وضع شروط تازه ازسوی رییس جمهورکرزی

وضع شروط تازه ازسوی رییس جمهورکرزی

رییس جمهور کرزی، شش ماه پیش ازاین تاکید داشت که لویه جرگه مشورتی باید برگذارشود. دلیل مساله را هم این گونه توضیح می داد که امضای سند همکاری امنیتی را باید مردم افغانستان تایید نماید و درآن زمان این گونه استدلا می شد که رییس جمهورنگاه به تاریخ دارد وتاریخ افغانستان اجازه نمی دهد که چنین سندی را با آمریکا امضا نماید.این حرف البته با امضای سند مادر که " پیمان استراتژیک" با آمریکا باشد حل شده است. آقای مجددی بارها به این مساله اشاره داشت که موافقت نامه امنیتی دراصل حل شده است. ایشان با برگذاری لویه جرگه مخالفت داشت ولی رییس جمهورکرزی بارها وبارها ازوی خواسته بود که لویه جرگه برگذارمی شود شما حتما ریاست آن را به عهده بگیرید دریک گفتگوی که ما درخانه حضرت صاحب داشتیم ایشان می گفت: رییس جمهورازمن خواسته که اگرریاست لویه جرگه را قبول نکند این مساله خراب می شود واین به نفع افغانستان نیست آقای مجددی می گفت ریاست لویه جرگه درمورد قرارداد امنیتی را برمن تحمیل کرده است.وی تاکید داشت که رییس جمهوراصل سند که همه مسایل درآن گنجانده شده را با آمریکا امضا کرده این موافقت نامه امنیتی که فرع ازآن است را امضا نمی کند.حال همه به دلایلی این مساله راه افتاده که چرا رییس جمهور امضا نمی کند و سخن اصلی ازچه قرار است؟.

حالا که

لویه جرگه

براساس

اراده رییس

جمهور

برگذارشد.

اعضای آن

به اتفاق

آراء موافقت

نامه همکاری امنیتی را تایید کردند.حضرت صاحب مجددی در مجلس مشورتی مناقشات تلخی با رییس جمهورکرزی داشت وی تاکید داشت که باید سند را امضا نمایید ورییس جمهور حق ندارد آن را امضا نکند زیرا لویه جرگه آن را تایید کرد وآمریکا هم تمامی شروط افغانستان را درسند پذیرفته است پس دیگرچه دلیلی است که این سند امضا نمی شود.حضرت مجددی در جای گفت: اگراین سند امضا نشود ما ترک دیارمی کنیم وبه دنیا می گوییم که حکومت به وظایف خود عمل نمی کند. اینها مضمون سخنان رییس جرگه مشورتی جناب حضرت صاحب مجددی بود.

وضع شروط تازه وپی هم رییس جمهور

با ختم لویه جرگه مشورتی و تایید موافقت نامه همکاری ازسوی لویه جرگه ، حال رییس جمهور،شروط تازه ای را وضع کرده این مساله درآستانه سفر خانم رایس مشاورامنیتی کاخ سفید،مطرح شده اعلامیه های صادره درکابل و واشنگتن این را نشان می دهد که رییس جمهور، چهارشرط تازه را وضع کرده است.البته وضع این شروط تازه موجب نگرانی وسرگردانی زیادی شده است واقعا بحران تازه ای درآستانه شکل گیری باید باشد. این مساله اگربه این صورت ادامه پیدا نماید، سرنوشت ونگرانی مردم ابعاد گسترده ای بخود می گیرد. رییس جمهوربا این موضع گیریها وشروط تازه،بحران روانی تازه ای را ایجاد کرده است. شروط وضع شده مقدمه ای برای اهداف دیگری باید باشد. درحالیکه این گونه مسایل تازه وخارج از موافقت نامه همکاری بین دو کشوراست.

شرط اول رییس جمهوراین است که آمریکا باید تعهد بسپارد که انتخابات درافغانستان شفاف برگذارشود. این حرف در ذات خود قابل قبول نیست وخبرنگارها مرتب به این نکته پرداخته که انتخابات شفاف افغانستان چه ربطی به آمریکا دارد.دو نوع پرسش، متفاوت طرح شده یکی اینکه پرسیده می شود که افغانستان چه تعریفی دارد وجزء کدام ایالت آمریکا باید باشد که رییس جمهورکرزی

خواهان برگذاری انتخابات

شفاف

ازسوی

آمریکا

درآن شده است.

مگرما کشورمستقلی

ازنظر رییس جمهور

نستیم

که ازآمریکا می خواهیم که انتخابات شفاف را درافغانستان تضمین نماید.پرسش دوم که منطقی ترازسوال اول به نظرمی رسد وآن این است که افغانستان خود مسول برگذاری انتخابات است.کمیسیون مستقل انتخابات را دارد ده ها نهاد های حکومتی موظف هستند که امنیت انتخابات را بگیرند تا انتخابات برگذارشود.انتخابات درافغانستان برگذارمی شود واین چندمین باری است که ما درافغانستان انتخابات داشته ایم با این وضع این دیگرچه مساله ای است که گفته شود آمریکا باید تضمین نماید که انتخابات شفاف درافغانستان برگذارشود.خواستن انتخابات شفاف سال 93 ازآمریکا مساله غیرقابل درک است ولی خوب رییس جمهورحال روی آن تاکید دارد ویکی ازچهارشرط ایشان برگذاری انتخابات شفاف ازسوی آمریکا درافغانستان است.

