بحث نظارت انتخابات 93 در گفتگو با محمد ناطقی دپلمات و کارشناس مسایل سیاسی( 8)

بحث نظارت انتخابات 93 در گفتگو با محمد ناطقی دپلمات و کارشناس مسایل سیاسی( 8)

مجری برنامه تلویزیون خورشید: تشکر جناب ناطقی اولین سوال ازشما این است که باتوجه به تجربه دور اول انتخابات، در دور دوم وضعیت نظارت انتخابات را چه گونه بررسی می کنید؟

محمد ناطقی: اجازه دهید وضعیت نظارت انتخابات را در چند حوزه نظارتی مورد تاکید قراردهیم. تفاوت نظارت در دور اول و دوم انتخابات دراین است که در دور اول انتخابات گذشته از ناظران تیم های انتخاباتی، احزاب و گروهای سیاسی هم حق داشتند که از جریان انتخابات 93 نظارت داشته باشد و به همین دلیل تیم اصلاحات بالای 35 هزار ناظر را در 21 هزار ششصد محل در سراسر افغانستان، معرفی کرد اما در دور دوم این گونه نیست دراین دور احزاب سیاسی ناظر ندارند تنها دو تیم می توانند ناظران شان را در محلات رای دهی، داشته باشند و دراین دور هم برای یک محل ما دو ناظر را معرفی کرده ایم اگر مجموع محلات رای دهی 23 هزارباشد 46 هزار ناظر ازسوی تیم اصلاحات معرفی شده است. درکنار نظارت تیمها از انتخابات، دو حوزه نظارتی نیزداریم که بی نهایت اهمیت دارد. حوزه نظارت جامعه مدنی و ناظران بی طرف جامعه بین المللی که دو حوزه نظارتی دیگری را شکل داده که اهمیت بسیار زیادی دارد. دلیل مساله دراین است که آنها درکل بی طرف هستند بنابراین منطق و دیدگاه آنها در امر نظارات خیلی اهمیت دارند. بنابراین در این مرحله از انتخابات ما این منظومه از نظارت را در مساله انتخابات را داریم.

نکته بسیار مهم در مساله انتخابات نظارت است ولی مساله که در دور اول به آن بی اعتنایی گردید و اصولا به ضرر و اعتبار کمیسیون مستقل انتخابات تمام شد. ما در دور اول همان گونه که اشاره کردیم بالای 35 هزا ناظرداشتیم و تیمهای دیگر هم ناظر داشتند، درکناراینها ناظران بی طرف ملی و بین المللی را نیز داشتیم ولی کسی به حرف آنها گوش نکرد.در دور اول کمیسیون نه تنها به اسناد که تیم ها تهیه کرده بود، اهمیت داد بل همان اسنادی را که ازسایت خود کمیسیون استخراج گردید را نیز مشمول زمان کرد و به آن توجه نکرد. فلسفه نظارت شفافیت و سلامت انتخابات است. این اسناد را تیم ها و ناظران جامعه مدنی داشتند. کمیسیون به آن اهمیتی قایل نشد. تیم  اصلاحات و همگرایی مجبورگردید که اسناد خود کمیسیون را استخراج و در اختیارشان بگذارد.

مجری: شما چه اسنادی را از سایت کمیسیون بیرون کردید و در اختیار شان گذاشته اید و چه تناقضات و اشکالاتی در اسناد کمیسیون دیده می شد؟

محمد ناطقی: شما به نکته مهمی اشاره کرده اید. در دور اول تیم اصلاحات 1433 فورمه تقلبی و جعلی وساختگی را از سایت کمیسیون بیرون کرد. این اسناد به صورت بسیار وحشتناکی دست کاری شده و جعلی بود و به سود نامزدی و به ضرر نامزد دیگری دست کاری گردید. فورمه های قلم خورده، فومه های با ارقام متناقض، فورمه های غیر استاندارد و.. مجموعا چیزی در حدود 900000هزار رای مورد دست برد قرار گرفت دراین محاسبه ما به این نتیجه رسیدیم که 460 هزار رای از داکترعبدالله ضایع شده و به همین پیمانه رای برای نامزد رقیب ساخته شده است و به این دلیل انتخابات دور اول را بی نتیجه ساخت. در دور دوم امکان دارد با این چالش روبروشویم. کمسییون گفته است که چیزی در حدود سه هزار ششصد محل را  این بار اضافه کرده است. کمیسیون به گونه آمار وارقام می دهد که کسی نمی تواند درک نماید که این محلات درکجا اضافه شده و دلایلی آن در چه بوده است. ابهامات زیادی در کار کمیسیون وجود دارد. در همین لحظه به سایت کمیسیون مراجعه کردیم و می بینیم که 22 هزار چندصد محل سایت های است که گفته است در روز انتخابات باز است. این رقم با آن چیزی که اعلام کرده بود متفاوت است اگر سه هزار ششصد محل اضافه شده باشد این رقم را با 21 هزار سایت قبلی بگذاریم بشتر از 22 هزار می شود به هرصورت کسی نمی داند که محلات نهایی در  انتخابات چند محل است. اشکال دیگر هم این است که به درستی توضیح داده نشده که در کجا این محلات اضافه شده و دلایلی آن درچه هست؟. این مجمل کاریها سبب گردیده که تیم ها نسبت به کار کرد کمیسیون مستقل انتخابات و آقای آمرخیل، اعتراض داشته باشند.

