گفتگوی ویژه تلویزیونی با استاد محمد ناطقی دپلمات و کارشناس مسایل سیاسی در مورد انتخابات 93

گفتگوی ویژه تلویزیونی با استاد محمد ناطقی دپلمات و کارشناس مسایل سیاسی در موردمسایل تخنیکی و سیاسی انتخابات 93

تلویزیون راه فرادا: با ابطال 525 محل توسط کمیسیون مستقل انتخابات و تایید آن ازسوی کمیسیون سمع شکایات، روند کلی انتخابات را درعرصه های گونا گون چه گونه ارزیابی می کنید؟

محمد ناطقی:  با تشکر از شما مساله انتخابات 93 در ساحتهای گوناگون قابل بحث است دراین روزها گفتگوهای زیادی با رسانه های داخلی و خارجی داشتم و ابعاد گوناگون انتخابات 1393 را مورد بحث قراردادیم، حالا دراینجا به دو حوزه تخنیکی و سیاسی انتخابات اشاراتی خواهیم داشت:

ابتدا اجازه دهید نوع دیدگاه و قرائت دو نامزد پیشتاز را به صورت کوتاه بررسی نماییم آن گاه به مسایل تخنیکی و سیاسی انتخابات به پردازیم:

الف: نوع دیدگاه وقرائت دو نامزد پیشتاز

انتخابات 93 با شور و حماسه بی نظیر مردم به پایان رسید. درحال حاضر دو کمیسیون مشغول تنظیم و تکمیل کارهای شان می باشند. نتایج قسمی انتخابات در چهارمرحله، اعلام گردید و نتیجه مقدماتی آن با پیشتازی داکترعبدالله در ششم ثور 93 اعلام شد. دراعلام نتایج مقدماتی نشان داده شد که داکترعبدالله با پیشتازی و فاصله زیادی نسبت به رقیب خود داکتر اشرف غنی ، پیشی گرفته است. 44 اعشاریه 9 در صد آرا به نفع داکتر عبدالله عبدالله حساب گردید و 31 اعشاریه 5 در صد رای به نام اشرف غنی احمد زی ریخته شد. این رقم را اگر در محاسبات زیر پنجاه، در نظر بگیریم، داکتر عبدالله به صورت چشم گیری نسبت به رقیبان و رقیب خود پیشی گرفته است از این بابت در این مرحله داکتر عبدالله نصف آرا مردم افغانستان را با خود داشته است. ولی می دانیم که ایشان رای لازم برای احرا ز مقام ریاست جمهوری را بدست نیاورده است. رییس جمهور منتخب باید پنجاه به علاوه یک را بدست آورد که نیاورده است. درحال حاضر، پرسشهای زیادی متوجه عملکرد دو کمیسیون می باشد. نامزدان هم ادعای خود را مطرح کرده اند. تیم اصلاحات وهمگرایی، مدعی پیروزی انتخابات 93 می باشد. آنها معتقد هستند که اگر آراء به صورت درستی حساب شود، در مرحله اول تیم اصلاحات و همگرایی برنده انتخابات می باشد. تیم آقای غنی مدعی پیروزی در مرحله اول را ندارد اما آنها به دو نکته اشاره کرده یکی اینکه اگر آراء درست حساب شود فاصله بین اشرف غنی و عبدالله بسیار اندک خواهد بود آنها از فاصله زیاد بین داکتر اشرف غنی و داکترعبدالله عبدالله شکایت دارند. تیم تحول به یک نحوی دو کمیسیون را مقصرخلق این فاصله می داند. نکته دومی که تیم تحول و تداوم روی آن تاکید دارد این است که انتخابات برنده دردور اول ندارد، انتخابات باید به دور دوم برود. صاحب نظران این تیم گفته اند که در دور دوم برنده انتخابات می باشد. اعتراض به فاصله ، انتخابات به دور دوم و پیروزی دور دوم را همیشه تیم تحول با خود زمزمه کرده است.

تیم اصلاحات و همگرایی کاملا عکس آن چیزی که تیم تحول مطرح کرده است را گفته است. تحلیلگران این تیم می گویند: تیم اصلاحات انتخابات 93 را برده است و باید پیروزی این تیم در همان اعلام مقدماتی اعلام می شد. ولی حالا هم اگر اراء به درستی حساب شود، بدون شک برنده انتخابات 93 تیم اصلاحات و همگرایی می باشد انتخابات به دور دوم نمی رود. آنها به مقامات هردو کمیسیون اخطار و هشدارداده اند که با رای مردم درست معامله شود بازی با رای مردم صورت نگیرد. مقامات این تیم با داشتن اسناد ومدارک مطمئن هستند که با شمارش و بررسی شکایات، در24 ثور، آنها برنده انتخابات 93 می باشند. تیم اصلاحات و همگرایی با استناد به مدارک ناظران خود و مقایسه آن با کارکرد دو کمیسیون این جمع بندی را دارد که پیروز انتخابات 93 شده است. گذشته از این مسایل، اعتراضات وانتقادات زیادی هم در بخش تخنیک و هم درحوزه سیاست انتخابات به کمیسیونها وارد شده است.

تلویزیون راه فرادا : با توجه به نوع دیدگاه های نامزدان پیشتاز، شما اشکالات عمده ای که در بعد تخنیکی انتخابات دارید را شرح دهید چه اشکالاتی عمده ای درکار بوده است و چه کارهای که کمیسیونها باید می کرد ولی نکرده است را بیان فرمایید؟.

محمد ناطقی :  اشکالات در حوزه تخنیکی بسیار جدی بوده که چالشهای آن  به این گونه تحت بررسی قرار گرفته است. در بیست یک هزار محل رای دهی، عمد تا ناظران و مشاهدان حضور داشتند. تیم اصلاحات مدعی هستند که ناظران تیم و ناظران احزاب عضو تیم اصلاحات و همگرایی در تمامی حوزه های رای دهی حاضر بودند. اینکه ارقام ناظران شان از بیست هزار تا چهل پنج هزار تخمین زده شده است دلیل آن این است که ناظران شان هم مرتبط به احزاب عضو تیم و هم ناظران مربوط به خود تیم را حساب کرده است. ناظران هر نامزدی اوراق نتیجه را در محل گرفته اند. درهر محل وقتیکه رای گیری تمام می شود، فورمه استاندارد و معیاری در محل تکمیل ودرچند نسخه تهیه می شود. نسخه اصلی داخل خریطه حفاظتی و خریطه هم مهرولاک می شود. یک ورقه به داخل خریطه، یک ورق در اختیار مامورامنیتی و یک ورقه دیگر در اختیار ناظران و مشاهدان گذاشته می شود. عمدتا دقیق ترین ارواق نتیجه در اختیار نیروهای امنیتی و امنیت ملی قرار می گیرد. کمیسیون هم همان اوراق دارد که در داخل خریطه های حفاظت شده به مرکز منتقل می کنند. ناظران هم یک ورق از فرمه محل که همان ورق نتیجه است را با خود دارند.