شرط دوم وتازه رییس جمهوراین است که آمریکا باید زندانیان طالب را اززندان گوانتوناما آزاد نماید این مساله دیگر واقعا تازه است. درحالیکه تمامی سالهای 2011 و2012 بحث مذاکرات صلح با طالبان به این موضوع اختصاص داشت که طالبان خواهان آزادی زندانیان شان از زندان گوانتوناما بود ولی آمریکا به دلیل شرایط پیچیده قانونی این مساله را قبول نکرد.حال رییس جمهورعین همان خواست طالبان را ازارگ تکرارمی کند وخوهان آزادی زندانیان طالبان از زندان گوانتوناما شده وآزادی آنان را شرط امضای موافقت نامه همکاری امنیتی دانسته است.وقتی که این خبر را رسانه های معتبر نشرکرد ما را متحیرساخت که این دیگرچه حرف وسخن  تازه ای است که ازسوی رییس جمهور وضع می شود.

شرط سومی که با خانم رایس مطرح شده  این است که آمریکا باید تسهیلات وشرایط گفتگو با طالبان را فراهم نماید. گو اینکه رییس جمهورطالبان را ابزاردست آمریکا می داند. وطالبان عوامل آمریکا با حکومت افغانستان جنگ دارد

وحال

باید آمریکا

عوامل خود

را وادارنماید

که با حکومت

افغانستان وارد

صلح شود

ایشان

درلویه

جرگه به این مساله اشاره داشت که دو کشور پاکستان و آمریکا در مساله طالبان دخالت دارد و آمریکا باید تسهیلات صلح با طالبان را فراهم نماید این که طالبان عوامل ومزدورآمریکا باشد و آمریکا باید مزدورانش را واداربه صلح با حکومت افغانستان نماید،خود ازجمله موضوعاتی بسیار پیچیده باید باشد.طالبان هرگزخودرا ابزار دست آمریکا وعامل آن نمی دانند بلکه آنها به دلیل مخالفت بآ آمریکا مردم را کشته ومی کشند. آقای مژده درمشوره ای که به طالبان داده یکی همین است که طالبان اعلامیه علیه بهم زدن جرگه صادر نمایند وبگویند که ما با آمریکا می جنگیم و هیچ موافقت نامه ای را با آمریکا قبول نداریم.حال رییس جمهور از خانم رایس خواسته که طالبان را برای گفتگو حاضر نماید والا موافقت نامه امنیتی را امضا نمی کند.

شرط چهارم این گونه طرح شده که حکومت افغانستان از آمریکا خواسته که به خانه های مشکوک ولو اینکه تروریست هم آنجا باشد حمله نکند سربازان آمریکایی خانه های مشکوک را تلاشی نکنند وخلاصه اینکه به خانه هیچ کسی وارد نشوند.این مساله درسند همکاری نوشته شده وتصر یح شده که درحالات اضطرار فقط می توانند وارد خانه های مظنون شوند.رییس جمهور درسخنرانی خود درلویه جرگه دلایلی اضطرار را شرح داد و گفت که اگر اتباع آمریکایی توسط مخالفان ودشمنان امریکا دستگیروجانش درخطرباشند دراین صورت آنها می توانند وارد خانه مشکوک برای نجات جان سرباز ویا سربازان خود شوند. واما رییس جمهور حال این مساله را تبدیل به شرط کرده وگفته است که آمریکا باید همه این شروط را قبول نمایند تا موافقت نامه امضا شود.حال علیرغم این همه شرط وشروط گفته شده که درنهایت رییس جمهورخواست محوری خود را بآ امریکا درمیان می گذارد و آن وقت این سند را درزمان وموقعش امضا خواهد کرد.

امضا سند، پیش از حلول سال2014

پرسشی که حالا باید به ان پاسخ داده شود این است که این سند چرا پیش ازحلول سال جدید به امضا برسد.این مساله درهردوطرف قضیه دلایلی خاصی خود را دارد.آمریکا به دلایلی  پافشاری دارد که باید  این سند امضا شود،خوب گفته شده که سند همکاریهای امنیتی با ید به کنگره آمریکا برده شود وبا بحث روی سند،ترتیبات بودجه وبرنامه ریزی گرفته شود واین مساله اگرپیش ازحلول سال جدید حل نشود،ازبحث کنگره می ماند وتمامی برنامه ریزیهای مرتبط به آن بهم می خورد وشاید دلایلی سیاسی دیگری هم درکار باشد وآن اینکه کاری که درزمان کرزی باید انجام شود این دوسیه باید درهمین زمان بسته شود، نباید آن را به حکومت منتخب بعدی واگذارکرد.زیرا بصورت منطقی کاری است که درزمان حکومت رییس جمهورکرزی انجام شده باید درزمان ایشان خاتمه پیدا کند.

اما درجانب افغانستان وازدید گروهای سیاسی، مردم ونهاد های مدنی چرا این سند درمدت زمانی خود امضا شود؟. لویه جرگه هم به این مساله تاکید داشت که سند باید به موقعش امضا شود،این موضوع ازمنظرگروهای مدنی و احزاب سیاسی و مردم  می تواند یک دلیل اساسی داشته باشد وآن اینکه افغانستان با خطرات جدی درتمامی عرصه ها روبرو است اگراین موافقت نامه امضا

نشود

تاثیرات

ویرانگری

روی زندگی

مردم می گذارد

امنیت افغانستان

درمعرض

خطرقرارمی

گیرد.

امضای

این سند و یا تاخیر و رد آن روی تمامی کشورهای عضو ناتو وایساف تاثیرمی گذارد.48 کشور عضو ایساف تمامی برنامه های شان را براساس همین سند ،تنظیم می کنند.اگراین سند به موقع و زمانش امضا نشود بدون تردید خطرات مهمی را درپی خواهد داشت.شروط که ازسوی رییس جمهوروضع می شود،دلایلی دیگری دارد مخالفان رییس جمهور گفته اند که هدف ایشان تامین خواسته های است که ازسوی آمریکا باید درانتخابات گرانتی وضمانت شود.

