تشکر از شما رییس جمهور اوباما پس از بازگشت از افغانستان، با فاصله زمانی کوتاهی، جدول زمانی حضورنیروهای شان را اعلام کرد پایان سال 2014 را سال خروج کامل نیروهای بین المللی از افغانستان و پایان سال2016 جدول زمانی خروج نیروهای شان از افغانستان را درنظرگرفته است شما درمورد اعلام این جدول و تاریخ چه فکر می کنید؟ این کار به نفع مردم افغانستان است و یا به ضرر مردم؟

محمد ناطقی: این پرسش مهمی است. البته باید گفته باشم که جدول زمانی 2014 در نشست لیسبون در پایتخت پرتقال درسال 2011 تصویب گردید. سران ناتو دراین نشست بحث کردند که ما برای ابد نمی توانیم در افغانستان بمانیم باید جدول زمانی برای خروج نیروها، تعیین شود و 28 کشور عضو ناتو پنجم دسامبر2014 را زمان قعطی خروج نیروهای بین المللی در نظرگرفت. پایان 2014 در واقع جدول تصویب شده و یک مساله تازه ای نیست اما پایان 2016 واقعا یک مساله تازه و پرسش برانگیز است. آقای اوباما در هفته گذشته به افغانستان آمد و بدون اینکه با رییس جمهورکرزی دیداری داشته باشد، برگشت. این رفتار در نوع خود بی سابقه و اوج تیره گی مناسبات کابل و واشنگتن را نشان می دهد. حاصل دپلماسی غیردوستانه وغیرشفاف و پراز تناقض و نوسان نتیجه اش همین است که در سفر آقای اوباما دیده شد.

رییس جمهور اوباما درآخرهفته گذشته درکاخ سفید، جدول زمانی 2016 را تعیین کرد وی گفت: در پایان 2014 بخش بزرگی از نیروهای آمریکایی به خانه های شان برمی گردند و ده هزار نیرو درافغانستان تا پایان 2016 باقی می ماند. البته یک تاریخ دیگری نیز درنظرگرفته شده است و آن پایان 2015 است که از همین ده هزار نیرو یک بخش مهمی آن دراین تاریخ خارج می شود و تنها  بالای یک نیم هزار نیرو آنهم به خاطر سفارت شان در افغانستان می مانند در مورد پایگاه ها گفته شده که آنها تنها دریک پایگاه حضور شان را حفظ خواهند کرد و آن پایگاه بگرام است. قبلا گفته شده بود که آمریکا و ناتو پس از سال 2014 در 9 پایگاه باقی می مانند ولی حالا شده است پایگاه بگرام. بهرصورت این ها رویدادهای هست که درهمین چند روز پیش آمد.

خبرنگار: حال این پرسش مطرح است که این جدولهای زمانی که اشاره کرده اید آیا تغییرات احتمالی دراین جدولها امکان دارد و یانه نکته دیگر این است که جدول زمانی با مندرجات سندهمکاریهای دفاعی و امنیتی در تناقض هست و یانه؟

" تغییر چارچوب و مفردات موافقت نامه"

محمد ناطقی : از مجموع اظهارات مقاما آمریکایی این نکته روشن شده است که آنها در ارتباط با موقف رییس جمهور اوباما، واکنشهای متفاوتی ازسوی شان صورت گرفته است. جمهوری خواها عمدتا به این جدول زمانی اعتراض کرده اند و گفته اند که اعلام جدول زمانی به ضرر منافع امنیتی آمریکا و به نفع تروریستها و القاعده است و آقای اوباما نباید تاریخ و زمان خروج را اعلام می کرد. گذشته ازاین مساله مقامات آمریکایی این موضوع را روشن کرده اند که هیچ تغییر درچهار چوب موافقت نامه ایجاد نمی شود چهار نکته اساسی را می توان دراین مورد یاد داشت کرد:

1 – اولین نکته را که آنها روشن کرده این است که چارچوب موافقت نامه امنیتی و دفاعی به هیچ صورت و تحت هیچ شرایطی تغییر نمی کند. چارچوب همان چیزی است که مذاکرات 19 ماهه روی آن صورت گرفته است. فصلهای طرح شده جابجا نمی شود و چیزی تغییر نمی کند و چهار چوب سند همان گونه که توافق و تدوین شده حفظ می شود.

2- نکته دوم مفردات و مندرجات موافقت نامه است. ماده های زیادی دراین سند نوشته و توافق شده است. 19 ماه گفتگو بین تیمهای طرفین صورت گرفت و سند به گونه دقیق تهیه و تدوین شده است. مقامات آمریکایی گفته اند که دیگر هیچ مذاکره ای روی مفردات و ماده های توافق نامه صورت نمی گیرد. این نکته را آنها بارها اعلام داشته اند و به همین دلیل شروط رییس جمهور کرزی را قبول نکردند زیرا قبولی شروط به معنی جابجای در مندرجات موافقت نامه امنیتی و دفاعی تلقی می شد. حالا هم این منطق به جای خود باقی است رییس جمهور منتخب نمی تواند روی ماده های موافقت نامه تجدید نظر و اصلاحات به وجود آورد. سند به همان گونه ای که تهیه شده باید امضا شود و محتویات آن قابل بحث نیست.