پس از اعلام نتایج مقدماتی و گذاشته شدن اوراق نتیجه در سایت کمیسیون حال این اشکالات نشان داده شده است که اوراق داخل سایت، تفاوت زیادی با اوراق ناظران تیم ها پیدا کرده اند. این تفاوت بین اوراق منتشرشده درسایت با اوراق نتیجه ای که ناظران تیم ها دارند، این پرسش را خلق کرده که اوراق دست کاری شده و به نفع نامزدی به دلیل تمایل و گرایش سیاسی، شمارش شده است. من خودم بگونه سمپل به این دسته ازاوراق متفاوت برخوردم و دراین نمونه ها به وضوح نشان داده شده است که اوراق ناظران با اوراق  سایت کمیسیون، متفاوت می باشند و به نفع نامزدان و نامزدی، دست کاری شده است. خوب  این مساله باید بررسی شود که چرا بین اوراق ناظرین واوراق منتشرشده در سایت اختلاف پیدا شده است.

تلویزیون راه فرادا: این نکات به نظر به لحاظ تخنیکی خیلی مهم است حال غیر ازاین مورد تفاوت به نظرشما دیگر چه اشکالاتی در سایت کمیسیون،  پیدا شده است؟

محمد ناطقی : اشکال دیگری که به آن برخورد نمودیم و آن این است که اوراق نتیجه در سایت حتا با همان ورقه آماری سایت هم متفاوت است. درسمت راست ابتداء شما ما بایک صفحه برمی خورید که امار هرولایت و ارقامی که به نامزدان رای داده شده است را می بینید مثلا می خوانید ولایت پنجشیر، داکتر عبدالله این مقدار رای را آورده است و به همین ترتیب نام دیگر نامزدان را با رای که گرفته را می بینید. صحفه آمار باید مستند به ورقه "رزلت شت" شود وقتی که صفحه آمار با اوراق نتیجه ، مقایسه می شود آن وقت برای تان روشن می شود که تفاوت بین صحفه ارقام و اوراق نتیجه ، دیده می شود این تفاوت بازهم به صورت سازمان یافته در نهایت امر به نفع نامزدی مورد استفاده قرارگرفته است. گذشته از این دو نقیصه تخنیکی، تفاوت اوراق ناظرین واوراق متشرشده کمیسیون و گذشته از تفاوت صفحه آمار با اصل ورق نتیجه، اشکا عمده ای دیگری که بلحاظ تخنیکی پیدا شده وآن این است که در مواردی زیادی، ورقه های در سایت دیده می شود که غیرمعیاری است. همان گونه که گفته شد اوراق یک نواخت و متحد المال به همه جا ارسال شده است. و ورق که درسایت گذاشته می شود باید، همان فورمه های معیاری باشد. اما متاسفانه در سایت کمیسیون ما شاهد اوراقی هستیم با رنگهای متفاوت و غیر معیاری. جدول های زیادی در سایت به عنوان اوراق نتیجه گذاشته شده که همخوانی با اوراق معیاری و متحدالمال سراسری ندارد. خوب می توان به راحتی این اوراق را مطابق میل سیاسی به نفع نامزدی پرکرده باشد. بحث روی میلیونها رای می باشد درمیان شش میلیون هشتصد هزار رای این گونه جدول های غیرمعیاری، مصیبت بزرگی است  برا آراء مردم و غیر قابل بخشش است.

باز هم در اوراق نتیجه که درسایت کمیسیون گذاشته شده است، ما شاهد اوراقی هستیم که اصلا با دست جدول کشی شده یعنی اینکه کاغذ سفیدی گرفته شده و جدول کشی صورت گرفته است و داخل آن امار و ارقام به حساب نامزدان و یا یا نامزدی ثبت شده است. دربررسی، به مواردی زیادی به این دسته اوراق دستی برخورد می کنیم. تفاوت اوراق ناظرین با اوراق کمیسیون، تفاوت صفحه ارقام با اوراق نتیجه، اوراق غیرمعیاری، جدول های دستی از عمده ترین اشکالات در حوزه تخنیکی می باشد که صورت گرفته است. درکنار این مسایل بازهم به اوراق نتیجه ای برمی خوریم که ششصد برگه رای  به نام یک نامزد ریخته شده است و هیچ ورقه  رای به نام نامزدان دیگر، دیده نمی شود این هم با مفاد قانون انتخابات در تضاد است.

تلویزیون راه فردا: شما واقعا به نکات حساسی درمورد اشکالات تخنیکی اشاره کردید. حال پرسش این است که این گونه دست کاری و تصرفات می تواند دلایلی سیاسی داشته باشد؟ نظرشما دراین بعد از قضیه چه می باشد؟

محمد ناطقی : این بخش ازپرسش شما برمی گردد به ساحت سیاسی انتخابات همان گونه که دراول اشاره کردم انتخابات را در دو بعد تخنیکی و سیاسی مورد بحث قرار می دهیم.

انتخابات 93 با عظمت تاریخی خود برگزار شد. براساس قوانین انتخابات و دستورالعمل های آن، کمیشنرها باید بی طرف باشند و به نفع هیچ کسی وارد انتخابات نشوند کمیشنرها دراین مورد هم سوگند خورده و هم قانون الزام وارد کرده که آنها نمی توانند به نفع نامزد و یا نامزدانی کار نماید. پرسش اساسی همین است که در حوزه تخنیکی این هم بی نظمی را چرا داریم؟ دلیل بی نظمیهای تخنیکی که به آن اشاره کردم، نمی تواند صرف، یک مساله تخنیکی و عاری از مساله سیاسی باشد. پنج  اشکال عمده تخنیکی که عبارت است از:

یک – تفاوت اوراق نتیجه ناظران با اوراق نتیجه منتشرشده در سایت کمیسیون.

دو – تفاوت اوراق نتیجه با جدولهای ارقامی ازسوی خود کمیسیون.

سه – اوراق نتیجه غیرمعیاری در سایت کمیسیون که به نام نامزدان و یا نامزدی پرشده است.

چهار - اوراق جدول کشیده شده دستی درسایت.

پنج – اوراق نتیجه ای که ششصد برگ رای برای یک نامزد ریخته شده است.

ما دراین گفتگو، تنها به پنج مورد اشاره کردیم نتیجه این همه بی نظمی اگر بررسی شود، تحول سرنوشت سازی درنتیجه انتخابات را درپی خواهد داشت. و بر همین اساس است که تیم اصلاحات و همگرایی می گوید: اگر این اشکالات بررسی و برطرف شود ما برنده انتخابات 93 هستیم. شکی و جود ندارد این همه اختلالات برمی گردد به عوامل سیاسی آن. گرچه این مساله را هرگز اعضای دو کمیسیون قبول ندارند آنها مکررا گفته اند که ما کار سیاسی نمی کنیم و کارهای ما در چهارچوب قانون و قوانین انجام می شود. ولی تیم ها این گونه استدلال ها را قبول ندارند انها درمورد ابطال 525 محل رای دهی گفته اند که در غیبت ناظران ابطال شده و اصولا نمی دانیم که در چه ولایات و مراکز ومربوط به کدام نامزد می شده است. دیروز علیرغم جلسه استماعیه عمومی و رسانه ای بازهم دیده می شود  که تیم ها به کاری که کمیسیونها کرده و می کنند، قناعت نامزدان گرفته نشده است. اعتماد سازی نکته بسیار مهمی است که دو کمیسیون تا بحال، موفق به آن نگردیده اند. باتمام این مسایل باید تا 24 ثور منتظربود که چه رویدادهای مهمی به لحاظ سیاسی و تخنیکی رو نما می شود انتخابات تنها، بعد تخنیکی ندارد بعد عمده انتخابات، ساحت سیاسی آن هست.