تعیین موقعیت

تعیین موقعیت

کمیشنران کمیسیون مستقل انتخابات امروز محفلی با شکوهی را درهتل صافی لند مارک برگذارکرد. هدف ازبرگذاری این نشست خبری این بود که موقعیت نامزدان دوحوزه ریاست جمهوری و کاندیدان شورای ولایتی  را براساس شماره تعیین نماید.واین کار صورت گرفت. ازمیان یا زده نامزد ریاست جمهوری، دکترعبدالله به عنوان کاندید شماره 1  به قید قرعه ازصندوق بیرون شد وآقای ارسلا رقم شمار11 را  گرفت. واقعا همان گونه که گفته شده، یک بخش بزرگ از انتخابات، تبلیغات  وتاثیرات روانی روانی آن هست. با اعلام اینکه دکترعبد الله نامزد شماره یک انتخابات سال 93 است،موج بزرگی ازتبریک درهمان جلسه به من گفته شد.البته حضورما دراین نشست خبری با میمون وبا برکت بود زیرا نامزد ما شماره اول را بخود اختصاص داد.

کمیسیون به این ترتیب شروع به تعیین موقعیت نمایندگان شورای ولایتی را نمود. هزاران نفر را باید با قید قرعه جایگاه شان را تعیین نماید. نکته مهمی که آقای

داکتریوسف

نورستانی

رییس

کمیسیون

مستقل

انتخابات

اعلام داشت ،این بود،که ایشان پس ازاعلام "تعیین موقعیت" نامزدان ریاست جمهوری، به سوالات خبرنگاران پاسخ گفت. خبرنگاران درامور گوناگون مرتبط به انتخابات ازوی می پرسیدند، مسایل امنیتی،میکانیزم های اجرایی، رعایت بی طرفی،شفافیت انتخابات، وده مسایل ازاین گونه را مطرح کردند. نکته بسیارمهمی که  ازوی پرسیده شد این بود که اگرانتخابات در دور دوم کشانده شود، رییس جمهورگفته است که نمی گذارد انتخابات دور دوم به درازا کشیده شود.وی درلویه جرگه مشورتی اعلام داشت که درمجلسی با سفیرآمریکا این مساله را استنباط کرده که انتخابات به دور دوم کشیده می شود ودور دوم آن ، هم به زودی برگزارنمی شود وچندین ماه طول می کشد.

خبرنگاران توضیح می دادند که این مساله باعث این شد که رییس جمهوربه شدت انتقاد نماید که چرا دور دوم به درازا کشیده شود. رییس جمهوردرجرگه مشورتی اعلام داشت که نمی گذارد انتخابات دور دوم به درازا کشیده شود. رییس جمهور تاکید داشت که دور دوم انتخابات باید بلافاصله درطی دوهفته برگزارشود

وقبول ندارد

که ماه

ها طول

بکشد.

آقای نورستان

درپاسخ

به همین

مساله

گفت:

که کمیسیون آماده گی کامل دارد که انتخابات دور دوم را درطی دوهفته مطابق با قوانین آن برگذارنماید آقای نورستانی رییس کمیسیون مستقل انتخابات تاکید داشت که همه امکانات وتسهیلات را دارد ومی تواند انتخابات را دردور دوم در مدت دو هفته برگذار نماید وهیچ مشکلی دراین خصوص ندارد. من هم این مساله را ازآقای نورستانی پرسیدم که آنچه را با خبرنگاران اعلام داشته اید، عملی است ویا اینکه به دلایلی دیگری این سخن را گفته اید آقای نورستانی با اطمینان بما گفت: نه تبلیغات نکرده ام  همه امکانات را داریم ومی توانیم انتخابات را در دور دوم درست به موقع وزمانش برگذارنماییم.

دید گاه های رییس جمهور

رییس جمهور درمورد انتخابات درجرگه مشورتی صحبت کرد وگفت: که لویه جرگه تنها بخاطریک مساله دایر شده است وآن پیمان امنیتی با آمریکا است ودیگر مساله ای دراین مجلس بحث نمی شود. رییس جمهور درنشست پایانی جرگه مشورتی هم گفت که انتخابات باید به موقع و زمانش برگذار و انتخابات باید شفاف برگذارشود  و خارجیها در انتخابات ما مداخله نداشته باشند. رییس جمهور چندین خواست را درمورد امضای توافق نامه امنیتی ازآمریکا

داشت

ازجمله

برگذاری

انتخابات

شفاف است.

امروز که

درکنفرانس

کمیسیون

مستقل انتخابات شرکت کرده بودم همان گونه که اشاره کردم دکتورعبدالله نامزد اول انتخابات 93 برگزیده شد. خبرنگاران زیادی ازمن می پرسید که هدف رییس جمهوراز این حرف چیست؟ که گفته است انتخابات در دور دوم باید درطی دوهفته برگذارشود وخارجیها می خواهند که انتخابات دور دوم ماه ها طول بکشد.

 وی گفت: این حرف را ازلحظه ای دریافته است که دریک نشستی با سفیرآمریکا این بحث مطرح گردید. خبرگزاریها به این صورت نقل قول کرده که گویا آقای کونینگهام سفیرآمریکا درکابل به رییس جمهور دو مساله را مطرح کرده یکی اینکه انتخابات 2014  به دور دوم کشیده می شود.نکته دوم هم این است که دور دوم انتخابات ماه ها طول می کشد. این حرف سبب گردید که بگویم خارجیها در انتخابات می خواهند دخالت نماید. رییس جمهور درجرگه مشورتی گفت که نمی گذارد کسی درانتخابات مداخله نماید ودیگر اینکه انتخابات باید درزمان وموقعش برگذارشود. خبرنگاران این پرسش را ازمن داشت

که چرا

رییس

جمهورچنین

حرفی را

گفته

ومنظور

شان چیست؟

پاسخی که

ما داشتیم این بود که اولا ما ازنیت رییس جمهوراطلاعی نداریم  ونمی دانیم که به چه منظوری این سخن را گفته است ودرثانی این اولین باری نیست که رییس جمهورخارجیها را متهم می کند.

