بحثی دلایل تاخیردرتفتیش آراء گفتگو با محمد ناطقی دیپلمات و کارشناس مسایل سیاسی

بحثی دلایل تاخیردرتفتیش آراء گفتگو با محمد ناطقی دیپلمات و کارشناس مسایل سیاسی

مجری تلویزیون طلوع: اجازه دهید ازشما به پرسم دلایل تاخیر بازرسی آراء درچیست؟ براساس جدول کمیسیون باید بازرسی آراء درطی سه هفته به پایان برسد ولی حالا ده روز است که تنها هزار صندوق تفتیش شده است و با این وضع روند بازرسی بسیارکند و ممکن است ماه ها طول بکشد بفرمایید دلایل این کند کاری درچیست؟

محمد ناطقی: البته تاخیر وکندی دلایلی دارد که می خواهم به آن اشاره نمایم. همانگونه که اطلاع دارید با توافق روی بعد تخنیکی وسیاسی تا به حال چهارسند تهیه شده است اما هیچ یک از این اسناد امضاء نشده است. تیم تحول و تداوم علاقمند به امضای این موافقتنامه ها نیست. امروز شنیده شد که تیم تحول نشستی داشته و درپایان جلسه خود به این نتیجه دست یافته است که سند مورد توافق را امضا نکند البته این مساله را از دوست گرامی جناب آقای پتمل باید پرسید که چنین فیصله ای را داشته است و یانه؟ ولی من مطمئن هستم که تیم تحول علاقه ندارد که اسناد مورد توافق را امضاء نماید همان گونه که اشاره کردم چهارسند عمده تا بحال تهیه شده است ولی این اسناد از سوی تیم تحول امضا نمی شود. ده روز پیش ازاین داکتراشرف غنی در ملاقات با داکترعبدالله خواهان مهلت برای ده روز شد که درباره توافق نامه مشوره نماید. توافق که شامل دو بخش تخنیکی و سیاسی می شود، با حضور و وساطت آقای جان کری وزیرخارجه آمریکا و حضور نامزدان صورت گرفت ولی این سند تا کنون امضا نشده است.

بعدی تخنیکی توافق نامه عملیاتی شده ولی دو سند عمده در مورد تخنیک امضاء نشده است. همان گونه که اشاره کردم سند اصلی در هفت ماده تهیه شده دراین سند چهارچوب سیاسی و تخنیکی به خوبی شرح داده شده است دربعد سیاسی گفته شده که تیم اول و برنده به رهبری تیم دوم فرمان می دهد که دو کاراساسی را نماید یکی ایجاد پست اپوزیسیون و دیگری معرفی یک نفردرسمت اجرایی. تیم دوم درحقیقت دو مقام را احراز می کند یکی مقام اپوزیسیون و دیگری سمت اجرایی که همان صدراعظم اجرایی است. دربعد تخنیکی نیز دو سند مهم با مشوره های زیادی تهیه شده است اولین سند، معیارهای تفتیش است شانزده فقره ، مورد توافقات هردو تیم قرارگرفته است البته درتهیه این شاخصها نمایندگی ملل متحد نقش عمده ای داشته درمورد معیارهای تفتیش توافق صورت گرفته است. بررسی صددرصد صندوقها با معیارصورت می گیرد واین معیارها که از آن به نام " چک لیست" یاد می شود این سند مورد توافق قرارگرفته است ولی تیم تحول نمی خواهد این سند را امضا نماید دلیل آن را به صورت واضحی بیان نکرده است تنها گفته است که خوب همینکه با هم توافق می کنیم این خود کفایت می کند ولی حقیقت چیزی دیگری است که به آن اشاره خواهیم کرد.