قاضی صاحب، خر، ما از کره گی دم نداشت

قاضی صاحب خر، ما از کره گی "دم" نداشت:
مسلما با مسیحی معامله ای داشت. مسلمان ور شکست و مسیحی از وی طالب قرضهایش می شود. درنهایت مسلمان و مسیحی به توافق می رسند. در سندی نوشته می کنند که اگر مسلمان در موقع و زمان بدهکاریهایش را نپردازد، مسیحی حق داشته باشد با انبور گوشت بدن وی را بکند.میعاد فرا می رسد. مسلمان یک شاهی از بدیهایش را پرداخت نمی تواند.
هردو عازم محکمه شهر می شوند. در وسط راه مسلمان چرتی در باریکی راه با خانم بار داری تصادم، خانم در گودالی می افتد و بالاخره سقط جنین می کند. شوهرش می گوید نمی گذارم بچه مرا کشتی. سه نفری طرف محکمه، راه می افتند. شب در مسجدی می مانند. مسلمان در تاریکهای شب بفکر فرار می افتد ازبالای بام مسجد، خود را به زمین می اندازد.از قضای روی شکمی پیره مردی که در کنار دیوار مسجد خوابیده بود، اصابت می کند و پیره مرد، در جا می میرد. فرزندش که درکنار دیوار بود، وی را دستگیر و به مسجد می برد.
فردا، چهار نفری طرف محمکه حرکت می کنند. در وسط راه خری بابارش در گو دالی افتاده. مالک ان کمک می خواهد. همه ازیک جای الاغ گرفته مسلمان فلک زده از دم خر می گیرد و با یک فشار، دم ان کنده می شود. مالک می گوید در زندگی تنها همین زبان بسته را دارم حالا نمی گذارم. به این صورت پنج نفری طرف دادگاه شهر حرکت می کنند و به شهر می رسد.
مسلمان فلک زده به فکر می افتد پیش از دایر شدن محمکه باید قاضی را ببیند. دم خوابگاه قاضی می رسد با پرداخت چند قرانی به نگهبان، وارد اطاق خواب قاضی می شود. قاضی مشغول کاری، با زن جوان بود. مرد در مانده و در فکر خود بطرف قاضی حمله می کند و داد می زند قاضی صاحب به داد من برس. بد بخت و بیچاره شده ام. زن از زیر قاضی بیرن و به گوشه ای لوخت عریان می استد. قاضی و زن می دانند که لوخت مادر زادند اما فلک زده در پیش پای قاضی به فکر مصیبتهای خود، مرتب از قاضی کمک می خواهد. قاضی می گوید بلند شو و برو به نفع تو فیصله می کنم اما شرطش این است" شتر دیدی، ندیدی."
محکمه دایر می شود.قاضی می بیند که چندین شاکی از این نفر شکایت دارند. ابتدا مردی که زنش سقط جنین کرد و بچه اش مرد، تمامی جزییات را شرح می دهد. قاضی می گوید: حق باشما است. شما از متهم بچه تان را می خواهید. حکم این است که این مرد در خانه شما باشد تا برای تان بچه درست نکرده حق بیرون شدن را ندارد. شاکی: از برای خدا این چه فیصله است من از دعوای خود گذشتم. قاضی: نمی شود حق دادگاه و وقت قاضی را گرفته ای. شاکی من حق حکومت و قاضی را می پر دازم، پرداخت و گریخت.
شاکی بعدی که پدرش را ازدست داده بود، همه جزییات مرگ پدرش را شرح داد. قاضی گفت: حکم این است که وی در شب تاریک درپای دیوار بخوابد و تو وارث، خود را ازپشت بام بیاندازی بشرط اینکه یک ذره خطایی صورت نگیرد. پاهایت درست درجای قرار بگیرد که قاتل پدرت پاهایش قرار گرفت. تخطی جرم نا بخشودنی است. شاکی پدر مرده: این کار را غیر عملی و خطرناک دانیست. حق قاضی و حکومت را داد و خود را خلاص کرد و رفت.
شاکی مسیحی هم تمام جزییات را شرح و سندش را نشان داد. قاضی گفت: حق با شما هست. اما موقع کندن پوست با انبور نباید قطره خونی جاری شود چون در سند شما مساله خون ذکر نشده اگر خون جاری شود ان وقت باید خون بها بدهی. شاکی مسیحی این کار را غیر ممکن دانیست و گفت ازحقم گذ شتم حق قاضی و حکومت را داد و رفت. مالک خر وقتیکه تمام ماجراها و نحوه رسیدگی قاضی را با چشم سر دید، چاره کار را در این دانیست که با صدای بلند بگوید: قاضی صاحب من شاکی کسی نستم، این زبان بسته از کره گی "دم "نداشت....https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=733298383389356&id=100001276033418&p=0&refid=52

فصل شکایات انتخاباتی

فصل شکایات انتخاباتی

دیشب ضر ب الاجل برای تحویل دهی شکایات تمام شد. رسانه ها اعلام داشت که 71 شکایت انتخاباتی به کمیسیون سمع شکایات، داده شده است. ازاین 71 شکایت تنها یک شکایت آن مربوط به گل آغا شیرزوی می باشد مابقی شکایتها تماما مربوط است به " تیم اصلاحات و همگرایی" نکته جالب دراین است که گفته شده است که ازسوی تیم آقای اشرف غنی، حتا یک شکایت درج کمیسیون نشده است . اگر این گزارش درست باشد که" تیم تحول و تداوم" یک شکایت هم به کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی درمورد نتایج مقدماتی را نداده این نشانگر چه چیزی خواهد بود؟. البته برخی گفته اند که آقای اشرف غنی تنها به یک دلیل وارد، شکایتهای انتخاباتی نشده است. زیرا وی اطمینان کامل دارد که مامورین دو کمیسیون به نفع شان کار می کنند دیگر چه نیازی به شکایت دارد. شکایت علیه دوستان چه معنی دارد.این دسته می گویند کسی علیه خود عریضه نمی کند. عریضه علیه کمیسیونها همان شکایت و عریضه برضد خود هست. این دسته خیلی بد بینانه به این مساله پرداخته اند که اطمینان و اعتماد تیم داکتر اشرف غنی به دو کمیسییون مستقل انتخابات و سمع شکایات، دلیلی آشکاری است که فیصله هردو کمیسیون در نهایت امر به نفع تیم وی خواهد بود. بی تفاوتی" تیم تحول و تداوم" در مقابل عملکرهای دو کمیسیون، آسیب پذیریهای زیادی در پی دارد. اولین آسیب پذیری این است که بی طرفی کمیسیونها را زیر سوال می برد.