 ایشان بارها وبارها گفته است که خارجیها درانتخابات افغانستان مداخله می کند و در گذشته هم همین کار را کرد ومی دانیم یکی ازدلایل برجسته رییس جمهور درمخالفت با دو کمشنر ازطرف ملل متحد، هم همین بود.جدال ومناقشات رییس جمهور با آمریکا درعرصه های گونا گون ادامه داشته است ایشان خارجیها را متهم به دخالت می کند وخارجیها دراین مورد مسولیتی را قبول نمی کند واعلام داشته که ما درامورداخلی افغانستان مداخله ای نداریم این خود افغانستان است که چه گونه برنامه ریزی می کند وانتخابات را به پیش می برد ونقش دراین مورد امداد وکمک کردن به پروسه انتخابات است ونه چیزی دیگر.

گروهای مدنی واحزاب سیاسی درمورد مداخله چه دید گاهی دارند؟

گروهای سیاسی وجامعه مدنی این مساله برای شان چندان قابل درک نیست که خارجیها درامور انتخابات مداخله کرده اند آنها دلایلی واضحی برای مداخله ندارند درثانی وقتیکه مساله مداخله آمریکا وغرب داغ وداغ ترمی شود، مخالفان واپوزیسیون می گویند اگر مداخله ای صورت گرفته تماما به نفع رییس جمهورکرزی بوده است ونه دیگران. این مساله اشاره ای به انتخابات 88 است که آقای جان کری سناتور پر قدرت آمریکا، وارد  کابل شد با جدیت تمام بحران انتخابات را به سود رییس جمهورکرزی حل کرد ونگذاشت که به دوردوم کشانده شود.گروهای مدنی احزاب سیاسی اتهمات رییس جمهور به غرب وامریکا را خیلی جدی وبرخواسته ازیک قاعده ومبنا نمی دانند. دیروز دکتورعبدالله

به این مساله

اشاره داشت

که رییس جمهور

موافقت نامه

را به این

خاطرامضا

نمی کند

که آن را

وسیله

امتیازگیری

شخصی

خود قرارداده وبه صورت مشخص مخالفان رییس جمهور، وی را متهم می کنند که هدف رییس جمهور از این همه تعلل این است که فرد مورد نظرش را آمریکا تایید نماید.

این اتهام رییس جمهورکه غرب وآمریکا درامور انتخابات مداخله می کند نیزخیلی قابل درک نیست.درحال حاضر همه نگرانیها از رییس جمهوراست تا خارجیها.زیرا همه امکانات وتسهیلات دراختیارش هست ومی تواند ازآن به نفع کاندید مورد نظر خود استفاده نماید. وقتیکه مساله مداخله مطرح می شود بشترین نگرانی متوجه رییس جمهورمی شود تا خارجیها.البته این گونه مسایل خیلی به نفع رییس جمهورتمام نشده .احزاب وگروهای مدنی درانتخابات اصلا وابدا نگران مداخله امریکا وغرب نیستند این تک صدایی رییس جمهوراست که بصورت مرتب غربیها را متهم می کند که درامور انتخابات مداخله می کنند ویکی از آخرین خواستش این است که آنها درانتخابات افغانستان مداخله نداشته باشند. همان گونه که  اشاره شد گروهای مدنی احزاب سیاسی

به این نکته

توجه دارند

وسخت

نگران این

مساله است

که رییس

جمهوربی

طرف نمی

ماند درمسایل

انتخابات

به نفع

کاندید

مورد

نظرشان

مداخله می کند واینکه سند همکاریهای امنیتی را امضا نمی کند دلیل آن تنها امتیازگرفتن ازآمریکا درمساله انتخابات می باشد.

 این صحبت ها ازحدی تعارف گذشته بلکه بصورت صریح مخالفان رییس جمهور به آن اشاره کرده اند.سلطان زوی ودکترعبدالله درآخرین اظهارنظرشان به همین مساله اشاره کرده که ازسند درامر انتخابات به عنوان یک ابزار می خواهد استفاده نماید. کارشناسان سیاسی هم هرگز، اشاره به مداخله امریکا درامر انتخابات ندارند آنها نگران مداخله رییس جمهوردرامر انتخابات هستند.آقای عتیق الله بریالی با خبرگزاری آلمان به همین مساله تاکید داشت که رییس جمهور سند را وسیله وابزاراستفاده شخصی خود ساخته ومی خواهد ازآن به نفع کاندید مورد نظرش استفاده نماید.دیدگاه گروهای مدنی ، احزاب سیاسی وکارشناسان افغانستان به این صورت مطرح شده است وآنها درامر انتخابات نگران مداخله آمریکا وغرب نستند ولی نگران مداخله رییس جمهورکرزی درمساله انتخابات می باشند.