گذشته ازاین گرفتاریهای که داریم مساله مهم دیگر گلوگاه ها است. ببینید کمیسیون اعلام کرده است که فورمه های نتیجه که ازتمامی ولایات در آمار ملی گرد آوری می شود کمیسیون برای ورود اوراق و داخل کردن نتیجه نهایی در سیستم شمارش، هفت مرحله را در نظرگرفته است. حال دراین گذرگاه ها باید ناظران تیم و ناظران جامعه جهانی حضور داشته باشند و از نزدیک شاهد و ناظر باشند که چه گونه اوراق وارد سیستم شمارش می شود. در مرحله قبلی ناظران و مشاهدان در فاصله چند متری استاده بودند و می دیدند که آدمها در یک گوشه ای رفت آمد دارند و کار می کنند اما اینکه چه کار می کنند را کسی نمی داند. این بار ما، از کمیسیون مستقل انتخابات خواسته ایم که که ناظران ما دراین هفت گذرگاه باید حضور داشته باشند که گفته است درست است ما ترتیب این کار را می دهیم. این مساله به این دلیل حساسیت برانگیزشده است که در دوراول کمیسیون اعلام کرده بود که سیستم ما، جعل ناپذیراست ولی واقعا ما از خود سیستم ، 1433 فورمه تقلبی و جعلی و ساختگی را از خود سیستم شمارش بیرون کردیم و اگراین فورمه ها بررسی می گردید، انتخابات در دور اول نتیجه اش را داده بود.

مجری تلویزیون: شما این موارد را نوشته و اعتراضات تان را به کمیسیون سمع شکایات کرده اید و با توجه به این نکات که اشاره کرده اید چه گونه می شود به این کمیسیونها اعتماد کرد؟

محمد ناطقی: همان گونه که اشاره کردم ما به عمق اشکالات کار کمیسیون از همان اول پی برده بودیم و به همین دلیل وقتی زیادی گذاشته شد که اسناد از سیستم شمارش کمیسیون کشیده شود که تیم فنی ما همین کار را کرده است.1433 فورمه مشکوک و سوال برانگیز را بیرون کردیم و متاسفانه این کمیسیون سمع شکایات بود که آن را بی جهت مشمول زمان کرد و در گوشه ای گذاشت. در دور اول انتخابات، کمیسیون سمع شکایت کار مستقلی را انجام نداد. به عنوان مثال 525 محل را کمیسیون مستقل انتخابات در دور اول بی اعتبار ساخت و کمیسیون سمع شکایات بدون اینکه حتا یک مورد آن را سوال نماید را باطل اعلام کرد. کارکرد هردو کمیسیون به گونه ای است که گویان زیرنظریک مهندس کار می کند درواقع ما یک کمیسیون داریم و با دو نام کارمی کند. درحالیکه هردو کمیسیون وظایف مستقل و قوانین مستقل و کارهای مستقل دارد و لی در مرحله اول ثابت شد که دو کمیسیون کاریک کمیسیون را انجام داد.

نکته اساسی این است که برخی می پرسند که با این وضع چه باید کرد؟ جواب این مساله خیلی روشن است. ما انتخابات داریم و قوانین انتخابات و قانون اساسی ما را ملزم می سازد که انتخابات باید برگزار شود. در قانون اساسی و قانون انتخابات مراجع برگزارکننده انتخابات هم روشن شده است دو مرجع تصمیم گیرنده همین دو کمیسیون می باشد. اینکه ما این همه تاکید و اصرار داریم به همین دلیل است که انتخابات باید به صورت شفاف برگزار شود نتیجه انتخابات مورد تایید مردم، جامعه جهانی،احزاب سیاسی گروهای مدنی باشند. تیم بازنده هم باید شکست خودرا قبول نماید تمامی این مسایل برمی گردد به این اصل که انتخابات باید بی طرفانه و منصفانه برگزار شود. دراین میان نقش دو کمیسیون به خصوص کمیسیون مستقل انتخابات اهمیت زیادی دارد. مسوولیت مراجع برگزارکننده بی نهایت مهم است. مردم درانتخابات 93 حماسه خلق کردند نهادهای امنیتی به وظایف خود خوب عمل کردند و مقامات حکومتی هم دخالتهای ویران گر نداشتند. تیم ها هم رقابتها و پیکارهای شان درست بودند تنها اشکالی که وارد شده برکارکرد دو کمیسیون بوده است. دوردوم اهمیتش بالاتر ازدور اول است زیرا دور دوم دیگر تکراری ندارد به همین اساس است که تاکید داریم که دو کمیسیون صادقانه شفاف و با دقت فراوان کار نمایند.