اطمینان و اعتماد به کمیسیونها دلیلی واضحی است که هرچه آنها انجام دهد درست خواهد بود. درحالیکه دو کمیسیون خود شان اعلام داشته اند که نواقص و اشتباهاتی زیادی درکار شان بوده است . برخی مامورین دو کمیسیون درکنار مقامات دولتی متهم هستند که در امر انتخابات مداخله کرده اند. تنها ششصد هزار رای تقلبی و جعلی با خلق مراکز خیالی برای نامزدان به خصوص برای یک نامزد، ساخته شده است. ابطال آرا مردم، بیرون کردن صدها هزار رای که رقم آن را 444 محل آقای نورستانی درروزاعلام نتایج مقدماتی ذکر کرد، از جمله تخلفات و اشکالاتی  است که به مامورین هردو کمیسیون وارد می باشد. با این وضع چرا تیم تحول و تداوم بی شکایت است ؟ و خود شان را آرام گرفته است.

درحالیکه می دانیم تحلیلگران و سخنگویان این تیم آن قدر درمورد ابطال رای مردم هرات اصرار داشتند که رای مردم هرات باید خیلی بشترازاین باطل شود. ابطال صد هزار رای کافی نیست درحوزه هرات، تقلب و جعل خیلی بالاتر از اینها به نفع تیم اصلاحات وهمگرایی شده است. تیم تحول و تداوم خیلی صبور و برد بار نیست که دربرابر منافع خود صبرشکیبایی داشته باشد. این تیم در جریان انتخابات و مبارزات انتخاباتی، رفتار خیلی خشن و آشتی ناپذیری نسبت به رقبایی خود داشت. جنگ و دعواهای تلویزیونی سخنگویان این حزب، زبان زد خاص وعام شده است. ترک گفتگوها، پرخاش گری، اهانت به نامزدان رقیب از جمله شاخصه های سخنگویان این تیم در جریان مبارزات انتخاباتی بوده است. اما با اعلام نتایج مقدماتی از 71 شکایت گفته می شود حتا یک شکایت از سوی تیم تحول و تداوم درج نشده است این همه اعتماد و اطمینان به کمیسیونها، بی طرفی این کمیسیونها را به خطر می اندازند. گو اینکه آنها مامورین خود شان هستند و به نفع شان کار می کنند شکایت علیه شان همان حکایت معروف است که "عریضه علیه خود" کردن است.

 مبانی شکایات انتخاباتی را برای تحقق شفافیت باید جدی گرفت

انتخابات یک پروسه ملی است. شفافیت، اصلی ترین عنصر دراین پروسه ملی باید رعایت شود مردم درشانزده هم حمل حماسه انتخاباتی داشتند. انتخابات درتاریخ افغانستان بی نظیر خوانده شده است. حال این امانت در اختیار دو کمیسیون گذاشته شده است. استاد محقق معاون دوم تیم اصلاحات و همگرایی، درجای گفته است که رای مردم به منزله ناموس مردم می باشد. بنابراین خیانت به رای مردم چنین حیثیت کلانی را دارد. دربرابر اقدامات کمیسیونها نباید بی تفاوت بود. نظارت از کارکرد دو کمیسیون، یک وظیفه ملی وقانونی می باشد. از آنچه تا بحال در مورد رویدادهای انتخاباتی 93 پیش آمده است حد اقل درحال حاضر سه مبنایی انکار ناپذیر برای درج شکایات را داریم. اولین اصل برای درج شکایت ابطال آراء مردم است و دومین دلیل برای ثبت شکایات کنار گذاشتن 444 محل رای دهی ازشمارش می باشد. رقم بسیار درشتی ازشمارش بازمانده است و چرا؟ سومین مساله بی نهایت خطرناک که تمامی پروسه را در صورت اثبات خدشه دار می کند و انتخاباتی که نباید مساله دار شودرا، این عمل مساله دار کرده است و آن خلق مراکز تخیلی و جعل رای های تقلبی برای نامزدان به خصوص در مورد یک نامزد بوده است. این ها ادعاهای اندکی نیست و نباید در برابر آن ساکت و آرام نشست. دراین نوشته به هریک از این مبانی پرداخته می شود.

الف – ابطال آراء مردم در غیبت ناظران در حوزه هرات:

این مساله درکنار بی مسولیتی کمیسیون انتخابات در روزرای دهی مردم، یکی از کار های ناموجه کمیسیون بود. درحوزه هرات در روز انتخابات به دلیل هجوم مردم، اوراق رای دهی خیلی زود تمام شد. مردم در ولایت هرات از هرجای دیگر به دلیل امنیت وعشق وعلاقه مردم به انتخابات، به پای صندوقهای رای هجوم بردند. شور و شوق انتخاباتی در هرجایی " حماسه " بود اما درهرات صورتی دیگری داشت این مردم خیلی عالی کمپیین داشتند و بسیار گسترده به پای صندوقهای رای حاضر شدند  و درست به همین دلیل اوراق رای دهی مثل دیگر جاها، همانند کابل "دشت برچی" خیرخانه" و مزار بدخشان و..خیلی زود تمام شد. حال با  این وصف دیدیم که در باز شماری آراء، بشترین رای مردم درولایت هرات باطل شد این ابطال به زیان تیم اصلاحات و همگرایی تمام شد زیرا حجم بلندی از آراء را این تیم در ولایت هرات و حوزه جنوب غرب داشت واین ستمی بود که در حق این تیم روا داشته شد. صد هزار رای بدون اینکه ناظران انتخاباتی حضور داشته باشند و درغیبت شان، اقدام به ابطال صد هزار رای را کردند. این مساله با عث جنجالهای زیادی حتا در داخل خود کمیسیونها گردید.

 آقای نجرابی کمیشنر کمیسیون و آقای آریا فر درکابل ابطال صدهزار رای مردم هرات را غیر قانونی خواند و به شدت به آن اعتراض داشتند. مقامات کمیسیون سمع شکایات دراین مورد، خیلی مبهم کاری داشتند درمواردی گفتند که در هرات تنها 16 مرکز و 13 محل رای شان باطل شده است. اما تا کنون کسی نمی داند که درهرات چه گذشت بنابراین با اعلام نتایج مقدماتی برای حفاظت وحراست از رای مردم باید در چارچوب مجاری قانونی، اعتراض و شکایت صورت بگیرد کاریکه تیم اصلاحات وهمگرایی کرده است. داکتر عبدالله عبدالله در کنفرانس خبری شان گفت که ده ها نامه به کمیسیون فرستاده شده و نقاط مهمی از تخلفات و تقلبات انتخاباتی و دست کاری و ابهام کاری ماموران دو کمیسیون، درنامه ها تذکرداده شده است اما مقامات دو کمیسیون پاسخ گو نبودند و به هیچ یک از نامه های اعتراضی ما جواب روشن نداده است. درمورد ابطال رای در هر سطحی که باشد ، بی تو جهی یکی بی اعتنایی  به رای مردم است . رای مردم باید حفاظت و صیانت شود پروسه انتخابات باید شفاف و منصفانه به مردم گزارش داده شود. دلیل دیگر بی اعتنایی وعدم واکنش و درج شکایت برمی گردد به اطمینان و اعتماد به کارکرد کمیسیونها به سود نامزدان و یا نامزدی. بنابراین شکایت علیه کمیسیونها، مفهوم عریضه علیه خود را دارد به همین دلیل منتقدان به تیم تحول گفته اند : شکایتی ازسوی تیم تحول وتداوم، علیه اقدامات کمیسیونها بعد از اعلام نتایج انتخاباتی صورت نگرفته است.