دسته بندی های داخل خیمه

دسته بندی های داخل خیمه

گزارش ها، ازفضای داخل لویه جرگه،نشان می دهد که دسته بندی های درداخل لویه جرگه مشورتی،پیش آمده است.کسانیکه درلویه جرگه، شرکت کرده اند درفرصت های مناسب با رسانه ها بگونه ای حرف می زنند که نشان می دهد ،فضای حاکم درلویه جرگه را سه فکربصورت مشخص اشغال کرده است.گرچه جماعت های گرد هم آمده یک بخش شان قدرت تجزیه وتحلیل ازسند همکاری های امنیتی را ندارند زیرا این سند بگونه نوشته شده که درکش برای هرکسی غیرممکن است مگرراسخون درعلم حقوق وروابط بین الملل،قادربه فهم عبارات ودسته بندی های جملات وبکارگیری آن باشند.می دانیم یکی ازسخت

ترین سندی

که بشترین

فرصت زمانی

را برای بحث گرفته است، همین موافقت نامه همکاری امنیتی بین افغانستان وآمریکا است.نزدیک به دوسال روی این سند کاروبحث صورت گرفته است.مقامات سطح اول دو کشوردراین تهیه این سند مستقیما دخالت داشتند.رییس جمهورکرزی وآقای اوباما رییس جمهورآمریکا ودیگرمقامات درجه یک ، اشراف کامل روی تهیه وتنظیم سند همکاریهای امنیتی داشته اند.

آقای جان کری درآخرین سفرخود به افغانستان، بیش ازشانزده ساعت با حامد کرزی روی سند همکاریهای امنیتی با هم گفتگو کردند.خوب این همه زمان وگذاشتن وقت نشان می دهد که سند همکاری مساله ساده وپیش پا افتاده نیست که هرکسی ازهرگوشه وکناری بیاید و روی آن نظردهد.با همه این مسایل سه گروه فکری در داخل لویه جرگه درمورد موافقت نامه امنیتی شکل گرفته اند:

گروه - الف

گروه - ب

وگروه - ج

گروه اول به آن جماعتی اطلاق می شود که با مندرجات سند موافق است این جماعت ازقبل وبا ذهنیت ازقبل ساخته شده به این جمع بندی رسیده که سند باید به هرقیمتی  که باشد امضا شود این گروه تعریف مردمی را دارد.حرف این جماعت درواقع همان انعکاس ذهنیت عام وغالب جامعه افغانستان است.مردم سخت نگران آینده شان می باشند.تکرارگذشته برای مردم واقعا کابوس است. جنایت طالبان هم که خارج ازتوصیف است. مردم این گونه فکرمی کنند که اگرغرب ازافغانستان خارج شود وگزینه صفری درافغانستان

مطرح شود

بدون شک،

بازگشت

توحش وتبهکاری درافغانستان انکارناپذیرمی شود.گذشته از بازگشت گروهای تبهکار که به شدت با موافقت نامه مخالف هستند،دخالت کشورهای همسایه را نیزمزید برعلت نگرانی های خود دانسته اند.

گروه الف درلویه جرگه که گفته شده اکثریت دارد و به این باور است که موافقت نامه همکاری های امنیتی، باید امضا شود.جمع دیگری ازصاحب نظران درداخل لویه جرگه که طرف دار فکر و گروه اول هستند آنها هم این نظریه را که سند  همان گونه که نوشته شده باید تایید شود را تقویه وتغذیه می کنند. درگروه اول ما کسانی را می بینیم که می گویند: اگرموافقت نامه امضا نشود،افغانستان با دشواریهای زیادی روبرو خواهند شد. صاحب نظران در"گروه الف" دقیقا همان حرف های را گفته اند که دراین دو روز ازسوی مقامات آمریکا ابرازشده اند. مقامات آمریکایی درواکنش به سخنان رییس جمهورکرزی گفته اند که این سند باید تا پایان سال 2013 امضا شود درغیرآن افغانستان با چالشهای فراوانی روبرخواهد شد.

آقای جیمزدابنز،نماینده آمریکا درامورافغانستان با صراحت اعلام داشته است که اگرسند درموقع وزمان خود امضا نشود آن وقت افغانستان با مشکلات زیادی مواجه خواهد وی توضیح نمی دهد که چه دشواری ولی واضح است که اولین آن، گزینه صفروتجربه عراق است. وبعدش هم قطع همکاری های تمامی کشورهای عضو ناتو وایساف وحتا درموارد قطع همکاری کشورهای اسلامی.رییس جمهورکرزی درسخنرانی خود به این مساله اشاره کرد که همه کشورهای اروپایی طرف دارد امضای سند همکاری امنیتی با افغانستان هستند واگراین سند امضا نشود درآن صورت آنها کمک های شان را قطع می کنند.رییس جمهوربه این نکته نیزاشاره داشت که کشورهای اسلامی با این سند موافق اند.

سفیرایران درکابل هم گفته است که امضای سند حق مسلم مردم وحکومت افغانستان است.روسیه هم طی بیانیه گفته است که امضای سند همکاری امنیتی حق مردم وحکومت افغانستان است اما در امضا موافقت نامه نباید همسایه های افغانستان منافع شان مورد تهدید قرار بگیرد.گروه الف درلویه جرگه با همین مستندات ونیازمندی شدید افغانستان به جامعه جهانی وخطرات که افغانستان را تهدید می کند،وارد خیمه شده است ، آنها به این عقیده هستند که این  سند با همین ماده ها بدون تغییرواصلاح،مورد تایید قراربگیرد و آن را به سود افغانستان تعبیرکرده اند.

گروه - ب:

"گروه ب" که سطح فکری شان را متفاوت ازدیگران می بینند وعمدتا ازخارج آمده اند.وفکرمی کنند که درتدوین سند باید، جایگاه برای خود داشته باشند وبه یک نحوی نشان دهند که درجای ازقضیه درتدوین سند نقش و حضوردارند. این گروه عمدتا اقلیتی نخبه وروشنفکران آرمانی باید باشند.آنها بگونه استدلال می کنند که درسند عیوبی زیادی دیده می شود آنها گاهی به ادبیات سند وسبک نوشتاری آن هم خورده می گیرند ودرمواردی می گویند که ماده بگونه دیگری تغییرواصلاح شود.گروه ب تعریف شان آرمان گرایی ونشان دادن خودی در متن و تهیه سند می باشد دربرخی موارد هم شاید نظریاتی را ارایه نمایند که متن سند را خیلی بشتربه نفع آمریکا تغییردهد.بدون تردید، تغییرات درادبیات ، تغییرات درجا بجای ماده ها و وارد کردن جملات تازه، وکارهای ازاین دست،بدون شک، تفسیرها تازه وبرداشت های نوی را درپی دارد.