سند دیگری که بی نهایت مهم است و آن لایحه ابطال آراء باطل است. ببینید مسایلی بسیار پیچیده ای دراین جا وجود دارد معیارهای تفتیش برای شفافیت همان است که به آن اشاره کردم اما وقتی که شما با معیارهای بین المللی آراء را تفتیش و تفکیک کردید حال این این پرسش پیش می آید که خوب چه گونه آراء را باید باطل کرد چون تفتیش ازخود فلسفه دارد و آن شفافیت است حال باید رای ناپاک را با مصوبه ابطال آراء باطل اعلام کرد لایحه ابطال اراء درساحت تخنیکی مثل همان چک لیست و شاخصها ازسوی تیم تحول امضا نمی شود یعنی اینکه آنها قبول نکرده است که هیچ یک از این اسناد را امضا نماید. همان گونه که اشاره کردم چهار سند تهیه شده ولی امضا نشده است. موافقت نامه ای هفت فقره ای با حضور جان کری بدون امضا است این سند دو بعد سیاسی و تخنیکی دارد. دو سند شاخصها و لایحه ای ابطال آراء نیز امضا نشده است تیم تحول زیربارامضا نرفته است درصورتیکه این اوراق امضا نشود با چالش عمده ای در تفتیش روبرو خواهیم شد اینکه تاخیرو تعلل می شود و یا گاهی هم بازرسی متوقف می گردد دقیقا به همین رد امضا ازسوی تیم تحول و تداوم برمی گردد.

مجری برنامه: دلایلی  رد امضای موافقتنامه ها و اسناد ازسوی تیم تحول به نظرشما درچیست؟ چرا آنها ازامضای آن سربازمی زنند؟

محمد ناطقی: البته رد امضای موافقت نامه های انتخاباتی درهردو بعد تخنیکی و سیاسی احتمالا دلایلی سیاسی باید داشته باشد شنیده شده که آقای اشرف غنی احمد زی تحت فشارهای زیادی قرارگرفته است و به وی گفته شده است که خودرا ازاین روند خارج نماید و بی جهت خودرا گرفتار چنین درد سرهای گسترده نکند. این گونه توصفیه ها و مشوقها هم هست و به ایشان گفته می شود که از روند شمارش آراء خودرا بیرون بکشد این گونه توصیه و تشویق ماهیت ضد آمریکایی دارد کسانیکه این گونه سفارشها را کرده می خواهد حثیت آمریکا ضربه بخورد زیرا می دانیم که آمریکا درمورد توافقات حیثیت خودرا به گروگان گذاشته است و اگر روند بازرسی به شکست روبرو شود درواقع سیاست و و ساطت آمریکا نیز ضربه خورده است. چیزی که برای این کشوربسیارسخت تمام خواهد شد. گفته باشم توافق نامه انتخاباتی ماهیت چند جانبه دارد این سند تنها متعلق به دو تیم نمی شود. این نکته ای است که داکتراشرف غنی خود به آن نسبت  به هرکسی واقف است. گذشته ازتشویق های که داکترغنی شده است که خود را از این ماجرای بیرون نماید دلایلی دیگری نیز درکار برای تعلل دیده می شود.

من فکرمی کنم این درست است که چهارسند تخنیکی و سیاسی تهیه شده است. توافقنامه سیاسی براساس " تشکیل حکومت وحدت ملی" توافقات امور تخنیکی که شامل دو بخش شاخصه ها ومعیارهای تفتیش و لایحه ابطال می گردد، این توافقات با همکاری ملل متحد و تیم ها قبول شده است اما امضا نشده است برای امضا تیم اصلاحات مشکل ندارد تیم تحول به شدت با امضای آن مخالفت کرده است استدلال که شنیده این است که تیم تحول به دلیل اینکه به ارگ و کمیسیونها بسیار نزدیک می باشد این گونه فکرمی کند که امضای اسناد به معنی قضاوت است یعنی اینکه در مورد آراء پاک و نا پاک قضاوت صورت گرفته است آنها می گویند که قضاوت از آن دو کمیسیون بخصوص کمیسیون سمع شکایات می باشد ما نباید قضاوت نماییم. تیم تحول می خواهد همه بررسیها بدون اینکه گفته شود که چه مقدار باطل است را دراختیار دو کمیسیون بگذاریم آنها قانونا صلاحیت دارند که قضاوت نمایند و آراء را باطل اعلام نمایند. ازنظرتیم تحول دو کار به دوش کمیسیونها گذاشته شده است یکی قضاوت و دیگری اعلام آن به این دلیل است که امضا اسناد را قبول ندارند.