ب – کنار گذاشته شدن بخشی بزرگ از آراء مردم ازجریان شمارش:

این مساله به این صورت در روز اعلام نتایج مقدماتی از سوی رییس کمیسیون مستقل انتخابات بیان شد. وی گفت: 444 محل ازسیستم شمارش خارج شده است و به کمیسیون سمع شکایات حواله شده است. خروج بدون دلیل و درغیبت ناظران، کار نادرست و قابل پی گیری وشکایت می باشد. 444 محل شامل حجم بزرگ از آراء مردم می شود و وارد سیستم شمارش نشده است وچرا؟ کمیسیونها و کمیسیون سمع شکایت به این پرسش باید پاسخ دهد. این کار می تواند مبنایی برای درج شکایات باشد. درکنار این مساله گفته شده است که بالا پانصد مرکز و محل رای دهی نیز ابطال شده است احتمالا آن صد هزار رای درحوزه هرات شامل همین ابطال گسترده بالای 527 محل و مرکز شده باشد. رسیدگی به این رقم بزرگی از اراء مردم، از وظایف و مکلفیتهای آشکار همه بخصوص تیم های انتخاباتی می باشند. واکنش دربرابر این گونه رفتار در چارچو ب قوانین از وظایف تیم ها هست. تیم اصلاحات و همگرایی پس از اعلام نتایج مقدماتی در ششم ثور، با دو روز تاخیر، بلافاصله اقدام به درج شکایت کرد و گفته شده بالای 70 شکایت در مورد تخلفات و تقلبات انتخاباتی را به کمیسیون سمع شکایات ثبت کرد است و این کار بسیار درستی است که صورت گرفته است.

ج – جعل آراء تقلبی و خلق مراکز تخیلی و مهندسی شده:

امار وارقام منتشرشده نشان می دهد که شش میلیون هشتصد هزار رای وارد سیستم شمارش شده است و چیزی در حدود بالای سه تا چهارصد هزاررای مردم ازشمارش خارج و یا ابطال شده است. خوب این آمارثابت می کند که مجموع رای های که به صندوقها ریخته شده بالای هفت میلیون رای بوده است که تا بحال شش میلیون و هشتصد هزار آن وارد سیستم شمارش شده است. کار شناسان گفته اند که میزان مشارکت مردم در روز انتخابات بالای 36 درصد زنان و 64 درصد مردان، چیزی درحدو شش میلیون دو صد هزار را بشتر نشان نمی دهد. یعنی اینکه دراین جا چیزی درحدود ششصد هزار رای با خلق مراکز تخیلی و تقلب وارد سیستم شده است البته این مساله درحدی یک توهم و شایعه نیست بل اسناد معتبری برای جعل و ایجاد مراکز خیالی ورای های بدون مالک و جود دارد. یک بخش از شکایتهای تیم اصلاحات و همگرایی اختصاص یافته است به همین بخش مراکز تخیلی و ارآء بدون صاحب. تیم اصلاحات و همگرایی خود را قربانی همین تقلبات و مراکز تخیلی می داند. یک وقت داکتر عبدالله عبدالله گفته بود که من درانتخابات هیچ رقیبی جز " تقلب" ندارم.

این مساله با این رفتار که صورت گرفته است واقعیت دارد. اگر چنانچه رای های تقلبی و اینکه مراکز زنانه را تبدیل به مردانه و یا برعکس کرده باشد و رای تقلبی به صندوق نامزدان و نامزد بخصوص ریخته باشند، و این رقم در حدی ترسناکی بالارفته باشد، دراین صورت انتخابات 93 قربانیان خود را گرفته است. حقیقتا در صورت اثبات این مساله، باید گفت درحق مردم افغانستان جفایی نا بخشودنی انجام شده است. هرآنچه گفته شد درحدی مباحثی است که تحلیلگران بی طرف و با طرف، طرح کرده اند. این مسایل باید به اثبات برسد اینها مواردی عادی نیست که از آن به راحتی گذشت. اعتراض و انتقاد که به تیم تحول و تداوم صورت گرفته این است که دربرابر این گونه رویدادها بی تفاوت مانده وحتا گفته می شود هیچ شکایتی پس از اعلام نتایج مقدماتی نداشته است. این  یعنی اینکه همه کار ها بروفق مراد شان باشد و کمیسیون بی طرف نیست و برای شان کار می کند.

مدیریت دور دوم بهتر از دور اول نخواهد شد

مدیریت دور دوم بهتر از دور اول نخواهد شد

انتخابات دور دوم دارد.براساس اعلام کمیسیون مستقل انتخابات، نامزدان پیشتاز هیچ یکی موفق به کسب آراء پنجاه به علاوه یک را نشد. درحال حاضر هیچ یکی از نامزدان از مدیریت کمیسیونها، راضی نستند البته دلیل عدم رضایت، فقدان مدیریت سالم است. نامزدان به وضوح شکایت از تقلب ازسوی ماموران کمیسیون دارند. آقای اشرف غنی احمد زی ازهمه بشتر، فریاد می زند که کمیسیون درحق شان ظلم کرده ورای شان خیلی بالاتراز 31 اعشاریه 5 است. دراعلام نتایج قسمی به لحاظ تبلیغاتی، موقعیت آقای اشرف غنی احمدزی، خیلی تنزل کرد. این مساله درشمارش آراء برای شان باید خیلی سخت تمام شده باشد. شنیده شده که ایشان از رفتار کمیسیون با اعلام نتایج، سخت ناراحت می باشد. تیم اصلاحات وهمگرایی هم از روند شمارش آراء راضی نیست آنها هم گفته اند که شمارش آراء قناعت شان را حاصل نکرده است. تیم اصلاحات و همگرایی گفته است که رای شان به مراتب بالاتراز آن چیزی است که شمارش شده است. در دور پایانی 44 اعشاریه 9 درصد آراء به نفع داکتر عبدالله ریخته شده است. همان گونه که اشاره شد تیم ها راضی به آنچه که کمیسیون انجام داده نستند و به دیده شک و تردید می نگرند. دلیل مساله همان عدم شفافیت و سوء مدیریت کمیسیو انتخابات می باشد. حال با این وضع اگر انتخابات با همین مدیریت به دور دوم می رود، درآن صورت وضعیت هرگز بهبود نمی یابد و شک تردید ها خیلی زیاد تر از انچه که هست خواهد شد. دراین مقاله به عمده ترین اعتراضات و اشکالات مدیریتی کمیسیون مستقل انتخابات و کمیسیون سمع شکایات پرداخته می شود.