 این مساله ناشدنی وزیاد واقع بینانه نیست ولی هستند افرادی که با غروردانش و تحصیلات شان وفضاهای بیرون از افغانستان ،به این فکرهستند که حتما باید جایگاه برای شان دراصلاح وتغییرمتن درنظرگرفته شود. این گروه استدلال

می کند

که اگرقدرت

اصلاح وتغییر

نداشته باشد

پس برای

چه آنها

را دعوت کرده اند. این گروه درصدد سهم گیری درمتن تهیه شده هستند البته منطق شان درست است اما این جماعت فاقد خط مشخص درجهت موافقت نامه امنیتی هستند دوستی می گفت: برخی ماده ها را بگونه می خواهند تغییردهند که به سود آمریکا ودرموارد به سود افغانستان وعلیه آمریکا تمام می شود،آنها به این نکته توجه ندارد ومنطق شان این است که باید درمتن اصلاحاتی بوجود آید وطرفین قرارداد ضررهای که متوجه شان می شوند،باید قبول داشته باشند.

تفاوت این جماعت فکری با صاحب نظران گروه اول دراین است که گروه اول واقع بینانه با مساله برخورد می کند ومی گوید هرگونه جا بجای و وارد کردن جملات تازه، ایجاد مشکل برای سندی می کند که بیش ازدوسال روی آن بحث شده واین کارسختی است آنها می گویند واقعیت همین است که طرفین وقتی که روی سند توافق کرده ما اگرآن را به نفع افغانستان می دانیم باید همان متن توافق شده را تایید نماییم. اما گروه دوم آرمان گرا است وخواهان گنجاندن نظرات شان درمتن هستند حال به ضرر و نفع هرکدام که تمام شود باید طرف مقابل قبول نماید.

گروه –ج:

این گروه با فکربسیارمتفاوت با دو گروه اول بحث می کند این جماعت که عدد ورقم شان درداخل خیمه اندک است ولی خوب در داخل خیمه گروهی را به وجود آورده است ."گروه ج" با اصل این سند مخالف است وآن را به نفع مردم افغانستان نمی داند."گروه ج " ازموضع ایدلوژیک با سند برخورد می کند وآن را خلاف

شرع

وشریعت

دانسته

بگفته

دوستم

آقای امیری

که استدلال

شان همان" نفی سبیل" است. این جماعت علیرغم قلت عددی حرف شان را با صراحت می گویند و هیچ سخنی غیرازرد ومخالفت با محتوای سند را ندارند.گروه سوم بحث سیاسی ومنافع افغانستان وآمریکا ومناسبات افغانستان با غرب را نمی کند.برخی ازتند روان این گروه امضای این سند را بردگی وغلامی به آمریکا وغرب تعبیرمی کنند اگرپرسیده شود که خوب افغانستان تا به حال ده ها پیمان استراتژیک با کشورهای اروپایی را امضا کرده ازجمله یک سال پیش ازاین پیمان استراتژیک را امضا کرد واین یک ضرورت است ومنافع ومصالح همین را ایجاب می کرده که حکومت این همه پیمان استراتژیک با غرب را امضا کرده است.

تند روان گروه سوم همه را خلاف شریعت واسلام ومتضاد با نفی سبیل می خوانند و آن را محکوم می کنند. قضاوت درمورد این گروه درداخل لویه جرگه ازسوی دوگره اول ودوم  این است که این جماعت عین طالبان فکرمی کنند وهیچ تفاوتی بین شان با طالبان نیست وبرخی هم آنها را متهم می کنند که با تحریک کشورهای خارجی این موقف را گرفته اند.رییس جمهورکرزی درسخنرانی خود با صراحت اعلام داشت که مخالفان سند را متهم به وابسته گی به کشورهای خارجی نکنید دراین صورت موافقان سند هم وابسته به آمریکا گفته می شود.نظررییس جمهورهمان بعد سیاسی واعتقادی قضیه است.یعنی اینکه هرکس حق دارد درمورد سند نظردهد و نباید کسی را متهم به خارجی نمایید.

 البته حرف رییس جمهورازباب رییس جمهوریک ملت درمورد گروهای متفاوت گرد هم آمده درست است. ولی ازسوی دیگرنمی شود وابسته گی را نادیده گرفت مگرآقای اسپنتا سخن ازارتباطات استخباراتی نداشت ومگررسانه ها متن گفتگوها را افشا نکرد که کرد دراین گفتگوها با صراحت به طالبان، مشوره داده می شود که چه شود وچه گونه، لویه جرگه رییس جمهورکرزی به چالش کشیده شود.

دسته بندی های سیاسی و فکری داخل خیمه ، همین گونه به تصویرکشیده شده امروزروزنهایی بحث است به احتمال قوی گروه اول برنده مباحثات داخل خیمه باید باشد زیرا نظررییس جمهورهم همین است که سند همکاریهای امنیتی باید تایید شود همه می دانیم که ایشان با لحن بسیارمثبت درمورد موافقت نامه امنیتی سخنرانی کرد ونتیجه اینکه هرچه را حکومت بگوید،همان خواهد شد وتا کنون هم، لویه جرگه های ازاین دست موضع غیرازموقف حکومتی چیزی دیگری نداشته است.  