مجری برنامه : تیم اصلاحات و همگرایی چه استدلال دراین خصوص دارد خوب این کار درچهارچوب قانون است قانون به دو کمیسیون حق داده است که قضاوت نمایند.

محمد ناطقی: تیم اصلاحا معتقداست که دو کمیسیون فاقد صلاحیت است و نتوانیست انتخابات را مدیریت نمایند و خود ناقض قوانین است و به همین دلیل با آنها قطع رابطه کرد تحلیلگران معتقد هستند که دو کمیسیون، انتخابات را به بحران کشاندند و فاقد اعتبارملی می باشند آقای اسپنتا مشاور امنیت ملی با صراحت دو نهاد را فاقد وجاهت و اعتبارملی می داند.ارجاع بررسی صددرصد آراء به ناظران ملی و بین المللی به همین دلیل است. برخی از اعضای تیم تحول اشاره به کارهای فراقانونی کرده اند و گفته اند که توافقات سیاسی و یا قضاوت در مورد آراء امورفراقانونی است. آقای دانش معاون دوم آقای غنی گفته است: توافقنامه سیاسی که درآن به سمت اجرایی اشاره شده یک کار فراقانونی می باشد. درحالیکه توافقات سیاسی دریک شرایط دشوار و بحرانی، یک امر منطقی است و این کار درخیلی ازکشورها دیده و تجربه شده است. کمسیونها با نقض بی طرفی و نقض قوانین، انتخابات را به بحران کشاند درهرکشوری عاملان و فاعلان چنین بحران عظیم جایش زندان است و لی درافغانستان به آنها لقب قهرمان ملی می دهد وقتیکه اوضاع به سمت بحران نا پیدا درحرکت بود، این گونه تشخیص داده شد که دو تیم باید به توافق سیاسی دست پید نمایند و این کار صورت گرفت.

 آقای اشرف غنی احمد زی خود این توافق را قبول کرد و حتا در زمان رقابتهای انتخاباتی آقای احمد ضیاء مسعود را در تیم خود جلب  کرد و مقام پست اجرایی را به وی داد اگر سمت اجرایی غیرقانونی و فرا قانونی بود پس چرا خود تیم تحول این کار راکرده است. در توافق نامه سیاسی اشاره به پست اجرایی برای مدت دو سال شده است. تیم اصلاحات به هیچ وجه قضاوت دو کمیسیون را قبول ندارد زیرا که هیچ اعتمادی به این دو کمیسیون با همان دلایلی که عرض کردم را ندارد. تیم اصلاحات با اختلاف نظر، به این نکات اشاره دارد اول اینکه اسناد تفتیش و ابطال آراء باید امضا شود زیرا تفتیش، نمایش و تیاتر بی هدف نیست هدف از تفتیش این است که به هدف یعنی شفافیت دست پیدا نماییم. نکته دوم که روی آن تاکید دارد که اسناد امضا شود و نتیجه بررسیها در اختیارمرجع بی طرف گذاشته شود و این مرجع بی طرف قضاوت نماید. مرجع بی طرف نمایندگی ملل متحد درکابل است. اینها تفاوت دیدگاه های دوتیم درمورد پروسه تفتیش می باشد. این خیلی ساده انگاری است که گفته شود مسایل حل شده است تیم تحول کماکان تکیه به دوکمیسیون و به ارگ دارد و به دلیل اینکه امضا معنی قضاوت را دارد و این برخلاف قوانین و دخالت درکاردو کمیسیون است و به همین دلیل از امضای آن سرباز می زند و درنهایت تاکید دارد که نتیجه بررسیها به دو کمیسیون ارجاع شود آنها هرکاری کرد درست است اما تیم اصلاحات می گوید نه این کار شدنی نیست. موافقت نامه های تخنیکی و سیاسی باید امضا شود و نتیجه بررسیها در اختیار یک نهاد بی طرف برای قضاوت گذاشته شود و آن مرجع بی طرف ملل متحد است.