چرا کمیسیونها متهم به سوء مدیریت شده اند؟

اولین چالش که کمیسیونها، خلق کرد این بود که خود شان اظهارات بسیار متفاوتی درمود انتخابات را داشتند. مقامات دو کمیسیون هرگز موفق نشدند که بعد از شانزده هم حمل 93  منطق منسجم و واحدی داشته باشند. یکی می گفت: تقلب درحدی گسترده است که ممکن است نتایج انتخابات را آسیب پذیر نماید اما دیگری می گفت: تقلب هست اما نه درحدی که به نتیجه انتخابات، صدمه ای وارد نماید. در داخل خود کمیسیونهای سمع شکایات و انتخابات به گونه ای بسیار متفاوتی سخن گفته شد. آقای نجرابی درمورد باطل کردن صد هزار رای مردم هرات برخلاف کمیشنر دیگری درهرات حرف می زد و کار ابطال آراء درهرات را برخلاف مقررات وقانون وطرزالعملهای کمیسیون اعلام داشت. در مرکز هم آقای آریا فر، از رویداد ابطال صد هزار رای درهرات، ابراز ناخوشنودی داشت و گفت: هرآنچه روی داده برخلاف قانون بوده است. سخنگوی کمیسیون هم واکنش نشان داد و گفت حق اظهار نظر تنها درشان وی و رییس کمسییون سمع شکایات می باشد کسی دیگری حق اظهار نظر دراین خصوص را ندارد. خوب سوء مدیریت بد ترازاین را نمی توان سراغ داشت.

آگاهان امور می گویند:  تناقضات این را نشان می دهد که مقامات کمیسیون تحت تاثیرعوامل قدرت و سیاست قرار دارند و مدیریت مستقل شان را تاحدی زیادی با چنین اظهاراتی خدشه دار کرده اند. این نگرانی هم و جود دارد که در دور دوم همین تاثیرگزاری و تاثیر پذیری را آنها داشته باشند. گذشته از این تناقضات بیانی و موضع گیریهای متفاوت، مقامات هردو کمیسیون در مورد انتخابات، نحوه عملکرد آنها در مورد آراء نیز، درست نبوده است. آنها باصراحت اعلام داشتند که صد هزار رای را درهرا ت باطل کرده اند که کردند و بعد  مقامات کمیسیون گفتند: که درهرات 16 مرکز و 13 صندوق باطل شده است. آقای محسنی می گفت: که درسراسر کشور بین 68  تا 75 مرکز و محل باطل شده است. حال این پرسش جواب داده نشد که به چه تعدادرای مردم درسراسر افغانستان باطل شده است. این گونه مبهم کاری و مخفی کاری برخلاف قانون انتخابات می باشد. در دور نهایی رییس کمیسیون مستقل انتخابات گفت: که 444  محل ، رای دهی  شامل اعلام صد درصدی نیست آن محلات به کمیسیون سمع شکایات ارجاع داده شده است و چیزی درحدود پانصد مرکز و محل هم باطل شده است. این ها کارهای است که صورت گرفته  ولی هیچ یک از نامزدان دراین مورد اطلاعی ندارد. مقامات ستاد های انتخاباتی هر نامزدی گفته اند که ده ها نامه برای کمیسیونها، فرستاده و لی هرگز به نامه های و پرسشهای شان جواب نداده اند. این ها از مظاهر عمده سوء مدیریت می باشد.

گذشته از اینکه معلوم  نشد که صد هزار رای مردم هرات باطل شد و یا نشد وارد سیستم شد و یا نشد، اظهارات متناقض دراین خصوص کارهای شفافیت را در مورد آراء مردم ، پیچیده تر ساخت اما حقیقتا کسی نمی داند صد هزار رای به چه دلیل باطل و یا نشد. بالای پانصد محل ومرکزی که گفته شده است رای شان باطل شده است، دلایلی آن به نامزدان داده نشده است. گزارشهای هم از ولایات شرقی داریم که خیلی درد ناک می باشد. گزارشهای که من دیدم این گونه حکایت دارد که صندوقهای زیادی به نام زنان پرشده است و بعد همان صندوقها، دوباره تبدیل به رای مردان شده است. بازهم گزارش داریم که در آغاز وروزهای اول رای دهی وشمارش، آمار، ولایات براساس اوراق نتیجه ناظران، چیزی بوده ولی بعدا روشن شد که چندین برابر رای همان محلات به نفع یک نامزد بالا رفته است. یک کار شناس امور  انتخابات می گفت: چیزی در حدود ششصدهزار برگه تقلبی به نام نامزدان و یا نامزدی به صندوقها ریخته شده است. وی این گونه ا ستدلال می کرد که این آمار با برگه های که ما از ناظرین خود داریم، هم خوانی ندارد و تفاوتهای بسیار زیادی بین اوراق نتیجه ناظران و آن چیزیکه وارد صندوق شده است، وجود دارد وی علاوه کرد آنچه که در بایگانی کمیسیون گذاشته شده کاپی اوراق نتیجه از این دست محلات و مراکزی تخیلی می باشد. تمام این ها برمی گردد به همان سوء مدیریت کمیسیونها.

چرا دور دوم از دور اول بد تر خواهد شد؟

آنچه برشمردیم، نشان می دهد که کمیسیونها، نمی تواند دور دوم را به خوبی مدیریت نمایند. در دور اول شرایط به گونه فراهم بود که مردم به لحاظ ذهنی آمادگی کامل برای رفتن به پای صندوقهای رای را داشتند و می دانستند که انتخابات در 16 حمل 93 برگزار می شود که شد. مردم وظیفه خود می دانستند که بروند و سرنوشت سیاسی خودرا تعیین نمایند و رفتن با کمال شجاعت و شهامت علیرغم تهدیدات گسترده ای امنیتی و شرایط نامساعد جوی، رای شان را به صندوقها ریختند تا رییس جمهورشان را انتخاب کرده باشند ولی متاسفانه این حماسه و زیبایی با مدیریت جانب دارانه کمیسیونها خراب شد. کمیسیونها نتوانیستند، در امر ملی به وظایف و مکلفیتهای خود ، خوب عمل نمایند این همه اختلافات که دربین خود شان جریان دارد و این همه پنهان کاری که صورت گرفته است واین همه پرسشهای که جواب داده نشده است، دلیلی واضحی است که دور دوم را به مراتب از دور اول خراب تر خواهد کرد.

چالش دیگر، میزان علاقمندی مردم به رفتن به پای صندوقهای رای به دور دوم است. شک نداشته باشیم که دور دوم برخلاف میل مردم می باشد. هرکی ادعا کند که مردم طرف دار دور دوم هستند باید به خرد وی شک کرد. دور دوم امر تحمیلی و ازباب ناگزیری هست. قانون هم این ناگزیری را پیشبینی کرده است. نکته اساسی فقدان مدیریت انتخابات در دور دوم می باشد با استناد به دور اول، واضح است که دور دوم به مراتب ازآنچه که صورت گرفته بد ترخواهد شد. مردم علاقه به دور دوم ندارند، مسایل امنیتی به مراتب، دور دوم را تهدید می کند جامعه جهانی هم فکر نمی کنم چندان میل داشته باشد که انتخابات با آن همه هزینه های کمر شکنی برای شان دارد، به دور دوم برود.