لویه جرگه مشورتی وموافقت نامه امنیتی

لویه جرگه مشورتی وموافقت نامه امنیتی

چندین مقوله باید توضیح داده شود. موضوع اول قابل توضیح " لویه جرگه " است .درافغانستان ما دوتعریف ازلویه جرگه داریم ،یکی لویه جرگه ای که درقانون اساسی به آن اشاره شده است.درقانون اساسی درسه مورد لویه جرگه برگذارمی شود اول درمورد اصلاحات وتغییرات درقانون اساسی.اگرروزی قرارباشد که درقانون اساسی باید تغییرات وتعدیلات صورت بگیرد. دراین صورت باید لویه جرگه دایرشود ودرمورد قانون اساسی بحث نماید واصلاحات لازم درقانون اساسی را تایید نماید.

مولفه های که به لویه جرگه قوام می دهد،
یکی اعضای پارلمان،دیگری

اعضای شوراهای ولایتی وشوراهای ولسوالی هستند.

بدون مشارکت نمایندگان شورای

ولسوالی و ولایتی

دیگرلویه جرگه قانون اساسی معنا ندارد.

درحال حاضر، ما اصولا شورای ولسوالی نداریم

به همین دلیل نمی توان جرگه قانون اساسی را برگذارکرد.

مورد دوم برای تشکیل لویه جرگه قانون اساسی، حالات اضطراری درکشوراست. تشخیص حالات فوق العاده ازطرف کی اعلام می شود ؟ ویا چه مرجعی آن را اعلام می کند؟ این جزئیات تخنیکی وقانونی است که با پرسیجرخاصی خود، اجرایی وعملیاتی می شود.لویه جرگه درحالات اضطرار، با تکمیل عناصرومولفه های آن قابل پیش بینی درقانون اساسی است واین لویه جرگه دراین حالت می تواند برگذارشود.

صورت سوم برای برگزاری

لویه جرگه، مساله خیانت ملی است.

این موضوع درشرایطی قابل بحث است

که خدای نخواسته رییس جمهورکاری انجام دهد

که خیانت ملی شمرده شود

اما اینکه کدام مرجع وبا چه

اکثریتی درمورد آن بحث وآن را اعلام می کند این هم برمی گردد به همان قوانین ولوایح که

دراین مورد نوشته وتنفیذ شده است.فکرمی کنم درهرسه حالت مرجع با صلاحیت ،اعضای هردو اطاق هستند که با اکثریت قریب به اتفاق تصمیم می گیرند.

لویه جرگه خارج ازقانون اساسی

لویه جرگه دیگری که درافغانستان برگذارشده وسخت مورد نقاش وجدال حقوقی قرارگرفته، لویه جرگه خارج ازقانون است. بانیان این لویه جرگه به این باورهستند که این لویه جرگه " مشورتی" است ورییس جمهورحق دارد که چنین مجالسی را برگزارنماید وهیچ منع قانونی ندارد. رییس جمهوردرطی دوازده حکومت خود بشترین لویه جرگه ازاین دست را برگذارکرده ومخالفت اینکه این گونه مجالس خارج ازقانون اساسی است واینکه اجندای که بحث می شود هیچ ربطی به مجلس مشورتی ندارد، تاثیرنداشته ورییس جمهوراین مجالس را با عنوان مشورتی برگذارکرده است. مخالفان لویه جرگه مشورتی می گویند: این لویه جرگه، خارج ازقانون اساسی است ودیگراینکه موضوعات قابل بحث درآن ازصلا حیت آن نیست.زیرا موضوعات ارایه شده درآن،مرتبط به پارلمان کشور می شود .

آنها این نتیجه

را گرفته اند

که برگذاری

چنین لویه

جرگه های

جزایجادمزاحمت

،صرف هزینه

های سنگین وگرفتاری بی شماربرای مردم ومختل شدن امور روزمره زندگی وده ها مشکل ازاین دست ، هیچ ثمره ای درپی ندارد.مخالفان افراطی به رییس جمهورگفته اند که ایشان ازبابت این کارهای غیرقانونی خود باید معذرت خواهی نماید که هیچ گاهی نکرده است.ایشان حق مسلم خود می داند که چنین مجالس مشورتی را برگذارنماید ودیگراحتیاج به معذرت خواهی ازمردم بابت مزاحمت ها ندارد.

تا حالا چندین لویه جرگه ازسوی رییس جمهوربا همین گرفتاریها وضایعات ،خسارات برگذارشده است.ایشان درمورد مصالحه با طالبان لویه جرگه مشورتی را دایرکرد ونتیجه آن تشکیل شورای عالی صلح شد.لویه جرگه مشورتی برای پیمان استراتژیک درسال 2011 را برگذارکرد ونتیجه آن این شد که قطع نامه ای در76 ماده صادرشود.دراین قطع نامه پیمان استراتژیک با آمریکا را تایید کرد.دلیل تایید این سند مادراین شد که خواست حکومت افغانستان همین بود.تا حالا ثابت شده که لویه جرگه ازاین دست هرگزوهرگزنتوانسته فیصله خارج ازاراده رییس جمهوررا به تصویب برساند.هرآنچه حکومت دیکته نماید ، همان مساله تبدیل به قطع نامه می شود.لویه جرگه جاری درخیمه دررابطه با همکاریهای امنیتی افغانستان و آمریکا دایرشده است.این لویه جرگه خیلی خونین شد.

دوروزپیش ازبرگذاری آن،انتحاری خدا نشناس با انفجاربمبی،بیش ازسی نفررا کشته وزخمی کرد.وده ها عراده موترمردم درمیان آتش درموارد با سرنشینانش سوخت وچندین دکان به آتش کشیده شد. شش روزتعطیلات درکابل وچندین ماه تعطیل کارهای ساختمانی دراطراف خیمه لویه جرگه و...ازجمله پیامد های لویه جرگه بوده است.