3- موضوع سومی که از اظهارات مقامات آمریکایی به دست می آید و آن این است که جدولهای اعلام شده برای خروج نیروهای آمریکایی تغییر نا پذیر است و نیروها در پایان 2014 و 2016 خارج می شوند. اما این مساله را آنها هم روشن ساخته است که مربیان آمریکایی هرگز رابطه شان را با نیروهای افغانستان قطع نمی کنند این مساله کماکان برحسب ضرورت ونیاز دوام پیدا می کند ازاین بابت نشان داده شده است که جای هیچ گونه نگرانی نیست. البته این مساله به یک معنا نشان می دهد که نیروهای آمریکایی به خاطر ضرورت و نیاز نیروهای افغانستان می توانند کم و یا زیاد شوند و این مساله هم روشن شده است که اتحادیه اروپا متحدان آمریکا و اعضای سازمان ناتو هم تعداد نیروی شان را در افغانستان باقی می گذارد. بنابراین نیروهای بین المللی در افغانستان می مانند و نوع ماموریت شان که همان آموزش، تجهیز، و مشوره دهی باشد را ادامه می دهند.

4- نکته بسیار مهمی که باید به آن اشاره شود و آن این است که جدول زمانی اعلام شده ازسوی اوباما مصرف داخلی هم دارد. وی به مردم آمریکا قول داده بود که به دو جنگ در افغانستان و عراق پایان می دهد حالا با اعلام خروج نیروها می خواهد به مردم ثابت نماید که رییس جمهور متعهد و مسوول است و هرآنچه گفته است را عملی کرده است. در آمریکا انتخابات ریاست جمهوری برگزار می شود، مردم آمریکا تمایلات زیادی دارند که سربازان شان ازافغانستان خارج شوند. اقدامات ازاین دست که آقای اوباما روی دست گرفته است تاحد بسیار بالای مصرف داخلی انتخابات را دارد این درست که آقای اوباما رییس جمهور نیست اما حزبش می خواهد برنده انتخابات در دور بعدی باشد.

5- مساله پنجم و آخری هم این است که خود افغانها هم باید به خود تکان دهند و سختیهای را تحمل نمایند و نیروهای افغانستان بدون نیروهای خارجی باید بتوانند امنیت کشورشان را بگیرند. جهان برای ابد متعهد نیست که امنیت ما را بگیرد. این گونه اقدامات در عین حال اینکه معنی بی نیازی افغانستان با جامعه جهانی را ندارد ولی معنی خود کفا شدن و سرپای خود استاده شدن را باید داشته باشد. انتخابات نشان داد که نیروهای امنیتی ظرفیت های بالای را دارند و می توانند اصلی ترین کارها را بدون مشارکت نیروهای خارجی انجام دهند کاری که شعار نبود و عملا آن را ثابت کردند.

خبرنگار: شما به پنج نکته ای بسیار مهمی اشاره کرده اید. چهار چوب غیرقابل تغییر است. مفردات و ماده ها قابل بحث نیست. مربیان آمریکایی و غربی کماکان رابطه شان با نیروهای افغان، باقی می مانند. و اینکه گفته اید اعلام جدول مصرف داخلی در انتخابات آمریکا دارد، و آخر اینکه نیروهای امنیتی افغانستان باید یاد بگیرد که بدون سربازان خارجی می توانند، امینت کشورو مردم شان را بگیرند کاریکه در انتخابات صورت گرفت ازصحبتهای شما این نکات را یاد داشت کردم حال آخرین پرسش این است که این موضع گیری چه قدر به سود مخالفان مسلح و طالبان تمام شده است؟

محمد ناطقی: همان گونه که  اشاره کردم مخالفان آقای اوباما جدول اعلام نتایج را به ضرر منافع امنیتی آمریکا دانسته  و آن را نادرست گفته اند. البته این حرف تا حدی زیادی  قابل درک است که طالبان مسلح ممکن این گونه برداشت نمایند و تبلیغات داشته باشند که ما نیروهای خارجی را شکست مفتضحانه داده ایم و حال می خواهند شکست شان را توجیه نمایند این مساله را آنها بارها اعلام هم کرده اند اما من فکرمی کنم این گونه برداشتها درحد شعار وحرف برای طالبان باقی می ماند آنها درشرایط نستند که مدعی پیروزی شوند طالبان وضعیت نامناسبی نسبت به هرزمانی دیگری دارند. طالبان شکست خورده و بسیار اختلافات شدید در صفوف شان ایجاد شده است.و لی با همه این مسایل قبول دارم که چنین اعلاناتی به سود تبلیغات طالبان و تروریستها تمام می شود. با همه این حرفها، صورت مساله، ماهیت مساله را تغییر نمی دهد ماهیت همان است که در پنج مورد برشمردیم و شما هم به درستی جمع بندی کرده اید. برای حکومت آینده زیاد جای نگرانی نیست تنها کار مهم همین است که سند همکاریهای امنیتی و دفاعی باید هرچه زود تر امضا شود کاریکه خوشبختانه هردو نامزد پیشتاز قول آن را داده اند. ادامه دارد....