درکناراین چالشها از هم اکنون واضح شده که گروها و جماعتهای شکست خورده دور اول وارد فازهای خطرناکی قومی و سمتی شده اند. اگر تفاهمی صورت نگیرد و انتخابات به دور اول تمام نشود، شک نداشته باشیم که انتخابات را این کمیسیونها مدیریت نمی تواند، بحران شدیدی را پیش رو خواهیم داشت. مساله بسیار مهمی دیگر هم این خواهد شد که در دور دوم، هرنامزدی که بازنده باشد، هرگز عملکرد کمیسیونها را قبول  نمی کند. دلیل مساله این است کمیسیونها نتوانیستند اعتماد نامزدان را به خود داشته باشد همان گونه که اشاره کردم درحال حاضر هیچ نامزدی از رفتار ابطال، مخفی کاری، صندوق واوراق مشکوک و ده ها مشکل که کمیسیونها خلق کرده راضی نیست. در دوم نامزد شکست خورده هرگز قبول نمی کند که شکست خورده وی با صراحت مخالفت خود را اعلام می کند و با این همه بی نظمیها و بی مدیرتیهای کمیسیون، فکر نمی کنم نتایج کار کمیسیون را در مدیریت انتخابات در دور دوم قبول نماید کمیسیونها نتوانیستند بی طرفی خود را ثابت نمایند. با این دلایل و ده ها دلیل دیگر می توان گفت وضعیت دور دوم به مراتب دشوارتر ازدور خواهد بود. این مساله می تواند راه حل داشته باشد. راه حل قضیه همان است که طرفها به یک راه حل سیاسی هم فکر نماید وزیاد امید به کارهای دو کمیسیون نداشته باشند. آنها بشتر و بهتر ازاین نمی تواند کاری را انجام دهند.

دو انتقال

دو انتقال

دو انتقال مهم در افغانستان صور گرفت. انتخابات 16 حمل 93 انتقال سیاسی بود. انتخابات پایه انتقال سیاسی و مردمی فراهم ساخت. درانتخابات، مردم در جابجای حکومت، نقش اساسی دارد. شانزدهم حمل 93 نشانه قدرت مردمی در افغانستان برای انتقال سیاسی بود. میعاد اعلان مقدماتی چهارم ثور 93 است اما ظاهرا کمیسیون دراین روز تا هشتاد پنج درصد آرای مردم را اعلام می کند. پانزده در صد باقی مانده که صورت نهایی اعلام مقدماتی باشد را در روز شنبه هفته آینده اعلام می شود. بهر صورت، تمامی تسهیلات و مقدمات انتقال سیاسی سال 93 فراهم شده است. تا به حال پروسه انتقال سیاسی در کنار پروسه نظامی و امنیتی، بسیار موفقانه و غیرمنتظره، به پیش رفته است. انتقال امور امنیتی در پنج مرحله زمانی ، مهندسی گردید و با همکاری و هماهنگی نیروهای بین المللی، انتقال امور امنیتی، به خوبی انجام شد دراین نوشته به هردو انتقال امنیتی و سیاسی اشاراتی خواهیم. درانتقال امور امنیتی و رویدادهای انتخاباتی ، نشان داده شد که حجم نیروهای امنیتی به لحاظ کمی و کیفی، تاحدی زیادی بهبود بخشیده است. 352 هزار پرسنل امنیتی و نظامی ، رقمی بسیار درشتی است که افغانستان آن را به دست آورده است. این نیرو درحال حاضر، تجربه های موفقیت آمیزی را پشت سرگذرانده. انتخابات 93 با مدیریت امنیتی و نظامی ، پرسنل نیروهای افغانستان، با موفقیت و به گونه حیرت  انگیزی، به پایان رسید. انتقال امور امنیتی با روند فعلی امیدواریهای زیادی را خلق کرده است اما موفقیت نیروهای امنیتی و نظامی، در آینده معلول عواملی بی نهایت مهم دیگری هست. اقدامات تا بحال درعرصه امنیتی و نظامی، اقدامات لازم است و لی هرگز این گونه اقدامات کافی نیست. اقدامات لازم و اقدامات کافی دو مولفه اساسی درتحولات بعدی امنیتی می باشد.

اقدامات لازم در انتقال امنیتی صورت گرفته است اما کارهای کافی باقی مانده است:

دو مقوله انتقال سیاسی و امنیتی ، رویداد های مقطعی نیست. جدول زمانی ندارد. امور امنیتی امور مستمر و دوامدار می باشد. درحال حاضر، مقامات کاخ سفید، و پنتانگون مباحثات گسترده ای را روی دست گرفته اند. آنها این گونه بحث می کنند که نیروهای افغانستان، گامهای بلندی را برای اداره امنیت برداشته و نیروهای افغانستان با انتقال امور امنیتی، ظرفیتهای خوبی را بدست آورده اند مقامات آمریکا برای اثبات گفته های شان، برگزاری امنیت انتخابات 93 توسط نیروهای امنیتی را، مثال می زنند. برگزاری پر امنیت انتخابات شانزدهم حمل، این انگیزه را در کاخ سفید خلق کرده است که نیروهای امنیتی افغانستان می توانند، امور امنیتی کشور شان را به عهده بگیرند بنا براین پس ازسال 2014 تعداد اندکی درحد پنج هزار نیرو درافغانستان کافی است. دلیل این مساله را توانایی نیروهای افغانستان ذکر کرده اند.

 آقای جنرال دانفور فرمانده آمریکایی نیروهای ناتو در افغانستان روی این مساله تاکید دارد که سقف حضور نیروهای آمریکایی بعد ازسال 2014 باید تا ده هزار نفر باشد.وی این گونه استدلال دارد که نیروهای افغانستان، رشد لازم را کرده اند ولی هنوز این نیروها به شدت احتیاج به آموزش، تجهیز، و مشوره دهی دارند. منطق آقای دانفورد برای حضور ده هزار نیرو، درست دانسته شده است. زیرا وی گفته است که اگر سقف نیروها را پایین بیاوریم، دراین صورت این نروها باید، برای حفاظت خود، فکر نمایند و این کاری درستی نیست که ما در افغانستان برای حفاظت خود، فکر نماییم. وی معتقد است که نیروهای افغانستان پس از سال 2014 باید آموزش داده شود، و همینطور مجهز و مشوره دهی، صورت بگیرد.