رییس جمهور

دراین جرگه

با لحن بسیار

مثبت درمورد

موافقت نامه

امنیتی صحبت

کرد ایشان در

چندین حوزه صحبت های شان را بصورت مفصل با اعضای لویه جرگه ایراد کرد. درابتداء سخنرانی ، رییس جمهورکرزی گفت : که هیچ بحثی غیرازموافقت نامه امنیتی درجرگه شما مطرح نمی شود وامید وارم که مطرح نشود.قبلا شایعات راه افتاده بود که رییس جمهوراجندای دیگری دارد که می خواهد آن را درلویه جرگه مطرح نماید.ایشان اجندای غیرمنتظره را رد کرد وگفت که تنها مساله مورد بحث همین موافقت نامه امنیتی است.درمورد دیگررییس جمهوربه سیرگفتگوهای دو جانبه افغانستان آمریکا درمورد سند همکاری بحث کرد وبا اشاره به جزئیات مذاکرات درنهایت نامه ای که آقای اوبا ما به رییس جمهورکرزی نوشته را قرایت کرد.

دراین نامه که

ازآن بعنوان تعهد

کتبی آمریکا،

نام گرفته شده

به یک مساله

اشاره شده که

سربازان آمریکا خانه های افغانها را تلاشی نمی کنند مگردرموارد وحالات اضطراری وفوق العاده.دربخش سوم ازسخنرانی خود رییس جمهوراعلام داشت که همه کشورهای اسلامی وغیراسلامی با موافقت نامه امنیتی موافق هستند وازآن حمایت می کنند.رییس جمهوربه این نکته نیزاشاره کرد که اگراین سند امضا نشود تمامی کشورهای غربی وبشمول کشورهای اسلامی کمک های شان را به افغانستان قطع می کنند.درپایان ایشان به این نکته اشاره کرد که متن سند دراختیارشما گذاشته می شود ومی توانید با آزادی کامل روی آن بحث نمایید وبه آن رای مثبت ویا منفی تان را بدهید.

موافقت نامه امنیتی که ازآن دراصل سند به نام همکاریهای امنیتی نامبرده گرفته شده است

متن این سند ابتداء درسایت وزارت خارجه افغانستان گذاشته شد. من این متن را درآنجا خواندم. به نظرم متن بسیارمتوازن وبه نفع افغانستان می باشد. موافقت نامه امنیتی به لحاظ تعریف باید، تعریف مکمل سند مادررا داشته باشد.زیرا پیمان استراتژیک که قبلا امضا شده درواقع سند اصلی ومادراست واین سند عنوان مکمل را دارد.به همین دلیل است که آقای مجددی بارها تاکید داشته که اصولا لویه جرگه ضرورتی ندارد زیرا همکاری امنیتی با آمریکا دراصل سند گنجانده شده ودیگرنیازی به بحث تازه ندارد.

گذشته ازاین

تعریف که

سند امنیتی

مکمل باشد

،بحث دیگر

، محتوای آن است

. هرکه به محتوای

آن بصورت بیطرفانه نگاه نماید به این نتیجه می رسد که آمریکا تعهدات بسیارمهمی به افغانستان داده است.درسند بعد کمک های مالی بسیارعمده است دراین سند اشاره شده که آمریکا متعهد است که کمک های وعده داده شده درتوکیووشیکاگ وبروگسیل را به افغانستان داشته باشد. وبه طبع آمریکا ،همه کشورهای عضو ناتو وایساف به کمک های شان ادامه می دهند.مساله آموزش نیروهای افغانستان،تجهیزنیروها ومشوره دهی ازجمله عناصرعمده تعهدات درکنارامورمالی است.آقای اسپنتا درمجلس به این مساله اشاره داشت که اگرسند امضا نشود درآن صورت افغانستان تعهدات مالی توکیووشیکاگورا ازدست خواهد داد.

تعهدات مالی که سرازمیلیاردها دالردرمی آورد به افغانستان شده است درنشست شیکاگودربعد امنیتی چهارمیلیارد ویک صد ملیون دالربه نیروهای افغانستان تعهد سپرده شده است.درتوکیوهم رقم مشابه درعرصه ملکی به افغانستان تعهد داده شده است.همه این موارد درپیمان ذکرشده است واینکه رییس جمهورگفته است غرب وآمریکا بما باید زیاد پول بدهد یعنی همین که اگرسند همکاری امضا شود آن وقت این کمکها به افغانستان داده می شود. درمورد مصونیت قضایی گفته شده که سربازان خاطی آمریکا مصونیت قضایی ندارد اما صلاحیت آن به سیستم قضایی آمریکا داده شده است.

درمورد تفتیش

خانه ها که

درنامه اوبا

ما آمده تنها

درحالات

اضطراری

وفوق العاده

خانه ای مظنون

مورد تفتیش قرارمی گیرد. سقف زمانی حضورمحدود نیروهای بین المللی ده سال درنظرگرفته شده است. درمورد همسایه ها با عبارات صریح گفته شده که ازخاک افغانستان به کشورهای همسایه تعرضی صورت نمی گیرد.درمورد مبارزه با تروریزیم هم لحن وزبان سند خیلی گویا وشفاف است ودرموردی هم اشاره شده که اگربه افغانستان تجاوزصورت بگیرد،دفاع مشترک صورت می گیرد. ونتیجه اینکه پایگاه هم درضمیمه سند نام گرفته شده است.به هرصورت موافقت نامه امنیتی بگونه متوازن ومنطقی به نفع افغانستان نوشته شده است.لذا امضای آن به سود افغانستان می باشد.