درانتقال امور امنیتی برای توانایی و ظرفیتهای بشتر نیروهای امنیتی، تاحالا اقدامات لازم صورت گرفته است. وضعیت نیروها درشرایط فعلی، عالی است. اما می دانیم که نهاد های امنیتی به عنوان یک جریان برای ما قابل مطالعه است. پس ازسال 2014 اگر چنانچه تعهدات مالی، آموزش دهی و مشوره های لازم و تجهیز، کاهش پیدا نماید، شک نداشته باشیم که آسیب پذیری نیروهای امنیتی، بصورت ترسناکی، طرح خواهد شد. وضعیت می تواند شکننده باشد و به همین دلیل تاکید شده و همه مردم افغانستان از رییس جمهورکرزی خواسته اند که موافقتنامه امنیتی را باید امضا نماید که ایشان این کار را نکرد. تعهدات مالی، تجهیز و مشوره دهی تماما بستگی به اصل زیربنایی امضای موافقتنامه دارد. انتقال امور امنیتی با الزامات بعدی خود، قابل طرح است کمیت نیروها تا سقف 350 هزار نیرو، کافی است این کمیت درصورتی حفظ می شود و کارایی دارد که تعهدات مالی که درشیگاگو و بروکسیل داده شده عملی گردد. سالانه چیزی درحدود چهارمیلیارد یک صد میلیون دالر، برای نیروهای امنیتی هزینه مالی درنظرگرفته شده است. بخش عمده از این کمکها ازسوی ایالات متحده آمریکا، تامین می شود.

 درعرصه های ملکی هم براساس تعهدات توکیو، نیزکمکهای قابل ملاحظه ای برای افغانستان درنظرگرفته شده است. حکومت آینده به شدت به این کمکها نیاز دارد. افغانستان براساس صحبتهای کارشناسان اقتصادی، بالای نود درصد به کمکهای خارجی نیازدارد بخش عمده کمکها به امور امنیتی باید اختصاص داده شود. هنوز تهدیدات امنیتی و خطرتروریزم برطرف نشده است. طالبان کماکان خطرجدی امنیتی را ایجاد کرده و می کند. استخبارات منطقه و پاکستان هنوز متقاعد نشده که حمایت ازتروریزم در افغانستان، بی فایده است. درامور انتقال امنیتی چالشهای عمده ای پیش رو داریم. یگانه راه تقویت و تغذیه نیروهای امنیتی، همکاریهای مستمر افغانستان با متحدانش می باشد و یگانه راه حفظ دست آورد ها، امضای توافقنامه امنیتی، عملی شدن تعهدات مالی جامعه جهانی به افغانستان هست. انتقال امورامنیتی با چند شاخصه حضورنیروهای خارجی باکمیت که آقای دانفور درنظرگرفته است، منطقی است. درکنار این مساله تعهدات مالی، تجهیز نیروها، مشوره دهی و آموزش از دیگر شاخصه های است که انتقال امور امنیتی را، معنا و مفهوم می بخشد. حکومت آینده که با انتقال امور سیاسی درحال وقوع است، رابطه ارگانیک با انتقال امور امنیتی موفق را دارد.

انتقال امور سیاسی، دومین تحول و دست آورد مردم افغانستان

این مساله درحال شکل گیری است. تا بحال اقدامات بسیار عمده ای برای انتقال امور سیاسی و گامهای مهمی  برداشته شده است. انتخابات در شانزده هم حمل 93 با موفقیت کم نظیری برگزار شد. نیروهای امنیتی نشان داد که توانایی وظرفیت آن را دارد که از پروسه های مهم ملی حفاظت نماید. مدیریت امنیت انتخابات که مربوط به نیروهای امنیتی می شد، فوق العاده و حیرت انگیز بود. برای انتقال امور سیاسی، نتایج انتخابات 93 درحال شمارش می باشد. تا به حال نتایج قسمی آراء در دو مرحله اعلام شد فردا مرحله سوم نتایج آمارقسمی اعلام می شود و روز شنبه هفته آینده، نتایج صد درصدی مقدماتی انتخابات ازسوی کمیسیون مستقل انتخابات ، روشن می گردد. با این حساب در چهارمرحله نتایج قسمی انتخابات، اعلام می شود. به این صورت کارکمیسیون مستقل انتخابات تاحدی زیادی تمام و کار کمیسیون سمع شکایات آغاز می شود. کمیسیون سمع شکایات تا 24 ثور 93 با ید تمامی شکایات را در سه کته گوری آ . ب. و سی، دسته بندی کرده و به  آنها رسیدگی صورت بگیرد. در 24 ثور 93 نتایج قطعی انتخابات اعلام می شود. با این وضع گامهای مهمی در پروسه انتقال امور سیاسی برداشته شده است و زمان زیادی برای تکمیل انتقال امور سیاسی باقی نمانده است.

احتمال اینکه انتخابات به دور دوم برود نیز وجود دارد درصورتی که انتخابات 93 به دور دوم کشانده شود در آن صورت دو نامزد پیشتاز زیر پنجاه درصدی، در مرحله دوم با هم رقابت می کند طبعا در این صورت انتقال امور سیاسی که اول جوزای سال پنجم می باشد، به تاخیر می افتد. قراین و شواهد نشان می دهد که انتخابات دور دوم ندارد. در همین دور اول انتخابات به پایان می رسد و به این صورت انتقال امور سیاسی به صورت قطعی در 24 ثور 93 اعلام می شود. به این ترتیب، مردم با حضور و مشارکت میلیونی خود، پروسه انتقال امورسیاسی را، به کما ل رساند. چیزی درحدود هفت میلیون رای دهنده در انتخابات شرکت کردند. پنجاه درصدی آراء نشان می دهد که آراء جمعیت رای دهنده، چیزی درحدو شش میلیون هفصد هزار رای حساب شده است و شاید در بین، سیصد هزار رای درسراسر افغانستان باطل شده باشد. با این وضع پروسه انتقال سیاسی همانند پروسه انتقال امور امنیتی ، موفق بوده است و به این پرسش هم باید جواب داده شود که این مرحله انتخابات با انتخابات 88  تفاوتهای چشم گیری داشته است.

سطح تقلب و تخلف انتخاباتی، دراین مرحله اندک نسبت به انتخابات 88 بود، مشارکت مردم دراین دور فوق العاده و حیرت انگیز دانسته شده است. تعداد نامزدان دراین دور کم تر از مرحله پیشین بود. سیستم طراحی شده به لحاظ دانش و تکنولوژی ، فوق  العاده و یکی از تفاوتهای این دور انتخابات با انتخابات پیشین بوده است. استفاده از تکنولوژی و نقش شبکه های مجازی مثل فیسبوک، موبایل و رسانه تصویری و صوتی و همین گونه مجلات و روزنامه ها، تاثیرات عمده ای را در انتخابات 93 داشته است. انتقال امور سیاسی با این تفاوتها، نسبت به انتخابات 88  تا بحال صورت گرفته و می گیرد. خلاصه اینکه هردو انتقال برای مردم افغانستان، تا کنون به صورت موفقانه، انجام شده است. اما همان گونه که اشاره کردم هردو انتقال به شدت نیاز به حمایتهای ملی و بین المللی دارد. در هردو انتقال گامهای لازم برداشته شده است اما اقدامات کافی صورت نگرفته است. گامهای لازم با گامهای کافی تفاوتهای زیادی دارد.